Σε κομβικό σημείο έχει περιέλθει η ελληνική ακτοπλοΐα.

Η επιστροφή των μεγάλων και μικρότερων ομίλων σε καθαρή κερδοφορία κινητοποιεί το επενδυτικό ενδιαφέρον, όπως δείχνει τόσο η προσπάθεια εξαγοράς της Hellenic Seaways από τη Minoan όσο και η χρηματιστηριακή συμπεριφορά των εισηγμένων, που κινούνται όλες με θετικό πρόσημο για το 2016.

Πρόκειται για ένα μεγάλο στοίχημα, που συνδέεται όμως με την πορεία της εθνικής οικονομίας. Εξ αυτού του λόγου, ελλοχεύει ο κίνδυνος να αποδειχθεί μαγική εικόνα η ανάκαμψη του κλάδου πέρυσι, καθώς απειλείται: α) από την αναμενόμενη περαιτέρω κάμψη του εσωτερικού τουρισμού, β) το ενδεχόμενο αυξήσεων στις τιμές των καυσίμων, γ) την είσοδο στην αγορά πλεονάζουσας μεταφορικής δυναμικότητας, αλλά και δ) το προσφυγικό.

Και ενώ σε μεγάλο βαθμό η ανάκαμψη στηρίχθηκε στον εξορθολογισμό των δρομολογίων και των στόλων, νέα πλοία εισέρχονται τώρα στο Αιγαίο, καθώς τα βελτιωμένα μεγέθη του κλάδου προσελκύουν το επιχειρηματικό ενδιαφέρον. Μικρότερες, μονοβάπορες έως τώρα ακτοπλοϊκές, αποκτούν δεύτερα και τρίτα πλοία, η Seajets έχει μεγεθύνει τον στόλο της σε πάνω από 10, έχοντας εξελιχθεί στη μεγαλύτερη διαχειρίστρια ταχυπλόων στην Ανατολική Μεσόγειο, και η Hellenic Seaways μετά την εξαγορά του «Σάμος» το δρομολογεί στο Αιγαίο.

Οι ανησυχίες

Μπορεί η αγορά να αντέξει περισσότερα πλοία; Τι θα γίνει εάν οι τιμές των καυσίμων που αποτελούν διαχρονικά περίπου το 50% του λειτουργικού κόστους ξαναπάρουν την ανιούσα;

Τις ανησυχίες αυτές, που διατυπώνουν κορυφαίοι παράγοντες της αγοράς, υποδαυλίζει το γεγονός πως εάν εξαιρεθούν οι εξαιρετικές επιδόσεις του εξωτερικού τουρισμού και η απρόβλεπτα υψηλή ζήτηση για μεταφορές που δημιουργεί το προσφυγικό, η επιβατική κίνηση το προηγούμενο έτος ήταν μειωμένη. Η αδυναμία της ελληνικής οικονομίας να βγει από την κρίση και το συνεχώς συρρικνούμενο διαθέσιμο εισόδημα των Ελλήνων περιορίζει την εγχώρια ζήτηση, καθώς μειώνονται οι μεταφορές του Σαββατοκύριακου και ματαιώνονται διακοπές σε μακρινούς προορισμούς, εξηγεί στην «Κ» ο επικεφαλής του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας, Μιχάλης Σακέλλης. Η πραγματική επιβατική κίνηση το 2015, χωρίς δηλαδή τους πρόσφυγες, εκτιμάται πως μειώθηκε κατά περίπου 7%.

Ανεμος αισιοδοξίας

Από την άλλη πλευρά, οι εκτιμήσεις για νέα αύξηση των ξένων επισκεπτών φέτος και ο εξορθολογισμός των επιχειρήσεων που έχει ήδη γίνει εκτιμάται πως δημιουργούν τις προϋποθέσεις για διατήρηση και μεγέθυνση της λειτουργικής αλλά και της καθαρής κερδοφορίας της ελληνικής ακτοπλοΐας. Ετσι δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός πως αργά αλλά σταθερά η Minoan Lines, συμφερόντων του ιταλικού ομίλου Grimaldi, έχει αυξήσει το ποσοστό της στο μετοχικό κεφάλαιο της HSW, πάνω από τα επίπεδα του 45%. Αναμένει πλέον, σύμφωνα με κύκλους του ομίλου, την έτερη μεγαλομέτοχο, Τράπεζα Πειραιώς, να προχωρήσει σε αξιοποίηση του ποσοστού της τάξης του 40% που κατέχει για την εξαγορά του οποίου δηλώνει πως ενδιαφέρεται.

Η ευρύτερη αισιοδοξία γα τον κλάδο έχει άλλωστε οδηγήσει σε σημαντικά κέρδη τις μετοχές των εισηγημένων ομίλων κόντρα στην πτώση της ευρύτερης αγοράς το 2016. Οι μετοχές της Minoan Lines, σε συντριπτικό ποσοστό συγκεντρωμένες σε εταιρείες συμφερόντων Grimaldi, εμφανίζουν κέρδη της τάξης του 15% από τις αρχές του έτους, την ώρα που ο Γενικός Δείκτης του Χ.Α. καταγράφει απώλειες μεγαλύτερες του 10%. Οι τίτλοι της Attica Group, θυγατρικής του ομίλου Marfin Investment Group, έχουν κέρδη της τάξης του 40% φέτος, ενώ και αυτοί της ΑΝΕΚ έχουν ανατιμηθεί κατά 10%.

Επιστροφή σε κέρδη

Τα μεγέθη που ανακοίνωσαν για τη χρήση του 2015 είναι άλλωστε βελτιωμένα σημαντικά. Αθροιστικά, οι τέσσερις μεγάλες ακτοπλοϊκές, δηλαδή η Attica (Blue Star και Superfast Ferries), η Minoan, η Hellenic Seaways και η ANEΚ κατέγραψαν λειτουργική κερδοφορία της τάξης των 170 εκατ. ευρώ και καθαρή κερδοφορία που αγγίζει τα 60 εκατ. Η αξία του στόλου των 46 ιδιόκτητων πλοίων τους υπερβαίνει το 1,2 δισ. ευρώ, την ώρα που οι δανειακές τους υποχρεώσεις έχουν περιοριστεί στα 940 εκατ. και οι πωλήσεις τους κινούνται κοντά στα 750 εκατ. Αν και τα νούμερα αυτά μπορεί να μην προκαλούν εντύπωση στους αμύητους, έρχονται μετά την κρίση της περιόδου 2009-2014, οπότε και οι ζημίες των εταιρειών μέσα σε μία πενταετία ξεπέρασαν το 1,2 δισ. Εννέα ελληνικές εταιρείες είτε πτώχευσαν είτε δεν δραστηριοποιούνται πλέον στην ακτοπλοΐα, αποσύροντας ή πουλώντας τα πλοία τους.

Οι κινήσεις των μεγάλων και η δυναμική των μικρών παικτών

Οι θετικές οικονομικές επιδόσεις των ακτοπλοϊκών ομίλων, που καταγράφηκαν στα αποτελέσματα της οικονομικής χρήσης 2015, οφείλονται κυρίως στη μείωση του κόστους καυσίμων συνεπεία της πτώσης των διεθνών τιμών πετρελαίου, στη μείωση των χρηματοοικονομικών εξόδων, στη συνεχή προσπάθεια για περιορισμό του λειτουργικού κόστους και στην αποτελεσματικότερη διαχείριση του στόλου. Ομως χρειάστηκε να εισρεύσουν σημαντικά κεφάλαια για να αντέξουν οι εταιρείες κατά την κρίση της προηγούμενης εξαετίας. Αυτά έγιναν είτε με τη μορφή αυξήσεων κεφαλαίου όπως στην περίπτωση της Minoan που ενισχύθηκε με άνω των 80 εκατ. ευρώ από τον όμιλο Grimaldi είτε με τη μορφή έκδοσης ομολόγων όπως στην περίπτωση της Attica, όπου το αμερικανικό private equity Fortress Group επένδυσε 75 εκατ. ευρώ είτε με τη μορφή της εκτεταμένης αναδιάρθρωσης του δανεισμού όπως στην περίπτωση της Hellenic Seaways. Παράλληλα, μεγάλος αριθμός πλοίων πωλήθηκε στο εξωτερικό.

Η «γεωγραφία» της ελληνικής ακτοπλοΐας άλλαξε έτσι σημαντικά και συνεχίζει να αλλάζει. Μεγάλες κάποτε εταιρείες, όπως η Ναυτιλιακή Εταιρεία Λέσβου και πριν από αυτήν η GA Ferries, χάθηκαν εντελώς από την αγορά. Παράλληλα, η λειτουργία της κοινοπραξίας της ΑΝΕΚ με την Attica στις γραμμές της Κρήτης και της Αδριατικής –στην οποία τα μερίδια της ελληνικής ακτοπλοΐας έχουν πάντως συρρικνωθεί δραστικά– απέδειξε τα οφέλη που μπορούν να εξαχθούν από τις συνέργειες και τις οικονομίες κλίμακας. Ανάλογα είναι άλλωστε τα κίνητρα του ομίλου Grimaldi που επιδιώκει να εξαγοράσει μέσω της Minoan τη Hellenic Seaways.

Ομως σε αυτό το διάστημα επιβίωσαν ή και μεγεθύνθηκαν και κάποιοι μικρότεροι παίκτες όπως η Aegean Speed Lines, η Ionian Group και ειδικά η Seajets. Η Ionian Group δημιουργήθηκε με τη συνέργεια των εταιρειών Levante Ferries, Ionissos Ferries και Zante Ferries, που με τρία πλέον πλοία δραστηριοποιείται στο Ιόνιο. Κύκλοι της Aegean Speed Lines επισημαίνουν πως μετά την πώληση του «Speedrunner 2», η ακτοπλοϊκή ενδυναμώνει την παρουσία της στις Δυτικές Κυκλάδες με το αναβαθμισμένο «Speedrunner 4».

Το «Speedrunner 3» ναυλώθηκε στη Levante Ferries. Οι ίδιες πηγές υπογραμμίζουν πως «μέτοχοι της Aegean Speed Lines παρακολουθούν με εξαιρετικό ενδιαφέρον τα όσα συμβαίνουν, τόσο στην ακτοπλοΐα όσο και στη χώρα γενικότερα, ώστε να τοποθετηθούν έγκαιρα στις όποιες εξελίξεις σημειωθούν στον κλάδο».

Αξιοπρόσεκτα μεγέθη έχει αποκτήσει η Seajets, συμφερόντων Μάριου Ηλιόπουλου, που με την προσθήκη ακόμα τριών ταχυπλόων ελέγχει πλέον στόλο έντεκα πλοίων, λειτουργώντας το μεγαλύτερο δίκτυο ταχύπλοων στο Αιγαίο με επίκεντρο τις Κυκλάδες και την Κρήτη.

Υψηλός ανταγωνισμός

Η έλευση νέων πλοίων στις ελληνικές θάλασσες αναμένεται να ευνοήσει τον ανταγωνισμό αυξάνοντας τις επιλογές των επιβατών και πιέζοντας ενδεχομένως σε χαμηλότερα επίπεδα τις τιμές των εισιτηρίων. Ομως όλοι ανησυχούν κατά πόσον είναι βιώσιμη περαιτέρω αύξηση των πλοίων με δεδομένο το υφεσιακό περιβάλλον.

Ο διευθύνων σύμβουλος της Hellenic Seaways, Αντώνης Αγαπητός, άλλωστε, μιλώντας στην «Κ», σημειώνει πως «η φετινή χρονιά μπορεί να είναι οριακά καλύτερη και από το 20015 χάρη στην πτώση της τιμής του πετρελαίου, εφόσον διατηρηθεί, αλλά και στην προβλεπόμενη αύξηση του τουρισμού». Προειδοποιεί όμως πως το προσφυγικό θα πλήξει την επιβατική κίνηση προς πολλούς από τους νησιωτικούς προορισμούς, κυρίως στο Ανατολικό Αιγαίο.

Νέα πλοία, δρομολόγια

Στην ακτοπλοΐα έχουν προστεθεί 4 νέα μεγάλα πλοία, ενώ παρατηρείται και αύξηση των δρομολογίων λόγω επέκτασης της περιόδου λειτουργίας των ταχυπλόων. Το 2016 υπολογίζεται ότι θα εκτελεστούν 41.000 δρομολόγια με δυνατότητα αύξησής τους, εάν παραστεί ανάγκη, είτε για εκτάκτους είτε για οργανικούς λόγους. Παράλληλα, οι ενδείξεις για τον εισερχόμενο τουρισμό είναι θετικές και πιθανόν να ξεπεράσουν και αυτές του 2015. Δεν ισχύει όμως το ίδιο για τον εγχώριο τουρισμό.

Το προσφυγικό ζήτημα

Στις γραμμές του Β. Αιγαίου και στα Δωδεκάνησα διακινήθηκε το 2015 σημαντικός αριθμός μεταναστών και προσφύγων. Πέραν από τη ναύλωση πλοίων από την κυβέρνηση, οι εταιρείες οικειοθελώς σχεδόν τριπλασίασαν τα δρομολόγιά τους. Ομως το προσφυγικό επιδρά αρνητικά στην τουριστική ανάπτυξη των νησιών, κυρίως στη Μυτιλήνη. Τα οικονομικά οφέλη είναι πρόσκαιρα και οι κοινωνικές και οικονομικές ζημίες σοβαρές, μέρος των οποίων θα επωμισθεί και η ακτοπλοΐα.

Οι άγονες γραμμές

Οι κρατικές επιχορηγήσεις για την εκτέλεση δρομολογίων δημόσιας υπηρεσίας για τις θαλάσσιες μεταφορές ανέρχονται σε 75 εκατ. ευρώ ενώ για τις χερσαίες σε 260 εκατ. Η ανακατανομή των επιχορηγήσεων για να ενισχυθεί η ακτοπλοΐα κρίνεται απαραίτητη. Ο αριθμός των διακινουμένων επιβατών σε περισσότερα από 100 νησιά είναι ο μεγαλύτερος στην Ευρώπη. Ηδη διαφαίνονται προβλήματα διαθεσιμότητας πλοίων για την εξυπηρέτηση άγονων γραμμών.

Καθημερινή

Οι ακτοπλοϊκές εταιρείες διαπίστωσαν, ήδη, από πέρυσι τη στροφή πολλών Ελλήνων επιβατών προς το αεροπλάνο σε περιπτώσεις μακρινών νησιών όπως η Μυτιλήνη αλλά και ιδιαίτερα δημοφιλών όπως η Σαντορίνη. Στην πρώτη περίπτωση, το πολύωρο ταξίδι σε συνδυασμό με την έντονη παρουσία προσφύγων και μεταναστών στα πλοία που εξυπηρετούν το Βόρειο Αιγαίο και τα Δωδεκάνησα φαίνεται πως ήταν βασικοί λόγοι για να προτιμήσουν αρκετοί επιβάτες το αεροπλάνο.

Στην περίπτωση της Σαντορίνης, η εκτεταμένη «διαρροή» επιβατών της ακτοπλοΐας προς τα αεροπλάνα δεν ήταν, βέβαια οι πρόσφυγες αλλά οι περισσότερες θέσεις που προέκυψαν στη γραμμή εξαιτίας του ανταγωνισμού της Aegean με την ιρλανδική αεροπορική εταιρεία χαμηλού κόστουςRyanair, αλλά και την παρουσία μικρότερων «παικτών» όπως η Ellinair.

Πήραν το αεροπλάνο

Ενδεικτικά της στροφής επιβατών προς τις μετακινήσεις με αεροπλάνο είναι τα στοιχεία Ιανουαρίου της ΥΠΑ που επεξεργάστηκε το Ινστιτούτο ΣΕΤΕ (SETE Intelligence). Σύμφωνα με αυτά, οι αεροπορικές αφίξεις με δρομολόγια εσωτερικού στις Κυκλάδες κατέγραψαν άνοδο 116,1%. Για τη Σαντορίνη, ιδιαίτερα, η αεροπορική κίνηση εσωτερικού κατέγραψε αύξηση 150,8%. Άνοδο την ίδια στιγμή εμφάνισε τον ίδιο μήνα η αεροπορική κίνηση και προς τα Δωδεκάνησα (+5,2%).

Στο ίδιο διάστημα (Ιανουάριος 2016) στην ακτοπλοΐα αποτυπώνονταν ενδείξεις για την «ανακατανομή» των επιβατών μεταξύ ακτοπλοϊκών και αεροπορικών εταιρειών. Έτσι, ενώ η αεροπορική κίνηση αυξανόταν τον Ιανουάριο σε όλες τις γραμμές του Αιγαίου, οι επιβάτες στα πλοία ήταν λιγότεροι 9% στα δρομολόγια των Κυκλάδων που αναχωρούσαν από τη Ραφήνα, στις Δυτικές Κυκλάδες η μείωση ήταν ακόμα υψηλότερη (-11,8%) και το «τερμάτισε» στις γραμμές «φιλέτα» της Παροναξίας, όπου η μείωση επιβατών έφθασε το 20,8%.

Στο σύνολο των Κυκλάδων, η μείωση επιβατών στην ακτοπλοΐα έφθασε το 17% σύμφωνα με το SETE Intelligence, το ποίο βασίστηκε σε στοιχεία ου Συνδέσμου Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας (ΣΕΕΝ).

Βοήθησαν οι πρόσφυγες

«Χρυσοφόρα», αντίθετα, αποδείχθηκαν για τις ακτοπλοϊκές εταιρείες τα δρομολόγια προς τα νησιάτου Βόρειου Αιγαίου και τα Δωδεκάνησα, εξαιτίας της μαζικής μεταφοράς προσφύγων και μεταναστών. Έσοδα, τα οποία, αν και ευπρόσδεκτα, οι ίδιες οι ακτοπλοϊκές εταιρείες θεωρούνπρόσκαιρα.

Ενδεικτικό του όγκου προσφύγων και μεταναστών που διακινήθηκαν τον Ιανουάριο με πλοία από νησιά του Αιγαίου προς τον Πειραιά είναι το γεγονός ότι η επιβατική κίνηση αυξήθηκε 21% στα Δωδεκάνησα και 101,2% στη γραμμή Χίου-Μυτιλήνης.

Γεμίζουν πτήσεις

Ο προγραμματισμός των πτήσεων εσωτερικού για το 2016 «φωτογραφίζει» με έναν τρόπο τα... αεροναυτικά «γυμνάσια» ανταγωνισμού που αναμένεται να διεξαχθούν φέτος στο Αιγαίο.

Είναι χαρακτηριστικό ότι οι διαθέσιμες αεροπορικές θέσεις εσωτερικού για το 2016 είναι αυξημένες 88% στη Ρόδο, 92% στην Κω και 406% στη Σάμο.

Στα τρία αυτά «μέτωπα» θα πρέπει να προσθέσει κανείς και το Ηράκλειο, όπου οι διαθέσιμες αεροπορικές θέσεις θα είναι φέτος αυξημένες κατά 33% σε σχέση με πέρυσι, αλλά και τη Μύκονο όπου έχουν προγραμματιστεί 37% επιπλέον θέσεις. Προσθέστε σ' αυτά και τη Σκιάθο, με 51% περισσότερες αεροπορικές θέσεις από πέρυσι κι αμέσως έχετε τον χάρτη της μίνι... «σύρραξης».

Οι πιο πάνω αριθμοί, ωστόσο, επιδέχονται πολλαπλές αναγνώσεις. Κι αυτό καθώς δεν σημαίνουν, κατ' ανάγκην, την ενίσχυση του ανταγωνισμού μεταξύ ακτοπλοϊκών και αεροπορικών εταιρειών. Σηματοδοτούν, ταυτόχρονα, την προσαρμογή των εταιρειών σε αέρα και θάλασσα στις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται στην αγορά.

Έτσι, οι αυξημένες ανάγκες στις ακτοπλοϊκές γραμμές του Βόρειου Αιγαίου και των Δωδεκανήσων για τη μεταφορά προσφύγων και μεταναστών -άγνωστο για πόσο ακόμα- υποχρεώνει τις ακτοπλοϊκές να ενισχύσουν τις θέσεις τους στις συγκεκριμένες γραμμές.

Η έντονη παρουσία προσφύγων σ' αυτές τις γραμμές με τη σειρά της στρέφει αρκετούς επιβάτες προς τα αεροπλάνα. Τη σκυτάλη παίρνουν οι αεροπορικές, οι οποίες σπεύδουν να καλύψουν την αυξημένη ζήτηση αυξάνοντας τη συχνότητα των πτήσεών τους.

Ακόμα κι αυτό, όμως, δεν εξηγεί πλήρως τη μεγάλη αύξηση των διαθέσιμων αεροπορικών θέσεων στα δρομολόγια εσωτερικού. Μια πιο λογική εξήγηση παραπέμπει στην ολοένα αυξανόμενη ζήτηση για ταξίδια προς ελληνικούς προορισμούς από μεμονωμένους ταξιδιώτες. Επιβάτες οι οποίοι μετακινούνται είτε με εταιρείες χαμηλού κόστους, είτε συνδυάζοντας πτήσεις τακτικών γραμμών.

Καθοριστική είναι η φάση ανάπτυξης στην οποία βρίσκονται Aegean και Ryanair. Με τις δύο εταιρείες να αυξάνουν τους διεθνείς προορισμούς τους και να πυκνώνουν τις πτήσεις τους εντός Ελλάδας.

Έτσι, τα διεθνή δρομολόγια των δύο εταιρειών (και όλων των άλλων) λειτουργούν ως «τροφοδότες»των δρομολογίων τους εντός Ελλάδας.

Η ηπειρωτική Ελλάδα

Ταυτόχρονα, η προτίμηση που δείχνουν φέτος πολλοί ξένοι σε ηπειρωτικούς προορισμούς της χώρας μας και το Ιόνιο οδήγησε τις εταιρείες να... πάρουν το «ριμπάουντ». Έτσι, η Θεσσαλονίκη καταγράφει αύξηση προγραμματισμένων πτήσεων εσωτερικού της τάξης του 86%, που μεταφράζεται σε σχεδόν ένα εκατ. περισσότερες θέσεις από πέρυσι. Η Θεσ/νίκη, η οποία εξυπηρετεί, επιπλέον, τη Χαλκιδική αλλά και την Πιερία.

Για αντίστοιχους λόγους οι προγραμματισμένες αεροπορικές θέσεις εσωτερικού για Καβάλα εμφανίζουν εντυπωσιακή αύξηση 251% ενώ για το Άκτιο (καλύπτει παραλιακούς προορισμούς της Πρέβεζας, την Πάργα και τη Θεσπρωτία), η αύξηση θέσεων φθάνει το 167%.

Στην πελατεία που οδηγεί τις αεροπορικές εταιρείες να αυξάνουν και τα δρομολόγια εσωτερικού τους θα πρέπει να προσθέσει κανείς τη μεγάλη άνοδο της κίνησης από τις ΗΠΑ. Είτε πρόκειται για ομογενείς που κατευθύνονται μέσω Αθήνας σε όλη τη χώρα, είτε για Αμερικανούς που προωθούνται μέσω της ελληνικής πρωτεύουσας σε προορισμούς όπως η Μύκονος, η Σαντορίνη αλλά και τους υπόλοιπους δημοφιλείς παραθεριστικούς προορισμούς της χώρας.

euro2day.gr

Ξεκινάει η επιβολή τέλους παροχής συνδρομής σε άτομα με αναπηρία και μειωμένη κινητικότητα το λεγόμενο και «τέλος ΑμεΑ».

Αυτό προβλέπει υπουργική απόφαση του Υπουργείου Υποδομών που δημοσιεύτηκε σήμερα. Ειδικότερα σύμφωνα με την απόφαση επιβάλλεται Τέλος παροχής Συνδρομής σε Άτομα με Αναπηρία και Μειωμένη Κινητικότητα (Τέλος ΑμεΑ), σε κάθε αναχωρούντα επιβάτη από τους ελληνικούς αερολιμένες, στους οποίους φορέας διαχείρισης είναι η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ), ύψους τριάντα λεπτών του ευρώ (€ 0,30).

Ο υπολογισμός του Τέλους γίνεται σε ευρώ. Για τον υπολογισμό του τέλους σε ξένο νόμισμα, αναγνωρισμένου από την ΤΡΑΠΕΖΑ ΕΛΛΑΔΟΣ, λαμβάνεται υπόψη η ισοτιμία αυτού προς το Ευρώ. Το Τέλος ΑμεΑ επιβάλλεται για τη χρηματοδότηση της συνδρομής σε ΑμεΑ σε όλους τους αερολιμένες, στους οποίους φορέας διαχείρισης είναι η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας, έναντι παρασχεθεισών υπηρεσιών. Το Τέλος ΑμεΑ εισπράττεται από κάθε αναχωρούντα επιβάτη, μέσω των χρηστών του αερολιμένα. Ως χρήστης του αερολιμένα ορίζεται κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο υπεύθυνο για την αεροπορική μεταφορά επιβατών από ή προς το συγκεκριμένο αερολιμένα. Το Τέλος ΑμεΑ εισπράττεται πριν την αναχώρηση των επιβατών από όλους τους αερολιμένες στους οποίους φορέας διαχείρισης είναι η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας μέσω του εισιτηρίου τους ή άλλων παρα-στατικών στην περίπτωση των ιδιωτικών αεροσκαφών, με μέριμνα των χρηστών του αερολιμένα για λογαριασμό του Ελληνικού Δημοσίου. Το Τέλος ΑμεΑ αποδίδεται από τους χρήστες των αερολιμένων, κατά περίπτωση, σε μηνιαία βάση ή επι-τοπίως:

Α. Υπόχρεοι στην καταβολή τελών σε μηνιαία βάση είναι οι χρήστες των αερολιμένων οι οποίοι καταβάλ-λουν ήδη σε μηνιαία βάση τα Τέλη Εκσυγχρονισμού και Ανάπτυξης Αερολιμένων (Τ.Ε.Α.Α.).

Β. Λοιποί χρήστες των αερολιμένων καταβάλλουν τα Τέλη ΑμεΑ σε επιτόπια βάση. Οι εξαιρέσεις από την υποχρέωση καταβολής του Τέλους ΑμεΑ. Ειδικότερα, εξαιρούνται από την υποχρέωση καταβολής του Τέλους ΑμεΑ:

• οι αναχωρούντες επιβάτες ηλικίας έως και δύο (2) ετών

• τα μέλη του πληρώματος των αεροσκαφών, καθώς και τα μέλη του πληρώματος που επιβιβάζονται για ανάληψη υπηρεσίας σε άλλο σταθμό για αντικατάσταση των εν υπηρεσία πληρωμάτων

• οι επιβάτες που αφικνούνται σε αεροδρόμιο λόγω έκτακτης ανάγκης, βλάβης, κακών καιρικών συνθηκών, ή άλλου γεγονότος ανωτέρας βίας, ανεξαρτήτως αν εξέλθουν από τον τελωνειακά ελεγχόμενο χώρο, ή συνεχίσουν το ταξίδι τους με άλλο αεροσκάφος την ίδια ή άλλη μέρα

• και οι αεροπορικώς διερχόμενοι επιβάτες, οι οποίοι συνεχίζουν το ταξίδι τους με το ίδιο αεροσκάφος και παραμένουν σε ελεγχόμενους χώρους (direct transit). Το σύνολο των μηνιαίων εισπραχθέντων Τελών ΑμεΑ, θα καταβάλλονται υπέρ του Κρατικού Προϋπολογισμού.

Από τις διατιθέμενες πιστώσεις θα χρηματοδοτούνται κατά προτεραιότητα οι αποζημιώσεις φορέων έναντι παροχής υπηρεσιών συνδρομής σε άτομα με αναπηρία και μειωμένη κινητικότητα σε όλους τους αερολιμένες, στους οποίους φορέας διαχείρισης είναι η ΥΠΑ και σύμφωνα με τα οριζόμενα στις οικείες συμβάσεις και θα καταβάλλονται στους δικαιούχους τυχόν αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά Τελών ΑμεΑ.

Μετά την κάλυψη των προαναφερθεισων υποχρεώσεων και εφόσον υφίστανται πιστώσεις προς διάθεση , τα εν λόγω ποσά δύνανται να χρησιμοποιηθούν για την κάλυψη έργων υποδομής (ως μέρος της παροχής συνδρομής) που σχετίζονται με τους σκοπούς του παρόντος τέλους με μεταφορά των ποσών αυτών στους οικείους ΚΑΕ τακτικού προϋπολογισμού ΥΠΑ.

Στην αρχή εκάστου οικονομικού έτους, στους ΚΑΕ που έχουν δημιουργηθεί για το σκοπό της παροχής συνδρομής σε ΑμεΑ, γίνεται εγγραφή ισόποσης πρόβλεψης εσόδων και εξόδων στον Κρατικό Προϋπολογισμό για να είναι δυνατή η άμεση πληρωμή των υποχρεώσεων προς τους φορείς παροχής συνδρομής ΑμεΑ του προηγούμενου έτους. Κατά αυτό τον τρόπο, εξασφαλίζεται η διάθεση των ποσών με τα οποία πιστώθηκε ο Λογαριασμός 23/200552 με τίτλο «ΕΣΟΔΑ ΑΠΟ ΤΕΛΟΣ ΑΜΕΑ (ΥΠΑ)» τα οποία δεν κατέστη χρονικά δυνατό να ενταλματοποιηθούν κατά τους τελευταίους κυρίως μήνες του αμέσως προηγούμενου οικονομικού έτους.

Η άντληση ποσών για τις περιπτώσεις επιστροφής αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών, γίνεται με εντολή του Προϊσταμένου της αρμόδιας Διεύθυνσης Λογαρια-σμών του Δημοσίου (Δ24) του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους και μετά από εισήγηση της ΥΠΑ.

ΜΗΝΙΑΙΑ ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΤΕΛΩΝ ΑμεΑ

Κάθε χρήστης του αερολιμένα, ή ο αντιπρόσωπός του, στον οποίο δίδεται έγκριση από την ΥΠΑ για την καταβολή του τέλους σε μηνιαία βάση, υποχρεούται να καταθέτει το εισπραττόμενο τέλος εκάστου μηνός εντός των πρώτων 20 ημερών του επομένου από την αναχώρηση των επιβατών μηνός, σε πίστωση του Λογαριασμού No 23/200552 με τίτλο «ΕΣΟΔΑ ΑΠΟ ΤΕΛΟΣ ΑΜΕΑ (ΥΠΑ)» (αναγραφομένου του Ι.Β.Α.Ν - International Bank Account Number GR7901000230000000000200552 που τηρείται στην Τράπεζα της Ελλάδος και συνδέεται με τον Κωδικό Αριθμό Εσόδου 2534 του Κρατικού Προϋπολογισμού «Τέλος παροχής συνδρομής σε Άτομα με Αναπηρία και Μειωμένη Κινητικότητα (Τέλος ΑμεΑ) (άρθρο 55, Ν. 4313/2014)».

Ως ημερομηνία καταβολής θεωρείται η ημερομηνία πίστωσης από την Τράπεζα της Ελλάδος. Στις περιπτώσεις εμβάσματος αναγράφεται και η SWIFT ADDRESS της Τράπεζας της Ελλάδος που είναι: BNGRGRAA. Οι καταθέσεις δύνανται να πραγματοποιούνται μέσω της διαδικασίας ηλεκτρονικής τραπεζικής (e-banking). Αρμόδια Δ/νση που θα προβαίνει στη χρέωση του λογαριασμού αυτού θα είναι η Δ/νση Λογαριασμών Δημοσίου - Τμήμα Α' Λογαριασμών Δημοσίου. Κάθε χρήστης του αερολιμένα, ή ο αντιπρόσωπός του, υποβάλλουν Δηλώσεις Κατάθεσης του Τέλους ΑμεΑ (ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι) στην ΥΠΑ (Λογιστικό Εφοδιαστικο Κέντρο - ΛΕΚ), ανά αερολιμένα, το αργότερο μέχρι την 25η ημέρα του επόμενου μηνός από τον μήνα αναχώρησης της πτήσης, μαζί με τα αντίγραφα των αποδείξεων κατάθεσης του τέλους.

Με τις εν λόγω Δηλώσεις δίδονται λεπτομέρειες για τους επιβάτες και τις αναχωρήσεις αεροσκαφών και κάθε άλλη σχετική λεπτομέρεια για το τέλος ΑμεΑ, ή την είσπραξη αυτού και δύνανται να συνυποβάλλονται ή να συμπεριλαμβάνονται σε ειδική στήλη της Δήλωσης ΤΕΑΑ. ΕΠΙΤΟΠΙΑ ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΤΕΛΩΝ ΑμεΑ Για τους χρήστες των αερολιμένων οι οποίοι υπο-χρεούνται στην επιτόπια καταβολή των Τελών ΑμεΑ, η είσπραξη, με μετρητά ή επιταγή, γίνεται από τα τμήματα είσπραξης τελών του Αερολιμένα από τον Ειδικό Υπόλογο (Ε.Υ.) επιτόπιας είσπραξης εσόδων του Αερολιμένα, ή τον αντικαταστάτη του, πριν από την αναχώρηση των επιβατών. Στα Τμήματα για την είσπραξη των Τελών, οι αρμόδιοι υπάλληλοι:

α. Εκδίδουν ανά πτήση απόδειξη επιτόπιας είσπραξης Τελών Τ.Ε.Α.Α. και ΑμεΑ σε τέσσερα (4) αντίτυπα (που φέρουν αρίθμηση και θεώρηση από το ΛΕΚ/Β) αφού συμπληρώσουν τα προβλεπόμενα στοιχεία αυτής. Στη συνέχεια διανέμουν τα αντίτυπα ως εξής:

α.α. Το πρώτο δίδεται στον υπόχρεο με την εξόφληση,

α.β. Το δεύτερο παραμένει στο τμήμα για την είσπραξη των Τελών και επισυνάπτεται στο ΕΝΤ.634

α.γ. Το τρίτο και τέταρτο δίδεται μαζί με το εισπραχθέν ποσό στον Η ΥΠΑ, επιβάλλει πρόσθετο τέλος, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 6 του Κώδικα Εισπράξεως Δη-μοσίων Εσόδων, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, σε περιπτώσεις κατά τις οποίες ο χρήστης του αερολιμένα (ή ο αντιπρόσωπός του):

Α. δεν υποβάλλει, ή υποβάλλει Δήλωση Κατάθεσης του Τέλους ΑμεΑ εκπρόθεσμα ή ανακριβώς

Β. δεν καταβάλλει ή καταβάλλει το αναλογούν Τέλος ΑμεΑ ανεπαρκώς ή εκπρόθεσμα Η ΥΠΑ έχει την αρμοδιότητα, μετά από σχετική προειδοποίηση, να προβεί στην λήψη μέτρων, όπως η αλλαγή τρόπου καταβολής του Τέλους από τους χρήστες του αερολιμένα (ή τους νόμιμους εκπροσώπους του) από μηνιαία σε επιτόπια βάση για οφειλόμενα ποσά άνω των πεντακοσίων (500 €) ευρώ. Στην περίπτωση αυτή η είσπραξη του τέλους γίνεται από τους δημόσιους ειδικούς υπόλογους της ΥΠΑ, πριν την αναχώρηση των επιβατών. αλλά και αποστολή στην αρμόδια Δ.Ο.Υ χρηματικού καταλόγου ληξιπρόθεσμων οφειλών του υπόχρεου χρήστη του αερολιμένα για βεβαίωση της συνολικά προσδιοριζόμενης οφειλής, χωριστά για κάθε αερολιμένα.

Σε περίπτωση, κατά την οποία εξοφλήθηκαν βεβαιωμένες οφειλές, ή διαπιστωθεί ότι δεν υφίσταται πλέον οφειλή, η ΥΠΑ (ΛΕΚ) συντάσσει κατά τα προβλεπόμενα απόφαση διαγραφής οφειλών, την οποία αποστέλλει στην αρμόδια Δ.Ο.Υ., με κοινοποίηση στους ενδιαφερομένους. Παράλληλα η ΥΠΑ έχει την αρμοδιότητα για την επιβολή προστίμου, ως ορίζεται, λόγω παραβάσεως, Αερολιμενικής Διάταξης καθώς και του Κώδικα Αεροπορικού Δικαίου, όπως ισχύει.

Για χρήστες των αερολιμένων που καταβάλλουν Τέλη ΑμεΑ σε επιτόπια βάση κάθε χρήστης του αερολιμένα που αμφισβητεί το ποσό των καταβληθέντων Τελών ΑμεΑ αποστέλλει το αίτημα περί διευθέτησης διαφοράς χρέωσης ή επιστροφής αχρεωστήτως καταβληθέντος ποσού στον Αερολιμένα, μαζί με τα πρωτογενή παραστατικά (πρωτότυπη απόδειξη επιτόπιας είσπραξης, αντίγραφο Εντύπου 634, Δηλωτικά φόρτωσης (Load sheet) ή/και Load Departure Message) που το τεκμηριώνουν, το αργότερο εντός 30 ημερών από την ημερομηνία πραγματοποίησης της αμφισβητούμενης πτήσης.

www.dikaiologitika.gr