Κωνσταντiνος Στέργου Ζαμάγιας Κως, 24 Μαίου 2019

 

kosofgreece@gmail.com, 6938233170

Ζιά, 853 00, Κως

ΠΡΟΣ: Την Εφορία Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου

Ρόδος

 

Παρακαλείσθε να λάβετε σοβαρά υπόψη την παρακάτω λιτή περιγραφή ενός μνημείου, όπως έχει σήμερα, που κινδυνεύει να καταρρεύσει ανεπιστρεπτί.

Δεν γνωρίζω αν έχει επιδειχθεί μέριμνα σε ποιο βαθμό και με ποιο ζήλο για το θέμα αυτό από άλλα πρόσωπα. Μόνη πρόθεσή μου είναι να συμβάλω στον επιθυμητό στόχο.

Επειδή διαχρονικά το πολύ χρήμα και το πολύ ενδιαφέρον για θέματα αρχαιολογίας στον Νομό Δωδεκανήσου αναλώνονται κυρίως για το νησί της Ρόδου, όπου εδρεύει η οικεία Εφορεία, κρίνεται σκόπιμη η ένταση της σχετικής προσοχής σας για την ουσιαστική διάσωση και ανάδειξή του.

Ο περισσός πόνος μου γι΄ αυτό ως Κώου πηγάζει από το γεγονός ότι γαλουχήθηκα μαζί με τα αδέλφια μου στο νάμα της ιστορίας του τόπου μας εντός αυτού, αφού το διάστημα 1958-1969 η πολύτεκνη (8μελής) οικογένειά μου, στερούμενη οικίας, κατοικούσε σε μια παλιά Ιταλική αποθήκη δύο δωματίων στο βάθος του κάστρου προς την σημερινή προβλήτα πλοίων μέσα από τον ΒΑ προμαχώνα λόγω της ιδιότητας του πατέρα μου ως αρχαιοφύλακος σε αυτό. Στη συνέχεια το διάστημα 1969-1986 κατοικήσαμε στο σπίτι της υπηρεσίας δίπλα στο Ρωμαϊκό Ωδείο.

Στη ζεστή αυλή αυτής της μικρής οικίας (που ζύμωσε παιδικά όνειρα) το καλοκαίρι του 1968 ο Γερμανός σκηνοθέτης Werner Herzog (εγγονός του αρχαιολόγου Rudolf Herzog, ο οποίος μαζί με τον Κώο ιστοριοδίφη Ιάκωβο Ζαρράφτη ανακάλυψαν το 1902 το κορυφαίο Ιερό Ασκληπιείο της Κω) γύρισε κάποιες σκηνές της ταινίας του με τίτλο «Lebenzeichen» (Σημάδια Ζωής) και ανέδειξε το νησί του Πατέρα της ιατρικής Ιπποκράτη. Σε εσωτερικό τοίχο μάλιστα του τείχους εντός της αυλής διασώζεται το εκμαγείο δύο πελμάτων, δηλωτικό ότι κατά το σενάριο από έκρηξη διαμελίστηκε σώμα στρατιώτη, το οποίο εκτινάχτηκε και κόλλησε πάνω του.

Η διακριτική παρακολούθηση των γυρισμάτων της ταινίας από τα μέλη της οικογένειάς μου μας χάρισε την πρώτη μεγάλη συγκίνηση και μας μύησε στη χαρά τη δημιουργίας. Θυμούμαι μάλιστα έντονα τα βεγγαλικά που χρησιμοποιήθηκαν και έπεφταν στο λιμάνι ή με κίνδυνο στα ξερά χόρτα στο εσωτερικό του κάστρου.

΄Ενας αβίαστος περίπατος στις 13 και 14 Μαρτίου 2019 μας έδωσε την ευκαιρία να παρατηρήσουμε εκ νέου και να φωτογραφήσουμε αυτή τη φορά πολλές -τις κυριότερες- επικίνδυνες ρωγμές στο σώμα του ενετικού κάστρου του λιμανιού της Κω, οι οποίες χάσκουν, εγκυμονώντας ανησυχητικές εξελίξεις ακόμα και την «διά παντός» κατακρήμνιση του εξ αιτίας λ.χ. ενός ξαφνικού νέου σεισμού. Ορισμένες καταλήξεις στην ανωφέρεια έχουν ήδη αφανιστεί, ενώ αρκετές χαρακτηριστικές επάλξεις δείχνουν σοβαρά πληγωμένες, ετοιμόρροπες.

Η μεγέθυνση των φωτογραφιών αναδεικνύει τον κίνδυνο κατάρρευσης του κάστρου.

Το τείχος σε ορισμένα σημεία έχει φουσκώσει προς τα έξω ή έχει προκληθεί εμφανής επικίνδυνη καθίζηση και μετακίνηση προς τα έσω κατά το μήκος του (στη δυτική πλευρά κυρίως του λιμανιού) λόγω της υπερβολικής πίεσης που ασκεί επί αιώνες το τεράστιο βάρος της υπερδομής στην περιμετρική βάση του.

Το γεγονός ότι δεν έπεσε μέχρι σήμερα το περήφανο ενετικό κάστρο της Κω παρά τις πάμπολλες επιδρομές και ταλαιπωρίες που υπέστη ανά τους αιώνες, οφείλεται στην άριστη πυραμιδοειδή κατασκευή του (ευρύτερη βάση με στενότερη ανύψωση κτίσης).

Σε αρκετά άλλα σημεία δείχνει ορφανό λόγω βάναυσης απόσπασης τεμαχίων του (επιγραφικά μέλη κ.ά.) κατά διαστήματα στα νεότερα χρόνια από διάφορους (;) χάριν διακόσμησης των εξοχικών οικιών τους. Οι ίδιοι ή άλλοι (;) απέσπασαν επίσης από τα πεζοδρόμια της Λεωφόρου Φοινίκων προ ετών τις αυθεντικές διακοσμητικές μπάλες, που είχαν τοποθετήσει οι Ιταλοί και προσέφεραν αισθητική αρμονία. Ποτέ δεν εντοπίστηκαν οι άρπαγες, ούτε λογοδότησε γι΄ αυτή την ανίερη πράξη κανένας «φιλόπατρις», Κώος ή μη, σύγχρονος ΄Ελγιν ή άλλος.

Η βόρεια πλευρά του τείχους είναι σχεδόν αθέατη, γιατί καλύπτεται από πυκνό αλσύλλιο με υψηλή σιδερένια περίφραξη. ΄Ετσι δεν ήταν μπορετή η παρατήρηση από κοντά και η φωτογράφησή του. Επίσης, επειδή το κάστρο παραμένει κλειστό εξ αιτίας του τελευταίου σεισμού, δεν φωτογραφήθηκε το εσωτερικό του.

Οφείλουμε όλοι να πράξουμε εσπευσμένως όσα πρέπει, για να αποφευχθεί η επικείμενη καταστροφή ενός μοναδικού μνημείου και να διαφυλαχθεί ως κληρονομιά για τις ερχόμενες γενιές. Διαφορετικά θα φέρουμε ακέραιη την ευθύνη για ό,τι συμβεί. ΄Ηδη καθυστερήσαμε. Ας μην αργοπορήσουμε άλλο. Ας μην θρηνήσουμε ακόμα ένα τεκμήριο ιστορίας.

Ο τόπος δακρύζει και ματώνει με υπαιτιότητά μας, αλλά εμείς σφυρίζουμε αδιάφορα δίχως ντροπή και τσίπα. Ως πότε;

 

Με τιμή

Κωνσταντίνος Ζαμάγιας

(Συνταξιούχος δικαστικός υπάλληλος,

δημοσιογράφος, λογοτέχνης/ποιητής)

 

Κοινοποίηση:

– Αρχαιολογική Υπηρεσία Κω

– ΄Εντυπα & Ηλεκτρονικά Μ.Μ.Ε. Κω

Συνημμένα: – Εκατόν είκοσι μία (121) φωτογραφίες του ενετικού κάστρου (Λόγω μεγέθους αρχείου επισυνάπτω λίγες).

ΟΦΕΙΛΟΥΜΕ ΝΑ ΑΝΑΔΕΙΞΟΥΜΕ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ

Τις στοχεύσεις της Παράταξής της, για την αξιοποίηση του δάσους της Πλάκας και του Κάστρου της Αντιμάχειας, αλλά και τη δημιουργία Λαογραφικού Μουσείου Αντιμάχειας, ανέπτυξε η επικεφαλής της Παράταξης «Όραμα & Δράση» και υποψήφια Δήμαρχος, Ιωάννα Ρούφα – Έψιμου.
Συγκεκριμένα, αναφορικά με την ανάδειξη και προστασία του δάσους της Πλάκας, υπογράμμισε ότι το ιδιοκτησιακό θέμα στην περιοχή δεν έχει ακόμα λυθεί, προσθέτοντας ότι, με απόλυτο σεβασμό στη χλωρίδα και την πανίδα του δάσους μπορούν να δημιουργηθούν οικολογικά μονοπάτια, παρατηρητήρια, ήπιες παρεμβάσεις για την προστασία και την πυροπροστασία.
Σε ότι αφορά στη συντήρηση, προστασία και ανάδειξη του Κάστρου Αντιμάχειας, τόνισε ότι θα πρέπει σε συνεργασία με την αρχαιολογική υπηρεσία, να ενισχυθούν τα τείχη αλλά και να φωταγωγηθεί αυτός ο σημαντικός και πλούσιος σε ιστορία χώρος, παραθέτοντας το παράδειγμα της Λίνδου.
Τέλος, κατέθεσε συγκεκριμένη πρόταση για τη δημιουργία του «Λαογραφικού Μουσείου Αντιμάχειας» και την ανάδειξη της Αντιμάχειας ως Λαογραφικό Κέντρο, επισημαίνοντας ότι θα πρέπει να συνυπολογιστεί και το κεφάλαιο Καραμπεσίνη, ενώ πρόσθεσε ότι για την Αντιμάχεια εκπονήθηκε μελέτη στρατηγικών επιλογών για την ανάδειξη και ενίσχυση της δημιουργικότητας της εν λόγω κοινότητας από την προηγούμενη δημοτική αρχή, ερήμην των πολιτών, που δεν παρουσιάστηκε ποτέ στους Αντιμαχείτες.

ΤΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ

Πέντε χρόνια χωρίς τον Μανώλη Ρασούλη και η  Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου(Τμήμα Πολιτισμού), το Επαρχείο Κω-Νισύρου, σε συνδιοργάνωση με την Εφορία Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου, διοργάνωσαν με απόλυτη επιτυχία τη συναυλία " Εδώ είναι του Ρασούλη" στο Μεσαιωνικό Κάστρο.

Ένα μεγάλο αφιέρωμα στο μεγάλο δημιουργό, με τη συμμετοχή σημαντικών καλλιτεχνών με φωνές που απλά μάγεψαν όσους βρέθηκαν εκεί, δίνοντας το δικό τους στίγμα σε αγαπημένα τραγούδια από το πλούσιο ρεπερτόριό του.

* Φωτό και Βίντεο από Φρ. Νάκη και Ελένη Κάππα

Μία ακόμη συνηθισμένη εικόνα, αυτή τη φορά από αρχαιολογικό χώρο, στο πίσω μέρος του κάστρου (εκεί που φεύγουν τα πλοία για Τουρκία), που μας έστειλε αναγνώστρια. 
Έγινε δέκτης παραπόνων από ξένους επισκέπτες, ευρισκόμενη στην περιοχή αυτή, αφού στο συγκεκριμένο σημείο έχουν συσσωρευτεί αρκετά σκουπίδια τις τελευταίες ημέρες. 
Εστάλη στο ηλεκτρονικό μας ταχυδρομείο η παραπάνω φωτογραφία, η οποία χαλάει την εικόνα του νησιού, με την ελπίδα πως οι αρμόδιες υπηρεσίες θα το δουν και θα κινητοποιηθούν άμεσα, ώστε να καθαριστεί ο χώρος, που είναι πόλος έλξης επισκεπτών. 
Η Kostoday διαθέτει το τηλέφωνο επικοινωνίας της αναγνώστριας, ώστε να δώσει ακριβείς πληροφορίες του σημείου που θα πρέπει να καθαριστεί. 
Η Κως, είναι ένα πανέμορφο νησί του Αιγαίου, το οποίο φημίζεται για τις ατελείωτες παραλίες, τις απαράμιλλες φυσικές ομορφιές, τη βλάστηση και τα άφθονα νερά, τα αρχαία και τα μεσαιωνικά μνημεία, καθώς και τα επιβλητικά κτίρια των Ιταλών χαρακτηρίζουν την Κω, που φανερώνουν πτυχές της πολυσήμαντης ιστορίας του.
Αποτελεί έναν από του δημοφιλέστερους τουριστικούς προορισμούς, αφού είναι το τρίτο σε μέγεθος νησί. Στην Κω  άκμασε το μεγαλύτερο Ασκληπιείο της αρχαιότητας στο οποίο δίδαξε ο ίδιος ο Ιπποκράτης, ο πατέρας της ιατρικής, αλλά εκτός την αρχαία πόλη, το Ασκληπιείο κτλ,  σπουδαίο ρόλο στην ιστορία του νησιού διαδραμάτισαν και οι Ενετοί, οι οποίοι έκτισαν και το Κάστρο της Νερατζιάς, το οποίο δεσπόζει στο λιμάνι της Κω. 
Όποιος επισκέπτεται το νησί δεν μπορεί να παραλείψει να το επισκεφτεί, καθώς είναι τόσο καλοδιατηρημένο που σε ταξιδεύει πίσω στην εποχή των ιπποτών. 
ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Σύμφωνα με το υπ. Πολιτισμού, το Κάστρο της Νερατζιάς βρίσκεται στην είσοδο του λιμανιού της Kω, σε χώρο που στην αρχαιότητα ήταν νησί και συνδεόταν με την ξηρά μέσω γέφυρας, η οποία σώζεται μέχρι σήμερα (γέφυρα οδού Φοινίκων). Aποτελείται από δύο οχυρωματικούς περιβόλους, τον εσωτερικό και τον εξωτερικό. O εσωτερικός έχει τέσσερεις κυκλικούς πύργους στις γωνίες, από τους οποίους ο NA έχει ενσωματωθεί στο τείχος του εξωτερικού περιβόλου. O εξωτερικός περιβάλλει τον πρώτο, είναι μεγαλύτερος, με ογκώδεις προμαχώνες στις τέσσερις γωνίες, επάλξεις και κανονιοθυρίδες. Oι δύο περίβολοι χωρίζονται με πλατιά τάφρο και επικοινωνούν με επικλινή γέφυρα.

Tο κάστρο έχει κτισθεί από ντόπιους λίθους καθώς και πολλά αρχιτεκτονικά μέλη σε δεύτερη χρήση (κίονες,επιγραφές, επιστύλια,βάσεις κ.λ.π.), προερχόμενα από τα ερείπια της αρχαίας πόλης. Eπίσης στην ανωδομή του είναι εντοιχισμένα πολλά ιπποτικά οικόσημα.

Πάνω από την κεντρική πύλη υπάρχει ελληνιστική ζωφόρος με προσωπεία και γιρλάντες. Στην οροφή των εισόδων (κεντρική πύλη, πύλη Carmadino) έχουν τοποθετηθεί εγκάρσια κίονες από γρανίτη, προερχόμενοι πιθανότατα από την παλαιοχριστιανική βασιλική του Λιμένος.

Aπό περιγραφές των περιηγητών γνωρίζουμε ότι ο εσωτερικός περίβολος πρέπει να κτίστηκε πριν τα τέλη του 14ου αιώνα, όταν οι επιθέσεις του σουλτάνου Bαγιαζίτ I΄ γίνονται εντονότερες. Πάντως το παλαιότερο χρονολογημένο σωζόμενο κτίσμα του κάστρου είναι ο κυκλικός πύργος αμέσως αριστερά από την επικλινή γέφυρα που συνδέει τους δύο περιβόλους και φέρει τα οικόσημα των M. Mαγίστρων De Lastic (1437-1454) και De Milly (1454-1461). O εξωτερικός περίβολος είναι μεταγενέστερος, άρχισε να κτίζεται από τον M.M. D'Aubusson γύρω στα 1495, συνεχίστηκε από τον D'Amboise και ολοκληρώθηκε από τον Del Carretto στα 1514.

Mεταξύ του εσωτερικού και του εξωτερικού περιβόλου στην βόρεια πλευρά, βρισκόταν ιπποτικό κτίσμα (αποθήκη) που αναστηλώθηκε κατά την Iταλοκρατία και χρησιμοποιείται σήμερα ως Mουσείο των αρχιτεκτονικών μελών της Kω. Aποτελεί έναν επισκέψιμο αρχαιολογικό χώρο και επιπλέον χρησιμοποιείται ως πρόχειρη έκθεση βωμών, γλυπτών και επιγραφών.

Πηγή: Kosinfo.gr

Σελίδα 1 από 2

ferriesingreece2

kalimnos

sportpanic03

 

 

eshopkos-foot kalymnosinfo-foot kalymnosinfo-foot nisyrosinfo-footer lerosinfo-footer mykonos-footer santorini-footer kosinfo-foot expo-foot