«Τα νοθευμένα και υποβαθμισμένα τρόφιμα ενδέχεται να αποτελέσουν απειλή για την υγεία των καταναλωτών και να αποδειχθούν κερδοφόρα για το οργανωμένο έγκλημα, βλάπτοντας την οικονομία», υπογραμμίζει σε ανακοίνωσή του ο ΕΦΕΤ για το διατροφικό σκάνδαλο που συγκλονίζει 57 χώρες και προσθέτει:

«Με βάση αυτή την παραδοχή η Interpol και η Europol ξεκίνησαν μία κοινή επιχείρηση (OPSON) με στόχο την εξιχνίαση των δικτύων και του οργανωμένου εγκλήματος πίσω από το παράνομο εμπόριο νοθευμένων και υποβαθμισμένων τροφίμων/ποτών. Η επιχείρηση OPSON έχει τρεις βασικούς στόχους:

-Την αύξηση της ευαισθητοποίησης όσον αφορά στους κινδύνους που προέρχονται από νοθευμένα ή υποβαθμισμένα τρόφιμα

-Τη δημιουργία συνεργασιών με τον ιδιωτικό τομέα, ώστε να προωθηθεί μία συνεκτική απάντηση σε αυτού του είδους τα εγκλήματα

-Την προστασία των καταναλωτών μέσω της κατάσχεσης και καταστροφής των υποβαθμισμένων/νοθευμένων τροφίμων και εντοπισμού των δραστών.

Προκειμένου να είναι αποτελεσματική η δράση εναντίον του φαινομένου σε αυτό το πρόγραμμα συμμετέχουν η αστυνομία, τα τελωνεία, οι εθνικοί ρυθμιστικοί φορείς για τα τρόφιμα και συνεργάτες από τον ιδιωτικό τομέα. Η επιχείρηση που πραγματοποιείται σε ετήσια βάση περιλαμβάνει τρεις φάσεις:

Την πρώτη φάση, της προπαρασκευής, όπου κάθε συμμετέχουσα χώρα αποφασίζει ποια υπόθεση θα εντάξει στο συγκεκριμένο πρόγραμμα και καθορίζει με λεπτομέρεια το πλάνο δράσης της .

Την επιχειρησιακή φάση όπου κάθε χώρα ανεξάρτητα και αυτόνομα αποφασίζει το είδος των ελέγχων που θα διενεργήσει. Ο ρόλος των Interpol και Europol περιλαμβάνει τη διασταύρωση των στοιχείων με τις βάσεις δεδομένων τους και το συντονισμό της διάθεσης των πληροφοριών προκειμένου να υποστηριχτούν οι τρέχουσες δράσεις. Κατά τη διάρκεια της επιχειρησιακής φάσης ακολουθούνται οι διαδικασίες και λαμβάνονται τα μέτρα που προβλέπονται από την εθνική και ενωσιακή νομοθεσία.

Στην μετα επιχειρησιακή φάση τα συμμετέχοντα κράτη μαζεύουν και στέλνουν τα αποτελέσματα των ερευνών τους στη Interpol και Europol και οι δύο οργανισμοί αναλύουν τα δεδομένα για να εκτιμήσουν τον κίνδυνο να αναγνωρίσουν τις καλύτερες πρακτικές και τα σημεία που χρίζουν βελτίωσης. Όλα αυτά αποτυπώνονται στην ετήσια έκθεση του προγράμματος.

Σε αυτό το πλαίσιο η Europol στις 30.03.2016 στην ιστοσελίδα της εξέδωσε δελτίο τύπου κάνοντας τον απολογισμό του προγράμματος OPSON V (https://www.europol.europa.eu/content/largest-ever-seizures-fake-food-and-drink-interpol-europol-operation).

Όσον αφορά στην Ελλάδα ο συντονισμός του OPSON είναι αρμοδιότητα του Υπουργείου Οικονομικών, οι υπηρεσίες του οποίου σε συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές για τον έλεγχο των τροφίμων οργανώνουν και εκτελούν τους απαιτούμενους ελέγχους ακολουθώντας τις καθορισμένες σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο διαδικασίες.

Τα αναφερόμενα στον παραπάνω απολογισμό του προγράμματος OPSON V ευρήματα σχετικά με τα τρόφιμα δεν αποτελούν κίνδυνο για την χώρα μας όχι μόνο γιατί πρόκειται για μικρές ποσότητες που κατασχέθηκαν στο στάδιο της εισαγωγής τους σε κάθε χώρα αλλά και γιατί δεν διακινούνται στην χώρα μας τέτοια τρόφιμα.

Ο ΕΦΕΤ και οι άλλες συναρμόδιες υπηρεσίες ελέγχου έχουν αναπτύξει ένα δίκτυο ελεγκτικών μηχανισμών σε όλα τα στάδια της παραγωγής και διάθεσης των τροφίμων αλλά και κατά την εισαγωγή τους, ακριβώς για να προστατεύσουν την υγεία και ασφάλεια του καταναλωτή.

Σε κάθε περίπτωση διαπίστωσης κάποιου κινδύνου σε οποιαδήποτε χώρα της ΕΕ λαμβάνονται τα απαιτούμενα μέτρα δέσμευσης του τροφίμου και περιορισμού της διάθεσής του ενεργοποιώντας το Σύστημα Έγκαιρης Προειδοποίησης για τα Τρόφιμα και τις Ζωοτροφές και ενημερώνεται άμεσα το καταναλωτικό κοινό».

Για τη διακίνηση σταφίδων στις οποίες διαπιστώθηκε η παρουσία ωχρατοξίνης Α σε ποσότητα που υπερβαίνει τα νομοθετημένα όρια ενημερώθηκε ο Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ), μέσω του Συστήματος Έγκαιρης Προειδοποίησης για τα Τρόφιμα και τις Ζωοτροφές (RASFF).

Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, πρόκειται για το προϊόν με εμπορική ονομασία «Belbake Sultans Σταφίδα Σουλτανίνα» σε συσκευασία των 250 γρ., με ημερομηνία λήξης 07/11/2016 και αριθμό παρτίδας Lot 450020329-14-1182.

Το προϊόν είναι τουρκικής προέλευσης, παρασκευάστηκε από την εταιρεία Heinrich Brüning GmbH και διακινήθηκε στην Ελλάδα από την επιχείρηση LIDL HELLAS & Σια ΟΕ. Η επιχείρηση έχει ήδη ξεκινήσει την ανάκληση / απόσυρση της ανωτέρω παρτίδας του εν λόγω προϊόντος, ενώ από πλευράς ΕΦΕΤ βρίσκονται σε εξέλιξη οι σχετικοί έλεγχοι. Ο ΕΦΕΤ καλεί τους καταναλωτές, που έχουν στην κατοχή τους την ανωτέρω παρτίδα του εν λόγω προϊόντος να μην το καταναλώσουν.

www.dikaiologitika.gr

Οι παραδοσιακές διατροφικές μας συνήθειες κατά την περίοδο της Σαρακοστής μάς οδηγούν στην αγορά και κατανάλωση συγκεκριμένων τροφίμων.

Η σωστή επιλογή, η μεταφορά στο σπίτι  των τροφίμων που χρειάζονται ψύξη όσο το δυνατόν γρηγορότερα, η προσεκτική στο σπίτι χρήση των τροφίμων (π.χ. συντήρηση σε κατάλληλη θερμοκρασία, καλό μαγείρεμα κ.λπ.) είναι στοιχεία απαραίτητα για την αποφυγή αρνητικών επιπτώσεων στην υγεία.

Ο ΕΦΕΤ, με γνώμονα τη διασφάλιση της διάθεσης ασφαλών τροφίμων και την προστασία των συμφερόντων των καταναλωτών από πρακτικές παραπλάνησής τους, σε συνεργασία και συνεννόηση με τις τοπικές αρμόδιες αρχές, ενισχύει τους ελέγχους στην αγορά των τροφίμων κατά την περίοδο της Σαρακοστής.

Επιπροσθέτως, στο πλαίσιο ενημέρωσης των καταναλωτών, υπενθυμίζουμε ορισμένες χρήσιμες πληροφορίες για την επιλογή τροφίμων που καταναλώνονται την περίοδο αυτή :

Κεφαλόποδα (π.χ. χταπόδια, καλαμάρια, σουπιές, θράψαλα)

Τα βρίσκουμε στην αγορά είτε ως νωπά είτε ως κατεψυγμένα είτε ως αποψυγμένα.

Για τα νωπά πρέπει να προσέχουμε :

Την οσμή που πρέπει να είναι οσμή θάλασσας και όχι δυσάρεστη οσμή αμμωνίας ή οποιαδήποτε άλλη οσμή, ξένη προς το προϊόν. Την επιφάνεια του σώματος να είναι υγρή και γυαλιστερή. Τα πλοκάμια και οι βεντούζες να αντέχουν σε ελαφρύ τράβηγμα και να μην αποσπώνται εύκολα. Τη σάρκα να είναι συμπαγής, ελαστική και γυαλιστερή. Τα μάτια να είναι γυαλιστερά, ζωηρά χωρίς κηλίδες.

Για τα κατεψυγμένα (συσκευασμένα ή χύμα) πρέπει να γνωρίζουμε ότι αυτά δεν πρέπει να πωλούνται με αλλοιώσεις της χροιάς τους, ενώ συνήθως φέρουν ένα στρώμα πάγου (επίπαγος). Μετά την απόψυξη το περιεχόμενο πρέπει να φέρει το χρώμα και την οσμή του νωπού προϊόντος. Στη συσκευασία πρέπει να υπάρχει το σήμα αναγνώρισης της εγκατάστασης.

Για τα αποψυγμένα αλιεύματα πρέπει να γνωρίζουμε ότι παράγονται μόνο εντός εγκεκριμένων εγκαταστάσεων και απαγορεύεται η απόψυξή τους στο λιανεμπόριο. Κατά την πώλησή τους πρέπει υποχρεωτικά να φέρουν εμφανή την ένδειξη της αποψυγμένης κατάστασής τους, τόσο στην ενδεικτική πινακίδα πώλησης όσο και στις ενδείξεις επί της συσκευασίας τους.

Δίθυρα Οστρακοειδή (π.χ. μύδια, κυδώνια, γυαλιστερές, στρείδια, αχιβάδες, χτένια)

Εφόσον πωλούνται με κέλυφος θα πρέπει να είναι ζωντανά και αυτό φαίνεται από :

Τα κελύφη που πρέπει να είναι κλειστά και να ανοίγουν πολύ δύσκολα ή αν είναι μερικώς ανοιχτά με την ελάχιστη πίεση πάνω στο κέλυφός τους να κλείνουν μόνα τους ερμητικά. Το περιεχόμενο που πρέπει να είναι υγρό, καθαρό και άοσμο. Τη σάρκα που πρέπει να είναι υγρή, γερά προσκολλημένη στο κέλυφος (με τσίμπημα καρφίτσας ή με λίγες σταγόνες λεμονιού να προκαλείται συστολή του σώματος).

Όσον αφορά τα αποφλοιωμένα μύδια που πωλούνται πάνω σε πάγο, θα πρέπει η σάρκα τους να είναι γυαλιστερή, συνεκτική και να έχει μυρωδιά θάλασσας.

Τα μύδια πωλούνται επίσης και κατεψυγμένα με κέλυφος ή χωρίς κελύφη. Τα αποκελυφωμένα συσκευάζονται μέσα σε πλαστικές σακούλες, με μία ποσότητα πόσιμου νερού.  Επάνω στη συσκευασία πρέπει να υπάρχει το σήμα αναγνώρισης της εγκατάστασης. 

Μαλακόστρακα (π.χ. γαρίδες, καραβίδες, αστακοί, καβούρια)

Τα βρίσκουμε στην αγορά είτε ως νωπά ή είτε ως κατεψυγμένα είτε ως αποψυγμένα.

Για τα νωπά πρέπει :

Η οσμή να είναι ευχάριστη (σαν την οσμή της θάλασσας). Τα πόδια τους να είναι στερεά κολλημένα στο σώμα και σκληρά. Η μεμβράνη του θώρακα να είναι τεντωμένη, ανθεκτική και διαφανής. Το κεφάλι και ο θώρακας να είναι ανοιχτόχρωμα, όχι μελανού χρώματος και να μην έχουν μαύρες κηλίδες. Να έχουν αντανακλαστικές κινήσεις στα μάτια, στις κεραίες και στα πόδια όταν είναι ζωντανά.

Γενικά, να γνωρίζουμε ότι οι φρέσκες γαρίδες γλιστρούν εύκολα από το χέρι και δεν παρουσιάζουν δυσάρεστη οσμή.

Αχινοί

Οι αχινοί πρέπει κατά την αγορά τους να είναι ζωντανοί, γεγονός που φαίνεται από την κίνηση των αγκαθιών τους.

Όταν επιλέγουν κονσέρβες ιχθυηρών που διατηρούνται στο ψυγείο ή εκτός ψυγείου, οι καταναλωτές θα πρέπει να προσέχουν να μην είναι διογκωμένες, να μην παρουσιάζουν εξωτερική σκουριά, να μην υπάρχει διαρροή του υγρού περιεχομένου.  Επίσης, είναι προς όφελος των καταναλωτών να διαβάζουν προσεκτικά τις ενδείξεις στη συσκευασία, ιδιαίτερα την ημερομηνία λήξης και να παρατηρούν εάν υπάρχει η επωνυμία του παρασκευαστή και ο αριθμός έγκρισης Ε.Ε. της επιχείρησης.

Θα πρέπει, επίσης, να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στο κανονικό χρώμα του περιεχομένου της τυποποιημένης συσκευασίας ή της κονσέρβας και, μετά το άνοιγμα, στο κανονικό χρώμα των εσωτερικών τοιχωμάτων της κονσέρβας και στη μυρωδιά του περιεχομένου.

Άλλα σαρακοστιανά εδέσματα

Ο ταραμάς πρέπει να έχει χρώμα ομοιόμορφο, σύσταση μαλθακή και όχι πικρή ή όξινη γεύση. Πιθανή αλλοίωση στον ταραμά διαπιστώνεται από την εμφάνιση μούχλας, την ξηρότητα ή την τάγγιση.

Το τουρσί θα πρέπει να καταναλώνεται με φειδώ από άτομα με ευαισθησία στο στομάχι.

Τέλος, ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να επιδεικνύουν οι καταναλωτές που πάσχουν από αλλεργίες στην επισήμανση του χαλβά, προκειμένου να μην καταναλώσουν χαλβά που περιέχει αλλεργιογόνα συστατικά.

Τέλος, ο ΕΦΕΤ υπενθυμίζει την ειδική γραμμή επικοινωνίας, 11717, η οποία είναι στη διάθεση όλων των καταναλωτών, όπου μπορούν να αναφέρουν / καταγγέλλουν οποιαδήποτε μη συμμόρφωση – παράβαση της νομοθεσίας υποπέσει στην αντίληψή τους.