Εν μέσω θυελλώδους διαδικασίας, υπερψηφίστηκε πριν από λίγο από την Ολομέλεια της Βουλής η συμφωνία των Πρεσπών. Ο χρόνος έκφρασης της όποιας διαφωνίας από τα κοινοβουλευτικά κόμματα παρήλθε, ενώ παράλληλα δηλώνουν πως εξάντλησαν κάθε διαθέσιμο κοινοβουλευτικό εργαλείο, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μπλόκο της συμφωνίας.
Υπενθυμίζεται πως κατά την έναρξη της συζήτησης στην Ολομέλεια της Βουλής η Προεδρεύουσα δέχτηκε σωρεία κρίσιμων επιχειρημάτων από τους εκπροσώπους των κομμάτων οι οποίοι αντίλεξαν τόσο επί της ουσίας του ζητήματος, όσο και επί της διαδικασίας. Κάποιοι εξ’αυτών, μάλιστα, επικαλέστηκαν το άρθρο 100 του Κανονισμού της Βουλής, το οποίο προβλέπει πως κατά την ψήφιση ενός νόμου ο Πρόεδρος της Boυλής και κάθε Boυλευτής ή μέλoς της Kυβέρνησης μπoρεί να ζητήσει, στo στάδιο της καταρχήν συζήτησης, να απoφανθεί η Boυλή αναφoρικά με συγκεκριμένες αντιρρήσεις πoυ προβάλλει για τη συνταγματικότητα νομοσχεδίoυ ή πρότασης νόμoυ.
Η στιγμή μάλιστα χαρακτηρίστηκε ιδανική, καθώς για την ψήφιση της πρότασης αντισυνταγματικότητας (άρα και απόρριψης της συμφωνίας) απαιτούνταν η ψήφος μόνο των παρόντων Βουλευτών, με τα έδρανα της πλειοψηφίας να παρουσιάζουν εκείνη την ώρα μειοψηφική εικόνα.
Και ενώ σύσσωμο το μέτωπο των διαφωνούντων (με τη συμφωνία) επεδίωκε το ίδιο αποτέλεσμα ( ως προς το ότι πρέπει, δηλαδή, να ακυρωθεί η συμφωνία) έδειξαν εμφανώς την αδυναμία τους να συνεργαστούν για τον κοινό σκοπό.
Πρόκειται για έλλειψη σαφούς Εθνικής θέσης - βλέπε συμφωνία Βουκουρεστίου και σύσκεψη πολιτικών αρχηγών έτους 1992 υπό τον ΠτΔ - ή απλώς για έλλειψη εθνικής συνοχής?
Αυτό είναι το ερώτημα που καλούμαστε να απαντήσουμε, πρωτίστως, όσοι παρακολουθήσαμε με ενδιαφέρον τη διαδικασία κύρωσης στη Βουλή.
Η συμφωνία των Πρεσπών φέρει πλέον την υπογραφή του Προέδρου της Ελληνικής Βουλής και θα αποσταλεί τάχιστα στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, κο Παυλόπουλο, για την τελευταία αναγκαία από τον νόμο υπογραφή. Το μόνο βέβαιο είναι πως κατά την παραλαβή των προς υπογραφή εγγράφων, ο ΠτΔ θα διαπιστώσει -μεταξύ άλλων- πως λείπει η υπογραφή του ομολόγου του, κου Ιβάνοφ, και αυτό γιατί όπως ο ίδιος (ο κος Ιβάνοφ) ισχυρίζεται εδώ και μήνες, δε νομιμοποιείται να το πράξει, επικαλούμενος τα άρθρα 118 &119 του συντάγματος της γείτονος χώρας. Ειδικότερα το άρθρο 119 αναφέρει πως :«Διεθνείς συμφωνίες συνάπτονται στο όνομα της Δημοκρατίας της Μακεδονίας από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας της Μακεδονίας. Διεθνείς συμφωνίες μπορούν επίσης να συνάπτονται από την κυβέρνηση της Δημοκρατίας της Μακεδονίας, όταν αυτό καθορίζεται από το νόμο».
Γίνεται επίσης λόγος και για νομικό προηγούμενο έτους 2002, όταν το Συνταγματικό Δικαστήριο της Χώρας ακύρωσε τη διεθνή συμφωνία με την Ελλάδα σχετικά με τον πετρελαιαγωγό ΟΚΤΑ, καθώς όπως αποφάνθηκαν, οι συνταγματικοί δικαστές, η συμφωνία η οποία υπεγράφη το 1999 μεταξύ των κυβερνήσεων της πΓΔΜ και της Ελλάδας, ήταν αντισυνταγματική.
Μάλιστα, μόλις προ ολίγων ημερών έγινε γνωστό πως προσέφυγε στο Συνταγματικό δικαστήριο της πΓΔΜ (σ.σ πΓΔΜ έως ότου λάβει την τελική υπογραφή του πρόεδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας ) πολίτης που ζητά την ακύρωση της συμφωνίας, ενώ ομοίως προανήγγειλε πως θα πράξει και ο καθηγητής Ντιμίταρ Apasiev ο οποίος είναι και μέλος της ηγεσίας του κόμματος Αριστερά.
Ώρα, λοιπόν, για βέτο ή ένα κακόγουστο αστείο?
Μέχρι πρόσφατα είχαν φουντώσει τα δημοσιεύματα που ζητούσαν από τον ανώτατο άρχοντα της χώρας, κο Παυλόπουλο, να πάρει θέση, ενώ δεν εξέλειπαν και οι φωνές που μιλούσαν για ενδεχόμενη παραίτησή του, ώστε να μπλοκαριστεί (?) η συμφωνία και να μην επικυρωθεί από τη Βουλή. Βέβαια οι συγκεκριμένες φωνές ίσως να αγνοούσαν τι ορίζει το Σύνταγμα στο υποθετικό αυτό σενάριο, καθώς συμφώνα με το άρθρο 34 αυτού περί αναπλήρωσης του Πρόεδρου της Δημοκρατίας όταν αυτός παραιτηθεί ή κωλύεται να ασκήσει τα καθήκοντά του, τη θέση του καταλαμβάνει ο Πρόεδρος της Βουλής, κος Βούτσης. Με την πάροδο 30 ημερών από τη στιγμή που ο Πρόεδρος σταματήσει να ασκεί τα καθήκοντά του συγκαλείται η Βουλή για να αποφασίσει εάν συντρέχει λόγος για εκλογή νέου Πρόεδρου. Ενώ με βάση τα οριζόμενα στο Σύνταγμα η διαδικασία αναπλήρωσης του ΠτΔ δεν μπορεί να διαρκέσει περισσότερο από 6 συνολικά μήνες. Διευκρινίζεται πως η Βουλή όλο αυτό το διάστημα παραμένει ανοιχτή και εκτελεί τα καθήκοντά της κανονικά.
Το σημαντικό, ωστόσο, είναι πως ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας έχει τη δυνατότητα κατά την έκδοση και δημοσίευση νόμου να αναπέμψει ψηφισθέν νομοσχέδιο επειδή το έκρινε αντισυνταγματικό ( βλ. αρ. 42 του Συντάγματος: «…ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μπορεί να αναπέμψει στη βουλή νομοσχέδιο… εκθέτοντας και τους λόγους αναπομπής»).
Έτσι λοιπόν αν και με βάση το Σύνταγμα της χώρας οι αρμοδιότητες του ΠτΔ είναι εξαιρετικά περιορισμένες μετά τη συνταγματική αναθεώρηση του 1986, δίνεται η δυνατότητα να αναπέμψει ένα ψηφισθέν θέμα της Βουλής. Η αναπομπή από τον ΠτΔ συνιστά ένα είδος αρνησικυρίας (βέτο) και είναι ένα χρήσιμο εργαλείο το οποίο έχει στην κατοχή του. Σαφώς και δεν θα πρέπει να ξεχνάμε πως το βέτο είναι ανακλητικό, γιατί οδηγεί σε καθυστέρηση έκδοσης και δημοσίευσης του νόμου και άρα καθυστέρηση έναρξης της ισχύος αυτού, όμως σε κάθε περίπτωση γυρνά ξανά η κλεψύδρα του χρόνου αναζήτησης της πολυπόθητης Εθνικής συνοχής. Σημειώνεται ακόμη, πως δύναται το ασκούμενο βέτο του ΠτΔ να μετατραπεί εκ του αποτελέσματος σε οριστικό σε περίπτωση που επανέλθει στη Βουλή το σχετικό νομοσχέδιο χωρίς να συγκεντρώσει, ωστόσο, την απαιτούμενη πλειοψηφία.
Τέλος, δεν πρέπει να αγνοούμε πως ο κος Παυλόπουλος εκτός από ΠτΔ είναι και ο ίδιος ένας έμπειρος ακαδημαϊκός που θα μπορέσει να διακρίνει νομικά εάν η Συμφωνία των Πρεσπών είναι άκυρη και ανυπόστατη και εάν ουσιαστικά και διαδικαστικά παραβιάζει το Σύνταγμα της Ελλάδας, των Σκοπίων και το Διεθνές Δίκαιο.

 * Αθηνά Αντωνιάδου κοινωνιολόγος

Η συμφωνία των Πρεσπών προβλέπει τη διαδικασία που πρέπει να τηρηθεί από τις δυο συμβαλλόμενες πλευρές. Πρωτίστως η πΓΔΜ κύρωσε τη συμφωνία το καλοκαίρι του 2018, εκδίδοντας σχετική νομοθετική διάταξη, χωρίς ωστόσο αυτή να φέρει την υπογραφή του ανώτατου άρχοντα της Χώρας, του Πρόεδρου κου Ιβανοφ, καθώς όπως ισχυρίζεται δεν νομιμοποιούνταν να το πράξει, επικαλούμενος τα άρθρα 118 & 119 του συντάγματος τους. Συγκεκριμένα το Άρθρο 119 αναφέρει πως :«Διεθνείς συμφωνίες συνάπτονται στο όνομα της Δημοκρατίας της Μακεδονίας από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας της Μακεδονίας. Διεθνείς συμφωνίες μπορούν επίσης να συνάπτονται από την κυβέρνηση της Δημοκρατίας της Μακεδονίας, όταν αυτό καθορίζεται από το νόμο».
Την ίδια στιγμή που ο Πρόεδρος Ιβανοφ, υποστηρίζει πως εφόσον δεν είχε προηγηθεί σχετικός νόμος ο οποίος να καθορίζει το δικαίωμα σύναψης Διεθνούς Συμφωνίας από τον Υπουργό Εξωτερικών της χώρας ή άλλο πρόσωπο (σ.σ. σχεδόν απίθανο να αγνοούσε σχετική εκδοθείσα νομοθεσία) παραπέμποντας ρητά στο Σύνταγμα της Χώρας. (βλ. αρθρο 119 Συντάγματος πΓΔΜ), η δικαιοσύνη διεξάγει προκαταρκτική εξέταση για τους λόγους για τους οποίους αρνήθηκε ο πρόεδρος Ιβανοφ να υπογράψει την επίμαχη διάταξη, με το κρινόμενο αποτέλεσμα να αναμένεται με μεγάλο ενδιαφέρον, καθώς σε περίπτωση δικαίωσής του, θεωρείται πως θα υπάρξουν σημαντικές εξελίξεις στο εσωτερικό της χώρας και όχι μόνο.
Στο σημείο αυτό, αξίζει να αναφέρουμε πως η συγκεκριμένη «άρνηση υπογραφής» εκ μέρους του Πρόεδρου Ιβανοφ της συμφωνίας των Πρεσπών , επικαλούμενος ουσιαστικά ύψιστο κανόνα εσωτερικού δικαίου, δίνει τροφή για σκέψη στο κατά πόσο η εκδοχή του οδηγεί μεταξύ άλλων, σε λόγους ακυρότητας της σύναψης Διεθνούς Συμφωνίας, αφού το άρθρο 46§1 της Συμβάσεως της Βιέννης ορίζει ρητά ότι : <<Το κράτος δε δύναται να επικαλεσθεί το γεγονός, ότι η συναίνεσίς του όπως δεσμευθή διά συνθήκης εδόθη κατά παραβίασιν διατάξεως του εσωτερικού του δικαίου, αναφερομένης εις την αρμοδιότητα συνομολογήσεως συνθηκών και ως εκ τούτου ακυρούσης την συναίνεσίν του, εκτός εάν η παραβίασις αύτη ήταν έκδηλη και αφορούσε κανόνα εσωτερικού δικαίου θεμελιώδους σημασίας.>>
Από το παραπάνω καθίσταται σαφές ότι τα κράτη θα πρέπει να ελέγχουν από πριν την συνταγματικότητα και εν γένει την εγκυρότητα μιας συνθήκης (πρβλ. τον έλεγχο του Γερμανικού Συνταγματικού Δικαστηρίου28).
Μάλιστα, δεν είναι λίγα τα δημοσιεύματα της γείτονος χώρας που κάνουν λόγο για νομικά εμπόδια στη συμφωνία μεταξύ της πΓΔΜ και της Ελλάδας σχετικά με την αλλαγή του ονόματος, με τον καθηγητή Ντιμίταρ Apasiev ο οποίος είναι και μέλος της ηγεσίας του κόμματος Αριστερά, να κάνει λόγο για προσφυγή στο Συνταγματικό Δικαστήριο, ώστε να ακυρωθεί η σύμβαση, διότι όπως ισχυρίζεται είναι αντίθετη προς το Σύνταγμα και καμία διεθνής συμφωνία δεν μπορεί να είναι ισχυρότερη από αυτό. Γίνεται επίσης λόγος και για νομικό προηγούμενο έτους 2002, όταν το Συνταγματικό Δικαστήριο της Χώρας ακύρωσε τη διεθνή συμφωνία με την Ελλάδα σχετικά με τον πετρελαιαγωγό ΟΚΤΑ, καθώς όπως αποφάνθηκαν, οι συνταγματικοί δικαστές η συμφωνία, η οποία υπεγράφη το 1999 μεταξύ των κυβερνήσεων της πΓΔΜ και της Ελλάδας, ήταν αντισυνταγματική. Δείτε σχετικό άρθρο εδώ : https://www.mkd.mk/makedonija/politika/ustavniot-sud-ednash-vekje-ja-ocenuvashe-ustavnosta-na-megjunaroden-dogovor
Η κυβέρνηση ΖΑΕΦ, ωστόσο ανενόχλητη από τα όσα συμβαίνουν στο εσωτερικό της χώρας και αφού εξασφάλισε την απαιτούμενη πλειοψηφία της Βουλής, προέβει στις σχετικές τροποποιήσεις άρθρων του συντάγματος ( σ.σ κατά της επιταγές της συμφωνίας των Πρεσπών όπως ο ίδιος υποστηρίζει), όπως εν συνεχεία αυτές απεσταλλησαν στην Ελληνική κυβέρνηση.
Παράλληλα, στην Ελλάδα πληθώρα δημοσιευμάτων φιλοξενούν αναφορές που κάνουν λόγο για μια Συμφωνία η οποία έχει περάσει δια συνταγματικής εκτροπής στην πΓΔΜ, και χρήζει ιδιαίτερης προσοχής η επικύρωσή της από την Ελλάδα. Ενώ δεν είναι λίγες οι φωνές αυτές που ζητούν να πάρει θέση ο ίδιος ο ανώτατος πολίτικος άρχων της χώρας, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κος Παυλόπουλος.
Σημειώνεται πως εκτός από τα δικαστήρια σε έλεγχο συνταγματικότητας των νόμων προβαίνουν και η Βουλή αλλά και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Συμφώνα με το άρθρο 100§1 του κανονισμού της Βουλής κατά την ψήφιση ενός νόμου ο Πρόεδρος της Boυλής και κάθε Boυλευτής ή μέλoς της Kυβέρνησης μπoρεί να ζητήσει, στo στάδιο της καταρχήν συζήτησης, να απoφανθεί η Boυλή αναφoρικά με συγκεκριμένες αντιρρήσεις πoυ προβάλλει για τη συνταγματικότητα νομοσχεδίoυ ή πρότασης νόμoυ. Με αυτόν τον τρόπο προτάσσεται ένα ισχυρό κοινοβουλευτικό εργαλείο.
Επιπρόσθετα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κατά την έκδοση και δημοσίευση νόμου μπορεί να αναπέμψει ψηφισθέν νομοσχέδιο επειδή το έκρινε αντισυνταγματικό (βλ. αρ.42 του Συντάγματος «…ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μπορεί να αναπέμψει στη βουλή νομοσχέδιο…εκθέτοντας και τους λόγους αναπομπής»).
Πρόκληση ; ευκαιρία ; η ένας άλλος δρόμος ;
Ένα είναι σίγουρο. Τώρα που ξεκινούν στην Ελλάδα οι κοινοβουλευτικές διαδικασίες για την κύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών και η διαδικασία της συζήτησης, βρισκόμαστε μπροστά σε ανακατάταξη του πολιτικού σκηνικού που δεν θα αφήσει αδιάφορη την κοινωνία.

* Αθηνά Αντωνιάδου κοινωνιολόγος

«Η Συμφωνία των Πρεσπών είναι μία εθνικά επιζήμια συμφωνία» δήλωσε στο Notosnews FM, ο Ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας κ. Μανώλης Κεφαλογιάννης με αφορμή την έγκριση από την Βουλή των Σκοπίων της επίμαχης συμφωνίας που αναμένεται να έρθει προς ψήφιση και στο Ελληνικό Κοινοβούλιο.

«Ούτε μακεδονικό έθνος υπάρχει, ούτε μακεδονική γλώσσα –κάτι που έχει καταγγείλει και η Βουλγαρία.

Εμείς δίνουμε την μάχη να μην κυρωθεί από το Εθνικό Κοινοβούλιο. Εάν περάσει η Συμφωνία των Πρεσπών δημιουργούνται τετελεσμένα. Η Δημοκρατία έχει υποχρεώσεις» όπως τόνισε, ξεκαθαρίζοντας πως η αξιωματική αντιπολίτευση δεν πρόκειται να το ψηφίσει.

Ερωτηθείς τι πρόκειται να γίνει από την στιγμή που η πρώην Γερμανίδα Καγκελάριος κα Άγκελα Μέρκελ και οι ΗΠΑ στηρίζουν την Συμφωνία και τον Έλληνα Πρωθυπουργό, απάντησε:

«Εμάς, μας ενδιαφέρει τι θα κάνουμε εμείς. Έχουμε δύο όπλα: το βέτο στο ΝΑΤΟ και το βέτο στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Άλλωστε κι άλλες 140 χώρες έχουν αναγνωρίσει τα Σκόπια με το όνομα ‘Μακεδονία’.

Εμάς, όμως, μας ενδιαφέρει ποιες είναι οι δικές μας υποχρεώσεις απέναντι στα δικά μας συμφέροντα.

Η κυβέρνηση και οι βουλευτές έχουν μεγάλες ευθύνες. Εμείς δεν τους λέμε ‘γερμανοτσολιάδες’ ή ‘προδότες’. Λέμε ότι παραχωρούν την εθνική κυριαρχία με αυτή την συμφωνία την οποία θα τα βρούμε μπροστά μας.

Στην Οικονομία τα θέματα τα λύνουμε. Στα εθνικά μας όμως ζητήματα, τα κουβαλάς για αιώνες. Μια λάθος εθνική επιλογή είναι ένα πρόβλημα που θα το βρούμε στο μέλλον. Όχι από τα ίδια τα Σκόπια αλλά από τους συσχετισμούς με τα άλλα κράτη.

Εάν δημιουργηθεί μία πλειοψηφία από 145 βουλευτές, θα περάσει και θα δημιουργηθεί ένα τετελεσμένο στα εθνικά μας ζητήματα».

«Το κλίμα στην Ευρώπη για την Τουρκία είναι πολύ βαρύ»

Αναφορικά με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και με αφορμή την πρόσφατη συνεδρίαση στην Άγκυρα, της ευρωπαϊκής επιτροπής που αποτελείται από Τούρκους βουλευτές και ευρωβουλευτέας -στην οποία προεδρεύει- ο κ. Κεφαλογιάννης τόνισε τα εξής:

«Το κλίμα στην Ευρώπη για την Τουρκία είναι πολύ βαρύ διότι ο κ. Ερντογάν δεν τηρεί και στο εσωτερικό αυτό που λέμε ευρωπαϊκό κεκτημένο, το ‘κράτος δικαίου’, την διάκριση των εξουσιών, με τις φυλακίσεις κ.λπ.

Αυτό είναι κάτι που δεν το αποδέχεται η Ε.Ε. ενώ διατηρεί μια επιθετικότητα απέναντι στην Ελλάδα, στην Κύπρο και μια ρητορική που δεν γίνεται αποδεκτή υβρίζοντας τους ευρωπαίους ηγέτες και τους ευρωπαϊκούς λαούς. Αυτή η Τουρκία είναι απομονωμένη.

Βέβαια, μια Τουρκία δεν μπορεί να είναι στο περιθώριο των εξελίξεων γιατί αν αποσταθεροποιηθεί, θα έχουμε τεράστιο πρόβλημα στην περιοχή.

Όμως σε καμιά των περιπτώσεων η Ευρώπη δεν μπορεί να κάνει αποδεκτές αυτές τις συμπεριφορές. Γι αυτό και υπάρχουν φωνές στην Ε.Ε. που θέλουν να σταματήσει κάθε ενταξιακή προσπάθεια της Τουρκίας και να σταματήσουν οι χρηματοδοτήσεις και όλες οι διαπραγματεύσεις.

Εμείς προσπαθούμε να πείσουμε την Τουρκία να συμπεριφέρεται ως ένα κράτος ειρηνικό στην περιοχή που προσθέτει αξία για την ασφάλεια και ελευθερία των λαών στην ευρύτερη περιοχή».

Όπως διευκρίνισε πως η Ελλάδα επειδή έχει διαχρονικά αυτούς τους γείτονες, έχουμε μια στάση συναίνεσης και πίεσης προς την Τουρκία να έρθει προς την κατεύθυνση που λειτουργούν τα δημοκρατικά κράτη.

Οι καταδίκες προς την Τουρκία είναι πρωτοφανής. Είναι εύκολο να τραβήξουμε τα πράγματα στα άκρα. Όμως εμείς, την θέλουμε να είναι εξαρτημένη από την Ε.Ε. για να καταδικάζεται για όλες τις επιθετικές της ενέργειες και συμπεριφορές που δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτές». / Πέγκυ Ντόκου
https://theviewer.gr