Eίκοσι εννέα χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από την έκρηξη στον αντιδραστήρα 4 του Εργοστασίου Πυρηνικής Ενέργειας Τσέρνομπιλ, το δυστύχημα που σταμάτησε το χρόνο, άλλαξε τον κόσμο όπως τον ξέραμε και έγινε σημείο αναφοράς για την παγκόσμια επιστημονική κοινότητα.

Στις 26 Απριλίου του 1986, μια αλυσίδα λαθών και παραλείψεων στον τέταρτο αντιδραστήρα του πρότυπου σοβιετικoύ εργοστασίου «Λένιν» προκάλεσε δύο διαδοχικές εκρήξεις που τίναξαν στον αέρα το προστατευτικό ατσάλινο κάλυμμα.

Το ραδιενεργό σύννεφο που απελευθερώθηκε στην ατμόσφαιρα «ταξίδευε» επί δέκα ολόκληρες ημέρες, σε ακτίνα 200 χιλιάδων τετραγωνικών χιλιομέτρων, καλύπτοντας με τη θανατηφόρα σκόνη του την Ουκρανία, τη Ρωσία, τη Λευκορωσία… αλλά και περιοχές μέχρι την Ιρλανδία, τη Σκοτία και τον Βόρειο Πόλο.

Ο μεγαλύτερος πυρηνικός εφιάλτης της ψυχροπολεμικής εποχής προκάλεσε το θάνατο 31 ανθρώπων που έσβησαν αμέσως μετά την έκρηξη. Και στις δεκαετίες που ακολούθησαν, έκανε χιλιάδες ανθρώπους να χάσουν τη ζωή τους, να ξεριζωθούν από τα σπίτια τους και να υποστούν σοβαρές ψυχολογικές ασθένειες. Από το «μαύρο Απρίλη» του 1986 υπολογίζεται ότι ξεψύχησαν περισσότεροι από 140 χιλιάδες «εκκαθαριστές», όπως ονόμασε η σοβιετική τότε Ουκρανία τους ήρωες που κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν την κρίση στο Τσέρνομπιλ. Ακόμη παραμένει ασαφές εάν και κατά πόσο είχαν ενημερωθεί για τους κινδύνους. Οι περισσότεροι νόσησαν από λευχαιμία και άλλους καρκίνους του αίµατος, παρουσίασαν ναυτία, εμετούς και καταρράκτες και εμφάνισαν ουλές στο δέρμα, αλλά και χαμηλό αριθµό λευκών αιμοσφαιρίων. Το μετατραυματικό στρες και οι εικόνες από την καταστροφή τούς συνοδεύουν ακόμη.

Δεν είναι όμως μόνο οι άνθρωποι που εξακολουθούν να μετρούν πληγές. Το οικοσύστημα της περιοχής έχει υποστεί ανεπανόρθωτες ζημιές, όπως διαπιστώνει μελέτη που είδε πρόσφατα το φως της δημοσιότητας. Δύο και πλέον δεκαετίες μετά το ατύχημα δεκάδες είδη ζώων -κάστορες, ελάφια, άγρια άλογα, γεράκια και αετοί- έχουν επιστρέψει στη ζώνη απαγόρευσης του Τσέρνομπιλ. Η εικόνα, ωστόσο, αυτή είναι παραπλανητική, εξηγεί ο Τιμ Μουσό, καθηγητής Βιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καρολίνα και ένας από τους ελάχιστους επιστήμονες που έχει ερευνήσει σε βάθος την περιοχή του ατυχήματος.

Πρόσφατη μελέτη του στις πιο επικίνδυνες ζώνες διαπιστώνει δραματική μείωση της βιοποικιλότητας, αλλά και σοβαρές ανωμαλίες σε είδη ζώων, όπως συρρίκνωση του όγκου των εγκεφάλων τους. Οι πυρηνικές καταστροφές μεγάλης κλίμακας δεν υπακούουν σε ανθρώπινους χρόνους και δεν περιορίζονται σε γεωγραφικά σύνορα εξηγούν οι επιστήμονες, ενώ ο αντίκτυπός τους στο περιβάλλον, στην υγεία των ανθρώπων, αλλά και την οικονομία είναι δύσκολο να αποτιμηθεί....

e-typos.com