Να αποφασίσουν εάν θέλουν να παραμείνουν στο δημόσιο σύστημα Υγείας ή να ασκούν την ιατρική από το ιδιωτικό τους ιατρείο καλούνται –για δεύτερη φορά μέσα στο 2014– περίπου 1.000 γιατροί πρώην ΕΟΠΥΥ.

Πρόκειται για γιατρούς που απασχολούνται στις μονάδες Υγείας του Πρωτοβάθμιου Εθνικού Δικτύου Υγείας - ΠΕΔΥ, αλλά παράλληλα διατηρούν και το ιδιωτικό τους ιατρείο με προσωρινές διαταγές ή ασφαλιστικά μέτρα δικαστηρίων.

Το νέο δίλημμα για τους γιατρούς τίθεται εν όψει της μετατροπής των θέσεων που κατέχουν σήμερα από μονίμου και με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου, κλάδου Π.Ε. ιατρών οδοντιάτρων, σε κλάδου ειδικευμένων ιατρών ΕΣΥ, μόνιμης και αποκλειστικής απασχόλησης. Η σχετική τροπολογία ψηφίστηκε την προηγούμενη Παρασκευή, ενώ η αξιολόγηση των γιατρών για το ποια βαθμίδα θα λάβουν ως γιατροί ΕΣΥ έχει ολοκληρωθεί στις μεγαλύτερες υγειονομικές περιφέρειες της χώρας.

Η «περιπέτεια» για τους γιατρούς πρώην ΕΟΠΥΥ ξεκίνησε με τη δημιουργία του ΠΕΔΥ τον περασμένο Φεβρουάριο. Τότε οι 5.000 γιατροί που εργάζονται στις μονάδες Υγείας του ΕΟΠΥΥ κλήθηκαν να επιλέξουν εάν θέλουν να συνεχίσουν στις μονάδες τους, που πλέον θα λειτουργούσαν ως ΠΕΔΥ, και να κλείσουν το ιδιωτικό τους ιατρείο ή να αποχωρήσουν από το δημόσιο σύστημα Υγείας.

Σύμφωνα με τον νόμο, οι γιατροί που θα έμεναν στο ΠΕΔΥ έπρεπε να αξιολογηθούν και εντός οκταμήνου να τοποθετηθούν σε θέσεις κλάδου ΕΣΥ. Επιλογή να παραμείνουν στο ΠΕΔΥ έκαναν τελικά 2.300 γιατροί, εκ των οποίων περίπου 1.000 προσέφυγαν σε δικαστήρια και με προσωρινές διαταγές αρχικά και ασφαλιστικά μέτρα στη συνέχεια διατήρησαν το ιατρείο τους «έως ότου γίνει η αξιολόγησή τους».

Ενδεχόμενη νέα αποχώρηση γιατρών από το ΠΕΔΥ θα δημιουργήσει ακόμη μεγαλύτερα κενά στις δημόσιες μονάδες πρωτοβάθμιας περίθαλψης. Είναι ενδεικτικό ότι από τους περίπου 1.050 γιατρούς μονάδων ΠΕΔΥ της 1ης Υγειονομικής Περιφέρειας Αττικής οι μισοί αυτή τη στιγμή παραμένουν με ασφαλιστικά μέτρα. Προς το παρόν, το υπουργείο ευελπιστεί να καλύψει κενά με προσλήψεις επικουρικών γιατρών και ήδη από τα τέλη Οκτωβρίου «τρέχει» σχετική προκήρυξη για 900 άτομα.

Με το «πάγωμα» των προσλήψεων των προηγούμενων ετών, οι επικουρικοί έχουν γίνει απαραίτητοι στο ΕΣΥ. Είναι ενδεικτικό ότι με την ίδια τροπολογία της περασμένης Παρασκευής, το υπουργείο δίνει παράταση έως και ένα έτος στη θητεία επικουρικών φαρμακοποιών στα νοσοκομεία του ΕΣΥ.

Η συγκεκριμένη διάταξη αφορά σε 25 επικουρικούς φαρμακοποιούς νοσοκομείων, εκ των οποίων οι 16, εάν δεν ψηφιζόταν η τροπολογία, θα αποχωρούσαν έως το τέλος Νοεμβρίου από το ΕΣΥ.

Μάλιστα, πολλοί από αυτούς είναι σε μονήρεις θέσεις. Σημειώνεται ότι αυτή τη στιγμή στις μονάδες του ΕΣΥ υπηρετούν 216 μόνιμοι φαρμακοποιοί, ενώ 14-15 νοσοκομεία δεν έχουν φαρμακοποιό και αναγκάζονται να καλύπτουν τις ανάγκες με επικουρικούς.

Τοπίο στην ομίχλη θυμίζει το σκηνικό που έχει διαμορφωθεί στον χώρο της υγείας με τις διαγνωστικές εξετάσεις. Από τη μία πλευρά, το υπουργείο Υγείας βάζει «μαχαίρι» στη συνταγογράφηση εξετάσεων, από την άλλη ο ΕΟΠΥΥ διευκρινίζει ότι καμία εξέταση δεν κόβεται και στη… μέση βρίσκονται -όπως συνήθως- οι ασφαλισμένοι που καλούνται για μια ακόμη φορά να αποκωδικοποιήσουν τι συμβαίνει κινδυνεύοντας να πληρώσουν τη διελκυστίνδα υπουργείου – ΕΟΠΥΥ με τίμημα ακόμη και την ίδια την υγεία τους.  
 
Με πρόσφατη απόφαση του ο υπουργός Υγείας, κ. Μάκης Βορίδης ενεργοποίησε μια σειρά από κανόνες συνταγογραφικής συμπεριφοράς αναφορικά με τους γιατρούς επικαλούμενος τον εκτροχιασμό της σχετικής δαπάνης αλλά και τα ισχύοντα σε άλλα συστήματα υγείας. Υπουργείο Υγείας, επιστημονικοί φορείς, γιατροί, διαγνωστικά κέντρα που αποτελούν κρίκους της αλυσίδας των εξετάσεων συμφωνούν ότι οι κανόνες για τη συνταγογράφηση εξετάσεων είναι κάτι παραπάνω από αναγκαίοι. Ουσιαστικά κανόνες δεν υπάρχουν, παραδέχονται, κάτι που σημαίνει ότι στην καθημερινή ιατρική πρακτική το αν ο γιατρός δεν καταχραστεί την ελευθερία αυτή, επαφίεται καθαρά στη δεοντολογία και το ήθος του.
 
Στο πλαίσιο αυτό η υπουργική απόφαση έθεσε τις βάσεις για την εφαρμογή διαγνωστικών πρωτοκόλλων για κάθε πάθηση, δικαιολογώντας  κάποιες εξετάσεις με βάση επιστημονικούς δείκτες και επιδημιολογικά δεδομένα. Για παράδειγμα δικαιολογεί την παραπομπή για μαστογραφία ανά τρία χρόνια σε ασφαλισμένη ηλικίας 20-40 ετών και κάθε χρόνο σε ασφαλισμένη άνω των 40 ετών. Αναλόγως, για το τεστ Παπ ορίζεται ότι ενδείκνυται για γυναίκες ηλικίας 21 έως 65 χρόνων με συχνότητα μία φορά ανά τριετία και για κάθε γυναίκα με προηγούμενη τραχηλική ενδοεπιθηλιακή δυσπλασία CIN2, CIN3 ή αδενοκαρκίνωμα in situ χωρίς περιορισμό ηλικίας για διάστημα τουλάχιστον 20 χρόνων.
 
ΕΟΠΥΥ: Aυστηρές αλλά όχι υποχρεωτικές οι οδηγίες συνταγογράφησης
 Ωστόσο, ο ΕΟΠΥΥ στον Ενιαίο Κανονισμό Παροχών Υγείας (ΕΚΠΥ) που ισχύει σήμερα προβλέπει διαφορετικό σύστημα έγκρισης και αποζημίωσης για τις προληπτικές και διαγνωστικές εξετάσεις των ασφαλισμένων.
 
Είναι ενδεικτικό ότι τόσο στον ΕΚΠΥ που ισχύει όσο και στον νέο Κανονισμό που τελεί υπό διαβούλευση προβλέπεται μαστογραφία με την ακόλουθη συχνότητα: κάθε δύο χρόνια σε γυναίκες ηλικίας από 40 έως 50 ετών και κάθε χρόνο σε γυναίκες ηλικίας άνω των 50 ετών ή σε γυναίκες άνω των 35 ετών, εφόσον οι τελευταίες ανήκουν σε ομάδα υψηλού κινδύνου, εφόσον υπάρχει παραπομπή ειδικού γιατρού.
 
Σε ό,τι αφορά την πρώιμη διάγνωση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, αποζημιώνεται τεστ PAP κάθε χρόνο σε όλες τις γυναίκες από την έναρξη της σεξουαλικά ενεργούς ζωής, ενώ για την πρώιμη διάγνωση του καρκίνου του προστάτη, τεστ PSA κάθε δύο χρόνια σε άνδρες ηλικίας άνω των 50 ετών και κάθε χρόνο σε άνδρες ηλικίας άνω των 60 ετών.

Ανάλογο πλέγμα προληπτικών εξετάσεων προβλέπει ο νέος Κανονισμός και για την πρόληψη των καρδιοπαθειών: εξετάσεις χοληστερόλης, ολικής και κλασμάτων υψηλής και χαμηλής πυκνότητας, καθώς και τριγλυκεριδίων με σκοπό τη διάγνωση δυσλιπιδαιμιών, κάθε πέντε χρόνια σε άνδρες και γυναίκες από 15 έως 30 ετών και κάθε τρία χρόνια σε άνδρες και γυναίκες άνω των 30 ετών.
 
Σύμφωνα με τη διοίκηση του ΕΟΠΥΥ οι συνταγογραφικές οδηγίες δεν είναι υποχρεωτικές, αλλά διαμορφώνουν ένα πλαίσιο τόσο στον αριθμό των εξετάσεων που γράφονται όσο και στην ιατρική ειδικότητα που έχει αρμοδιότητα να συνταγογραφεί. Τα στοιχεία που είχαν στη διάθεσή τους οι αρμόδιοι μετά από δειγματοληπτικό έλεγχο γιατρών ήταν τουλάχιστον προκλητικά: παραπεμπτικά για εξέταση PSA, δηλαδή για ανίχνευση καρκίνου του προστάτη εκδόθηκαν από γυναικολόγους και παραπεμπτικά για την εξέταση TSH για τη διάγνωση θυρεοειδούς  από γαστρεντερολόγους, ουρολόγους και πλαστικούς χειρουργούς!
 
Ουσιαστικά οι γιατροί γνωρίζουν πλέον πως η μη τήρηση των θεσμοθετημένων κατευθυντηρίων οδηγιών θα ενεργοποιεί τον έλεγχο και θα τους θέτει στο μικροσκόπιο του ΕΟΠΥΥ για τις διαγνωστικές πράξεις που συνταγογράφησαν.
 
Σε σύγχυση οι ασφαλισμένοι
 Αυτοί που δεν γνωρίζουν τι τους περιμένει είναι οι ασφαλισμένοι. Το πλήθος των ανακοινώσεων και διευκρινιστικών δηλώσεων που ακολούθησαν μετά την υπουργική απόφαση του Αυγούστου και τον νέο Ενιαίο Κανονισμό Παροχών Υγείας του ΕΟΠΥΥ δεν κατάφεραν να ξεδιαλύνουν τη…θολούρα των ασφαλισμένων.
 
Το ερώτημα που απασχολεί τους ασφαλισμένους του ΕΟΠΥΥ είναι ποια εξέταση μπορούν να κάνουν και φυσικά να αποζημιωθούν.
 
Η απάντηση, τουλάχιστον προσώρας, δίδεται αβίαστα από τους αρμοδίους τόσο του υπουργείου Υγείας όσο και του ΕΟΠΥΥ που διαβεβαιώνουν ότι στόχος δεν είναι να περικοπούν οι εξετάσεις των ασφαλισμένων αλλά μόνο να περιοριστεί η προκλητή ζήτηση εξετάσεων από γιατρούς και διαγνωστικά κέντρα.

protothema.gr