Η «πράσινη» μετάβαση των ευρωπαϊκών νησιών μάς αφορά ιδιαίτερα ως χώρα και στο πλαίσιο αυτο, τα ελληνικά νησιά έχουν σημαντικό ρόλο να παίξουν, όπως εκτιμά η γ.γ. του ΥΠΕΝ, Αλεξάνδρα Σδούκου.

Μιλώντας χθες στο 6ο Συμπόσιο Ενεργειακής Μετάβασης της ΗΑΕΕ, ανέλυσε την ενεργειακή εικόνα των νησιών: Υπάρχουν 29 αυτόνομα ηλεκτρικά συστήματα σε νησιά που βασίζονται κυρίως σε θερμικές μονάδες με συνολική ισχύ 800 μεγαβάτ. Συγκεκριμένα η Κρήτη διαθέτει 690 μεγαβάτ θερμικών μονάδων και 280 ΑΠΕ. Το μερίδιο των ΑΠΕ στα νησιά είναι στο 16,7% δηλαδή σε χαμηλά επίπεδα και δίχως την Κρήτη είναι μόλις στο 11,5%. Την ίδια στιγμή, η ηλεκτροπαραγωγή των νησιών εκπέμπει 2,9 εκατ. τόνους CO2 ετησίως, άρα τα νησιά υπολείπονται στην απανθρακοποίηση σε σχέση με την υπόλοιπη χώρα.

Η δεύτερη διάσταση του θέματος έχει να κάνει με το κόστος: Ο μέσος όρος του κόστους παραγωγής βρίσκεται μεταξύ 150-250 ευρώ ανά μεγαβατώρα ενώ στα μικρότερα νησιά φτάνει τα 1.500-2.000 ευρώ. Κατ' επέκταση, μιλάμε για ένα κόστος 300-500% υψηλότερο σε σχέση με την ηπειρωτική χώρα το οποίο καλύπτεται μέσω των ΥΚΩ που ετησίως φτάνουν τα 650 εκατ. ευρώ.

Όσον αφορά τις πρωτοβουλίες της κυβέρνησης, η κα Σδούκου τόνισε ότι ο καλύτερος τρόπος να ενισχυθούν τα νησιά είναι οι διασυνδέσεις. Ο ΑΔΜΗΕ εφαρμόζει ένα φιλόδοξο πρόγραμμα ως το τέλος της δεκαετίας για 22 νησιά με ύψος 5 δισ. ευρώ και τα υπόλοιπα νησιά, ιδίως τα μικρά, θα αποκτήσουν σταδιακά υβριδικά συστήματα με ΑΠΕ και αποθήκευση.

Παράλληλα, το ΥΠΕΝ προσπαθεί να αναπτύξει περισσότερες ΑΠΕ με τη βοήθεια και των διασυνδέσεων. Προωθείται επίσης η αλλαγή της χρήσης ενέργειας με τη χρήση της ηλεκτροκίνησης. Σε αυτό το πλαίσιο, δύο θετικά παραδείγματα είναι η Αστυπάλαια όπου τρέχει ήδη ένα εξαετές πρόγραμμα, καθώς και η πρωτοβουλία GREcoIslands με στόχο τη στήριξη της μετάβασης στα μικρά νησιά με ΑΠΕ, εξοικονόμηση, διαχείριση απορριμμάτων και κυκλική οικονομία.

Το ΥΠΕΝ θεωρεί ότι είναι απαραίτητο να αλλάξει το ενεργειακό μοντέλο αυτών των νησιών, αλλά και να διατηρηθεί η ιδιαίτερη πολιτιστική τους ταυτότητα. Πρώτος σταθμός της πρωτοβουλίας GREcoIslands θα είναι η Χάλκη μέσω μιας συνεργασίας μεταξύ του Δημοσίου και ιδιωτών.