Το ζήτημα της διαχείρισης των απορριμμάτων συνεχίζει να παραμένει πρόβλημα σε όλη την Ελλάδα, ωστόσο η κατάσταση στα νησιά τείνει να γίνει εξαιρετικά επικίνδυνη.

Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Καλύμνου

Σχεδόν καθημερινό φαινόμενο είναι η εκδήλωση πυρκαγιών στον Χώρο Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Αποβλήτων στη… βιτρίνα, μάλιστα, του νησιού. Η κατάσταση εκεί είναι απελπιστική με το «ηφαίστειο» σκουπιδιών να απειλεί την υγεία των κατοίκων, αλλά και να δυσφημεί την τουριστική εικόνα του νησιού αφού η χωματερή βρίσκεται στην είσοδό του.

Οι δημοτικές αρχές πιστεύουν ότι το πρόβλημα οφείλεται στην έλλειψη υποδομών ανακύκλωσης, στην έλλειψη προσωπικού καθαριότητας και στο γεγονός ότι τα νησιά στερούνται χώρων ταφής, για αυτό και δημιουργούνται παράνομες χωματερές.

Το ζήτημα αυτό είναι ζωτικής σημασίας καθώς επηρεάζει την ανθρώπινη υγεία, το φυσικό περιβάλλον και τον τουρισμό.

Στην εκπομπή Eco Γεγονότα μίλησε ο γενικός διευθυντής της WWF Ελλάς, Δημήτρης Καραβέλλας, αναφορικά με τα προβλήματα στη διαχείριση των σκουπιδιών στα νησιά και πώς μπορούν να αντιμετωπιστούν.

«Το πρόβλημα στα νησιά είναι μεγάλο, και έχει κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Το πρώτο είναι ότι στα νησιά αυτά υπάρχει το στοιχείο της εποχικότητας.

Τους θερινούς μήνες η παραγωγή των σκουπιδιών πολλαπλασιάζεται, ενώ και η σύνθεση των σκουπιδιών είναι διαφορετική καθώς έχουμε περισσότερα πλαστικά. Το δεύτερο χαρακτηριστικό είναι ότι σε αυτά τα νησιά υπάρχει πολλές φορές σημαντική έλλειψη υποδομών και οργάνωσης για πρόληψη, επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση. Είναι ελάχιστα αυτή τη στιγμή τα νησιά που έχουν ένα λειτουργικό σύστημα ανακύκλωσης.

Τέλος, πολλά από αυτά τα νησιά δεν έχουν χώρους για υγειονομική ταφή, ακόμα και σήμερα. Αυτά είναι ορισμένα από τα χαρακτηριστικό που δημιουργούν το πρόβλημα με τα σκουπίδια στα νησιά, το οποίο ζούμε εδώ και πολλά χρόνια», σημείωσε ο κ. Καραβέλλας.

Προτεινόμενες λύσεις

«Δεν είναι πράγματα απίθανα να γίνουν. Σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες το πρόβλημα αυτό έχει λυθεί, ενώ το ίδιο ισχύει και για κάποια νησιά στην Ελλάδα, όπως τους Λειψούς.

Θα έπρεπε να γίνει άμεση εφαρμογή του μέτρου “πληρώνω όσο πετάω”, να βοηθηθούν οι δήμοι για να οργανώσουν υπηρεσίες ανακύκλωσης υψηλής ποιότητας με συλλογή πόρτα – πόρτα, να γίνει συντονισμένη προσπάθεια για να στραφούμε σε υπηρεσίες και προϊόντα που επαναχρησιμοποιούνται.

Ακόμα, πρέπει σε τοπικό επίπεδο να αναθεωρηθούν τα σχέδια διαχείρισης αποβλήτων ώστε να ελαχιστοποιηθούν τα απόβλητα, και τέλος είναι σημαντικό να προχωρήσουν καμπάνιες ενημέρωσης κατοίκων και επισκεπτών ώστε να καταλάβουμε ότι έχουμε όλοι ένα ρόλο σε αυτό».

(ΠΗΓΗ: in.gr)

Γράφει η Μερόπη Κοκκίνη
στο lifo.gr

Η Νίσυρος, αυτό το ξεχωριστό ηφαιστειακό νησί των Δωδεκανήσων, μαγνητίζει όλο και περισσότερους επισκέπτες τα τελευταία χρόνια.

Ωστόσο το νησί πάσχει από έλλειψη πόσιμου νερού, κάτι που αναγκάζει τους μόνιμους κατοίκους αλλά και τους επισκέπτες του να καταναλώνουν εμφιαλωμένο. Αποτέλεσμα αυτής της πρακτικής είναι η μεγάλη συγκέντρωση πλαστικών απορριμμάτων –μερικοί τόνοι πλαστικών σκουπιδιών σε ένα νησί 42 τετραγωνικών χιλιομέτρων– και αυτό που προκύπτει είναι το επείγον ζήτημα της διαχείρισής τους.

Αρκεί κανείς να αναλογιστεί ότι για να παραχθεί ένα πλαστικό μπουκάλι χρειάζονται μόλις 2 δευτερόλεπτα, ο μέσος χρόνος χρήσης του περιεχομένου του είναι τα 30 λεπτά ενώ χρειάζονται περισσότερα από 450 χρόνια για να διασπαστεί. «Στη Νίσυρο οι κάτοικοι μόνο καταναλώνουμε 325.500 μπουκάλια τον χρόνο. Αυτό σημαίνει 27 τόνους πλαστικό που μπορούμε να αξιοποιήσουμε» λέει ο Γρηγόρης Χατζηιωαννίδης, εμπνευστής της οργάνωσης «Νισύριο» που εστιάζει στη δημιουργία ενός νέου περιβάλλοντος διαβίωσης στη Νίσυρο.

Ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός «Νισύριο» ξεκίνησε ύστερα από χρόνια σκέψης και συζήτησης με ντόπιους και κατοίκους του νησιού
Ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός «Νισύριο» ξεκίνησε ύστερα από χρόνια σκέψης και συζήτησης με ντόπιους και κατοίκους του νησιού

Και κάπως έτσι λοιπόν προέκυψε και η ανάγκη να γίνει κάτι γι' αυτό. Πρόσφατα μάλιστα δημιουργήθηκαν μεγάλες τσάντες από ανακυκλωμένα και ανακυκλώσιμα δίχτυα για να χρησιμοποιηθούν στον καθαρισμό των παραλιών των Λουτρών Πάλων και του Μανδρακίου. Οι κάτοικοι και τα μέλη του νεοσύστατου οργανισμού «Νισύριο» γέμισαν ένα σωρό τέτοιες τεράστιες τσάντες με πλαστικά σκουπίδια αλλοιωμένα από τον ήλιο και τη θάλασσα κι έπειτα συνέχισαν λαμβάνοντας μέρος στο πρώτο εργαστήριο επεξεργασίας πλαστικού που έγινε στο λιμάνι, όπου και στήθηκαν τα δύο Precious Plastic μηχανήματα που υπάρχουν διαθέσιμα στο νησί.

Ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός «Νισύριο» ξεκίνησε ύστερα από χρόνια σκέψης και συζήτησης με ντόπιους και κατοίκους του νησιού. «Μάλλον η φροντίδα ή η ανάγκη για φροντίδα του τόπου με τον οποίο κάποιοι είμαστε στενά συνδεδεμένοι οδήγησε στη δημιουργία του για να συντονίσει τελικά όλες αυτές τις σκέψεις και τις συζητήσεις. Ο στόχος μας είναι να βρούμε τρόπους διαχείρισης του πλαστικού σκουπιδιού, μια και όλοι καταναλώνουμε εμφιαλωμένο νερό.

Οι κάτοικοι και τα μέλη του νεοσύστατου οργανισμού «Νισύριο» γέμισαν ένα σωρό τέτοιες τεράστιες τσάντες με πλαστικά σκουπίδια
Ο όγκος πλαστικού κάθε χρόνο είναι τόσο μεγάλος που αν προσθέσουμε σε αυτόν και το οικιακό πλαστικό ή και το πλαστικό μιας χρήσης, φτάνουμε σε μερικούς τόνους πλαστικού σκουπιδιού. Αυτό που σκεφτήκαμε λοιπόν είναι με τη συνεργασία του δήμου Νισύρου να δούμε το πλαστικό (ή μέρος αυτού που καταναλώνεται στο νησί) ως πηγή πρώτης ύλης» εξηγεί ο κ. Χατζηιωαννίδης.

Ο ίδιος, αν και είναι γέννημα θρέμμα Αθηναίος, μένει μόνιμα στη Νίσυρο από το 2014. Και μπορεί να προέρχεται από τον χώρο της επικοινωνίας και της διαφήμισης, όμως, κάποια στιγμή, αποφάσισε να αποχωρίσει από τα εταιρικά περιβάλλοντα, να ασχοληθεί με τη ζωγραφική κι έπειτα με τη φωτογραφία, αλλά και να δημιουργήσει πριν από κάποια χρόνια το Sterna Art Project, έναν χώρο που συγκεντρώνει καλλιτέχνες και καλλιτεχνικές δράσεις στο νησί.

Συνδυάζοντας αυτές τις καλλιτεχνικές δράσεις με την οικολογία προέκυψε και η ιδέα για την ανάπτυξη ενός μηχανισμού όπου μέρος του πλαστικού σκουπιδιού θα παραμένει στον τόπο και θα επαναχρησιμοποιείται ως πρώτη ύλη για τη δημιουργία νέων χρηστικών αντικειμένων, έργων τέχνης, δομικών υλικών κ.λπ. Έτσι κατάφερε, μέσω του προγράμματος “START - Create culture change” (ενός προγράμματος του Robert Bosch Stiftung, με την υποστήριξη των ιδρυμάτων Λάτση και Μποδοσάκη) στο οποίο είναι υπότροφος, να εξασφαλίσει στο νησί δύο μηχανήματα Precious Plastic και έναν 3D εκτυπωτή.
«Ξεκινήσαμε να διοργανώνουμε εργαστήρια ενημέρωσης και επεξεργασίας πλαστικού, συναντήσεις, καθαρισμούς παραλιών, σεμινάρια κ.λπ. με όλους του κατοίκους ανεξαρτήτως ηλικίας.

Ο «Νισύριο» εξακολουθεί να αναζητά δημιουργικές και βιώσιμες πρακτικές για την επαναχρησιμοποίηση και εναλλακτική χρήση του πλαστικού
Ο «Νισύριο» εξακολουθεί να αναζητά δημιουργικές και βιώσιμες πρακτικές για την επαναχρησιμοποίηση και εναλλακτική χρήση του πλαστικού
Σημαντική, ομολογώ, είναι η διάθεση ιδιαίτερα των νεότερων που κάτι έχουν πάρει χαμπάρι, όπως φαίνεται, και είναι αρκετά ανοιχτοί» λέει ο ίδιος και εξηγεί τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν αυτά τα δύο μηχανήματα: «Το ένα θρυμματίζει το πλαστικό και το άλλο το λιώνει για να γίνει έκχυση σε καλούπια ώστε να φτιαχτούν αντικείμενα. Στόχος μας είναι η αγορά ενός τρίτου μηχανήματος που θα μας επιτρέψει και την παραγωγή δομικών υλικών, όπως δοκαριών».

Η ιδέα, πάντως, είναι, αφού εκπαιδευτούν οι κάτοικοι του νησιού τόσο θεωρητικά σε σχέση με το πλαστικό όσο και πρακτικά, να μπορεί κανείς να χειρίζεται τα μηχανήματα που υπάρχουν διαθέσιμα, «να μπει ο κόσμος στη διαδικασία να φτιάξει δικά του πράγματα, να εντοπίσει ανάγκες και να αξιοποιήσει το πλαστικό ως πρώτη ύλη για να τις καλύψει».

Έχοντας ως σύμμαχο τον δήμο του νησιού, που προσπαθεί μέσα στο βουνό της ελληνικής ανακύκλωσης, αλλά και μια σειρά από άλλους συνεργάτες, όπως είναι η Aegean Rebreath, με τους οποίους, πέρα από την πρακτική δράση καθαρισμού βυθών και παράλιων, αναπτύσσεται μια σχέση συνεργασίας και συμβουλευτικής, το μουσείο στο Βερολίνο που προσέφερε το 3D γράφημα του νομίσματος «Νισύριο», ελληνικές εταιρείες κι αρκετούς άλλους οργανισμούς που μοιράζονται το ίδιο όραμα και ενδιαφέρον για το περιβάλλον, ο «Νισύριο» εξακολουθεί να αναζητά δημιουργικές και βιώσιμες πρακτικές για την επαναχρησιμοποίηση και εναλλακτική χρήση του πλαστικού.

Σημειωτέων ότι ο «Νισύριο» πήρε το όνομά του από το αρχαίο νόμισμα της Νισύρου. «Θέλω να πιστεύω ότι με κάποιο τρόπο, το νόμισμα θα ξαναζωντανέψει για να δημιουργήσει μια νέα κυκλική οικονομία όπου το σκουπίδι μετατρέπεται σε πηγή πρώτης ύλης για τη δημιουργία νέων αντικειμένων» καταλήγει ο κ. Χατζηιωαννίδης.

Με ομαδική προσπάθεια και συνεργασία καταφέραμε να απομακρύνουμε περίπου 2000 τόνους απορριμμάτων από το χώρο του Ελικοδρομίου και του Κούκιαλη, σε 72 ώρες. 50 άνθρωποι, 12 φορτηγά, 2 καράβια και 2 φορτωτές χρειάστηκαν για να ανατραπεί η κατάσταση των τελευταίων ετών.

Από την πρώτη στιγμή, εγώ ως Δήμαρχος, οι άμεσοι συνεργάτες μου Βασίλης Ρουσσάκης, Μάκης Σπυρίδης, Αγγελική Βογιατζόγλου, Δημήτρης Φραγκάκης, Δημήτρης Αγγελής, Γιάννης Χειμωνέττος, Γαρυφαλλιά Πατρού και όλη η παράταξη μας "Στη Χάρκη και στην Αλιμιά" θεωρήσαμε βασική μας προτεραιότητα την απομάκρυνση των σκουπιδιών που είχαν παραμείνει στην περιοχή εδώ και χρόνια. Όλο το νησί επιθυμούσε να βρεθεί άμεση λύση.

Με ευθύνη από την πρώτη μέρα, για λόγους σοβαρότερους από τους επικοινωνιακούς και τους πολιτικούς, προσπαθούσαμε να βρούμε τρόπο για τη μεταφορά τους.

Επειδή θα χρειάζονταν πολλές ώρες για να περιγράψουμε όλες τις ενέργειες που έγιναν, θα κρατήσουμε μόνο το γεγονός ότι ο στόχος μας επετεύχθη και η Χάλκη ΜΑΣ από αύριο θα είναι πιο καθαρή και πιο υγιής.

Θέλω να ευχαριστήσω όλους εκείνους που ασχολήθηκαν με το μείζον πρόβλημα του νησιού και ανάλογα με τις αρμοδιότητες τους, ο καθένας βοήθησε στο να επιτευχθεί αυτή η πραγματικά ιδιαίτερη στιγμή για το νησί ΜΑΣ:
● Τον Γενικό Γραμματέα Διαχείρισης Απορριμμάτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος Κ. Γραφάκο Εμμανουήλ, ο οποίος από την πρώτη στιγμή κατανόησε το πρόβλημα και με τις συνεχείς παρεμβάσεις του κατεύθυνε τους αρμόδιους εμπλεκόμενους φορείς.
● Τον Υπουργό Νησιωτικής Πολιτικής κ. Πλακιωτάκη Ιωάννη και τους Γενικούς Γραμματείς του Υπουργείου, κα. Καλογήρου Χριστιάνα και τον κ. Κυριαζόπουλο  Ευάγγελο για την καθοριστική συμβολή τους όσον αφορά τις μετακινήσεις των πλοίων και των μηχανημάτων.
● Ευχαριστώ τον Περιφερειάρχη κ. Χατζημάρκο Γιώργο και τους συνεργάτες του για την πολύτιμη βοήθεια τους.
● Το Δήμαρχο Ρόδου κ. Καμπουράκη Αντώνη, την Αντιδήμαρχο Καθαριότητας Τσαμπίκα Κιαχαγιά και τους συνεργάτες τους, διότι θα δεχτούν ως Δήμος τον τεράστιο όγκο των σκουπιδιών στις δομές του.
● Τον Καθηγητή Καρδιολογίας  κ. Κρεμαστινό Δημήτριο και την σύζυγό του Καθηγήτρια Δημόσιας Υγείας κα Κρεμαστινού Τζένη για την επιστημονική και ουσιαστική προσέγγιση του θέματος.
● Τον πρώην Νομίατρο κ. Διακογεωργίου Παντελή και τους ιατρούς κ. Ροδίτη Βασίλη, Κ. Μούκα Θεοφάνη και τον Κ. Λυκαρτζή Αποστόλη για τις ιατρικές  γνωματεύσεις τους.
● Την εταιρεία Αιγαίον Πέλαγος και το πλήρωμα του “Πρέβελης”, τη Dodekanisos Seaways και το πλήρωμα του “Παναγιά Σκιαδενή” και την εταιρεία οδικών μεταφορών Krokos Trans για την υλοποίηση της δύσκολης αυτής επιχείρησης.
● Τους λιγοστούς υπαλλήλους του Δήμου Χάλκης για την καθημερινή υπερπροσπάθεια τους.
● Την Ελληνική Αστυνομία και το Λιμενικό Σώμα για την βοήθεια τους στον συντονισμό της δύσκολης αυτής επιχείρησης.
● Εκείνους οι οποίοι βοήθησαν και δεν επιθυμούν να δημοσιευθεί το όνομά τους.
● Την επίσημη πολιτεία η οποία απέδειξε ότι πέρα από συναισθήματα έχει ικανότητες αλλά και θέληση να βοηθήσει τους πανέμορφους τόπους που έχει η Χώρα.

ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ ως Έλληνες μπορούμε να κάνουμε την Ελλάδα μας ξανά Υπερήφανη και Δημιουργική.

Επισημαίνω και υπενθυμίζω στους μόνιμους κατοίκους της Χάλκης και στους επισκέπτες, ότι το νησί μας είναι ένα δώρο Θεού για όλους και οφείλουμε όλοι μαζί να την προστατεύσουμε γιατί μας δίνει Ζωή.

Μαθητές πήραν μέρος στο πρόγραμμα στέλνοντας το μήνυμα της προστασίας των θαλασσών και του περιβάλλοντος.

Περισσότερους από δύο τόνους σκουπίδια μάζεψαν τις τελευταίες ημέρες από τις παραλίες της Ρόδου και της Κω οι μαθητές των σχολείων των δύο νησιών που συμμετείχαν στην περιβαλλοντική δράσης #KeepAegeanBlue που διοργανώνει η περιβαλλοντική διεύθυνση Νοτίου Αιγαίου σε συνεργασία με τον Οργανισμό «All for Blue» της Κατερίνας Τοπούζογλου, εκπαιδεύτρια ελεύθερης κατάδυσης και παγκόσμια πρωταθλήτρια υποβρύχιας σκοποβολής.

Μαθητές από το Γυμνάσιο-Λύκειο και το Δημοτικό σχολείο Κρεμαστής, 120 στον αριθμό, πήραν μέρος στο πρόγραμμα στέλνοντας το μήνυμα της προστασίας των θαλασσών και του περιβάλλοντος.

Ξαπλώστρες και κεφάλια από ζώα

Οικιακές συσκευές, ξαπλώστρες, σόμπες, κουζίνες μέχρι και κεφάλια από ζώα, σχοινιά από καράβια, παπούτσια, καπέλα, αφρολέξ, πετονιές και χιλιάδες πλαστικά μάζεψαν τα παιδιά αφού προηγουμένως παρακολούθησαν το σεμινάριο με την διαδραστική παρουσίαση για τη μόλυνση του περιβάλλοντος.

«Πάνω από δύο τόνους σκουπίδια»

«Περάσαμε επίσης από Σύμη και Τήλο όπου με την βοήθεια των εθελοντών και των μαθητών μαζέψαμε τόνους σκουπίδια. Τώρα βρισκόμαστε στην παραλία Καρνάγιο στο Τιγκάκι της Κω και ετοιμαζόμαστε για το ταξίδι στην Σαντορίνη. Η αποστολή μας έχει ξεπεράσει κάθε προσδοκία σε όλα τα επίπεδα. Μόνο στην Κω και στην Ρόδο υπολογίζουμε πως μαζέψαμε δύο τόνους σκουπίδια. Μόνο στην παραλία Ψαροπούλα στην Ρόδο μαζέψαμε ένα τόνο σκουπίδια. Τα νούμερα είναι τεράστια, όπως και η συμμετοχή των παιδιών που μετά το σεμινάριο έβγαιναν με πάθος και ενθουσιασμό στις παραλίες. Δεν πίστευαν στα μάτια τους με τα αποτελέσματα», είπε στο ethnos.gr η Κατερίνα Τοπούζογλου.

 cretalive.gr