1. Με νόμο της Βουλής των Ελλήνων παραχωρήθηκαν από τα εκλεγόμενα όργανα της Δημοκρατίας μας στους δανειστές: η διαχείριση των κρατικών εσόδων και η περιουσία του κράτους για 99 χρόνια! Περάσαμε σε εποχή αποικιακού χαρακτήρα.

2. Σαν σήμερα η Πόλη ‘’εάλω’’. Της πτώσεως προηγήθηκε η οικονομική και κοινωνική παρακμή που ολοκληρώθηκε με τον πολιτικό εκφυλισμό κράτους και ηγεσίας και έτσι ήρθε η άλωση. Αυτά τα περιγράφει η ιστορία. Η άλωση ήταν γεγονός κρατικού και κοινωνικού μετασχηματισμού με τεράστιο λαϊκό πόνο και καημό. Αλλά και τότε η Ελπίδα δεν έλειψε! Κάποια μέρα ΄΄... πάλε με χρόνια και καιρούς...’’. Η Ελπίδα της αποκατάστασης και της πίστης στην επιβίωση του γένους των Ρωμιών (κατοίκων της βυζαντινής αυτοκρατορίας με κοινό χαρακτηριστικό την Χριστιανική Πίστη που τότε αποκαλούσαν «Ρωμανία» την Βυζαντινή Αυτοκρατορία-Βυζάντιο είναι μεταγενέστερος όρος) πέρασε στην Λαϊκή Μνήμη και έμεινε ζωντανή μέχρι την κατάλληλη στιγμή.

3. Το δημοτικό ποντιακό τραγούδι ‘’Πάρθεν η Ρωμανία’’ περιγράφει το πως ένα πουλί μεταφέρει τα κακά μαντάτα στους κατοίκους του Πόντου αλλά κανείς δεν τολμά να πάει να πάρει το μήνυμα. Μόνο ένα παιδί πηγαίνει το διαβάζει και αναγγέλλει τα τρομερά νέα... «Αϊλί εμάς και βάι εμάς η Ρωμανία πάρθεν...». Κλείνει με το αισιόδοξο μήνυμα: «Η Ρωμανία αν πέρασεν, ανθεί και φέρει κι άλλο...».

Πάρθεν η Ρωμανία
Έναν πουλίν, καλόν πουλίν εβγαίν’ από την Πόλην
ουδέ στ’ αμπέλια κόνεψεν ουδέ στα περιβόλια,
επήγεν και-ν εκόνεψεν α σου Ηλί’ τον κάστρον.
Εσείξεν τ’ έναν το φτερόν σο αίμα βουτεμένον,
εσείξεν τ’ άλλο το φτερόν, χαρτίν έχει γραμμένον,
Ατό κανείς κι ανέγνωσεν, ουδ’ ο μητροπολίτης
έναν παιδίν, καλόν παιδίν, έρχεται κι αναγνώθει.
Σίτ’ αναγνώθ’ σίτε κλαίγει, σίτε κρούει την καρδίαν.
«Ναϊλί εμάς και βάι εμάς, πάρθεν η Ρωμανία!»
Μοιρολογούν τα εκκλησιάς, κλαίγνε τα μοναστήρια
κι ο Γιάννες ο Χρυσόστομον κλαίει, δερνοκοπιέται,
-Μη κλαίς, μη κλαίς Αϊ-Γιάννε μου, και δερνοκοπισκάσαι
-Η Ρωμανία πέρασε, η Ρωμανία ‘πάρθεν.
-Η Ρωμανία κι αν πέρασεν, ανθεί και φέρει κι άλλο.

4. Το ποίημα του Κ. Καβάφη ‘’Πάρθεν’’ είναι γραμμένο τον Μάρτη του 1921. Προφητικό για τις κακές προοπτικές της εποχής. Η τότε κυβέρνηση του φιλοβασιλικού Καλογερόπουλου που πήρε την εξουσία στις 24 Ιανουαρίου 1921 από την μόλις 2 μηνών αντιβενιζελική κυβέρνηση Ράλλη, έπεσε στις 26 Μαρτίου 1921 μετά τις αποτυχίες του στρατού στο μέτωπο της Μικράς Ασίας και τις πολιτικές αποτυχίες στη συνδιάσκεψη του Λονδίνου. Τα μαύρα σύννεφα του διχασμού και της καταστροφής βλέπει ο ποιητής και επηρεασμένος από τον Ποντιακό Θρήνο, αναλογιζόμενος τα νέα δεινά, γράφει:
"Πάρθεν"
Aυτές τες μέρες διάβαζα δημοτικά τραγούδια,
για τ’ άθλα των κλεφτών και τους πολέμους,
πράγματα συμπαθητικά• δικά μας, Γραικικά.

Διάβαζα και τα πένθιμα για τον χαμό της Πόλης
«Πήραν την Πόλη, πήραν την• πήραν την Σαλονίκη».
Και την Φωνή που εκεί που οι δυο εψέλναν,
«ζερβά ο βασιλιάς, δεξιά ο πατριάρχης»,
ακούσθηκε κ’ είπε να πάψουν πια
«πάψτε παπάδες τα χαρτιά και κλείστε τα βαγγέλια»
πήραν την Πόλη, πήραν την• πήραν την Σαλονίκη.

Όμως απ’ τ’ άλλα πιο πολύ με άγγιξε το άσμα
το Τραπεζούντιον με την παράξενή του γλώσσα
και με την λύπη των Γραικών των μακρινών εκείνων
που ίσως όλο πίστευαν που θα σωθούμε ακόμη.

Μα αλίμονον μοιραίον πουλί «απαί την Πόλην έρται»
με στο «φτερούλν’ αθε χαρτίν περιγραμμένον
κι ουδέ στην άμπελον κονεύ’ μηδέ στο περιβόλι
επήγεν και εκόνεψεν στου κυπαρίσ’ την ρίζαν».
Οι αρχιερείς δεν δύνανται (ή δεν θέλουν) να διαβάσουν
«Χέρας (χήρας) υιός Γιανίκας έν» αυτός το παίρνει το χαρτί,
και το διαβάζει κι ολοφύρεται.
«Σίτ’ (εκεί) αναγνώθ’ σίτ’ ανακλαίγ’ σίτ’ ανακρούγ’ την κάρδιαν.
Ν’ αοιλλή (αλοίμονο) εμάς, να βάι εμάς, η Pωμανία πάρθεν.»

5. Για την ζοφερή κοινωνικά και εθνικά περίοδο που ζούμε, δεν ξεχνιόμαστε και δεν μας ξεγελά ο ΄΄πανδαμάτωρ΄΄ χρόνος. Το χθες είναι πολύ κοντά μας. Η αλλαγή και η αναγέννηση κράτους και κοινωνίας σήμερα, απαιτεί την Λαϊκή Φωνή.
Ν. Μυλωνάς