Μια γερμανική μεσαιωνική παράδοση, η οποία είχε σχέση με τις μέρες που εργάζονταν οι βαφείς υφασμάτων, φόρεσε επιστημονικό μανδύα και στις μέρες μας έχει μετατραπεί στην πιο καταθλιπτική μέρα του χρόνου.

Εδώ και λίγα χρόνια η τρίτη Δευτέρα του Ιανουαρίου, η «Blue Monday» (Μελαγχολική Δευτέρα) όπως λέγεται διεθνώς, θεωρείται μακράν η χειρότερη μέρα κάθε χρόνου επειδή, όπως λένε οι υποστηρικτές της θεωρίας, οι άνθρωποι κατακλύζονται από δυσάρεστα συναισθήματα περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη μέρα.

Ο άνθρωπος που επιχείρησε να εκλογικεύσει τη θεωρία ότι μια μέρα μπορεί να είναι με αντικειμενικά κριτήρια η χειρότερη του χρόνου είναι ο ψυχολόγος Κλιφ Αρνάλ. Το 2005 δημιούργησε μια εξίσωση στην οποία έλαβε υπόψη διάφορες παραμέτρους.

Υπολόγισε τον χειμωνιάτικο καιρό του Ιανουαρίου, το γεγονός ότι η περίοδος των Χριστουγέννων έχει μόλις τελειώσει, τα οικονομικά ανοίγματα των εορτών για τα οποία έρχεται ο λογαριασμός αλλά και το γεγονός ότι οι περισσότεροι έχουν ήδη παραβεί τις «δεσμεύσεις της νέας χρονιάς».

Η ψυχολόγος Βέρα Αθανασίου τονίζει ότι η κατάθλιψη δεν είναι θέμα μίας μέρας

Προσέθεσε, επίσης, την παραδοχή ότι η πιο καταθλιπτική μέρα του χρόνου δεν θα μπορούσε παρά να είναι Δευτέρα και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η τρίτη Δευτέρα του Ιανουαρίου είναι η μέρα που οι άνθρωποι αισθάνονται πιο άσχημα από κάθε άλλη μέρα του χρόνου.

Οι αντιδράσεις
Η θεωρία αυτή, ωστόσο, απορρίπτεται από τη συντριπτική πλειονότητα των ψυχολόγων ως αβάσιμη και «ψευδοεπιστημονική».

Οπως λέει στο «Εθνος» η ψυχολόγος Βέρα Αθανασίου, «ο ισχυρισμός, για παράδειγμα, ότι η μικρή χρονική απόσταση από τα Χριστούγεννα μπορεί να προκαλέσει κατάθλιψη είναι αβάσιμος. Είναι γνωστό και τεκμηριωμένο ότι σε πολλούς ανθρώπους, κυρίως σε όσους είναι μοναχικοί, η περίοδος των Χριστουγέννων δεν φέρνει ευφορία. Για την ακρίβεια συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο. Επιπλέον, η κατάθλιψη δεν είναι θέμα μίας μέρας. Για να εκδηλωθεί πρέπει να υπάρχει ένα υπόβαθρο. Φυσικά ένας χαρούμενος άνθρωπος χωρίς ψυχολογικά προβλήματα δεν θα εμφανίσει κατάθλιψη επειδή είναι η τρίτη Δευτέρα του Ιανουαρίου».

Η κυρία Αθανασίου σημειώνει πως σε κάποιους ανθρώπους εντοπίζεται ένα είδος διαταραχής, η οποία ονομάζεται εποχική συναισθηματική διαταραχή. «Εκδηλώνεται με συμπτώματα όπως υπερυπνία, υπερφαγία και επιβράδυνση λειτουργικότητας. Παρατηρείται συνήθως τον Νοέμβριο και τον Ιανουάριο και σχετίζεται με τις εναλλαγές του φωτός. Ωστόσο και σε αυτήν την περίπτωση πρέπει να υπάρχει κάποιο υπόβαθρο. Κανένας δεν εκδηλώνει συμπτώματα επειδή αλλάζει η εποχή».

Η προϊστορία
Σύμφωνα με την επικρατούσα θεωρία, ο όρος «Blue Monday» προέρχεται από την «Blauer Montag» του Μεσαίωνα. Αυτή ήταν παραδοσιακά η μέρα ξεκούρασης των ανθρώπων που εργάζονταν ως βαφείς υφασμάτων. Εκείνη την εποχή οι τεχνίτες χρησιμοποιούσαν φυσικά χρώματα και συνήθιζαν να βάφουν τα υφάσματα την Κυριακή, αφήνοντάς τα να στεγνώσουν τη Δευτέρα. Η χημική αντίδραση που προκαλούσε ο αέρας και το διάλυμα έκανε το ύφασμα μπλε. Οσο στέγνωνε το ύφασμα οι τεχνίτες δεν είχαν να κάνουν τίποτε άλλο από το να περιμένουν. Ετσι η Δευτέρα μετατράπηκε σε αντιπαραγωγική μέρα και μέρα ξεκούρασης. Σε κάποιους κλάδους, κυρίως αυτούς της παροχής υπηρεσιών, η παράδοση της ξεκούρασης τη Δευτέρα συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Για παράδειγμα, πολλά μουσεία μένουν κλειστά τις Δευτέρες.

ethnos.gr

Η κατάθλιψη ταλαιπωρεί εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Πολλοί από αυτούς δεν έχουν διαγνωστεί επίσημα με κατάθλιψη, αλλά εκδηλώνουν συμπτώματα στην καθημερινότητά τους και κάθε άνθρωπος στο περιβάλλον τους μπορεί να το αντιληφθεί αυτό.

Στην κατάθλιψη, συχνά, δεν ξέρουμε πώς να συμπεριφερθούμε σε κάποιον που πιστεύουμε ότι παρουσιάζει τέτοια συμπτώματα. Ο δρ Gregory Dalack, επικεφαλής του τμήματος Ψυχολογίας στο πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, προτείνει τα ακόλουθα που μπορεί να αποδειχτούν χρήσιμες κουβέντες σε κάποιον που έχει κατάθλιψη.

“Είμαι εδώ για σένα”

Τα μέλη της οικογένειας, οι φίλοι και οι σύντροφοι των ατόμων με κατάθλιψη μπορούν να βοηθήσουν με έναν τρόπο που δεν είναι επικριτικός, ακόμα κι αν είναι απλά για να τους μεταφέρουν σε ένα ραντεβού, τους θυμίζουν να παίρνουν τα φάρμακά τους, ή τους βοηθούν στην απλή, καθημερινή ρουτίνα.

“Δεν είσαι μόνος”

Τα άτομα με κατάθλιψη νιώθουν πολλές φορές ότι δεν έχουν βοήθεια από πουθενά. Είναι σημαντικό, οι άνθρωποι που είναι κοντά τους να τους διαβεβαιώσουν ότι δεν είναι ανάγκη να το περάσουν μόνοι τους όλο αυτό. Μπορεί να ακούγεται απλό, αλλά και μόνο η υπενθύμιση ότι αυτό που νιώθουν είναι προσωρινό και πως θα είστε κοντά τους, είναι πολύ σημαντικό.

“Δεν φταις εσύ γι' αυτό”

Το να πούμε στους αγαπημένους μας ότι γνωρίζουμε ότι η κατάθλιψη που περνούν δεν είναι δικό τους σφάλμα είναι ζωτικής σημασίας για τη διαδικασία της επούλωσης. Πολλοί άνθρωποι δεν το καταλαβαίνουν, αλλά το να πουν σε κάποιον με κατάθλιψη να “ξεκολλήσει” από αυτό που του συμβαίνει, υπονοεί ότι κάτι τέτοιο είναι μια απλή επιλογή του. Αλλά αυτό είναι λάθος. Η κατάθλιψη δεν είναι επιλογή, είναι ασθένεια.

“Θα έρθω εγώ μαζί σου”

Αυτό αφορά τις ενδεχόμενες συνεδρίες με ψυχολόγο ή ψυχίατρο που χρειάζεται να κάνει ο ασθενής. Το μόνο πράγμα πιο δύσκολο από το να πείσετε κάποιον να αναζητήσει θεραπεία είναι να τους κάνετε να την φέρουν εις πέρας και να την ολοκληρώσουν. Λέγοντας ότι θα πάτε μαζί τους στη συνεδρία, δεν είστε απλά υποστηρικτικοί, αλλά τους λέτε εμμέσως, ότι αυτό που έχουν είναι θεραπεύσιμο.

Μην πείτε τίποτα απολύτως!

Καμιά φορά και μόνο η φυσική σας παρουσία μπορεί να αποδειχτεί πολύτιμη για κάποιον που έχει κατάθλιψη. Οι πράξεις σας μπορεί να “λένε” πολλά περισσότερα από τα λόγια σας. Η παρουσία σας δίπλα του, αφήνει τον ασθενή να νιώθει ότι έχει ένα στήριγμα.

http://www.huffingtonpost.com/

Η κατάθλιψη, η αϋπνία και η εξάντληση μπορεί να αποδειχτούν σημαντικοί παράγοντες κινδύνου για τους συχνούς εφιάλτες, σύμφωνα με έρευνα από το Κέντρο Γνωστικής Νευροεπιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Turku της Φινλανδίας.

Ωστόσο, η μελέτη δεν αποδεικνύει ότι η κατάθλιψη, η αϋπνία και η κόπωση προκαλούν τους εφιάλτες, αλλά ότι υπάρχει σαφής σύνδεση μεταξύ τους.

Η μελέτη περιελάμβανε σχεδόν 14.000 ενήλικες, ηλικίας 25 έως 74 ετών και διήρκεσε από το 2007 και το 2012. Το 53% των συμμετεχόντων ήταν γυναίκες.

Περίπου το 45% των συμμετεχόντων δήλωσε ότι είχε περιστασιακά εφιάλτη στον ύπνο τις τελευταίες 30 ημέρες, ενώ μόλις πάνω από το 50% είπε ότι δεν είχε καθόλου. Σχεδόν το 4% είχε συχνά εφιάλτη τις τελευταίες 30 ημέρες.

Από όλους τους συμμετέχοντες, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το 28% εκείνων που είχαν σοβαρή κατάθλιψη είχε και εφιάλτες, όπως και το 17% εκείνων με συχνές αϋπνίες.

Μετά από περαιτέρω ανάλυση, οι συγγραφείς της μελέτης κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η αϋπνία, η εξάντληση και η κατάθλιψη ήταν οι ισχυρότεροι ανεξάρτητοι παράγοντες κινδύνου για εφιάλτες.

“Αυτό είναι ιδιαίτερα εμφανές στη σύνδεση μεταξύ του εφιάλτη και της κατάθλιψης (...) Είναι πιθανόν οι εφιάλτες να μπορούσαν να λειτουργήσουν ως πρώιμοι δείκτες της εμφάνισης της κατάθλιψης και ως εκ τούτου να έχουν νέα διαγνωστική αξία για τους γιατρούς και τους ψυχολόγους” δήλωσε ο επικεφαλής της έρευνας, δρ Nils Sandman.

Η έρευνα δημοσιεύθηκε στο τεύχος Απριλίου του ιατρικού επιστημονικού περιοδικού Sleep.

http://news.health.com/

Κάθε είδος κατάθλιψης μπορεί να σας κάνει να αισθάνεστε λυπημένοι και να σας εμποδίσει σημαντικά από το να έχετε μια κανονική καθημερινότητα. Ωστόσο, αν έχετε άτυπη κατάθλιψη, τότε είναι σίγουρο ότι σε κάποια στιγμή θα εμφανιστούν ορισμένα βασικά συμπτώματα.

Αυτά, σε γενικές γραμμές, περιλαμβάνουν την αυξημένη πείνα, την αύξηση του σωματικού βάρους, τις πολλές ώρες ύπνου και άλλα.

Η άτυπη κατάθλιψη συνήθως αρχίζει στην εφηβεία και είναι πιο συχνή στις γυναίκες παρά στους άνδρες. Παρά την ονομασία της, η άτυπη κατάθλιψη δεν είναι πολύ σπάνια. Όπως και με άλλες μορφές κατάθλιψης, η θεραπεία για την άτυπη κατάθλιψη περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή, ψυχολογική υποστήριξη (ψυχοθεραπεία) και αλλαγές στον τρόπο ζωής.

Συμπτώματα

Προσωρινή ευεξία στο άκουσμα μιας καλής/ευχάριστης είδησης, αλλά αίσθημα βαθιάς λύπης/απόγνωσης λίγο αργότερα
Αυξημένη όρεξη με ακούσια αύξηση του σωματικού βάρους
Αυξημένη επιθυμία για ύπνο, συνήθως πάνω από 10 ώρες την ημέρα
Αίσθηση ότι τα χέρια και τα πόδια σας είναι “πολύ βαριά”, κάτι που διαρκεί τουλάχιστον μια ώρα μέσα στην ημέρα
Αδυναμία διατήρησης μακροχρόνιας σχέσης, λόγω της ευαισθησίας στην απόρριψη ή την κριτική, η οποία επηρεάζει τις σχέσεις του ασθενούς, την κοινωνική του ζωή και την εργασία του.
Παράγοντες κινδύνου

Πολλοί παράγοντες φαίνεται να αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης ή “ενεργοποίησης” της κατάθλιψης, είτε πρόκειται για άτυπη, είτε όχι. Οι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:

Κατάθλιψη που ξεκίνησε σε παιδική ή εφηβική ηλικία
Ιστορικό διπολικής διαταραχής
Κατάχρηση αλκοόλ ή ναρκωτικών ουσιών
Σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση
Τραυματικές εμπειρίες στην παιδική ηλικία
Ορισμένα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας, όπως η χαμηλή αυτοεκτίμηση ή η υπερβολική εξάρτηση από άλλο άτομο
Σοβαρή ασθένεια, όπως ο καρκίνος ή η καρδιακή νόσος
Ορισμένα φάρμακα, όπως κάποια φάρμακα για την υψηλή πίεση του αίματος ή υπνωτικά χάπια (Προσοχή: μιλήστε πρώτα με το γιατρό σας πριν διακόψετε οποιοδήποτε φάρμακο)
Οικονομικά προβλήματα
Το οικογενειακό ιστορικό και άλλα προβλήματα με την οικογένεια ή τους άλλους μπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο της κατάθλιψης:

Πρώτου βαθμού συγγενείς με ιστορικό κατάθλιψης, διπολικής διαταραχής ή αλκοολισμού
Στρεσογόνα γεγονότα στην ζωής του ασθενούς, όπως ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου
Κατάθλιψη μετά τον τοκετό (επιλόχεια κατάθλιψη)
Πιθανή αυτοκτονία κάποιου μέλους της οικογένειας
Περιορισμένες φιλικές επαφές ή άλλες προσωπικές σχέσεις
Επιπλοκές

Όπως και άλλα είδη της κατάθλιψης, η άτυπη κατάθλιψη είναι μια σοβαρή ασθένεια που μπορεί να προκαλέσει σημαντικά προβλήματα. Η άτυπη κατάθλιψη μπορεί να οδηγήσει σε συναισθηματικά, συμπεριφορικά και προβλήματα υγείας, που επηρεάζουν κάθε τομέα της ζωής σας. Επιπλοκές που σχετίζονται με την άτυπη κατάθλιψη μπορεί να περιλαμβάνουν:

Υπερβολικό βάρος ή παχυσαρκία, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακή νόσο και διαβήτη
Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ ή χρήση ναρκωτικών ουσιών
Άγχος και διαταραχή πανικού ή κοινωνική φοβία
Οικογενειακές διαφορές/εντάσεις, δυσκολίες στις σχέσεις και την εργασία ή προβλήματα στο σχολείο
Κοινωνική απομόνωση
Αυτοκτονικές σκέψεις
http://www.mayoclinic.org/

Το 44% των Ελλήνων βιώνει αρνητικά συναισθήματα όπως ανασφάλεια, αγωνία, φόβο, θυμό, αγανάκτηση, απογοήτευση, πίκρα, θλίψη και άγχος εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, με το μεγαλύτερο ποσοστό να εμφανίζεται σε άτομα με χαμηλό εισόδημα

ενώ παράλληλα παρατηρείται αύξηση της καταθλιπτικής διάθεσης. Επιπλέον, η υγεία των Ελλήνων καταγράφει πτωτική τάση, ενώ ένα 25% αδυνατεί να λάβει τη θεραπεία του για λόγους κόστους.

Σύμφωνα με έρευνα της GPO, για λογαριασμό της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας, για την υγεία και την περίθαλψη του ελληνικού πληθυσμού υπό συνθήκες οικονομικής κρίσης, η υγεία του ελληνικού πληθυσμού καταγράφεται ως σταθερά πτωτική, διαπιστώνεται, ευθεία συσχέτιση του αυτοαναφερόμενου επιπέδου υγείας με το εισόδημα, που κατά μέσον όρο βαθμολογείται 74% με το 100 να αντιστοιχεί σε άριστη υγεία, συσχέτιση των χρόνιων προβλημάτων υγείας με την ηλικία, την παχυσαρκία αλλά και το μορφωτικό επίπεδο. Όσον αφορά στην κοινωνική διάσταση της έρευνας, καταγράφηκε ότι περίπου 1/3 των Ελλήνων τον περισσότερο καιρό δυσκολεύεται να ανταπεξέλθει στους λογαριασμούς, και ότι στην ομάδα του πληθυσμού που το σύνολο των εισοδημάτων κατευθύνεται σε λογαριασμούς και χρέη, η αυτοεκτίμηση υγείας είναι σημαντικά κάτω από τον μέσο όρο. Για λόγους κόστους, ένα 25% του πληθυσμού δεν έλαβε τη θεραπεία του ή δεν έκανε ενδεδειγμένες εξετάσεις. Η έρευνα έδειξε ορισμένα αποτελέσματα τα οποία αποτελούν εξισορροπητικούς παράγοντες στο περιβάλλον της οικονομικής κρίσης, όπως μείωση στα ποσοστά του καπνίσματος, της κατανάλωσης οινοπνευματωδών ή κόκκινου κρέατος· μια τάση που επιβεβαιώνεται στις μελέτες των τελευταίων 13 ετών.

Τα υψηλότερα ποσοστά καλής υγείας, καταγράφονται στην Αττική και στη Θεσσαλονίκη, ενώ τα χειρότερα στα νησιά του Αιγαίου και την Κρήτη, λόγω δυσχερούς πρόσβασης στις υπηρεσίες υγείας. Σύμφωνα με την έρευνα παρατηρείται πτώση του επιπέδου της υγείας στις νεαρές ηλικίες, μεταξύ 2011 και 2015. Όσον αφορά στον αυτοχαρακτηρισμό του επιπέδου υγείας ανά εισοδηματική κατηγορία, όπως ήταν αναμενόμενο, ήταν καλύτερος αναλογικά με το ύψος του εισοδήματος, με εξαίρεση τα άτομα χωρίς «καθόλου εισοδήματα», τα οποία αναφέρουν καλή υγεία. Αυτό το παράδοξο εύρημα αποδίδεται στη νεαρή ηλικία των ατόμων που ανήκουν σε αυτή την εισοδηματική κατηγορία. Τέλος το 42% των ατόμων που απάντησαν στη έρευνα έχει διαγνωσθεί με χρόνιο νόσημα, οι περισσότεροι από τους μισούς είναι γυναίκες, 2 στους 3 είναι υπέρβαροι και παχύσαρκοι, ενώ 1 στους 5 ασθενείς με χρόνιο πρόβλημα παραμένει καπνιστής -με την αναλογία αυτή να είναι 1 στους 3 για τους ασθενείς με χρόνιο πνευμονολογικό πρόβλημα. Η μελέτη επιβεβαιώνει, επομένως την υψηλή νοσηρότητα του μεταβολικού συνδρόμου και καταγράφει ότι ένα 59% του δείγματος που έκανε χρήση υπηρεσιών υγείας είναι παχύσαρκοι και υπέρβαροι.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ