Τον πανικό που έχει προκληθεί στην αγορά προσπαθεί να καταλαγιάσει ο γενικός γραμματέας Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Παναγιώτης Σταμπουλίδης
Με ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ο γενικός γραμματέας Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Παναγιώτης Σταμπουλίδης, προσπαθεί να στείλει το μήνυμα στους καταναλωτές ότι δεν πρέπει να πραγματοποιούν άσκοπες αγορές τροφίμων, καθώς η αγορά τροφοδοτείται κανονικά. Με αυτό τον τρόπο σχολιάζει ουσιαστικά το φαινόμενο «επιδρομής» των καταναλωτών στα σούπερ μάρκετ τις τελευταίες ημέρες εξαιτίας του φόβου της πανδημίας από τον κοροναϊό.

Συγκεκριμένα, αναφέρει τα εξής: «Διαβεβαιώνουμε τους καταναλωτές, ο υπουργός Ανάπτυξης & Επενδύσεων Άδωνις Γεωργιάδης και ο υφυπουργός Νίκος Παπαθανάσης ότι δεν υπάρχει λόγος να πραγματοποιούν αγορές τροφίμων πέραν από τις συνήθεις. Η αγορά έχει επάρκεια, τροφοδοτείται κανονικά, εργαζόμαστε στο υπουργείο Ανάπτυξης & Επενδύσεων με όλους τους κλάδους για να διασφαλίσουμε την ομαλότητα».

Προσοχή στις ηλεκτρονικές συναλλαγές συνιστά ο Συνήγορος του Καταναλωτή. Η Ανεξάρτητη Αρχή προειδοποιεί για τους... αετονύχηδες του διαδικτύου και των ηλεκτρονικών καταστημάτων. Μέσω παραπλανητικών προσφορών οι επιτήδειοι στοχεύουν στο να αποσπάσουν χρήματα αλλά και ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα.
«Οι συνθήκες της οικονομικής κρίσης καθιστούν τους καταναλωτές πιο επιρρεπείς σε παραπλανητικές προσφορές και δωρεάν παροχή υπηρεσιών και προϊόντων ή παροχές όπου το αντάλλαγμα είναι ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα» προειδοποιεί η Ανεξάρτητη Αρχή «Συνήγορος του Καταναλωτή».

Μία στις 3 αναφορές που έφτασαν στην Ανεξάρτητη Αρχή «Συνήγορος του Καταναλωτή» το 2018 αφορούσε ηλεκτρονικές συναλλαγές, σημειώνει η αναπληρώτρια Συνήγορος Καταναλωτή Δρ. Αθηνά Κοντογιάννη.

Όπως συμπληρώνει η κ. Κοντογιάννη: «Οι ευάλωτοι καταναλωτές αποφασίζουν πολύ εύκολα, προκειμένου να αποκτήσουν ένα δωρεάν δείγμα από ένα προϊόν ή μια δοκιμαστική υπηρεσία ή έστω μια έκπτωση, να γνωστοποιήσουν σε εταιρείες τον αριθμό του κινητού τους τηλεφώνου, το e-mail τους κλπ. ή να συναινέσουν ανεπιφύλακτα στη λήψη εμπορικών προωθητικών ενημερώσεων κάθε είδους, χωρίς να συνειδητοποιούν ότι έχουν πληρώσει πολύ ακριβά το «δώρο» ή την έκπτωση.

Και φυσικά, στη συνέχεια, βομβαρδίζονται, με ή χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση από προωθητικές κλήσεις, μηνύματα και spamming mails. Ή ανακαλύπτουν μετά την ανάλωση του δώρου ότι έχουν δεσμευθεί σε επαχθείς και μακράς διάρκειας συμβάσεις παροχής υπηρεσιών».

Δίκοπο… μαχαίρι οι ηλεκτρονικές συναλλαγές
Όπως είπε, το 2018 και το 2019 ο Συνήγορος του Καταναλωτή και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Καταναλωτή Ελλάδας δέχθηκαν αναφορές καταναλωτών για μεμονωμένα ηλεκτρονικά καταστήματα που είτε δεν παραδίδουν το προϊόν που παραγγέλθηκε είτε παραδίδουν σκοπίμως προϊόντα, χωρίς τις συνομολογημένες ιδιότητες, π.χ. παπούτσια σε διαφορετικό νούμερο από το παραγγελθέν, οπότε, όταν ο καταναλωτής τα επιστρέφει για να λάβει το προϊόν της επιλογής του, χάνει, τελικά, και τα χρήματα που κατέβαλε (εκτός εάν ευοδωθεί η διαδικασία της αμφισβήτησης συναλλαγής) και το προϊόν.

Οι πωλήσεις των προϊόντων γίνονται σε κάποιες περιπτώσεις μέσα από ιστοσελίδες στις περισσότερες περιπτώσεις, όμως, μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης (ιδίως facebook και Instagram).

Αυστηρότερη νομοθεσία από το 2020
Για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των περιπτώσεων που αναφέρθηκαν παραπάνω, σημαντική αναμένεται να είναι η συμβολή του νέου Κανονισμού 2017/2394 σχετικά με τη συνεργασία μεταξύ των εθνικών αρχών που είναι αρμόδιες για την επιβολή της νομοθεσίας για την προστασία των καταναλωτών ο οποίος θα αρχίσει να εφαρμόζεται από τις 17 Ιανουαρίου 2020.

Για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητα της παρέμβασης κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική η συμμόρφωση στην οποία έχουν κληθεί από την Ε.Ε. οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης Facebook, Twitter και Google+ για την προστασία των καταναλωτών από διαδικτυακές απάτες και αθέμιτες συμπεριφορές ηλεκτρονικών καταστημάτων που προβάλλονται από αυτές.

Τον πλούτο που δημιούργησαν τα χρόνια πριν από την κρίση, ρευστοποιώντας επενδύσεις και περιουσιακά στοιχεία, αναλώνουν οι Έλληνες, αρνούμενοι να υποβαθμίσουν το βιοτικό τους επίπεδο.

Αυτό προκύπτει από το ισοζύγιο του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών (μετά την πληρωμή φόρων και ασφαλιστικών εισφορών) σε σχέση με την κατανάλωση, το οποίο δείχνει ότι η ψαλίδα μεταξύ του πόσο ξοδεύουμε σε σχέση με το πόσα κερδίζουμε διευρύνεται συνεχώς και σταθερά από το 2011 και μετά. Το χάσμα μεταξύ διαθέσιμου εισοδήματος και κατανάλωσης έφτασε τα 8,3 δισ. ευρώ το 2017, δηλαδή οι Έλληνες ξοδέψαμε 8,3 δις. ευρώ περισσότερα από το εισόδημά μας!

Όπως αναφέρουν τραπεζίτες στο Capital.gr, διαχρονικά και μέχρι πριν από την κρίση το ισοζύγιο διαθέσιμου εισοδήματος και κατανάλωσης ήταν θετικό, και το γεγονός ότι ξοδεύαμε λιγότερα από όσα κερδίζαμε, δημιουργούσε και περιθώρια αποταμίευσης που γινόταν ορατή με αύξηση των καταθέσεων. Το 2011 ήταν η τελευταία χρονιά με θετικό ισοζύγιο διαθέσιμου εισοδήματος – κατανάλωσης, με το διαθέσιμο εισόδημα να είναι υψηλότερο κατά 1,3 δισ. ευρώ.

Ύστερα από μία «ισοπαλία» των δύο μεγεθών το 2012, η κατάσταση άρχισε να αλλάζει με υπέρβαση της κατανάλωσης από το 2013 και μετά, με το πλεόνασμα της κατανάλωσης να φτάνει τα 8,3 δισ. ευρώ στα τέλη του 2017. Το πλεόνασμα αυτό δεν μπορεί να αποδοθεί σε αύξηση των καταθέσεων, καθώς η αποταμίευση παραμένει αρνητική, και είναι ιδιαιτέρως ανησυχητικό.

Όπως σημειώνουν οι τραπεζίτες, από τη στιγμή που σταθεροποιήθηκε η κατανάλωση, σταθεροποιήθηκε και η Οικονομία. Ωστόσο, το μοντέλο της συνεχούς υπέρβασης της κατανάλωσης σε σχέση με το διαθέσιμο εισόδημα δεν είναι βιώσιμο. «Εξαφανίζει» δε και το ποσό των 20 δισ. ευρώ από τις εκροές καταθέσεων που φυλάσσονταν στο «στρώμα» και έχει επιστρέψει στο σύνολό του στις τράπεζες, αλλά δεν αποτυπώνεται ισόποσα σε αύξηση των καταθέσεων.

Οι καταθέσεις παρουσιάζουν μικρή μηνιαία αύξηση και από την αρχή του 2018 μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου έχουν ενισχυθεί σχεδόν κατά 7 δισ. ευρώ (Ιανουάριος 2018: 124,763 δισ. ευρώ, Σεπτέμβριος 2018: 131,712 δισ. ευρώ). Ιανουάριο 2017 – Ιανουάριο 2018 οι καταθέσεις αυξήθηκαν κατά 5 δισ. ευρώ (Ιανουάριος 2017: 119,745 δισ. ευρώ, Ιανουάριος 2018: 124,763 δισ. ευρώ). Συνολικά τους τελευταίους 21 μήνες, οι καταθέσεις έχουν αυξηθεί κατά περίπου 12 δισ. ευρώ.

Σημειώνεται ότι οι εκροές καταθέσεων από τις τράπεζες πραγματοποιήθηκαν σε τρεις φάσεις.

Γράφημα Κατανάλωση
Κατά την πρώτη και μεγαλύτερη σε διάρκεια φάση (Οκτώβριος 2009 – Ιούνιος 2012) καταγράφηκαν συνολικές καθαρές εκροές, ύψους 88,9 δισ. ευρώ (-38% του υπολοίπου του Σεπτεμβρίου 2009)

Ακολούθησε φάση ανάκτησης αρχικά και στη συνέχεια σταθεροποίησης των καταθέσεων (Ιούλιος 2012 – Νοέµβριος 2014), οπότε καταγράφηκαν εισροές ύψους 12,1 δισ. ευρώ από τις εγχώριες επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά (+8% του υπολοίπου του Ιουνίου 2012)

Στην τρίτη φάση (Δεκέμβριος 2014 – Απρίλιος 2015), παρατηρήθηκαν και πάλι υψηλές μηνιαίες εκροές, συνολικού ύψους 29,4 δισ. ευρώ (-19% του υπολοίπου καταθέσεων Νοεμβρίου 2014). Στο τέλος Απριλίου 2015 το υπόλοιπο των καταθέσεων αυτών στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα ανερχόταν σε 128 δισ. ευρώ έναντι 232,8 δισ. ευρώ τον Σεπτέμβριο του 2009.

πηγή capital.gr

Της Νένας Μαλλιάρα