Η σημερινή Σύνοδος Κορυφής των Βρυξελλών έχει την πρόσθετη σημειολογία της επιστροφής του “μεγάλου αφεντικού” της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Άνγκελα Μέρκελ φυσικά δεν έλειψε ποτέ από κοντά μας, ούτε από την ηγεσία της Ευρώπης, πλέον ωστόσο έχει και τη θεσμική επικύρωση της επανεκλογής της στην Καγκελαρία, ώστε να συνομιλεί με κάθε ενδιαφερόμενο για την “επόμενη μέρα”.

Σε αυτή τη συζήτηση, κεντρικό ρόλο διαδραματίζει η Ελλάδα που βγαίνει από την κρίση, η Ελλάδα που σε μερικές μέρες θα ξεκινήσει να ασκεί την Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το πρώτο εξάμηνο του 2014, το εξάμηνο της μεγάλης επιστροφής στην… κανονικότητα, όπως προσδοκά η Αθήνα ότι θα συμβεί στον επίλογό του. Τότε που θα λήγει το Μνημόνιο, και η Ελλάδα θα πρέπει να έχει διαμορφώσει τις προϋποθέσεις αρχικά για μια ουσιαστική ελάφρυνση του χρέους, που θα το καταστήσει πρακτικά βιώσιμο, και στη συνέχεια για την επιστροφή της στις αγορές, ώστε να δανείζεται απευθείας και μόνη της. Χωρίς… προαπαιτούμενα.

Κάπως έτσι, το τετ-α-τετ που θα έχει η Άνγκελα Μέρκελ με τον Αντώνη Σαμαρά στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής και της σύσκεψης των ηγετών του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος που θα προηγηθεί, αποκτά βαρύνουσα σημασία.

Ο Πρωθυπουργός και η Γερμανίδα Καγκελάριος έχουν καταφέρει να καθιερώσουν μια σχέση “εγκάρδιας συνεννόησης”, από τη στιγμή που η Άνγκελα Μέρκελ αποφάσισε να εγκαταλείψει τις σκέψεις περί εξόδου της Ελλάδας από την ευρωζώνη, και ως αποτέλεσμα της στρατηγικής εξόδου από την κρίση που υλοποιεί μετά τις εκλογές του Ιουνίου του 2012 ο Αντώνης Σαμαράς, με τα πρώτα αποτελέσματα να είναι ήδη ορατά.

Ο Αντώνης Σαμαράς και η Άνγκελα Μέρκελ θα έχουν την ευκαιρία να επικαιροποιήσουν τις πρόσφατες συζητήσεις τους. Για το πώς εξελίσσονται οι διαπραγματεύσεις της κυβέρνησης με την τρόικα, για την Ελληνική Προεδρία, για την Ευρώπη που έρχεται, για την Ελλάδα μετά και πέρα από το Μνημόνιο.

Η κοινή λογική μάλιστα υπονοεί ότι η Γερμανίδα Καγκελάριος θα είναι εφεξής περισσότερο “Ευρωπαία”, έχοντας ως ανομολόγητη προσωπική ατζέντα τη μελλοντική μετάβασή της στην Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αφού πρώτα θα έχουν αλλάξει οι Συνθήκες, και η εκλογή θα προκύπτει απευθείας από τις ευρωπαϊκές κοινωνίες.

Εκείνες δηλαδή που έμαθαν να… αποστρέφονται την πολιτικό που γεννήθηκε στη λάθος πλευρά του Τείχους, δεν μπορούν ωστόσο να μην αναγνωρίσουν ότι είναι η τελευταία των ηγετών, σε μια Ευρώπη που θυμίζει “παιδική χαρά”.

Στα… αμιγώς της Συνόδου τώρα, προσερχόμενος ο Αντώνης Σαμαράς τόνισε τα εξής: “Η Ελληνική Προεδρία ξεκινάει με μια θετική καταγραφή. Με ένα πρωτογενές πλεόνασμα και με μια διαφαινόμενη ανάκαμψη.
Η Ελληνική Προεδρία θα είναι προεδρία ελπίδας. Ελπίδα για περισσότερη Ευρώπη. Ελπίδα για καλύτερη Ευρώπη. Καλά Χριστούγεννα”.

Πηγή: ysterografa.gr

Δεν υπάρχει επίσημο αποτέλεσμα - Νέα συνάντηση στις 18 Δεκεμβρίου

Βρυξέλλες
Στο γενικό πλαίσιο για την εκκαθάριση των προβληματικών τραπεζών της Ευρωζώνης συμφώνησαν οι υπουργοί Οικονομικών της ΕΕ, ωστόσο, θα υπάρξει και νέα συνάντηση στις 18 Δεκεμβρίου, ενδεχομένως παρουσία του νέου (ή του νυν) υπουργού Οικονομικών της Γερμανίας.

Η ΕΕ βρίσκεται υπό πίεση να καταλήξει σε συμφωνία, καθώς σε διαφορετική περίπτωση το νέο πλαίσιο θα «πάγωνε» για το μεγαλύτερο διάστημα του 2014 λόγω Ευρωεκλογών.

«Δεν έχουμε επίσημο αποτέλεσμα στην τσέπη μας ή στο τραπέζι, αλλά κάναμε ένα τεράστιο άλμα προς τα εμπρός στον καθορισμό συγκεκριμένων κατευθύνσεων και συγκεκριμένων πλαισίων» δήλωσε ο Λιθουανός υπουργός Οικονομικών Ριμάντας Σάντσιους.

«Καλύψαμε το 95% του δρόμου. Ο ενιαίος μηχανισμός εκκαθάρισης θα δει το φως της ημέρας. Η πολιτική αρχιτεκτονική έχει διαμορφωθεί τώρα σαφώς» συμπλήρωσε ο Γάλλος υπουργός Πιερ Μοσκοβισί.

Ο συμβιβασμός προβλέπει ότι το νέο πλαίσιο θα καλύπτει άμεσα τις μεγαλύτερες τράπεζες της Ευρωζώνης μαζί με όλα τα διασυνοριακά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.

«Εάν μία μικρότερη τράπεζα έχει προβλήματα, τότε θα υπάγεται και αυτή στο ίδιο πλαίσιο. Σταδιακά θα δημιουργηθεί ενιαίο ταμείο εκκαθάρισης για να συγκεντρώνει κεφάλαια για την εκκαθάριση των τραπεζών, αλλά αρχικά αυτό θα έχει καθαρά τη μορφή ξεχωριστών εθνικών ταμείων» δήλωσαν υπουργοί.

Ιδιαίτερα η Γερμανία ήταν καχύποπτη απέναντι στο ενδεχόμενο να χρειασθεί να πληρώσει για προβληματικές τράπεζες άλλων χωρών.

Το Βερολίνο αντέδρασε στις προσπάθειες να υπάρχει η δυνατότητα βοήθειας των τραπεζών που έχουν ανάγκη από το ευρωπαϊκό ταμείο διάσωσης, έως ότου το ταμείο εκκαθάρισης που θα χρηματοδοτείται από τις εισφορές των τραπεζών συγκεντρώσει το τελικό ποσό των 50 δις. ευρώ.

Ο Μοσκοβισί αναφέρθηκε στο ταμείο διάσωσης ως τελευταίο καταφύγιο (για τη χρηματοδότηση των τραπεζών), αλλά παραδέχθηκε ότι είναι ένα από τα θέματα που πρέπει να οριστικοποιηθούν, μαζί με τις λεπτομέρειες για το ποιος θα έχει αρμοδιότητα για την αναδιάρθρωση ή το κλείσιμο μίας προβληματικής τράπεζας.

Ο Επίτροπος για την Εσωτερική Αγορά και τις Υπηρεσίες Μισέλ Μπαρνιέ προειδοποίησε ότι το διαμορφούμενο πλαίσιο -όπου στη λήψη αποφάσεων εμπλέκονται τόσο η Επιτροπή όσο και τα κράτη- θα αποδειχθεί «ιδιαίτερα πολύπλοκο».

Το συνολικό πλαίσιο πρόκειται να διαμορφωθεί στη βάση υφιστάμενων συνθηκών της ΕΕ, αλλά και μίας διακυβερνητικής συμφωνίας, η οποία θα υπογραφεί τον Μάρτιο, όπως δήλωσε ο Μοσκοβισί.

Αναμένεται τώρα να γίνει η επεξεργασία των τεχνικών και νομικών λεπτομερειών, καθώς οι υπουργοί αναμένεται να συναντηθούν στις 18 Δεκεμβρίου, αν και η ημερομηνία αυτή δεν έχει επιβεβαιωθεί.

«Φθάσαμε στο σημείο, όπου μπορούμε να πούμε ότι θα συμφωνήσουμε την επόμενη εβδομάδα», δήλωσε ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, προσθέτοντας: «Πρέπει να στείλουμε ένα κοινό μήνυμα στις χρηματοπιστωτικές αγορές ότι ο ευρωπαϊκός τραπεζικός τομέας είναι σταθερός».

Πηγή: tovima.gr

Δεν υπάρχει επίσημο αποτέλεσμα - Νέα συνάντηση στις 18 Δεκεμβρίου

Βρυξέλλες 
Στο γενικό πλαίσιο για την εκκαθάριση των προβληματικών τραπεζών της Ευρωζώνης συμφώνησαν οι υπουργοί Οικονομικών της ΕΕ, ωστόσο, θα υπάρξει και νέα συνάντηση στις 18 Δεκεμβρίου, ενδεχομένως παρουσία του νέου (ή του νυν) υπουργού Οικονομικών της Γερμανίας.

Η ΕΕ βρίσκεται υπό πίεση να καταλήξει σε συμφωνία, καθώς σε διαφορετική περίπτωση το νέο πλαίσιο θα «πάγωνε» για το μεγαλύτερο διάστημα του 2014 λόγω Ευρωεκλογών.

«Δεν έχουμε επίσημο αποτέλεσμα στην τσέπη μας ή στο τραπέζι, αλλά κάναμε ένα τεράστιο άλμα προς τα εμπρός στον καθορισμό συγκεκριμένων κατευθύνσεων και συγκεκριμένων πλαισίων» δήλωσε ο Λιθουανός υπουργός Οικονομικών Ριμάντας Σάντσιους.

«Καλύψαμε το 95% του δρόμου. Ο ενιαίος μηχανισμός εκκαθάρισης θα δει το φως της ημέρας. Η πολιτική αρχιτεκτονική έχει διαμορφωθεί τώρα σαφώς» συμπλήρωσε ο Γάλλος υπουργός Πιερ Μοσκοβισί.

Ο συμβιβασμός προβλέπει ότι το νέο πλαίσιο θα καλύπτει άμεσα τις μεγαλύτερες τράπεζες της Ευρωζώνης μαζί με όλα τα διασυνοριακά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.

«Εάν μία μικρότερη τράπεζα έχει προβλήματα, τότε θα υπάγεται και αυτή στο ίδιο πλαίσιο. Σταδιακά θα δημιουργηθεί ενιαίο ταμείο εκκαθάρισης για να συγκεντρώνει κεφάλαια για την εκκαθάριση των τραπεζών, αλλά αρχικά αυτό θα έχει καθαρά τη μορφή ξεχωριστών εθνικών ταμείων» δήλωσαν υπουργοί.

Ιδιαίτερα η Γερμανία ήταν καχύποπτη απέναντι στο ενδεχόμενο να χρειασθεί να πληρώσει για προβληματικές τράπεζες άλλων χωρών.

Το Βερολίνο αντέδρασε στις προσπάθειες να υπάρχει η δυνατότητα βοήθειας των τραπεζών που έχουν ανάγκη από το ευρωπαϊκό ταμείο διάσωσης, έως ότου το ταμείο εκκαθάρισης που θα χρηματοδοτείται από τις εισφορές των τραπεζών συγκεντρώσει το τελικό ποσό των 50 δις. ευρώ.

Ο Μοσκοβισί αναφέρθηκε στο ταμείο διάσωσης ως τελευταίο καταφύγιο (για τη χρηματοδότηση των τραπεζών), αλλά παραδέχθηκε ότι είναι ένα από τα θέματα που πρέπει να οριστικοποιηθούν, μαζί με τις λεπτομέρειες για το ποιος θα έχει αρμοδιότητα για την αναδιάρθρωση ή το κλείσιμο μίας προβληματικής τράπεζας.

Ο Επίτροπος για την Εσωτερική Αγορά και τις Υπηρεσίες Μισέλ Μπαρνιέ προειδοποίησε ότι το διαμορφούμενο πλαίσιο -όπου στη λήψη αποφάσεων εμπλέκονται τόσο η Επιτροπή όσο και τα κράτη- θα αποδειχθεί «ιδιαίτερα πολύπλοκο».

Το συνολικό πλαίσιο πρόκειται να διαμορφωθεί στη βάση υφιστάμενων συνθηκών της ΕΕ, αλλά και μίας διακυβερνητικής συμφωνίας, η οποία θα υπογραφεί τον Μάρτιο, όπως δήλωσε ο Μοσκοβισί.

Αναμένεται τώρα να γίνει η επεξεργασία των τεχνικών και νομικών λεπτομερειών, καθώς οι υπουργοί αναμένεται να συναντηθούν στις 18 Δεκεμβρίου, αν και η ημερομηνία αυτή δεν έχει επιβεβαιωθεί.

«Φθάσαμε στο σημείο, όπου μπορούμε να πούμε ότι θα συμφωνήσουμε την επόμενη εβδομάδα», δήλωσε ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, προσθέτοντας: «Πρέπει να στείλουμε ένα κοινό μήνυμα στις χρηματοπιστωτικές αγορές ότι ο ευρωπαϊκός τραπεζικός τομέας είναι σταθερός». 

Πηγή: tovima.gr

Η γενική διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού ταμείου (ΔΝΤ) Κριστίν Λαγκάρντ υπογράμμισε σήμερα ότι η οικονομική κρίση δεν έχει τελειώσει, πιέζοντας τους Ευρωπαίους να εφαρμόσουν τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις, κυρίως αυτές που αφορούν την τραπεζική ένωση.

«Μπορούμε να πούμε πραγματικά ότι η κρίση είναι πίσω μας όταν το 12% του ενεργού πληθυσμού είναι άνεργο;», διερωτήθηκε η Λαγκάρντ μιλώντας στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική επιτροπή (CESE) του Ευρωκοινοβουλίου.

«Υπάρχουν εμφανή σημάδια ότι δεν πάνε όλα καλά στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αν και έχουν γίνει προσπάθειες για να γυρίσει η σελίδα της κρίσης», πρόσθεσε.

«Δεν μπορούμε να ισχυριστούμε ότι κερδίσαμε. Πρέπει να κάνουμε περισσότερα», υπογράμμισε η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ, καλώντας κυρίως την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) να αφήσει για καιρό ακόμα το βασικό της επιτόκιο σε χαμηλό επίπεδο και να καταπολεμήσει την επιβράδυνση του πληθωρισμού.

Η Λαγκάρντ σημείωσε επίσης ότι η τραπεζική ένωση «παραμένει μια προτεραιότητα», την ώρα που οι υπουργοί Οικονομικών της ΕΕ ξεκίνησαν σήμερα μια έντονη διαπραγμάτευση για τον μηχανισμό που θα αναλάβει να καθορίσει την τύχη των προβληματικών τραπεζών της ευρωζώνης.

«Η θέση μας στο ΔΝΤ είναι αρκετά απλή: η τραπεζική ένωση θα πρέπει να είναι μια απλή ένωση με έναν ενιαίο μηχανισμό επιτήρησης και έναν ενιαίο μηχανισμό εκκαθάρισης των τραπεζών που θα διαθέτουν ένα κοινό δίχτυ ασφαλείας», δήλωσε η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ.

«Γνωρίζω ότι υπάρχουν πολλά πολύπλοκα θέματα που πρέπει να ληφθούν υπόψη αυτή τη στιγμή, όμως ζητάμε, προτρέπουμε, παρακαλούμε να εξεταστεί ένα σύστημα απλό, αποτελεσματικό, δίκαιο και όσο το δυνατόν πιο προβλέψιμο», επεσήμανε η Λαγκάρντ.

Γενικότερα, η Λαγκάρντ χαιρέτισε τις «προόδους» που σημειώθηκαν στην Ευρώπη από την αρχή της κρίσης, προόδους που μεταφράζονται σε αυξημένες προοπτικές ανάπτυξης και μια κάμψη των ποσοστών της ανεργίας.

Όμως «δεν μπορεί να υπάρξει χαλάρωση και διότι γιατί με ρυθμό ανάπτυξης 1% (η οποία προβλέπεται να καταγραφεί το 2014) στην ευρωζώνη δεν θα πρέπει να επιβραδύνουμε τον ρυθμό των μεταρρυθμίσεων», υπογράμμισε η ίδια.

Πηγή: ysterografa.gr

«Θα πρέπει να βοηθηθούμε για να κάνουμε βιώσιμο το χρέος» είναι το μήνυμα που στέλνει στη συνέντευξή του στην εφημερίδα «Liberation», ο υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας.

Στο ερώτημα κατά πόσον μπορεί να θεωρηθεί «αξιόπιστη» η επιστροφή στην ανάπτυξη το 2014 και κατά πόσον θα υπάρξει «από φέτος, ισοσκελισμός του προϋπολογισμού» (εκτός του κόστους για την αποπληρωμή του χρέους), ο υπουργός απάντησε:

«Το ΔΝΤ και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχουν επιβεβαιώσει τις προβλέψεις μας: το 2014, θα πρέπει να πετύχουμε μια ανάπτυξη 0,5 ή 0,6% του ΑΕΠ και αυτό μετά από πέντε χρόνια ύφεσης (από το 2008 έως το 2013). Ήδη το 2013, η ύφεση είναι πολύ χαμηλότερη από την αναμενόμενη: στις αρχές του χρόνου περιμέναμε 5,5% και τώρα περιμένουμε 4%».

Σύμφωνα με τον κ. Στουρνάρα η ύφεση θα μπορούσε να φθάσει μάλιστα στο 3,8%. «Ίσως αυτό σας φαίνεται ασήμαντο» πρόσθεσε, «είναι, όμως, η πρώτη φορά εδώ και έξι χρόνια που αναθεωρούμε τις προβλέψεις μας θετικά και αυτό από μόνο του είναι μια καλή είδηση».

Σχετικά με τον προϋπολογισμό, ο υπουργός επιβεβαίωσε την πρόβλεψη για ένα «μικρό πρωτογενές πλεόνασμα» (πέραν του κόστους του χρέους) ύψους 340 εκατ. ευρώ, ήδη από το τέλος του χρόνου.

«Για δε το 2014 το πρωτογενές πλεόνασμα θα φθάσει τα 2,8 δισ. ευρώ. Είμαστε πολύ κοντά στην έξοδο από το τούνελ. Πρέπει να το υπογραμμίσουμε: μέσα σε τρία χρόνια, η Ελλάδα έχει εκτελέσει ένα τεράστιο έργο, τόσο για την αποκατάσταση των δημόσιων οικονομικών, όσο και για τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις».

Ο υπουργός χρησιμοποίησε για παράδειγμα το γεγονός ότι, από την είσοδο της Ελλάδας στην ευρωζώνη το 2002, έως το 2009, η χώρα έχασε το 22% της ανταγωνιστικότητάς της, την οποία έχει σήμερα πλήρως ανακτήσει. Αναγνώρισε, όμως, ότι υπάρχουν ακόμα μεταρρυθμίσεις που πρέπει να γίνουν.

«Μας απομένει ακόμη το 20% του δρόμου, για να καλύψουμε το σύνολο των στόχων που έχουν τεθεί από την ΕΕ και το ΔΝΤ. Οι διαπραγματεύσεις αγγίζουν θέματα πολύ λεπτά από κοινωνικής και πολιτικής απόψεως, είτε αυτά αφορούν τις απολύσεις είτε τους πλειστηριασμούς σε περίπτωση μη εξόφλησης των δανείων, που για την ώρα τούς έχουμε παγώσει. Δεν θα πρέπει για θέματα δευτερεύουσας σημασίας, περιφερειακά, να τεθεί σε κίνδυνο, τη κυβέρνηση τη στιγμή που τα πράγματα πάνε καλύτερα. Η τρόικα θα πρέπει και αυτή να καταλάβει ότι δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να αυξάνουμε τους φόρους και να μειώνουμε συγχρόνως τους μισθούς και τις συντάξεις» υπογράμμισε.

Σύμφωνα με τον κ. Στουρνάρα, ο «ιδανικός» τρόπος με τον οποίο οι πιστωτές -ουσιαστικά, τα κράτη μέλη της ευρωζώνης- θα μπορούσαν να βοηθήσουν είναι «να δωρίσουν στην Ελλάδα το ήμισυ του χρέους».

«Ξέρουμε όμως» πρόσθεσε, «ότι κάτι τέτοιο δεν θα γίνει, δεν είναι ρεαλιστικό. Για να χορέψουμε όμως ταγκό, χρειάζονται δύο. Μέχρι στιγμής, δεν έχουμε πάρει κανένα δώρο. Η Ελλάδα έχει επωφεληθεί από δάνεια των κρατών- μελών της ευρωζώνης και του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, δάνεια που παράγουν τόκους και τα οποία εξοφλούμε. Αυτό που ζητάμε απλά είναι καλύτερους όρους που θα μπορούσαν να πάρουν τη μορφή της μείωσης των επιτοκίων, καθώς και σημαντική επιμήκυνση της αποπληρωμής. Αν δεν γίνει αυτό, η Ελλάδα θα πρέπει να πετύχει τεράστια δημοσιονομικά πλεονάσματα, ώστε να γίνει το χρέος βιώσιμο, άρα να επιβληθούν νέες θυσίες στον ελληνικό λαό».

Στο ερώτημα του Ζαν Κατρεμέρ αν η Ελλάδα θα ήταν έτοιμη να αποδεχθεί ένα είδος ανταλλαγής, δηλ. για κάθε μεταρρύθμιση να υπάρχει μείωση του χρέους, ο υπουργός απάντησε:

«Αυτή θα ήταν η καλύτερη λύση. Αλλά αυτό, στην πράξη, θα σημαίνει επανέναρξη μια ευαίσθητης συζήτησης για ένα νέο κούρεμα, μετά το κούρεμα του 2012 που έγινε στον ιδιωτικό τομέα. Μια τέτοια συζήτηση δεν μπορεί να γίνει παρά μόνο με τη συναίνεση της ευρωζώνης».

Τέλος, σχετικά με τη φοροδιαφυγή που δεν έχει ακόμα αντιμετωπιστεί, ο υπουργός εξήγησε:

«Στην πραγματικότητα, έχουμε να κάνουμε με το εξής παράδοξο: παρ' ότι οι ονομαστικοί φορολογικοί δείκτες βρίσκονται στον μέσο όρο και ίσως πιο πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, εντούτοις τα έσοδα σε ποσοστά του ΑΕΠ είναι κάτω του μέσου όρου».

Δύο είναι οι παράγοντες που, σύμφωνα με τον υπουργό, ερμηνεύουν το χαμηλό επίπεδο των εσόδων: η μεγάλη φοροδιαφυγή και οι πολλαπλές φορολογικές εξαιρέσεις.

«Πρέπει να εξαλειφθούν οι φορολογικές εξαιρέσεις, που είναι περισσότερες απ' ό,τι στην υπόλοιπη Ευρώπη, όπως για τα νησιά που έχουν χαμηλότερο ΦΠΑ απ' ότι στην υπόλοιπη Ελλάδα ή για τους αγρότες που θα αρχίσουν να φορολογούνται από το 2015. Από την άλλη πλευρά, η Ελλάδα αντιμετωπίζει μεγάλη φοροδιαφυγή: καταδιώκουμε τους φοροφυγάδες» κατέληξε ο υπουργός.

Πηγή: news247.gr

Σε ένα εκτενές άρθρό του στο protagon.gr,
ο διεθνούς φήμης οικονομολόγος Γιάνης Βαρουφάκης εξηγεί γιατί η Ιρλανδία δεν βγαίνει από την κρίση...
και δεν αποτελεί παράδειγμα επιτυχίας των μνημονιακών προγραμμάτων, όπως σκοπίμως διαμηνύεται από το Βερολίνο, τη Φραγκφούρτη και τις Βρυξέλλες.

"Εδώ κι έναν χρόνο διαφαίνονται οι προσπάθειές τους να αναδείξουν την Ιρλανδία ως τη ζωντανή «απόδειξη» πως η πολιτική τους πετυχαίνει όταν εφαρμόζεται ειλικρινά και με ενθουσιασμό. Τις τελευταίες εβδομάδες και μέρες, η προπαγανδιστική αυτή εκστρατεία ολοκληρώνεται με αποκορύφωμα την ανακοίνωση πως, από την ερχόμενη Άνοιξη, η Ιρλανδία θα έχει επανακάμψει στους κόλπους των μη πτωχευμένων μελών-κρατών της Ευρωζώνης" τονίζεται.

"Πριν προβούμε σε αναλύσεις και ερμηνείες ας ρίξουμε μια ματιά στην πραγματικότητα:

- Από τον Ιανουάριο του 2008, οι θέσεις εργασίας έχουν μειωθεί κατά 12,8%
- Κάθε χρόνο η καθαρή μετανάστευση (αριθμός ατόμων που εγκαταλείπουν τη χώρα μείον αριθμό ατόμων που μετακομίζουν σε αυτήν) ανέρχεται στους 33 χιλιάδες
- Έτσι, τα τελευταία τέσσερα χρόνια, η Ιρλανδία έχει «χάσει», λόγω μετανάστευσης (κυρίως στη Βρετανία, Αυστραλία, Ν. Ζηλανδία, Καναδά και ΗΠΑ), το 16% των νέων ανθρώπων της, ηλικίας 18 με 45
- Παρά τη μαζική μετανάστευση, η Ιρλανδία σήμερα έχει 107 χιλιάδες περισσότερους ανέργους απ’ ό,τι είχε τον Ιανουάριο του 2008 – 296 χιλιάδες συνολικά (σε μια χώρα των 3 εκατομμυρίων ψυχών στην οποία όμως αναπτύσσονται τεράστιες πολυεθνικές επιχειρήσεις που, θα περίμενε κανείς, ενισχύουν την απασχόληση)
- Το δημόσιο χρέος, ως ποσοστό του ΑΕΠ, ανέρχεται σήμερα στο 121% ενώ το 2011 ήταν 105% και το 2010, όταν η χώρα κατέρρευσε, 91.1%
- Ο ρυθμός ανάπτυξης της εγχώριας οικονομίας κυμαίνεται, σήμερα, στο -1,2% (χωρίς δηλαδή να προσμετράται το εισόδημα πολυεθνικών, όπως η Google, το οποίο παράγεται εκτός Ιρλανδίας αλλά «περνά» από την Ιρλανδία, χωρίς να φορολογείται, ώστε να φοροδιαφεύγουν οι εν λόγω εταιρείες)
- Το δημοσιονομικό έλλειμμα του Ιρλανδικού κράτους είναι σήμερα ίσο με το 7,3% του ΑΕΠ
- Το ιδιωτικό χρέος των ιρλανδών πολιτών (χωρίς να υπολογίζεται ούτε το δημόσιο ούτε το εταιρικό χρέος) ισούται με το 200% του ΑΕΠ
- Τα περιουσιακά στοιχεία των πολιτών (που «φέρουν» αυτό το πιο προαναφερόμενο ιδιωτικό χρέος) έχασαν το 56% της αξίας τους από τότε που ξεκίνησε η Κρίση
- Το 17% των στεγαστικών δανείων δεν εξυπηρετούνται αλλά και δεν έχουν διαγραφεί από τα βιβλία των τραπεζών

"Είναι αξιοθαύμαστο πως αυτή η υπό κατάρρευση κοινωνική οικονομία παρουσιάζεται ανερυθρίαστα από τους αξιωματούχους του Βερολίνου, της Φραγκφούρτης και των Βρυξελλών ως «επιτυχία» του μνημονιακού προγράμματος που επιβλήθηκε στην Ιρλανδία. Όταν ερωτούνται πώς είναι δυνατόν να πιστεύουν ότι η Ιρλανδία «απέδρασε» από την κρίση χρέους-ύφεσης-τραπεζών, οι αξιωματούχοι δίνουν δύο απαντήσεις:

Πρώτον, αναφέρονται στην πραγματικά εντυπωσιακή εξαγωγική επίδοση της Ιρλανδίας.

Δεύτερον, μιλούν για την εξ ίσου εντυπωσιακή συρρίκνωση των spreads των επιτοκίων δανεισμού του ιρλανδικού κράτους η οποία, πράγματι, επιτρέπει στο Δουβλίνο να ελπίζει σε πλήρη επιστροφή στις χρηματαγορές.

Ας δούμε αυτά τα δύο στοιχεία λίγο πιο προσεκτικά.

Όσον αφορά τις εξαγωγές της χώρας, ένας αριθμός πρέπει να μας προβληματίσει: Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, οι ιρλανδικές εξαγωγές ανέρχονται στο... 108% του ΑΕΠ της χώρας. Το νούμερο αυτό παραείναι καλό για να είναι αληθινό. Όπως όλοι γνωρίζουν, το ποσοστό αυτό είναι όλως διόλου πλασματικό και οφείλεται στο ότι η Ιρλανδία έχει αποφασίσει εδώ και 25 χρόνια να λειτουργεί ως παράδεισος για φοροδιαφεύγουσες πολυεθνικές επιχειρήσεις. Πάρτε για παράδειγμα την Google. Από τα επίσημα στοιχεία που δηλώνει η επιχείρηση, σε κάθε υπάλληλο που η εταιρεία απασχολεί στην Ιρλανδία (συμπεριλαμβανομένου και του φύλακα, του κλητήρα, τω ανθρώπων της ρεσεψιόν κ.λπ.) αντιστοιχούν έσοδα της τάξης των €4,8 εκ. ετησίως. Προφανώς τέτοια καταπληκτική παραγωγικότητα δεν νοείται. Απλά, η Google εμφανίζει έσοδά της από παντού ως έσοδα της θυγατρικής της στην Ιρλανδία (η οποία υποτίθεται ότι «εξάγει» από την Ιρλανδία τις υπηρεσίες της Google στον υπόλοιπο κόσμο) με στόχο να εκμεταλλεύεται τη φορολογική συνθήκη του Δουβλίνου με φορολογικούς παραδείσους της Καραϊβικής – συνθήκη που επιτρέπει σε εταιρείες με έδρα το Δουβλίνο να πληρώνουν εταιρικούς φόρους στην... Καραϊβική – δηλαδή να μην πληρώνουν πουθενά φόρους καθώς στους παραδείσους αυτούς της Καραϊβικής καταβάλουν φόρο μόνο τα φυσικά πρόσωπα και καθόλου φόρο... οι εταιρείες. Ουσιαστικά, μόνον ένα μικρό μέρος των εξαγωγών της Ιρλανδίας αφορούν πραγματικές εξαγωγές που συνεισφέρουν στην απασχόληση των ιρλανδών και στα ταμεία του Ιρλανδικού κράτους. Μάλιστα, οι πραγματικές εξαγωγές πολυεθνικών επιχειρήσεων βρίσκονται υπό πίεση και συρρικνώνονται. Π.χ. η παραγωγή, προς εξαγωγή, φαρμάκων κινδυνεύει να μειωθεί δραστικά καθώς οι πατέντες στις οποίες βασίζεται λήγουν η μία μετά την άλλη, και μάλιστα σύντομα.

Πάμε τώρα στα spreads των κρατικών ομολόγων. Είναι αλήθεια ότι έχουν μειωθεί πολύ. Όχι όμως αρκετά για να θεωρείται «βατή» η αναχρηματοδότηση του δημόσιου Ιρλανδικού χρέους το οποίο ξεπερνά το 120% του ΑΕΠ σε μια χώρα όπου η φορολογική βάση είναι ιδιαίτερα μικρή (λόγω χαμηλών συντελεστών φορολόγησης των εταιρειών) και ευάλωτη (λόγω της συνεχιζόμενης ύφεσης στην πραγματική, εγχώρια, οικονομία). Θα με ρωτήσετε όμως εύλογα: Αν έτσι έχουν τα πράγματα, τότε γιατί οι αγορές έριξαν τα επιτόκια δανεισμού του Ιρλανδικού κράτους; Η απάντηση είναι απλή: Τα έριξαν επειδή έλαβαν το μήνυμα από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και το Βερολίνο ότι η Ιρλανδία δεν θα αφεθεί ποτέ να κηρύξει στάση πληρωμών. Ότι, αν χρειαστεί, ο Πρόεδρος της ΕΚΤ, ο κ. Draghi, με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο θα εντάξει την Ιρλανδία στο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων (ΟΜΤ) με το οποίο ο κ. Draghi απειλεί τις αγορές πως, αν τολμήσουν να στοιχηματίσουν σε άνοδο των spreads Ιταλίας, Ισπανίας και Ιρλανδίας, θα χάσουν περιουσίες ολόκληρες.

Με άλλα λόγια, αυτό που συνέβη είναι ότι η Ευρώπη αποφάσισε πως θέλει να προσποιηθεί ότι η Ιρλανδία, ο «υποδειγματικός της κρατούμενος», κατάφερε να απελευθερωθεί (δηλαδή να επιστρέψει στις αγορές) όταν στην πραγματικότητα η επιστροφή αυτή ούτε αυτοδύναμη είναι ούτε και συνεπάγεται ανεξαρτησία δημοσιονομικής πολιτικής. Ουσιαστικά, η Ιρλανδία είναι το ίδιο «κρατούμενη» όπως και τα δύο τελευταία χρόνια: απολύτως δεσμευμένη από την ΕΚΤ, όσον αφορά τον δανεισμό του Ιρλανδικού κράτους, και από τις Βρυξέλλες και το Βερολίνο όσον αφορά τη συνεχιζόμενη λιτότητα. Το μόνο που άλλαξε είναι ότι αντί να δανείζεται υπό πλήρη δέσμευση και επιτήρηση από το EFSF-ESM, το Ιρλανδικό κράτος θα δανείζεται από τις αγορές κάτω από την επιτήρησή της (και πλήρη δέσμευση προς την) ΕΚΤ. Για τέτοια μη απόδραση μιλάμε.

Υ.Γ.: Έθεσα τις παραπάνω σκέψεις στον συνάδελφο Phil Pilkington, εξ Ιρλανδίας καταγόμενο. Αν ενδιαφέρεστε για την απάντησή του, πατήστε εδώ και προχωρήστε προς το τέλος του κειμένου όπου θα βρείτε την απάντηση του Phil."

Ο Γιάνης Βαρουφάκης είναι καθηγητής οικονομικής θεωρίας στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών