«Χειρόφρενο» στις… άγριες διαθέσεις των τραπεζών, όπως αυτές μεταφράζονται (πλειστηριασμοί, αγοροπωλησίες δανείων, κατασχέσεις κ.λπ.), «τραβάει» το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών.
Με το τρέχον οικονομικο-κοινωνικό κλίμα στη χώρα μας, η πρώτη πανελλαδική απόφαση (τακτικής διαδικασίας), η οποία δικαιώνει δανειολήπτη έναντι πιστωτικού ιδρύματος, κάνοντας λόγο για παραβίαση του Κώδικα Δεοντολογίας των Τραπεζών (ΚΔΤ), λειτουργεί ως «χαραμάδα» αισιοδοξίας για τους πολίτες με χρέη στο… κόκκινο.
Η υπόθεση
Η απόφαση αφορά σε κατασκευαστική εταιρία που συνήψε χρηματοδοτική μίσθωση (leasing) ακινήτου με τράπεζα προς απόκτηση επαγγελματικής στέγης και επειδή δυσκολεύτηκε να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της, το πιστωτικό ίδρυμα προχώρησε σε αναγκαστική εκτέλεση και έξωση. Το δικαστήριο αποφάνθηκε υπέρ του οφειλέτη, κρίνοντας πως η τράπεζα δεν έλαβε υπόψη την οικονομική του δυσχέρεια και κατ’ επέκταση δεν του πρότεινε λύση για τη ρύθμιση των χρεών του.
Ειδικότερα, το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών έκρινε πως το πιστωτικό ίδρυμα λειτούργησε καταχρηστικά κατά παράβαση των κανόνων του ΚΔΤ, των αρχών της καλής πίστης και των χρηστών συναλλακτικών ηθών.
Σύμφωνα με το σκεπτικό της απόφασης, η τράπεζα, εκτός των άλλων υποχρεώσεών της στο πλαίσιο εφαρμογής του ΚΔΤ, οφείλει να καταβάλλει κάθε εύλογη προσπάθεια για να συνεργαστεί με το δανειολήπτη, καθ’ όλη τη διάρκεια της αξιολόγησής του. Κι αυτό προκειμένου να προσδιορίσει με ακρίβεια την ικανότητά του για αποπληρωμή του χρέους και να καταλήξουν στην κατάλληλη λύση. Πρόσθετα, επισημαίνεται ότι η τήρηση των διαδικασιών του Κώδικα δεν θα πρέπει να γίνεται προσχηματικά αλλά ουσιαστικά. Συνεπώς, η «κατάλληλη» πρόταση που η ίδια υποβάλλει ή η αξιολόγηση της αντιπρότασης του οφειλέτη θα πρέπει να λαμβάνει χώρα αιτιολογημένα και τεκμηριωμένα.
Το χρονικό
Ο «Ε.Τ.» παρουσιάζει, σήμερα, το χρονικό της πρώτης δικαστικής απόφασης υπέρ δανειολήπτη με παραβίαση του ΚΔΤ:
* Το 2007, εύρωστη κατασκευαστική εταιρία συνήψε με πιστωτικό ίδρυμα χρηματοδοτική μίσθωση, η οποία αφορούσε σε ακίνητο στο Σύνταγμα, που αποτέλεσε την επιχειρηματική έδρα της.
* Το 2011 αντιμετώπισε προβλήματα ρευστότητας λόγω της γενικότερης οικονομικής κρίσης που έπληξε τη χώρα και ιδιαίτερα τον κλάδο των κατασκευών. Για τη διευκόλυνσή της ζήτησε να τροποποιηθεί το αρχικό πρόγραμμα αποπληρωμής των υποχρεώσεών της. Πράγματι υπήρξε τροποποίηση την ίδια χρονιά, ενώ ακολούθησε ακόμη μία το 2014.
* Το 2016 η εταιρία, δεδομένης της βαθύτερης, πλέον, οικονομικής κρίσης, αδυνατούσε να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της. Γι’ αυτόν το λόγο πρότεινε μία βιώσιμη λύση που περιλάμβανε μείωση επιτοκίου και περίοδο χάριτος 12 μηνών.
* Λίγες ημέρες αργότερα εξασφάλισε την αποπληρωμή των μισθωμάτων μέσω τρίτου ενοικιαστή (υπομισθωτή φερεγγυότατου). Παρότι ο χρηματοδοτικός φορέας δέχτηκε την υπομίσθωση τρίτου, απαίτησε την καταβολή όλων των ληξιπρόθεσμων οφειλών εκ μέρους της εταιρίας, ασχέτως αν γνώριζε ότι ήταν αδύνατη η καταβολή τους.
* Δέκα ημέρες αργότερα ο χρηματοδοτικός φορέας κατήγγειλε τη σύμβαση και εκκίνησε διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης… πετώντας έξω την εταιρία από το ακίνητο.
* Η λύση δόθηκε μέσω της δικαστικής οδού. Το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών ακύρωσε τον τίτλο εκτέλεσης και διέταξε την επαναφορά του ακινήτου στην κατασκευαστική. Συγκεκριμένα έκρινε πως η τελευταία δεν μπόρεσε να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της διότι είχαν καταστεί ιδιαίτερα επαχθείς και το συμφωνηθέν αντάλλαγμα καταχρηστικά υπέρμετρο σε σχέση με την αντιπαροχή. Πρόσθετα, στην απόφαση του Πρωτοδικείου αναφέρεται πως ο χρηματοδοτικός φορέας, αν και είχε υποχρέωση ως πιστωτικό ίδρυμα με την κοινωνική, οικονομική και πολιτική σημασία που αυτό συνεπάγεται και υπαγόμενο σε υποχρεωτικούς κανόνες δεοντολογίας ως προς τη διευθέτηση καθυστέρησης των οφειλών αλλά και τους κανόνες της καλής πίστης και των χρηστών ηθών, δεν προέβη ούτε σε κατάλληλη λύση ρύθμισης ούτε σε κατάλληλη πρόταση οριστικής διευθέτησης και απέρριψε την πρόταση της εταιρίας χωρίς τεκμηρίωση και χωρίς να λαμβάνει υπόψη τις πραγματικές οικονομικές δυνατότητές της.
Αξιολόγηση βάσει κριτήριων
«Επρόκειτο για μια εξαιρετική δικαστική απόφαση που προσεγγίζει αρτιότατα νομικά και ουσιαστικά τον Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών», δήλωσε στον «Ε.Τ.» η δικηγόρος Αριάδνη Νούκα που χειρίστηκε την υπόθεση. Σύμφωνα με την ίδια:
«Ο Κώδικας Δεοντολογίας Τραπεζών εισάγει ρητά και επιτακτικά δεσμευτικούς κανόνες συμπεριφοράς των τραπεζών. Αυτές και κάθε χρηματοδοτικός φορέας υποχρεούται σε θέσπιση και τήρηση της τυπικής διαδικασίας του Κώδικα και, οπωσδήποτε, σε υποβολή τεκμηριωμένης πρότασης ή ενδελεχούς καλόπιστης εξέτασης της υποβληθείσης προς αυτές προτάσεως. Στόχο αποτελεί η εξεύρεση “κατάλληλης” ρύθμισης, βάσει αξιολόγησης εκ μέρους των πιστωτικών ιδρυμάτων, που στηρίζεται σε καθορισμένα κριτήρια και διαδικασίες, λαμβάνοντας υπ’ όψιν το ελάχιστο επίπεδο των ευλογών δαπανών διαβίωσης και τις πραγματικές οικονομικές δυνατότητες του δανειολήπτη».
«Η μη τήρηση ή η προσχηματική τήρηση του Κώδικα εκ μέρους των τραπεζών και των λοιπών χρηματοδοτικών φορέων συνιστούν καταχρηστική συμπεριφορά που επιφέρει σοβαρότατες νομικές συνέπειες», κατέληξε η κ. Νούκα.
Σε ρυθμίσεις των δανείων τους, οι οποίες θα συμφωνηθούν κατά περίπτωση δανειολήπτη με την τράπεζα, αναμένεται ότι θα οδηγηθούν όσοι έχουν μη εξυπηρετούμενα δάνεια σε ελβετικό φράγκο.
Οι προσδοκίες μεγάλης μερίδας δανειοληπτών αυτής της κατηγορίας ότι θα τύχουν ευνοϊκής μεταχείρισης, επιτυγχάνοντας να «παγώσουν» δικαστικά το ποσό των οφειλόμενων δόσεων στο ύψος του ποσού κατά την εκταμίευση του δανείου, είχαν δημιουργήσει εκτεταμένη «στάση πληρωμών» στα δάνεια σε ελβετικό φράγκο. Στην παύση πληρωμών συμμετείχαν τόσο δανειολήπτες με πραγματική αδυναμία εξυπηρέτησης των δόσεων, όσο και δανειολήπτες που είχαν την ικανότητα αποπληρωμής, αλλά ευελπιστούσαν σε ευνοϊκή μεταχείριση, προσφεύγοντας σε αγωγές.
Οι προσδοκίες μιας ειδικής μεταχείρισης «ψαλιδίζονται», ωστόσο, σημαντικά με την υπ’ αριθμόν 911/2018 απόφαση του Εφετείου Αθηνών, με την οποία έγινε δεκτή έφεση της Eurobank κατά απόφασης Πολυμελούς Πρωτοδικείου (υπ’ αριθμ. 334/2016) που είχε κάνει δεκτή συλλογική αγωγή καταναλωτικών ενώσεων. Με την απόφαση του Πρωτοδικείου είχαν κριθεί ως παράνομοι και καταχρηστικοί οι όροι σύναψης δανειακών συμβάσεων σε ελβετικό φράγκο. Σημειώνεται ότι η έφεση των καταναλωτικών ενώσεων απορρίφθηκε.
Η απόφαση του Εφετείου Αθηνών θέτει νέα δεδομένα για τους δανειολήπτες σε ελβετικό φράγκο, δείχνοντας ότι και αυτοί θα πρέπει να συμφωνήσουν ρυθμίσεις των δανείων τους με τις τράπεζες βάσει της δυνατότητάς τους αποπληρωμής. Η ελαχιστοποίηση των πιθανοτήτων να υπάρξει γενικευμένη ρύθμιση, μέσω δικαστικής οδού, για τους δανειολήπτες του ελβετικού φράγκου «φωτογραφίζεται» μέσα από το σκεπτικό της απόφασης του Εφετείου. Ειδικότερα:
1. Αποφαίνεται ότι τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο δεν είναι επενδυτικά προϊόντα διότι, μεταξύ ενός δανείου σε συνάλλαγμα και μιας επενδυτικής υπηρεσίας, υπάρχει μια θεμελιώδης και κομβικής σημασίας διαφορά. Αυτή έγκειται στο ότι κατά την παροχή επενδυτικών υπηρεσιών ο πελάτης της Τράπεζας εμφανίζεται ως επενδυτής και διαθέτει το κεφάλαιό του σε ένα χρηματοπιστωτικό μέσο με σκοπό την οικονομική απόδοση ή διατήρηση του κεφαλαίου του, ενώ , αντίθετα στη δανειακή σύμβαση ο δανειολήπτης δεν επενδύει κεφάλαιο, αλλά αναζητεί τους ευνοϊκότερους όρους και δανείζεται από την Τράπεζα ένα ποσό για να χρηματοδοτήσει κάποια αγορά.
Συνεπώς, για τους υπαλλήλους της Τράπεζας που παρείχαν την ενημέρωση για τα δάνεια στους υποψήφιους δανειολήπτες δεν ήταν αναγκαίο πιστοποιητικό επαγγελματικής επάρκειας παροχής επενδυτικών συμβουλών.
2. Αποφαίνεται ότι ο συναλλαγματικός κίνδυνος που έφεραν οι δανειολήπτες σε ελβετικό φράγκο, αποτέλεσε φυσικό επακόλουθο της επιλογής τους στα πλαίσια της συμβατικής τους ελευθερίας. Επιπλέον, την επελθούσα ανατροπή της ισοτιμίας, ούτε η Τράπεζα μπορούσε να την προβλέψει, για να ενημερώσει τον υποψήφιο δανειολήπτη, αφού αυτή εξαρτάται από αστάθμητους παράγοντες.
3. Αποφαίνεται ότι η Τράπεζα παρείχε πλήρη ενημέρωση, τόσο κατά το στάδιο της έρευνας των υποψήφιων δανειοληπτών για τη λήψη δανείου, όσο και στο μεταγενέστερο στάδιο, όταν αυτοί αποφάσιζαν τη λήψη του δανείου. Ειδικότερα:
– Η Τράπεζα ενημέρωνε για όλους τους συμβατικούς τύπους δανείων τους ενδιαφερόμενους.
– Στα δάνεια σε συνάλλαγμα γινόταν ενημέρωση και για τον συναλλαγματικό κίνδυνο και συγκεκριμένα, εκτενής και σαφής ενημέρωση και με χρήση αριθμητικών παραδειγμάτων για τον τρόπο υπολογισμού των δόσεων σε ευρώ με διαφορετικές και σημαντικά αποκλίνουσες μεταξύ τους ισοτιμίες.
– Η Τράπεζα χορηγούσε στους δανειολήπτες πληροφοριακό έντυπο με τίτλο » Γενική Ενημέρωση Για Τα Στεγαστικά Δάνεια» στο οποίο υπήρχε επισήμανση για τον συναλλαγματικό κίνδυνο και τις επιπτώσεις από τυχόν υποτίμηση του ευρώ στο ποσό της δόσης και στο ανεξόφλητο υπόλοιπο του δανείου.
– Επιπλέον οι υπάλληλοι της Τράπεζας παρέδιδαν ατομική ενημερωτική επιστολή, σχέδιο της οποίας είχαν λάβει οι δανειολήπτες για να ενημερωθούν πριν από την υπογραφή της σύμβασης όπου και πάλι τονιζόταν ότι στην περίπτωση αποδυνάμωσης ή ισχυροποίησης του ελβετικού φράγκου έναντι του ευρώ η μηνιαία δόση και το κεφάλαιο θα επηρεάζονταν ανάλογα.
4. Εκτιμά ότι η έννοια της συναλλαγματικής ισοτιμίας δεν είναι ακατάληπτη, ούτε παρουσιάζει πολυπλοκότητες και δυσχέρειες κατανόησης, ούτε απαιτεί εξειδικευμένες οικονομικές γνώσεις, αλλά είναι πασίδηλη και οικεία στην καθημερινότητα. Και ότι ο μέσος καταναλωτής που έχει συνήθη πληροφόρηση και είναι ευλόγως προσεκτικός κατά τις συναλλαγές, ή έστω και απρόσεκτος αλλά στοιχειωδώς μέσης αντίληψης, μπορούσε απολύτως να κατανοήσει ότι οι ισοτιμίες σε βάθος χρόνου, όσο διαρκεί η αποπληρωμή στεγαστικών δανείων υπόκεινται σε διακυμάνσεις που κανείς, ούτε η Τράπεζα, δεν μπορεί να προβλέψει.
5. Αποδέχεται ότι τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο παρέχονταν και με μηχανισμούς αντιστάθμισης του συναλλαγματικού κινδύνου. Η Τράπεζα πρότεινε στους δανειολήπτες «Πρόγραμμα Προστασίας Δόσης από πιθανές διακυμάνσεις της Συναλλαγματικής Ισοτιμίας» για μια τριετία με δυνατότητα ανανέωσης. Πρόγραμμα προστασίας δόσης για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα δεν μπορούσε να παράσχει η Τράπεζα, αφού τέτοιο προϊόν δεν υπήρχε ούτε υπάρχει στην παγκόσμια αγορά.
Επιπλέον, η Τράπεζα έχει θέσει στις δανειακές συμβάσεις όρο που επιτρέπει την μετατροπή του δανείου από ελβετικό φράγκο σε ευρώ. Τη δυνατότητα αυτή θα μπορούσαν να έχουν χρησιμοποιήσει οι δανειολήπτες για να προστατευθούν έναντι μελλοντικών ανατιμήσεων του ελβετικού φράγκου από τότε που άρχισε η άνοδος αυτού.
6. Το Εφετείο έλαβε υπόψη του και το γεγονός ότι επί αρκετά χρόνια οι δανειολήπτες ευνοήθηκαν από τη σύναψη δανείου σε ελβετικό φράγκου. Σύμφωνα με το σκεπτικό του, η σύναψη δανείου σε ξένο νόμισμα δεν προσκρούει στα χρηστά ήθη. Πρώτον, γιατί αποτέλεσε συμβατική επιλογή των δανειοληπτών και περαιτέρω, επειδή για αρκετό χρόνο μετά από τη σύναψη των δανειακών συμβάσεων οι δανειολήπτες ευνοήθηκαν λόγω του χαμηλού επιτοκίου του δανείου και της υψηλής συναλλαγματικής ισοτιμίας ευρώ/ελβετικού φράγκου.
Όπως εκτιμά το Εφετείο, η επιβάρυνση των δανειοληπτών που προέκυψε λόγω της ανατίμησης του ελβετικού φράγκου δεν μπορεί να αποτελέσει το αποφασιστικό κριτήριο για την επέμβαση του δικαστηρίου και την αναπροσαρμογή της δόσης με βάση την ισοτιμία του χρόνου εκταμίευσης του δανείου, επιλογή που θα εξυπηρετούσε αποκλειστικά τα συμφέροντα των δανειοληπτών. Το Δικαστήριο οφείλει να λάβει υπόψη του και τα θεμιτά συμφέροντα της Τράπεζας, η οποία έχει δανειστεί τα ελβετικά φράγκα για να τα χορηγήσει στον δανειολήπτη από τη διατραπεζική αγορά. Και η ίδια διατρέχει συναλλαγματικό κίνδυνο και υφίσταται ζημία, αποφαίνεται το Εφετείο.
capital.gr
Μία τελευταία ευκαιρία να ρυθμίσουν τις οφειλές τους και, άρα, να γλιτώσουν το σπίτι τους είτε από τον πλειστηριασμό είτε από την πώληση στα funds έχουν οι δανειολήπτες στο βαθύ κόκκινο.
Με τους στόχους των τραπεζών για εκποίηση ακινήτων να γίνονται πιο απαιτητικοί ήδη από τον επόμενο μήνα και τις εποπτικές αρχές -εγχώριες και διεθνείς- να πιέζουν για πιο μαζικές πωλήσεις δανείων, ακόμη και στο στεγαστικό χαρτοφυλάκιο, τα όποια περιθώρια για τους οφειλέτες φαίνεται να στενεύουν επικίνδυνα. Από αρχές του 2018, άλλωστε, απελευθερώθηκε πλήρως η πώληση «κόκκινων» δανείων, ενώ τέλος του τρέχοντος έτους λήγει και η ισχύς του νόμου Κατσέλη, με την κυβέρνηση να… στρουθοκαμηλίζει, αποφεύγοντας να τοποθετηθεί επισήμως εάν προτίθεται και πότε να νομοθετήσει για παράταση.
Οσο κι αν οι τραπεζίτες επιμένουν ότι πρόθεσή τους είναι να εξαντλούν τα όποια περιθώρια συνεργασίας με τους δανειολήπτες πριν καταφύγουν τελικώς στη λύση των πλειστηριασμών, τα όσα συμφωνήθηκαν μεταξύ κυβέρνησης και δανειστών και αποτυπώθηκαν στην Εκθεση Συμμόρφωσης του προγράμματος προσαρμογής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μάλλον δεν τους αφήνουν και πολλά περιθώρια αντίδρασης. Υπενθυμίζεται ότι μόλις προσφάτως ο πρόεδρος της Ελληνικής Ενωσης Τραπεζών (ΕΕΤ) και επικεφαλής της Eurobank, κ. Νίκος Καραμούζης, χαρακτήρισε ως έσχατο μέσο τους πλειστηριασμούς, που, όμως, βοηθούν στην αποκάλυψη των στρατηγικών κακοπληρωτών. «Δεν είναι ευχάριστο για εμάς», σημείωσε, προσθέτοντας ότι μέσω αυτών αποστέλλεται μήνυμα στους στρατηγικούς κακοπληρωτές. «Αυτούς, δηλαδή, που έχουν να πληρώσουν, αλλά αρνούνται να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους, ότι δεν πρέπει να επιρρίπτουν το βάρος των δικών τους δανείων στους φορολογούμενους, στους συνεπείς δανειζόμενους, στους καταθέτες και στους λοιπούς πολίτες», εξήγησε χαρακτηριστικά, στο πλαίσιο συνάντησής του με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλο.
Σύμφωνα με την Εκθεση, πάντως, οι τράπεζες, εφόσον θέλουν να μείνουν πιστές στις δεσμεύσεις τους για μείωση κατά 13,5 δισ. ευρώ των μη εξυπηρετούμενων δανείων από ρευστοποιήσεις, τα τέσσερα δισ. ευρώ εκ των οποίων μέσω εκποιήσεων, πρέπει να «τρέξουν» τις σχετικές διαδικασίες, αυξάνοντας τον αριθμό των πλειστηριασμών σε 1.000 κάθε μήνα από τον προσεχή Μάρτιο και σε 2.000 μηνιαίως το τελευταίο τρίμηνο του 2018. Ο ετήσιος στόχος, δε, είναι οι πλειστηριασμοί να προσεγγίζουν τους 40.000 για τα επόμενα τρία χρόνια. Υπενθυμίζεται ότι από αρχές Μαρτίου παύει να ισχύει το αναλογικό σύστημα, με όλες τις υποθέσεις πλειστηριασμών να «ανεβαίνουν» στην ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα.
«Βεντάλια» ρυθμίσεων
Ανεξαρτήτως των παραπάνω αριθμών, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα έχουν φροντίσει να ανοίξουν περαιτέρω τη «βεντάλια» των ρυθμίσεων, που προτείνουν σε «κόκκινους» -πλην συνεργάσιμους- δανειολήπτες. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, άλλωστε, σε πρόσφατη έκθεσή της διαπίστωνε αυξημένη προσέλευση οφειλετών στα «γκισέ», προκειμένου να ρυθμίσουν τις οφειλές τους και, έτσι, να γλιτώσουν το ακίνητό τους από τον πλειστηριασμό, ενώ αύξηση των ρυθμίσεων κατέγραφαν και τα τελευταία στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος (ΤτΕ). Ειδικότερα, στο 9μηνο του 2017 το σύνολο των ρυθμισμένων ανοιγμάτων (Forborne) ανήλθε σε 51,1 δισ. ευρώ, σημειώνοντας οριακή αύξηση κατά 0,8% σε σχέση με το τέλος του 2016. Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές δε, μέσα σε μόλις ένα μήνα και συγκεκριμένα από τις 29 Νοεμβρίου (οπότε και ξεκίνησαν επισήμως οι e-πλειστηριασμοί) έως και το τέλος Δεκεμβρίου του 2017 οι ρυθμίσεις των δανείων αυξήθηκαν κατά 20%.
Εκτός ρύθμισης, ωστόσο, εξακολουθεί να βρίσκεται το 54,3% των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων άνω των 90 ημερών, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τα στεγαστικά ανέρχεται στο 49,9%, γεγονός που αναγκάζει τις τράπεζες να εντείνουν τις προσπάθειες τακτοποίησης του επίμαχου χαρτοφυλακίου. «Οι μακροπρόθεσμες ρυθμίσεις, οι οποίες, σύμφωνα με την ΤτΕ, έχουν αυξηθεί κατά 28% από τον Σεπτέμβριο του 2016 (+89% στο στεγαστικό), προσφέρονται για περίοδο μεγαλύτερη των δύο ετών και υποδεικνύουν λύσεις που θα μπορούσαν να οδηγήσουν ένα δανειολήπτη στη βιωσιμότητα και τελικά στην εξυπηρέτηση του δανείου του», τονίζουν νομικές πηγές, συμπληρώνοντας πως συνηθέστερη εφαρμογή είναι η μείωση του επιτοκίου, η παράταση της διάρκειας αποπληρωμής του χρέους ή η μερική διαγραφή της οφειλής.
Το «Split and Freeze», για παράδειγμα, προβλέπει «σπάσιμο» του στεγαστικού δανείου στα δύο και σταδιακό «κούρεμα» -από 3% έως 4%- στο «παγωμένο» τμήμα του κεφαλαίου για διάστημα που ξεκινά από τα πέντε χρόνια και φθάνει μέχρι τη 15ετία. Προς επίρρωση, όπως προέκυπτε από επιστολή που αποκάλυψε στις 19/11/2017 ο «Ε.Τ.» της Κυριακής, ο δανειολήπτης είχε τη δυνατότητα ρύθμισης για χρονικό διάστημα 293 μηνών, με το διαχωρισμό της οφειλής σε δύο τμήματα: ένα έντοκο, ποσού 52.164 ευρώ, για σχεδόν 24 χρόνια και ένα δεύτερο, ποσού 52.239 ευρώ, το οποίο παρέμενε «παγωμένο», άτοκα και χωρίς καμία απαίτηση για τα πρώτα 15 έτη. Εφόσον οι δόσεις του πρώτου τμήματος καταβάλλονταν κανονικά, τότε η οφειλή του δεύτερου τμήματος θα μειωνόταν κατά 4% ετησίως για 15 έτη (συνολική απομείωση 60%). « Το “Split and Freeze” είναι ένα από τα προϊόντα που φαίνεται να λειτουργεί ως δέλεαρ για δανειολήπτες με ληξιπρόθεσμες οφειλές», αναφέρει υψηλόβαθμο τραπεζικό στέλεχος.
Δώσε τα κλειδιά του ακινήτου σου για… λευκό τραπεζικό μητρώο
Να παραδώσουν τα κλειδιά των ακινήτων τους, με αντάλλαγμα… λευκό τραπεζικό μητρώο, προτείνουν σε «κόκκινους» δανειολήπτες τα διεθνή «κοράκια» του real estate. Σε αντίθεση με τα εγχώρια χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, που διστάζουν ακόμη και σήμερα να εφαρμόσουν σε ευρεία κλίμακα τις λύσεις οριστικής διευθέτησης, όπως αυτές προβλέπονται στον αναθεωρημένο Κώδικα Δεοντολογίας, Κινέζοι και λοιποί ενδιαφερόμενοι επενδυτές εμφανίζονται το τελευταίο διάστημα να προσεγγίζουν ιδιοκτήτες, προτείνοντάς τους την εθελοντική παράδοση των ακινήτων τους που είναι συνδεδεμένα με «κόκκινα» δάνεια. «Για να τους δελεάσουν, μάλιστα, δέχονται η συναλλαγή να γίνει με βάση το ύψος της οφειλής και όχι την εμπορική αξία του ακινήτου, ίσως γιατί γνωρίζουν ότι προσεχώς θα έχουν λαμβάνειν», σημειώνουν στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής καλά πληροφορημένες πηγές, συμπληρώνοντας πως αυτός ήταν και ο βασικός λόγος που αντίστοιχες προτάσεις από πλευράς των τραπεζών έπεσαν στο κενό. Υπενθυμίζεται ότι βάσει Κώδικα προηγείται εκτίμηση της αξίας του ακινήτου από ειδικό εμπειρογνώμονα της τράπεζας και το υπόλοιπο της οφειλής που θα προκύψει μετά την εθελοντική παράδοση παραμένει προϊόν διαπραγμάτευσης μεταξύ των δύο πλευρών. Είτε, δηλαδή, θα ρυθμιστεί εκ νέου είτε θα διαγραφεί, λαμβάνοντας υπόψη και τις προβλέψεις του εκάστοτε ιδρύματος, χωρίς, ωστόσο, να προβλέπεται οποιαδήποτε δέσμευση του τελευταίου για παύση περαιτέρω απαιτήσεων.
Οσο εύκολα, πάντως, μπορούν οι οφειλέτες – ιδιοκτήτες να αρνηθούν να δώσουν τα κλειδιά των ακινήτων τους στους… συνήθεις υπόπτους της κτηματαγοράς τόσο δύσκολα μπορούν να γλιτώσουν από το «πρέσινγκ» των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Κι αυτό γιατί μία αρνητική απάντηση στην παραπάνω πρόταση οριστικής διευθέτησης ισοδυναμεί με καταγγελία του δανείου και άρα πλειστηριασμό. Σύμφωνα με τη γενική γραμματέα της Ελληνικής Ενωσης Τραπεζών (ΕΕΤ), κυρία Χαρά Απαλαγάκη, ο χρόνος που μεσολαβεί από την έκδοση διαταγής πληρωμής έως και τη διενέργεια της σχετικής διαδικασίας υπολογίζεται σε περίπου τρία χρόνια.
Πέραν της εθελοντικής παράδοσης, στην… τρίτη γενιά ρυθμίσεων περιλαμβάνονται, επίσης, η μετατροπή σε ενοικίαση/χρηματοδοτική μίσθωση, με το δανειολήπτη να μεταβιβάζει την κυριότητα του σπιτιού, υπογράφοντας αντίστοιχη σύμβαση, που εξασφαλίζει τη δυνατότητα μίσθωσης του ακινήτου για ορισμένη ελάχιστη χρονική περίοδο, και η εθελοντική εκποίηση του ενυπόθηκου σπιτιού. Στην περίπτωση αυτή, ο οφειλέτης προβαίνει οικειοθελώς σε πώληση του υπέγγυου ακινήτου σε τρίτο με τη σύμφωνη γνώμη του ιδρύματος, ενώ εάν το τίμημα της πώλησης υπολείπεται του συνόλου της οφειλής, το ίδρυμα προβαίνει σε διαγραφή της εναπομένουσας οφειλής.
Τα ελαστικά κριτήρια ένταξης δημιούργησαν… ρεύμα κακοπληρωτών
Εκτός στόχων μείωσης των «κόκκινων» δανείων κινδυνεύουν να βγουν οι τράπεζες ελέω Νόμου Κατσέλη. Σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, τα… ελαστικά κριτήρια ένταξης, σε συνδυασμό με την αργή απονομή της Δικαιοσύνης, έχουν συμβάλει στην προστασία μεγάλης μερίδας στρατηγικών κακοπληρωτών, «μπλοκάροντας» τις όποιες διαδικασίες μπορούν να εκκινήσουν τα ιδρύματα προς την κατεύθυνση της τακτοποίησης του προβληματικού τους χαρτοφυλακίου.
Ειδικότερα, με βάση στοιχεία που παρουσιάστηκαν στο πλαίσιο του ετήσιου συνεδρίου της Information Management Network (IMN), με θέμα τα ελληνικά και κυπριακά μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα, υπό νομική προστασία βρίσκονται σήμερα δάνεια ύψους 18 δισ. ευρώ, με περίπου 220.000 «κόκκινους» οφειλέτες να έχουν αιτηθεί ένταξης. «Το 40% με 45% των αιτήσεων απορρίπτεται από τα δικαστήρια, γεγονός που δείχνει την κατάχρηση του νόμου από στρατηγικούς κακοπληρωτές», σχολίασε σχετικά ο γενικός διευθυντής διαχείρισης προβληματικών δανείων λιανικής της Eurobank, κ. Τάσος Πανούσης.
«Ο νόμος Κατσέλη υπονόμευσε την πρόθεση πληρωμών», ανέφερε από την πλευρά της η κυρία Απαλαγάκη, προσθέτοντας πως ο όγκος των αιτήσεων που σωρεύτηκε στα δικαστήρια μπλόκαρε το δικαστικό σύστημα και δημιούργησε «κύμα» στρατηγικών κακοπληρωτών. Υπενθυμίζεται ότι στόχος των τραπεζών είναι να μειώσουν το ύψος των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων από 101,8 δισ. ευρώ τον Ιούνιο του 2017 σε 64,6 δισ. ευρώ στα τέλη του 2019. Πιο αναλυτικά, σε βάθος διετίας έχουν δεσμευθεί, αφενός, να περάσουν στο… πράσινο δάνεια ύψους 21,1 δισ. ευρώ (8,6 δισ. ευρώ από το στεγαστικό, 2,6 δισ. ευρώ από το καταναλωτικό και 9,9 δισ. ευρώ από το επιχειρηματικό χαρτοφυλάκιο) και, αφετέρου, να διαγράψουν μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα, ύψους 10,6 δισ. ευρώ, κυρίως από το χαρτοφυλάκιο λιανικής. Ως προς τα δάνεια που θα διατεθούν επίσης το ίδιο διάστημα, είτε με τη διαδικασία του πλειστηριασμού είτε μέσω της πώλησης σε funds, αυτά υπολογίζονται σε περίπου 22,2 δισ. ευρώ.
eleftherostypos.gr
Στον εντοπισμό των στρατηγικά κακοπληρωτών δανειοληπτών στρέφουν το ενδιαφέρον τους οι τράπεζες, χρησιμοποιώντας ως όπλα τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς ακινήτων και την πώληση κόκκινων δανείων σε funds, προκειμένου να τους εξαναγκάσουν να αρχίσουν να αποπληρώνουν τα δάνειά τους.
Με τον εξαναγκασμό των μπαταχτήδων να προσέλθουν στα γκισέ των τραπεζών οι τελευταίες θα επιδιώξουν να μειώσουν σε σημαντικό βαθμό τα ερχόμενα δύο χρόνια, κατά απαίτηση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, τα ανοίγματά τους που αγγίζουν πλέον τα 105 δισ. ευρώ σε σύνολο χορηγήσεων 190 δισ. ευρώ.
Το παράδοξο της υπόθεσης ωστόσο είναι ότι σύμφωνα με έρευνες που έχουν κάνει οι ίδιες οι τράπεζες το υψηλότερο ποσοστό κακοπληρωτών-δανειοληπτών καταγράφεται σε πλούσιες Περιφέρειες της χώρας, όπου το κατα κεφαλήν εισόδημα είναι το υψηλότερο της χώρας, αντί σε φτωχότερες όπως θα ήταν αναμενόμενο.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, ενώ ο μέσος όρος μη εξυπηρετούμενων δανείων στις 13 γεωγραφικές Περιφέρειες της χώρας είναι 41% στο σύνολο των χορηγηθέντων δανείων, τα υψηλότερα ποσοστά κακοπληρωτών εμφανίζουν οι πλουσιότερες Περιφέρειες της χώρας όπως η Δυτική Ελλάδα(47%), εν αντιθέσει με τις φτωχότερες όπως η Δυτική Μακεδονία, η Ήπειρος και το Βόρειο Αιγαίο όπου τα ποσοστά μπαταχτήδων είναι μόλις 37% στο σύνολο των δανείων που χορηγήθηκαν.
Παράγοντες των τραπεζών χαρτακτηρίζουν παράδοξο το γεγονός Περιφέρειες, όπως το Νότιο Αιγαίο με αυξημένο χρόνο με το χρόνο τουρισμό ή η Στερεά Ελλάδα με αυξημένο κατά κεφαλή εισόδημα να έχουν τα υψηλότερα ποσοστά κακοπληρωτών, εν αντιθέσει με την Ήπειρο ή το Βόρειο Αιγαίο δηλαδή σε Περιφέρειες με ιδιαίτερα χαμηλό κατά κεφαλήν εισόδημα.
«Το γεγονός οφείλεται», λένε οι παράγοντες των τραπεζών, «σε μια ολόκληρη κουλτούρα μη πληρωμών που έχει κτιστεί τελευταία με την συνδρομή μάλιστα κομμάτων, αλλά και χάρις στο νόμο Κατσέλη που αποτέλεσε και αποτελεί ομπρέλα προστασίας για τους μπαταχτήσες, καθώς όπως εκτιμάται ο ένας στους τρείς που έχει υπαχθεί στο νόμο ή έχει υποβάλλει αίτηση υπαγωγής ανήκει στην κατηγορία των στρατηγικά κακοπληρωτών».
newpost.gr
Γράφει η Δικηγόρος Αθηνών Αναστασία Χρ. Μήλιου*
Από το 2015 μέχρι τώρα τα ελληνικά δικαστήρια έκριναν παράνομες και καταχρηστικές τις δανειακές συμβάσεις σε αλλοδαπό νόμισμα και ειδικα σε ελβετικό φράγκο σε πρώτο βαθμό.
Αυτό συνέβαινε αφ’ενός διότι αρχικά οποιαδήποτε αγωγή κατατίθετο έπαιρνε μακρινή δικάσιμο εκδίκασης από 8 μήνες ως και χρόνο ενώ επιπλέον υπήρχε το δικαίωμα αναβολής οπότε η δικάσιμος πήγαινε ακόμα πιο μακριά.
Το 2016 η διαδικασία άλλαξε προς το καλύτερο όσον αφορά τις αγωγές αυτές και η συζήτηση της αγωγής έγινε συντομότερη χωρίς να προβλέπεται αναβολή.
Έτσι άρχισαν να εκδίδονται αρκετές αποφάσεις που έκαναν δεκτές τις αγωγές κατά των τραπεζών και δέχονταν ότι έπρεπε να υπολογίζονται τα δάνεια αυτά με την αρχική ισοτιμία, δηλαδή με την ισοτιμία που ίσχυε κατά την ημερομηνία υπογραφής της κάθε σύμβασης.
Με τον τρόπο αυτό ο δανειολήπτης ωφελείται τα μέγιστα από την δανειακή σύμβαση σε σχέση με την τρέχουσα οφειλή του. Το βασικότερο είναι ότι αν έχουμε σταθερή ισοτιμία στην εξόφληση του δανείου μας, αυτομάτως γίνεται σταθερό και το κεφάλαιο που καλούμαστε να εξοφλήσουμε σε ευρώ.
Επίσης μας δίνετε η δυνατότητα τα επιπλέον ευρώ που έχουμε καταβάλει όλα τα προηγούμενα χρόνια για την εξόφληση των δόσεων με την τρέχουσα κάθε φορά ισοτιμία, να μπορούν να συμψηφισθούν στις επόμενες δόσεις μας και έτσι αυτομάτως το άληκτο κεφάλαιο του δανείου μας μειώνεται κατά πολύ.
Τέλος μειώνονται και οι δόσεις που καλούμαστε να καταβάλουμε σε ευρώ καθώς η αρχική ισοτιμία ήταν ευνοϊκή για το ευρώ, σε σχέση με την τωρινή.
Αποτέλεσμα όλων των ανωτέρω, είναι να μπάινει επιτέλους το συγκεκριμένο δάνειο σε μια σειρά, δηλαδή να είναι πλέον ελέγξιμο και να μπορεί να αποπληρωθεί.
Και τούτο διότι με την ισοτιμία μεταξύ ευρώ και ελβετικού να μεταβάλλεται συνεχώς και με τις συνεχείς ρυθμίσεις μείωσης των δόσεων, οι καταβολές αφορούσαν κυρίως την εξόφληση των τόκων, δηλαδή το κέρδος της τράπεζας και όχι το κεφάλαιο, το οποίο παρέμενε άθικτο, αμείωτο και αυξανόταν κάθε φορά που ισοτιμία μεταβαλλόταν υπέρ του ελβετικού φράγκου.
Οι αποφάσεις που εκδόθηκαν υπέρ των δανειοληπτών δέχθηκαν διαφορετικούς νομικούς λόγους. Αρχικά οι δικαστές υποστήριζαν ότι οι όροι των δανειακών συμβάσεων ήταν ασαφείς και καταχρηστικοί και ως τέτοιοι έπρεπε να κριθούν άκυροι και παράνομοι.
Επίσης δέχονταν ότι οι δανειολήπτες δεν ενημερώθηκαν επαρκώς και με σαφήνεια για τα δάνεια αυτά και τον τρόπο αποπληρωμής τους και ως εκ τούτου οι όροι παρέμεναν ασαφείς και αόριστοι για αυτούς.
Εν συνεχεία ο λόγος αυτός ήρθε να εμπλουτιστεί και να βασιστεί στις υποχρεώσεις που έχει η κάθε τράπεζα απέναντι στους δανειολήπτες όταν τους ενημερώνει για σύμβαση σε συνάλλαγμα. Στην περίπτωση αυτή ορίζουν τα δικαστήρια, οφείλουν οι τράπεζες να ενημερώνουν με σαφήνεια για τον συναλλαγματικό κίνδυνο, να δίνουν αριθμητικά παραδείγματα, να αποτρέπουν τον δανειολήπτη από την χορήγηση τέτοιου δανείου αν δεν ταιριάζει στο συγκεκριμένο προφίλ επενδυτή και τέλος να του παρέχουν όλα τα μέτρα προστασίας από τον συναλλαγματικό κίνδυνο.
Μέχρι τώρα επομένως το δικαστήριο πατούσε σε αυτά τα δύο επιχειρήματα/νομικούς λόγους για να κάνει δεκτές τις αγωγές.
Η μεγαλύτερη και σημαντικότερη νίκη σε αυτές τις υποθέσεις ήρθε με την αποφαση επί της συλλογικής αγωγής που ασκήθηκε κατά της Eurobank. To δικαστήριο δέχθηκε και τους δύο λόγους και έκρινε ότι τα δάνεια αυτά είναι επενδυτικά και όχι στεγαστικά, άρα οι διατάξεις που τα ρυθμίζουν είναι διαφορετικές, εξειδικευμένες και η τράπεζα υποχρεούται να τις τηρεί.
Και επειδή όλοι γνωρίζουμε πώς χορηγούνταν τα δάνεια αυτά, και αν τηρήθηκαν οι οφειλόμενες από την τράπεζα υποχρεώσεις σωστής και πλήρους ενημέρωσης ή όχι, το δικαστήριο δέχθηκε ότι τα δάνεια αυτά πρέπει να υπολογίζονται με βάση την αρχική ισοτιμία.
Αυτά λοιπόν όλα συνέβησαν κατά την εκδίκαση των υποθέσεων σε πρώτο βαθμό, δηλαδή από τα Πολυμελή Πρωτοδικεία της χώρας.
Επί των αποφάσεων αυτών οι τράπεζες ασκούσαν εφέσεις όπως είχαν το δικαίωμα και ήδη κάποιες εφετειακές αποφάσεις έχουν αρχίσει να εμφανίζονται εντός του 2017.
Πρέπει να τονιστεί ότι κάθε αγωγή εξετάζεται από διαφορετικό δικαστή και η έκβαση της δεν δεσμεύεται από τις προηγούμενες αποφάσεις που έχουν εκδοθεί είτε σε πρώτο είτε σε δεύτερο βαθμό. Απλά, αν έχουν εκδοθεί πολλές αποφάσεις και ειδικά από ανώτερο δικαστήριο που κάνουν δεκτή την αγωγή, τότε για μας τους δικηγόρους αλλά και τους επόμενες δικαστές είναι ένα πάτημα που μπορούν ΑΝ ΘΕΛΟΥΝ να χρησιμοποιήσουν. ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΟΜΩΣ ΔΕΣΜΕΥΤΙΚΟ και δεν αποτελεί δεδικασμένο για τους υπόλοιπους.
Τα Εφετεία με την σειρά τους απορρίπτουν τις εφέσεις των τραπεζών και επικυρώνουν τις αποφάσεις των πρωτόδικων δικαστηρίων άρα και τις αγωγές.
Μάλιστα το Εφετείο Αιγαίου ήρθε με την απόφαση του να προσθέσει και ένα ακόμα λόγο ακυρότητας της σύμβασης σε ελβετικό φράγκο αυτή την φορά κατά της ΠΕΙΡΑΙΩΣ. Δέχθηκε λοιπόν το Εφετείο ότι η τράπεζα, έδινε δάνεια σε ένα νόμισμα χωρίς να το διαθέτει και ότι η συναλλαγή ήταν μόνο εικονική και λογιστική και όχι πραγματική. Δηλαδή αποδείχθηκε ότι οι τράπεζες δεν κατείχαν ελβετικά φράγκα και δεν έδιναν δάνεια σε ελβετικά φράγκα. Έδιναν δάνεια σε ευρώ και τα βάπτιζαν δάνεια σε ελβετικό.
Αποτέλεσμα; ¨Όλη αυτή η διαφορά της ισοτιμίας να είναι καθαρό αλλά παράνομο κέρδος της τράπεζας.
Αν δεχθούμε επιπλέον ότι οι τράπεζες γνώριζαν από πριν ότι το ελβετικό φράγκο θα μεταβληθεί και να δυναμώσει έναντι του ευρώ, αντιλαμβάνεστε ότι υπάρχει τεράστια απάτη έναντι των δανειοληπτών, που αδαείς έσπευσαν να δανειστούν σε ελβετικό λόγω του ευνοϊκού επιτοκίου.
Ευχή όλων μας είναι να συνεχιστούν οι θετικές αποφάσεις των δικαστηρίων για το θέμα αυτό. Έργο δικό μας να καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για να κάνουμε πιο εύκολο το έργο των δικαστών. Έργο δικό σας να ενημερώνεστε για τα δικαιώματά σας έναντι των τραπεζών και αν έχετε την δυνατότητα να μάχεστε ώστε να μην χάνετε τις πιθανότητες και τις δυνατότητες που έχετε για να δικαιωθείτε.
 Η ΡΟΔΙΑΚΗ

ferriesingreece2

kalimnos

sportpanic03

 

 

eshopkos-foot kalymnosinfo-foot kalymnosinfo-foot nisyrosinfo-footer lerosinfo-footer mykonos-footer santorini-footer kosinfo-foot expo-foot