Αναλυτικό οδηγό για τις αργίες και τις ημιαργίες της περιόδου του Πάσχα καθώς και για τον τρόπο αποζημίωσής τους εξέδωσε η ΓΣΕΕ. Η Συνομοσπονδία αποσαφηνίζει μέσω του Κέντρου Πληροφόρησης Εργαζομένων και Ανέργων (ΚΕ.Π.Ε.Α./ΓΣΕΕ) ποιες ημέρες είναι αργίες σύμφωνα με τον νόμο, ποιες κατ' έθιμο και ποιες έχουν καθιερωθεί ως ημιαργίες, αναφερόμενη παράλληλα στις καταγγελίες που έχει δεχθεί για παραβίαση του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου για τις αργίες του Πάσχα.
Οι καταγγελίες έχουν σχέση με αποφάσεις αλυσίδων καταστημάτων να απασχολήσουν το προσωπικό τους σε ημέρες υποχρεωτικής ή κατ' έθιμο αργίας, αλλά και την ημέρα που η Συνομοσπονδία έχει προκηρύξει απεργία για τις εκδηλώσεις τιμής της Εργατικής Πρωτομαγιάς, δηλαδή στις 4 Μαΐου.
Όπως επισημαίνει σε ανακοίνωσή της η Συνομοσπονδία, «με πρόσχημα, μάλιστα, τη διεξαγωγή "σεμιναρίων", δηλώσεων "οικειοθελούς" απασχόλησης και άλλων ευφάνταστων δικαιολογιών, επιβάλλουν στο προσωπικό τους την προσέλευση στον χώρο εργασίας».
Tι ισχύει για τις αργίες του Πάσχα και πώς αμείβονται
Η Μεγάλη Παρασκευή (30-04-2021) είναι υποχρεωτική ημιαργία για τα καταστήματα. Σύμφωνα με τον νόμο (άρθ. 4 ΒΔ 748/1966), απαγορεύεται η απασχόληση των μισθωτών και η λειτουργία των καταστημάτων μέχρι τις 13:00 της Μεγάλης Παρασκευής.
Για τις υπόλοιπες επιχειρήσεις, η Μεγάλη Παρασκευή δεν περιλαμβάνεται στις υποχρεωτικές αργίες που ορίζει ο νόμος για τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα. Ωστόσο, οι ιδιωτικές επιχειρήσεις στη χώρα μας αργούν σε περίπτωση που η Μεγάλη Παρασκευή έχει χαρακτηρισθεί αργία ή ημιαργία από διάταξη ΣΣΕ, Κανονισμού Εργασίας της επιχείρησης, από επιχειρησιακή συνήθεια και έθιμο, κατά το οποίο η επιχείρηση παραμένει κλειστή την ημέρα αυτή.
Το Μεγάλο Σάββατο (01-05-2021) είναι εργάσιμη ημέρα για τους εργαζόμενους που νόμιμα απασχολούνται Σάββατο στον ιδιωτικό τομέα, εκτός αν έχει καθιερωθεί αργία ή ημιαργία από διάταξη ΣΣΕ, Κανονισμού Εργασίας της επιχείρησης, από επιχειρησιακή συνήθεια και έθιμο, κατά το οποίο η επιχείρηση παραμένει κλειστή την ημέρα αυτή.
Για την Κυριακή του Πάσχα (02-05-2021) ισχύει ο γενικός κανόνας της Κυριακής αργίας, δηλαδή απαγορεύεται η απασχόληση των εργαζομένων.
Όσοι από τους μισθωτούς απασχοληθούν σε επιχειρήσεις που νόμιμα λειτουργούν κατά τις Κυριακές και τις λοιπές από τον νόμο αργίες δικαιούνται τα παρακάτω:
Αν αμείβονται με ημερομίσθιο, το σύνηθες καταβαλλόμενο ημερομίσθιό τους και προσαύξηση 75% που θα υπολογισθεί στο νόμιμο ωρομίσθιό τους για όσες ώρες απασχοληθούν.
Αν αμείβονται με μηνιαίο μισθό, οφείλεται προσαύξηση 75%, που υπολογίζεται στο 1/25 του νομίμου μισθού τους για όσες ώρες απασχοληθούν.
Αναπληρωματική ανάπαυση (ρεπό). Εφόσον οι εργαζόμενοι απασχοληθούν την Κυριακή του Πάσχα άνω των 5 ωρών, δικαιούνται επιπρόσθετα και αναπληρωματική ανάπαυση (ρεπό) σε άλλη εργάσιμη ημέρα της εβδομάδας.
Σε περίπτωση που ισχύουν ευνοϊκότεροι όροι (π.χ. από ΣΣΕ, Κανονισμό Εργασίας, επιχειρησιακή συνήθεια ή έθιμο) ως προς τις προσαυξήσεις της αμοιβής για την εργασία σε ημέρα Κυριακής (όπως και υποχρεωτικής αργίας), αυτοί υπερισχύουν.
Το καθεστώς για Δευτέρα και Τρίτη του Πάσχα
Η Δευτέρα του Πάσχα (03-05-2021) είναι από τον νόμο ημέρα υποχρεωτικής αργίας για όλες τις επιχειρήσεις.
Στις επιχειρήσεις που δεν λειτουργούν, καταβάλλεται χωρίς κάποια προσαύξηση το σύνηθες ημερομίσθιο σε όσους αμείβονται με ημερομίσθιο, ενώ σε όσους αμείβονται με μισθό καταβάλλεται ο μηνιαίος μισθός τους.
Εάν ο εργοδότης απασχολήσει το προσωπικό του, οφείλει τα παρακάτω:
Σε όσους αμείβονται με ημερομίσθιο, το συνήθως καταβαλλόμενο ημερομίσθιό τους και προσαύξηση 75% που θα υπολογισθεί στο νόμιμο ωρομίσθιό τους για όσες ώρες απασχοληθούν.
Στην περίπτωση που οι εργαζόμενοι αμείβονται με μηνιαίο μισθό:
αν πρόκειται για επιχειρήσεις που λειτουργούν νόμιμα κατά τις Κυριακές και τις λοιπές απ’ το νόμο αργίες, οφείλεται προσαύξηση 75%, που υπολογίζεται στο 1/25 του νομίμου μισθού τους για όσες ώρες απασχοληθούν,
αν πρόκειται για επιχειρήσεις που αργούν κατά τις Κυριακές και ημέρες αργίας και εκτάκτως θα λειτουργήσουν τη Δευτέρα του Πάσχα, οφείλεται το 1/25 του συνήθως καταβαλλομένου μισθού τους και επιπλέον προσαύξηση 75% επί του νόμιμου ημερομισθίου για όσες ώρες απασχοληθούν.
Με άλλα λόγια, οι εργαζόμενοι στις επιχειρήσεις που λειτουργούν νόμιμα κατά τις Κυριακές και τις λοιπές από τον νόμο αργίες δικαιούνται για τη Δευτέρα του Πάσχα:
μόνο προσαύξηση 75% που θα υπολογισθεί στο 1/25 του νόμιμου μισθού τους και όχι άλλη αμοιβή, διότι η αμοιβή τους για την απασχόληση κατά την αργία θεωρείται ότι περιλαμβάνεται στον μηνιαίο μισθό τους.
Αντίθετα, οι εργαζόμενοι στις επιχειρήσεις που αργούν κατά τις Κυριακές και ημέρες αργίας δικαιούνται για τη Δευτέρα του Πάσχα:
το 1/25 του συνήθως καταβαλλόμενου μισθού τους + προσαύξηση 75%.
Για παράδειγμα:
Εργαζόμενος σε ανθοπωλείο (επιχείρηση που λειτουργεί νόμιμα κατά τις Κυριακές) με μισθό 850 ευρώ θα αμειφθεί με 25,5 ευρώ προσαύξηση επί του μισθού των 850 ευρώ, καθώς το μεροκάματο για τη Δευτέρα του Πάσχα λογίζεται πως συμπεριλαμβάνεται στα 850 ευρώ.
Εργαζόμενος 5ήμερος 8ωρο, σε επιχείρηση που δεν λειτουργεί νόμιμα κατά τις Κυριακές, με μισθό 850 ευρώ, εργάζεται εκτάκτως τη Δευτέρα του Πάσχα. Δικαιούται να λάβει 34 ευρώ μεροκάματο και 25,5 ευρώ προσαύξηση, σύνολο 59,5 ευρώ για τη Δευτέρα του Πάσχα.
Για την Τρίτη του Πάσχα (04-05-2021) η ΓΣΕΕ έχει προκηρύξει 24ωρη απεργία και θα πραγματοποιηθούν εκδηλώσεις τιμής της Πρωτομαγιάς σε όλη τη χώρα.
Σύμφωνα με το Β.Δ. 748/1966, κατά τις Κυριακές και τις ημέρες υποχρεωτικής αργίας απαγορεύεται κάθε βιομηχανική, βιοτεχνική, εμπορική εργασία και κάθε επαγγελματική γενικά δραστηριότητα, πλην των εξαιρέσεων που αναφέρονται ρητώς ανάλογα με τη δραστηριότητα και τη φύση των εργασιών (π.χ. επιχειρήσεις συνεχούς λειτουργίας, επισιτιστικά καταστήματα κ.λπ.).
Όσες επιχειρήσεις δεν υπάγονται στις εξαιρέσεις του νόμου, δεν μπορούν να λειτουργήσουν νόμιμα και συνεπώς δεν μπορούν να απασχολούν εργαζόμενους χωρίς να έχουν λάβει ειδική άδεια από την αρμόδια Επιθεώρηση Εργασίας και χωρίς να συντρέχει λόγος επείγουσας ή έκτακτης ανάγκης. Σε περίπτωση που ο εργοδότης χωρίς άδεια της Αρχής απασχολήσει το προσωπικό κατά την Κυριακή ή τις ημέρες υποχρεωτικής αργίας, τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι 6 μηνών και χρηματική ποινή.