«Στο παλιό μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη Θεολόγου βρήκα αρχαία επιγραφή που έγραφε -Χαρήτων Κράτητος Αστυπαλαιεύς-που ο τρόπος της γραφής δείχνει ότι γράφτηκε από μοναχούς της εποχής των Κομνηνών [11-12ος αιώνας].

Η ψηλή του τοποθεσία είναι περίβλεπτος, έχει γόνιμα χωράφια και προς δυσμά του έχει πηγαίο νερό, σιδηρούχο μαγνητικό και σπήλαιο».Αναφέρει στα Κώια του ο Ιάκωβος Ζαράφτης. Για τον αρχαιολόγο Γ.Μαστορόπουλο στον ίδιο τόπο είχε ζήσει κατά την ελληνιστική ή ρωμαϊκή εποχή ο «Άστυ-παλαιεύς» βοσκός[;] Χαρίτων του Κράτητος.Από τα χρόνια εκείνα προέρχεται και μια μαρμάρινη βάση περιρραντηρίου.Το ναΰδριο χτίστηκε από τον μοναχό Σκηνούριο τον 11ο αιώνα μ.χ.Το μικρό δύσβατο εκκλησάκι που είναι γνωστό ως «Άγιος Θεολόγος του Βουνού» είναι προσβάσιμο από το Ασφενδιού ή την Καρδάμαινα. Συναντάται πάνω στο παλαιοζωικό υπόβαθρο της κωακής γης σε υψόμετρο 550μ. από την επιφάνεια της θαλάσσιας στάθμης. Πιο κάτω σε απόσταση 238 μ.υπάρχουν ερείπια.Ο Άγιος Θεολόγος επισκευάστηκε κάποια στιγμή μετά από το μέγιστο επεισόδιο του Ρήγματος Κω του 1493 μ.Χ.Το εκτιμώμενο επίκεντρο του σεισμού των 6.8 βαθμών ήταν μόλις 16χλμ. νοτιοδυτικά.Τα μαρμάρινα μέλη που είναι εντοιχισμένα στην πρόσοψη πρέπει να είναι από το αρχικό μονύδριο.Δεν είναι γνωστό αν έπαθε ζημιά από το σεισμό του 1933.

Γεωδίφης[ geogeodifhs.blogspot]

Φωτογραφίες-Μάνος Μαστρογιώργης,Νίκος Παναγιώτου