Ἡ συζήτηση γιά τήν ἀπόδοση τῆς Αὐτοκεφαλίας στήν Οὐκρανική Ἐκκλησία θυμίζει ἔντονα μία ἄλλη περίπτωση, ἀπό τήν Ἐκκλησιαστική Ἱστορία τῆς Δωδεκανήσου, ἡ ὁποία, ὡς γνωστόν, μόνη αὐτή ἀπό ὅλη τήν ἑλληνική ἐπικράτεια, ἔχει τό προνόμιο νά ἀποτελεῖ κανονικό ἔδαφος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου καί δέν ἀπέστη ποτέ ἀπό αὐτό.

Ἄς θυμηθοῦμε ὅμως λίγα στοιχεῖα ἱστορίας: ἡ Δωδεκάνησος ἀποτελοῦσε μέρος τῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας μέχρι τό 1314 πού τήν κατέλαβαν οἱ Ἰωαννῖτες Ἱππότες. Αὐτοί καθώς ἦταν Ρωμαιοκαθολικοί στό θρήσκευμα δέν προέβησαν σέ εὐθεῖς διωγμούς ἀλλά ἀγωνίστηκαν μέ ποικίλα μέσα (πειθώ, πιέσεις, ἐμπόδια στήν ἐκμάθηση τῆς ἑλληνικῆς γλῶσσας, κωλυσιεργία στίς χειροτονίες ἀρχιερέων, ἀπαγόρευση χειροτονίας ἀρχιερέων, ὑποταγή κλήρου στόν Λατῖνο Ἀρχιεπίσκοπο τῆς Ρόδου κ.ἄ.) γιά νά δημιουργήσουν τίς κατάλληλες συνθῆκες ὥστε νά ἐγκαταλείψουν οἱ Ὀρθόδοξοι κάτοικοι τῶν νήσων τήν πίστη τους καί νά ἐνταχθοῦν στήν Δυτική Ἐκκλησία.

Στίς ἀρχές τοῦ 1523 τά νησιά ἔπεσαν στά χέρια τῶν Ὀθωμανῶν, οἱ ὁποῖοι παρέμειναν σέ αὐτά μέχρι τό 1912. Ὑπῆρξε ὁμαλοποίηση στά ἐκκλησιαστικά ζητήματα, ἀλλά καί εὐθεῖς διωγμοί πού ἀνέδειξαν πολλούς νεομάρτυρες: ἀρχιερεῖς, κληρικούς ἄλλων βαθμίδων, καθώς καί λαϊκούς. Οἱ Ἰταλοί κυρίευσαν τά νησιά τό 1912. Παρέμειναν σέ αὐτά μέχρι τήν πτώση τοῦ καθεστῶτος τοῦ Μουσολίνι, τό 1943 (ἡ ἐνσωμάτωση στή μητέρα Ἑλλάδα ἦλθε τό 1948) καί σέ γενικές γραμμές ἀκολούθησαν παρόμοιες μεθόδους μέ τούς Ἱππότες.

Σέ ὅλη αὐτή τή μακρά περίοδο τῆς δουλείας ὁ μοναδικός σταθερός, ἀταλάντευτος καί ἀμετακίνητος προστάτης τῶν νησιωτῶν, πέρα ἀπό τήν πρόνοια τοῦ Θεοῦ, ἦταν τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο, τό ὁποῖο μέ κάθε τρόπο τούς προστάτευε καί ἔβρισκε τά κατάλληλα ἀντίμετρα μέ τά ὁποία ἀκύρωνε κάθε ἀντορθόδοξη καί ἀνθελληνική κίνηση τῶν κατακτητῶν.

Τήν περίοδο τῶν Ἱπποτῶν, παραδείγματος χάριν, ἀντιμετώπιζε τήν παρεμπόδιση χειροτονιῶν ἐπισκόπων στήν Κῶ μέ τό νά ἀναθέτει σέ ἐπισκόπους γειτονικῶν περιοχῶν τῆς Μικρᾶς Ἀσίας τήν «κατ᾿ ἐπίδοσιν» (θά λέγαμε κατ᾿ ἀνάθεση) διαποίμανση τῆς Κῶ. Ἐπίσης, ἀρχιερεῖς ἄλλων ἐπαρχιῶν, μέ εἰδική ἄδεια, πήγαιναν στήν Κῶ γιά νά τελέσουν χειροτονίες ἤ οἱ ὑποψήφιοι ἱερεῖς χειροτονοῦνταν σέ ἄλλες ἐπαρχίες καί ἐπέστρεφαν χειροτονημένοι (αὐτό συνέβαινε καί κατά τήν Ἰταλοκρατία).

Μέ τή σοβαρότητα καί τή σωφροσύνη τῆς τακτικῆς τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου τά Δωδεκάνησα, μετά ἀπό 650 ἔτη («καί ὄχι 400 ὅπως στήν ὑπόλοιπη Ἑλλάδα», ὡς προσφυῶς τονίζει σέ κάθε εὐκαιρία ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Κώου καί Νισύρου κ. Ναθαναήλ) σκλαβιᾶς ἔφτασαν στήν ἀπελευθέρωση δίχως νά ἀπωλέσουν οὔτε τήν πίστη τους οὔτε τήν ἑλληνική γλῶσσα καί παράδοση.

Μία ἀπό τίς, ἀναμφίβολα, εὐφυεῖς μεθόδους πού ἐπεχείρησαν νά χρησιμοποιήσουν οἱ Ἰταλοί ἦταν ἡ ἀνακήρυξη τοῦ Αὐτοκεφάλου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Δωδεκανήσου, ὥστε ἡ Δωδεκάνησος νά ἀποκοπεῖ ἀπό τήν πνευματική τροφοδοσία καί διαχρονική προστασία τῆς Μητρός Ἐκκλησίας καί, σιγά σιγά, μέ τήν πάροδο τῶν ἐτῶν νά ἁλωθεῖ πλήρως.

Μέ ἀφορμή τήν ἐκδημία τοῦ Μητροπολίτου Κώου Ἀγαθαγγέλου Ἀρχύτα, τό 1924, ὁ Ἰταλός Διοικητής τῆς Δωδεκανήσου Mario Lago ἔθεσε τό θέμα τοῦ Αὐτοκεφάλου στόν πρῶτο τῇ τάξει Μητροπολίτη τῆς Δωδεκανήσου Μητροπολίτη Ρόδου Ἀπόστολο Τρύφωνος, ὁ ὁποῖος συμφώνησε νά μεταφέρει τό θέμα στό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο ὡς τήν μοναδική ἁρμόδια ἐκκλησιαστική ἀρχή γιά νά παράσχει τό Αὐτοκέφαλο. Ἀπό τή στιγμή αὐτή ξεκίνησε μία μακρά παρελκυστική πολιτική ἐκ μέρους τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου (μάλιστα τόν Νοέμβριο τοῦ 1924 ἐκοιμήθη ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης Γρηγόριος Ζ΄ καί τή θέση του πῆρε ὁ Κωνσταντῖνος Στ΄, ὁ ὁποῖος ἐξεδιώχθη ἀπό τούς Τούρκους) γιά νά κερδίσει χρόνο ὥστε τελικά νά ἀκυρωθοῦν ἐκ τῶν πραγμάτων τά σχέδια τῶν Ἰταλῶν. Οἱ Ἰταλοί ἐνοχλήθηκαν πολύ ἀπό αὐτή τή στάση πού ἐνισχυόταν ἀπό τήν ἀντίδραση τοῦ δωδεκανησιακοῦ λαοῦ καί στίς 31 Ὀκτωβρίου 1929 ἐπέδωσαν τελεσίγραφο γιά τήν ὑπογραφή τοῦ Τόμου τῆς Αὐτοκεφαλίας στόν ἑπόμενο Οἰκουμενικό Πατριάρχη Φώτιο Β΄, ὁ ὁποῖος ἀρνήθηκε καί σοφά παρέπεμψε τό θέμα σέ δημοψήφισμα τοῦ λαοῦ τῆς Δωδεκανήσου, ὁ ὁποῖος ἔπρεπε νά ἀποφασίσει γιά τό θέμα. Οἱ Ἰταλοί ἐξεμάνησαν, καθώς γνώριζαν ὅτι κάτι τέτοιο δέν ἐπρόκειτο νά ἔχει θετική κατάληξη γι᾿ αὐτούς, καί, ὡς ἔσχατο μέσο πίεσης, σκλήρυναν τή στάση τους ἀπέναντι στούς νησιῶτες, ἀλλά καί στήν τοπική Ἐκκλησία, διακόπτοντας τίς ἐπαφές μέ τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο καί καταργώντας ὅλα τά κοινοτικά προνόμια αὐτοδιοίκησης τῶν Ὀρθοδόξων.

Τό αὐτονόητο συμπέρασμα τῶν παραπάνω εἶναι ὅτι μέ τήν σοφή καί συνετή πρακτική τῶν Οἰκουμενικῶν Πατριαρχῶν πού χειρίστηκαν τίς προσπάθειες τῶν Ἰταλῶν, ἀφ᾿ ἑνός, καί μέ τό ἀρραγές μέτωπο καί τήν σθεναρή ἀντίσταση τῶν Δωδεκανησίων, ἀφ᾿ ἑτέρου, τά σχέδια τῶν κατακτητῶν ἀκυρώθηκαν.

Κίεβο,-ουκρανία-εμφάνιση-χάρτη  

Καί ἐρχόμαστε στό σήμερα! Γιατί αὐτή ἡ εἰσαγωγή;

Τό ἀκριβῶς ἀντίθετο συμβαίνει σήμερα στήν Οὐκρανία: ὁ λαός ἐπιθυμεῖ τήν Αὐτοκεφαλία του, ζητᾶ διά τῶν ἐκκλησιαστικῶν (ἤδη ἀπό τό 1991) καί πολιτικῶν ἡγετῶν του (σέ πολλές περιπτώσεις) νά τοῦ ἀποδοθεῖ καί, ἐνῶ τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο, κανονικό ἔδαφος τοῦ ὁποίου ἀνέκαθεν ἀποτελοῦσε καί, φυσικά, συνεχίζει νά ἀποτελεῖ ἡ Οὐκρανία, κρίνει ὅτι τό αἴτημα αὐτό πρέπει νά ἰκανοποιηθεῖ, ἡ Ρωσική Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἀρνεῖται πεισματικά νά ἱκανοποιήσει αὐτό τό δίκαιο καί λογικό, γιά ὅποιον γνωρίζει στοιχειωδῶς, ἔστω, τήν οὐκρανική ἱστορία, λαϊκό αἴτημα. Μάλιστα, ἡ ἐμμονή τῆς Μόσχας νά ἀρνεῖται τήν Αὐτοκεφαλία σέ συνδυασμό μέ τήν πολιτική τοῦ ρωσικοῦ κράτους πρός τήν Οὐκρανία προκαλεῖ ἐντονότατη δυσαρέσκεια στόν οὐκρανικό λαό στίς τάξεις τοῦ ὁποίου ἔχει ἀναπτυχθεῖ σοβαρό ἐνδοεκκλησιαστικό, ἐπί σειρά ἐτῶν, ἀθεράπευτο σχίσμα.

Τό σχίσμα αὐτό, μέ τήν ἀπόδοση τοῦ Αὐτοκεφάλου καί τήν ἀπελευθέρωση τῆς Οὐκρανικῆς Ἐκκλησίας ἀπό τόν ἀποπνικτικό ρωσικό ἐναγκαλισμό, βαίνει πρός θεραπεία, καθώς ἀντιμετωπίζονται οἱ κύριες αἰτίες του.

St. Sophia Cathedral, Kiev

Ὁ Καθεδρικός Ναός τῆς Ἁγίας Σοφίας Κιέβου

Ἡ στάση τοῦ Πατριαρχείου Μόσχας φαίνεται νά παραθεωρεῖ πλήρως τόν οὐκρανικό λαό. Συμβαίνει ἐν προκειμένῳ ἀκριβῶς τό ἀντίθετο ἀπό αὐτό πού προσπάθησαν νά κάνουν οἱ Ἰταλοί στή Δωδεκάνησο. Τή λύση σέ ἐκείνη τήν περίπτωση ἔδωσε ἡ σοφή προσφυγή τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου στή βούληση τῶν κατοίκων τῆς Δωδεκανήσου. Στήν περίπτωση τῆς Ο

 ὐκρανίας, τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο καί πάλι στρέφεται στή βούληση τῶν Οὐκρανῶν, οἱ ὁποῖοι σαφῶς τίθενται ὑπέρ τῆς Αὐτοκεφαλίας. Ἄς μή λησμονοῦμε ἐξάλλου ὅτι τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο, παρά τίς σοβαρότατες ἐκπεφρασμένες ἀντιρρήσεις του, προχώρησε κατά τό παρελθόν στήν ἀπόδοση Αὐτοκεφάλου σέ πολλές ἄλλες «ἐθνικές» Ἐκκλησίες, μεταξύ τῶν ὁποίων στήν ρωσική καί στήν ἑλληνική, θεραπεύοντας μέ τή σύνεση καί τήν ἀγάπη του τά πολλά προβλήματα πού εἶχαν προκληθεῖ ἀπό τίς ἐκβιαστικές, ἄκαιρες καί ἄστοχες κινήσεις αὐτῶν τῶν Ἐκκλησιῶν. Καί μάλιστα, τό ἔπραξε μέ αὐτοθυσία στερούμενο τήν ἴδια του τή σάρκα θρέφοντάς τες πατρικά μέ τό ἴδιο του τό αἷμα, ὅπως ὁ πελεκᾶνος.

Εἶναι, τουλάχιστον, ἀμετροεπές γιά τήν ρωσική Ἐκκλησία νά προσπαθεῖ πεισματικά νά κρατήσει δεμένη στό ἅρμα της τήν Οὐκρανία ὅταν, ἀφ᾿ ἑνός δέν ἔχει αὐτό τό δικαίωμα καί, ἀφ᾿ ἑτέρου, ὁ οὐκρανικός λαός δέν τό θέλει. Διάβαζα σέ κάποια ἀπό τίς ἀναρτήσεις σχετικά μέ τό ζήτημα αὐτό ὅτι οἱ Ἱεράρχες τῆς κανονικῆς Οὐκρανικῆς Ἐκκλησίας δέν μνημονεύουν τόν Ρῶσο Πατριάρχη φοβούμενοι τήν ἀντίδραση τῶν πιστῶν τους. Ποῦ θά πάει αὐτή ἡ κατάσταση; Εἶναι δυνατόν νά στηριχθεῖ ἱεραρχία καί νά προχωρήσει πνευματικά δίχως τήν ἀγάπη καί τόν σεβασμό τοῦ λαοῦ;

Λένε κάποιοι: ἄς περιμένει τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο νά λύσουν οἱ Οὐκρανοί μόνοι τους τά προβλήματα τους καί ἔπειτα ἄς παραχωρήσει τήν Αὐτοκεφαλία. Νομίζω ὅτι ἡ ἁπλή λογική λέει ὅτι ἐφόσον τά προβλήματα τῶν Οὐκρανῶν ἔχουν αἰτία καί ἀφορμή τίς ἔξωθεν παρεμβάσεις τό πρόβλημα δέν μπορεῖ νά ἐπιλυθεῖ παρά μόνο ἐάν λείψει ἡ αἰτία τοῦ προβλήματος: οἱ ρωσικές περεμβάσεις. Εἶναι σαφές ὅτι τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο κινεῖται πρός αὐτή ἀκριβῶς τήν κατεύθυνση. Ἀποδίδοντας τήν Αὐτοκεφαλία ἐπιτρέπει στήν Οὐκρανική Ἐκκλησία νά ἀντιμετωπίσει ἐλεύθερη ἀπό ἔξωθεν παρεμβάσεις τά τοῦ οἴκου της. Φαντάζομαι —μέ τόν δικό μου τρόπο σκέψης— ὅτι μέ τήν ἀπόδοση τοῦ Αὐτοκεφάλου οἱ σχισματικοί, ἐφόσον θά λείψει ἡ αἰτία τοῦ σχίσματος (καί δέν τούς ἐμποδίσουν ἄλλοι λόγοι π.χ. προσωπικοί) θά ἐπιδιώξουν τήν ἐπιστροφή τους στήν κανονική Οὐκρανική Ἐκκλησία.

1280px-Hagia_Sophia_Mars_2013 

Ἡ Ἁγία τοῦ Θεοῦ Σοφία στήν Κωνσταντινούπολη

Δέν πρέπει νά παραθεωροῦμε, αὐτό πού κάποιοι τεχνηέντως ἀφήνουν νά ἐννοεῖται, ὅτι δηλαδή τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο θά δώσει τήν Αὐτοκεφαλία στήν σχισματική μερίδα. Αὐτές οἱ διαδόσεις βλάπτουν σοβαρότατα τήν ὅλη συζήτηση καί ἰδιαιτέρως τήν ρωσική πλευρά διότι ἔτσι ὑποβιβάζεται, ἐκ μέρους της, μέ ἐσκεμμένες ἀνακρίβειες τό ἐπίπεδο τῆς συζητήσεως μέ τρόπο πού δέν συνάδει σέ ἐκκλησιαστικούς ἄνδρες. Μέ ἔκπληξη διάβασα, ἐπί παραδείγματι, δηλώσεις τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Κυθήρων κ. Σεραφείμ πού ἔχουν ἀναρτηθεῖ στήν ἱστοσελίδα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Κυθήρων (http://www.imkythiron.gr/index.php/eidiseis/teleftaia-nea/5048-diloseis-mitr-kythiron-dia-tin-aftokefalian-tis-oukranikis-ekklisias), στίς ὁποῖες ἐκφράζει τήν «βαθυτάτη λύπη» του γιά τήν, ὑποτιθέμενη, «ἐμμονή τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου νά ἐκχωρήσει τήν Αὐτοκεφαλία εἰς τούς σχισματικούς τῆς Οὐκρανίας» κάτι τό ὁποῖο ἐπ᾿ οὐδενί προκύπτει ἀπό τίς κινήσεις τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ἀλλά παραπλανᾶ τούς ἀναγνῶστες καί ἀδικεῖ κατάφορα τόν Οἰκουμενικό Πατριάρχη, ὁ ὁποῖος εἶναι πάντοτε προσεκτικός στίς κινήσεις καί στίς ἐπιλογές του. Μάλιστα, ὅταν τό 2008 ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαῖος, προσκεκλημένος τῆς Οὐκρανικῆς Κυβερνήσεως, ἐπισκέφθηκε τήν Οὐκρανία γιά τόν ἑορτασμό τῶν 1020 ἐτῶν ἀπό τό βάπτισμα τοῦ ἁγίου Βλαδιμήρου ὄχι μόνο δέν ἦρθε σέ ἐπαφή μέ τήν σχισματική μερίδα, ἀλλά χάρη στήν ἁπλότητα καί στή σύνεσή του ἐπέτυχε νά συλλειτουργήσει μέ τόν Πατριάρχη Μόσχας κυρό Ἀλέξιο.

orthodoxiaonline-62

Ἀπό τήν ἐπίσκεψη τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου στήν Οὐκρανία τό 2008 γιά τόν ἑορτασμό τῶν 1.020 ἐτῶν ἀπό τή βάπτιση τοῦ Ἁγίου Βλαδιμήρου

Ἄς ἀφουγκραστοῦν, λοιπόν, οἱ Ρῶσοι Ἱεράρχες τή θέληση τοῦ οὐκρανικοῦ λαοῦ καί ἄς πράξουν ἀναλόγως. Ἄς συζητήσουν μέ τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο, ἄς τοῦ ἀποδώσουν τά δικαιώματα πού σύμπασα ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τοῦ ἀναγνωρίζει, ἄς δείξουν τόν ἀπαιτούμενο σεβασμό στούς Ἱερούς Κανόνες καί στίς Ἀποφάσεις Οἰκουμενικῶν Συνόδων καί τότε τό «οὐκρανικό πρόβλημα» θά πάψει νά ὑφίσταται ἔχοντας ἐπιλυθεῖ πρός δόξαν Θεοῦ καί πρός ὄφελος τοῦ οὐκρανικοῦ λαοῦ, ὁ ὁποῖος διακαῶς ἐπιθυμεῖ τήν Αὐτοκεφαλία καί τήν ἀνεξαρτησία του ἀπό τό Πατριαρχεῖο Μόσχας.

Ἕνα ἀπό τά πολύ ἐνδιαφέροντα καί χαρακτηριστικά —τοῦ τρόπου πού λειτουργεῖ ὁ κόσμος μας— περιστατικά πού ἀναφέρονται στήν Καινή Διαθήκη εἶναι ἡ σφαγή τῶν νηπίων ἀπό τόν Βασιλέα Ἡρώδη.

Ὁ Ἡρώδης ἦταν μία περίεργη μορφή τῆς βιβλικῆς ἐποχῆς. Ἰδουμαῖος, δηλαδή Ἄραβας καί ὄχι Ἑβραῖος, στήν καταγωγή, ἔξυπνος, δραστήριος, σχεδίαζε κάθε κίνησή του μέ προοπτική τό προσωπικό του ὄφελος, συνεργάτης τῶν Ρωμαίων, οἱ ὁποῖοι τήν περίοδο ἀπό τό 64 π.Χ. καί ἑξῆς ἀνασχεδίασαν τά κράτη καί τά βασίλεια τῆς Ἀνατολῆς ὥστε νά τά ἐλέγχουν καί νά ἐξυπηρετοῦν τούς στόχους τους στήν περιοχή. Μετά ἀπό προσπάθειες πολλῶν ἐτῶν, πού εἶχαν ξεκινήσει ἀπό τόν πατέρα του, Ἀντίπατρο, κατώρθωσε νά πάρει τό χρίσμα τῆς ἐξουσίας ἀπό τούς Ρωμαίους ἐπικυρίαρχους καί νά στήσει τή δική του δυναστεία.

Τό πρῶτο πού ἔκανε ἦταν νά νυμφευθεῖ τήν Μαριαμνῆ, μία πριγκίπισσα τῆς προηγούμενης Ἰουδαϊκῆς δυναστείας καί ἔτσι νά παρουσιαστεῖ ὡς κληρονόμος τοῦ θρόνου. Ἀπό τήν ἀνάληψη τῆς ἐξουσίας καί ἔπειτα θά τολμούσαμε νά ποῦμε ὅτι ἡ βασιλεία του χωρίζεται σέ δύο κύριες περιόδους: τήν πρώτη, κατά τήν ὁποία πραγματοποίησε πολλά καί σημαντικά ἔργα σέ ὁλόκληρη τήν Παλαιστίνη, μέ ἀποτέλεσμα μεγάλη οἰκονομική ἀνάπτυξη καί εὐμάρεια, καθώς ὁ λαός εἶχε δουλειά, οἱ πλούσιοι παρακινημένοι από τό παράδειγμα τοῦ βασιλιᾶ τόν ἀκολουθοῦσαν στά ἔργα, μοίραζε χρήματα ἀπό τό κρατικό ταμεῖο στους φτωχούς, μείωσε τούς φόρους, τό ἐμπόριο ἀνθοῦσε καί ὅλοι ἦταν εὐχαριστημένοι, καί τή δεύτερη, κατά τήν ὁποία φαίνεται ἕνα ἐντελῶς διαφορετικό πρόσωπο, ἑνός ἡγεμόνα πού ὑποψιάζεται τούς πάντες, πού δολοφονεῖ τούς οἰκείους του, τά ἴδια του τά παιδιά, τήν «ἀγαπημένη» σύζυγό του Μαριαμνῆ.

Ἡ στάση του ἀπέναντι στή γέννηση τοῦ Κυρίου, ὅπως περιγράφεται ἀπό τόν Εὐαγγελιστῆ Ματθαῖο στό δεύτερο κεφάλαιο τοῦ Εὐαγγελίου του, εἶναι ἀπολύτως συμβατή μέ τίς πράξεις του ὅπως ἔχουν καταγραφεῖ ἀπό τούς ἱστορικούς τῆς ἐποχῆς καί κυρίως ἀπό τόν Φλάβιο Ἰώσηπο. Ὁ φόβος μήπως χάσει τήν ἐξουσία καί τά ἀγαθά της τόν εἶχε κάνει τόσο καχύποπτο πού ὡς πιθανούς σφετεριστές τῆς ἐξουσίας του ἔβλεπε τά ἴδια του τά παιδιά καί δολοφόνησε ἀρκετά ἀπό αὐτά.

Μέσα σέ αὐτό τό ζοφερό πλαίσιο ἡ ἐντολή τῆς σφαγῆς τῶν νηπίων καί οἱ μεθοδεύσεις του γιά νά παγιδεύσει τούς μάγους εἶναι ἀπολύτως συμβατές καί ταιριαστές πρός τόν χαρακτήρα του.

Αὐτή τήν κακία καί τόν παραλογισμό τοῦ ἐγωισμοῦ ἦλθε γιά νά ἀντιμετωπίσει ὁ Χριστός στόν κόσμο μας. Δέν πρέπει νά μᾶς προκαλεῖ ἔκπληξη τό ὅτι ὁ Χριστός βρέθηκε ἀπέναντί του ἀπό τήν πρώτη στιγμή, ἀλλά ὀφείλουμε νά θυμόμαστε πάντοτε ὅτι ἀποτελεῖ χαρακτηριστικό τῆς ἀσθένειας πού βασανίζει τόν κόσμο μας ἀπό τήν Πτώση καί ἔπειτα. Κίνητρο στις πράξεις καί στήν ἐπιλογές τοῦ Ἡρώδη ἦταν ὁ ἀπολύτως «καθαρός» —ἄν μποροῦμε νά τόν χαρακτηρίσουμε ἔτσι— ἐγωισμός του ἀπαλλαγμένος ἀπό κάθε τύψη, κάθε σεβασμό στόν ἄλλο, ἀπό κάθε μεταμέλεια, ἀπό τήν παραμικρή ὑποψία μετάνοιας. Πορεύτηκε τή ζωή του μέ κακότητα καί μοναξιά καί μέ ἀνάλογο τρόπο πέθανε.

Αὐτό πού πρέπει νά μᾶς ἀπασχολεῖ πλέον εἶναι πῶς δέν θά ἐπαναλάβουμε τίς πράξεις τοῦ Ἡρώδη.

Βέβαια, οἱ περισσότεροι ἀπό ἐμᾶς δέν φτάνουμε στό σημεῖο νά διαπράττουμε φόνους, ἀλλά, ὅπως προσφάτως σχολίαζε πολύ εὔστοχα ὁ Μητροπολίτης Κώου καί Νισύρου Ναθαναήλ κατά τήν κατήχηση ἐνηλίκων, σκοτώνουμε τά παιδιά μας μέ τή συμπεριφορά μας· μέ τήν ἀδιαφορία πού δείχνουμε ἤ μέ τήν ἐλαφρότητα μέ τήν ὁποία τά ἀντιμετωπίζουμε… Ἔχουμε ἀποκοπεῖ ἀπό τήν ἐκκλησιαστική ζωή καί ἀπό τίς παραδόσεις μας καί τά τρέφουμε μέ ξενόφερτες συνήθειες πού δέν ἔχουν νά τούς προσφέρουν τίποτα.

Ἄς μή λησμονοῦμε ὅτι ἡ φιγούρα πού κυριαρχεῖ τίς γιορτινές αὐτές ἡμέρες εἶναι ὁ φέρων εὐτελῆ, ὡς προς τήν οὐσία τους, δῶρα κοκκινοφορεμένος τύπος καί ὄχι τό πρόσωπο χάριν τοῦ ὁποίου ἑορτάζονται τά Χριστούγεννα καί χάριν τοῦ ὁποίου ἔχει καθιερωθεῖ ἡ ἀργία. Φαντάζομαι ὅτι κάποτε ὁ στολισμός θά ὑπογράμμιζε τή χαρά τῶν ἀνθρώπων γιά τή Θεία Γέννηση. Σήμερα ὅμως; Τί ἀντιπροσωπεύει ὁ ἑορταστικός διάκοσμος; Ποιά ἡ σχέση τῆς πλειοψηφίας τῶν ἑορταστικῶν ἐκδηλώσεων μέ τά Χριστούγεννα;

Τί προσφέρουμε ἐν τέλει στά παιδιά μας;

Μεγάλο πρόβλημα τῆς ἐποχῆς μας, ἀλλά καί κάθε ἐποχῆς, ὁ τρόπος μέ τόν ὁποῖο στεκόμαστε ἀπέναντι στά παιδιά, στούς μαθητές, στούς νεότερους ἐν γένει …

Ὑφίστανται βλάβες σοβαρές, καί σέ κάποιες περιπτώσεις ἀθεράπευτες, ἀπό τή δική μας στάση ἀπέναντί τους καί ἀπό αὐτά πού προβάλλουμε ὡς πρότυπα.

Μέ αὐτές τίς σκέψεις, ἀναζητώντας τό νόημα τῆς ἑορτῆς τῶν Χριστουγέννων δέν μποροῦμε παρά νά ἀναρωτηθοῦμε γιά τούς λόγους τῆς Ἐνσαρκώσεως τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ;

Συχνότατα —ὀρθῶς— ἀποκαλοῦμε τά Χριστούγεννα ἑορτή τῆς ἀγάπης. Σέ ποιά ἀγάπη ἀναφερόμαστε ὅμως;

Στήν ἀγάπη πού χωρίς προϋποθέσεις γεφύρωσε τό χάσμα ἀπό τό εγώ στό ἐμεῖς, ἀπό τή μοναξιά στήν κοινωνία;

Δίχως ἄλλο, σκοπός τῆς γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ ἦταν ἡ σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τήν ἁμαρτία· ἡ λύτρωσή του ἀπό τό προπατορικό ἁμάρτημα.

Ἄν καί τό δῶρο τῆς λυτρώσεως προσφέρθηκε ἁπλόχερα στόν ἄνθρωπο φαίνεται ὅτι μέ τίς ἐπιλογές μας ἐπιμένουμε νά ἀντιγράφουμε καί νά μιμούμαστε τόν Ἡρώδη σφαγιάζοντας καί ἐμεῖς μέ τή σειρά μας τήν ἀθωότητα, τήν ἁγνότητα, τήν εὐαισθησία, τήν καλοσύνη τῶν παιδιῶν. Δέν διστάζουμε νά κόψουμε τίς ρίζες πού τρέφουν τούς νέους, ἀλλά καί ὅλους ἐμᾶς, καί στρεφόμαστε σέ ἄλλες πηγές γιά νά τραφοῦμε καί νά προοδεύσουμε. Οἱ πηγές αὐτές ὅμως δέν μᾶς τρέφουν σωστά· δέν μᾶς βοηθοῦν νά πορευτοῦμε στή ζωή μας σέ σεβασμό καί ἀξιοπρέπεια …

Θλιβερό νά προχωροῦμε σέ παρόμοιες δυσάρεστες διαπιστώσεις τέτοιες γιορτινές ἡμέρες … Θλιβερότερος, ὅμως, εἶναι ὁ θεωρούμενος ἑορταστικός διάκοσμος πού κατακλύζει τή ζωή μας καί μᾶς ἐγκλωβίζει σέ ἕνα μεγάλο ἀποπνικτικό κενό.

Ὑπάρχει διέξοδος; Φυσικά!

Νά μάθουμε νά ζοῦμε μέ περισσότερη εἰλικρίνεια τή ζωή μας.

Νά οἰκοδομήσουμε πιό αὐθεντικές σχέσεις μέ τούς πλησίον μας.

Νά ἐμπιστευθοῦμε τά Χριστούγεννα καί νά ἀναζητήσουμε τό νόημά τους στόν Χριστό.

Νά πάψουμε νά πετᾶμε τό δῶρο καί νά στολίζουμε τή ζωή μας μέ τό ἄχρηστο περιτύλιγμα …

Καλή Χριστοῦ γέννα!

https://amoustakis.wordpress.com/2016/12/23/nipia_simera/

Νιώθουν τη γη να φεύγει κάτω από τα πόδια τους μετά την αποκάλυψη του τεράστιου σκανδάλου που αφορά στον διαγωνισμό των 65.000€ για το φεστιβάλ των φιλαρμονικών.

Ενορχηστρωτής ένας άνθρωπος που αποτέλεσε την απόλυτα προσωπική επιλογή του κ. Κυρίτση για τη θέση του Γενικού Γραμματέα του Δήμου.
Μιλούμε για τον κ. Μανούση Νικόλαο.
Ο άνθρωπος αυτός πρέπει απόψε κιόλας να υποβάλλει την παραίτηση του και αν δεν το κάνει, ο κ. Κυρίτσης πρέπει να τον αποπέμψει. Αν και αυτό δε γίνει, τότε η συνενοχή θα είναι προφανής.

Εξηγούμαστε:
O κ. Μουστάκης Δημήτριος, είναι ο ιδιοκτήτης του Μεζεδοπωλείου των Αθηνών που ανέλαβε τον διαγωνισμό και μόνο άγνωστος δεν είναι στον κ. Μανούση.
Εκτός από ιδιοκτήτης του μεζεδοπωλείου, ο κ. Μουστάκης ασχολείται και με τους Ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Είναι ο νόμιμος εκπρόσωπος της εταιρείας “MICROSOLUTIONS”.
Η εταιρεία “MICROSOLUTIONS” συναλλάσσεται τα τελευταία χρόνια με το Δήμο Παλλήνης μέσω απευθείας αναθέσεων σε θέματα τεχνικής υποστήριξης και πωλήσεων σχετικών προϊόντων .
Ταυτόχρονα ο κ. Μανούσης, υπήρξε στο Δήμο Παλλήνης ειδικός σύμβουλος του Δημάρχου και την επόμενη μέρα της απόλυσής του εξωτερικός συνεργάτης σε θέματα τεχνικής υποστήριξης επί πληρωμή έως και αυτή τη στιγμή (χρυσοπληρώνεται 63 ευρώ ανά ώρα!!!).
Δηλαδή στην αχανή πρωτεύουσα των 5 εκ. ανθρώπων οι κ.κ Μουστάκης και Μανούσης έχουν εδώ και χρόνια μια στενή σχέση ως άνθρωποι των υπολογιστών και όχι μόνο.
Άλλωστε φαίνεται και από αλλού. Διαδικτυακά είναι φίλοι στο προφίλ της εταιρείας «Κοινωνική Εξέλιξη» (η οποία έχει τη δική της ιστορία), ιδιοκτήτης της οποίας είναι ο κ. Μανούσης.
Και ως επισφράγισμα των στενών τους σχέσεων, τον Μάρτιο του 2014 ο κ. Μανούσης διοργάνωσε στο μεζεδοπωλείο του κ. Μουστάκη (αυτό που ανέλαβε τη διοργάνωση του Διεθνούς Φεστιβάλ Φιλαρμονικών) την ετήσια χοροεσπερίδα των Κώων της Αθήνας!!! Δείτε το σχετικό link από την aegeanews: http://www.aegeanews.gr/default.asp?id=27&lg_id=1&Records=Details&_id=404752
Γι’ αυτό και αυτή η πρεμούρα της τελευταίας στιγμής να παραμείνουν τα πάντα κρυφά. Δεν έστειλαν ούτε σε μια εφημερίδα της Κω την προκήρυξη του διαγωνισμού. Επέλεξαν Ροδιακή Εφημερίδα για να στεφθεί από επιτυχία ο σχεδιασμός τους.
Θεωρούμε ότι το λόγο έχει αυτεπάγγελτα ο εισαγγελέας τον οποίο καλούμε δημόσια να παρέμβει, προστατεύοντας το δημόσιο χρήμα και τους πολίτες .
Στον κ. Κυρίτση απομένει η πολιτική επιλογή της αποπομπής του κ. Μανούση ή της ένοχης ταύτισης μαζί του.

ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ
ΟΡΑΜΑ ΚΙΝΗΜΑ ΠΟΛΙΤΩΝ ΚΩ

Τό παρακάτω κείμενο δημοσιεύθηκε στό περιοδικό Θεολογία (τόμος 87ος, τεῦχος 1ο, Ἰανουάριος – Μάρτιος 2016, σελίδες 369-376).

Α. Εἰσαγωγικὲς παρατηρήσεις

Βαδίζοντας πρὸς τὴ σύγκληση τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Συνόδου, ἡ ὁποία ἔχει προσδιοριστεῖ γιὰ τὸ ἔτος 2016 ὁ παρατηρητὴς ἐντυπωσιάζεται ἀπὸ τὰ θέματα ποὺ ἀναμένεται νὰ συζητηθοῦν σὲ αὐτή[1].

Φρονοῦμε ὅτι ἕνα ἀπὸ τὰ σημαντικότερα καὶ πλέον ἀκανθώδη εἶναι τὸ πρόβλημα τῶν δικαιοδοσιῶν, τὸ ὁποῖο δημιουργεῖ πλῆθος συγκρούσεων στὶς διορθόδοξες σχέσεις κατὰ τὴ σύγχρονη ἐποχή. Τὸ πρόβλημα μετὰ τὴν ἔκρηξη τοῦ μεταναστευτικοῦ ρεύματος ἀπὸ τὴν ἀνατολὴ πρὸς τὴ δύση ἀπὸ τὰ τέλη τοῦ 19ου αἰῶνα καὶ ἑξῆς καὶ τὰ γεγονότα ποὺ συγκλόνισαν τὴν εὐρωπαϊκὴ ἥπειρο κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ 20ου αἰῶνα ἔχει πάρει ἐπικίνδυνες διαστάσεις γιὰ τὴν ἑνότητα τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας.

Ἰδιαίτερα στὸν Νέο Κόσμο εἶναι σύνηθες τὸ φαινόμενο νὰ ὑπάρχουν σὲ μία πόλη περισσότεροι τοῦ ἑνὸς ἐπίσκοποι μὲ τὸν ἴδιο ἢ παραπλήσιους τίτλους καὶ νὰ ποιμαίνουν ὁ καθένας τοὺς ὁμοεθνεῖς του ποὺ κατοικοῦν στὴν πόλη αὐτὴ καὶ στὴν εὐρύτερη περιοχή της[2]. Ὡς ἀποτέλεσμα αὐτοῦ ὑφίσταται ἀφ᾿ ἑνὸς διασπαστικὴ πολυαρχία στὰ τῆς διοικήσεως καὶ ἀφ᾿ ἑτέρου σύγχυση, ἡ ὁποία παρακωλύει τὸ ποιμαντικό, κατηχητικὸ καὶ ἐν γένει ἱεραποστολικὸ ἔργο[3]. Τὸ πρόβλημα δὲν εἶναι εὔκολο νὰ ἐπιλυθεῖ, καθὼς παρακάμπτονται τὰ παλαιὰ δικαιώματα τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου νὰ ἱδρύει καὶ νὰ διοικεῖ ὑπερόριες ἐκκλησίες στὶς περιοχὲς τῆς ὑφηλίου ποὺ δὲν ἀνήκουν στὴ δικαιοδοσία τῶν παλαιφάτων Πατριαρχείων. Στὴν προσπάθεια αὐτοῦ τοῦ παραγκωνισμοῦ τίθενται σὲ χρήση ποικίλα -καὶ συχνὰ ὄχι ἀκραιφνῶς πνευματικά- μέσα καὶ ἐργαλεῖα. Τὸ ἐμπερίστατο Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο ἀγωνίζεται μὲ τὶς περιορισμένες δυνατότητες ποὺ διαθέτει νὰ ἀντιμετωπίσει αὐτὸ τὸ πρόβλημα, ἐνῶ οἱ ἐπίσκοποι ποὺ ἀποστέλλει σὲ νεοπαγεῖς Μητροπόλεις (κυρίως στὴν Ἀσία, ἀλλὰ καὶ στὴν Ἀμερικὴ) προσπαθοῦν νὰ ἐργαστοῦν ποιμαντικὰ καὶ ἱεραποστολικὰ μὲ μηδαμινὰ ὑλικὰ μέσα.

Βοήθεια στὴν ἀντιμετώπιση καὶ εἰ δυνατὸν ἐπίλυση τοῦ προβλήματος τῆς ὑπερβάσεως τῶν κατὰ τόπους δικαιοδοσιῶν καὶ τῆς ἀναπόφευκτης ἀκολουθοῦσας διάσπασης μπορεῖ νὰ προσφέρει ἡ μελέτη τοῦ περιστατικοῦ ποὺ συνέβη στὴν Ἀντιόχεια ἀνάμεσα στοὺς ἀποστόλους Πέτρο καὶ Παῦλο κατά τὸν Μάρτιο τοῦ ἔτους 49 μ.Χ.[4].

Β. Τὸ περιστατικὸ

Λίγους μῆνες μετὰ τὴν Ἀποστολικὴ Σύνοδο, ἡ ὁποία συνεκλήθη στὴν Ἰερουσαλὴμ γιὰ νὰ ἀντιμετωπίσει τὸ πρόβλημα τῆς ἀναγκαιότητας ἢ ὄχι τῆς περιτομῆς καὶ τῆς πλήρους τηρήσεως τοῦ Νόμου γιὰ τὴν ἐπίτευξη τῆς σωτηρίας, οἱ ἀπόστολοι Πέτρος καὶ Παῦλος συναντήθηκαν στὴν Ἀντιόχεια[5].

Σύμφωνα μὲ τὴν ἐπικρατοῦσα πρακτικὴ ὅλοι οἱ χριστιανοί, «ὁμοθυμαδόν», ὅπως κατ᾿ ἐπανάληψιν τονίζει τὸ βιβλίο Πράξεις Ἀποστόλων, ἔτρωγαν σὲ κοινὸ τραπέζι ἀνεξαρτήτως θρησκευτικῆς προελεύσεως πρὸ τῆς εἰσόδου τους στὸ Χριστιανισμό[6].

Μὲ παρέμβαση Ἰουδαίων ποὺ τηροῦσαν μὲ ἀκρίβεια τὸν Νόμο καὶ ἔφτασαν στὴν Ἐκκλησία τῆς Ἀντιόχειας ἀπὸ τὴν Ἰερουσαλήμ («τινὲς ἀπὸ Ἰακώβου» Γαλ. 2:12[7]), ὁ ἀπ. Πέτρος συγκατατέθηκε σὲ διαχωρισμὸ τῶν πιστῶν ἀνάλογα μὲ τὴν θρησκευτικὴ προέλευσή τους. Μόλις ὁ ἀπ. Παῦλος πληροφορήθηκε αὐτὴ τὴν ἐξέλιξη ἀντέδρασε, ἐνώπιον τῆς συνάξεως τῶν πιστῶν, μὲ ρητὸ καὶ ἀπόλυτο τρόπο μεμφόμενος τὸν ἀπ. Πέτρο γιὰ ὑποκρισία καὶ παρέκκλιση ἀπὸ τὴν «ἀλήθειαν τοῦ εὐαγγελίου».

Ἡ περιγραφὴ τοῦ περιστατικοῦ ἀπὸ τὸν ἀπ. Παῦλο δὲν διευκρινίζει τὴν ἔκβασή του, ἀλλὰ ἀπὸ τὴ γενικότερη στάση αὐτοῦ πρὸς τὴν Ἐκκλησία τῆς Ἀντιόχειας, τὴν πρακτικὴ ἡ ὁποία σὲ ὅλη τὴν ἱστορία ἀκολουθήθηκε καὶ ἀπὸ την ἀπουσία τῆς παραμικρῆς ἀναφορᾶς σὲ διάσπαση μετὰ τὸ περιστατικό, ὁδηγούμαστε στὸ ἀσφαλὲς συμπέρασμα ὅτι τὸ πρόβλημα ἐπιλύθηκε χωρὶς νὰ ἀφήσει κατάλοιπα γιὰ τὴν ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας. Ἀντιθέτως, φαίνεται νὰ λειτούργησε ἐνισχυτικὰ πρὸς τὴ διατήρηση τῆς ἑνότητας καὶ ὡς πρότυπο γιὰ τὴν ἀντιμετώπιση ἀναλόγων προβλημάτων στὸ μέλλον.
ceb1cf80cebfcf83cf84cebfcebbceb9cebaceb7 cf83cf85cebdcebfceb4cebfcf83

Γ. Ἀντιστοίχιση μὲ τὸ σημερινὸ πρόβλημα

Ζῶντας οἱ χριστιανοὶ τοῦ 1ου μ.Χ. αἰῶνα σὲ μία ἰδιαίτερα περιπεπλεγμένη ἐθνολογικὰ κοινωνία δὲν εἶχαν ἀπέναντι στὰ θέματα τῆς ἐθνικῆς ταυτότητας τὴν εὐαισθησία ποὺ ἔχει ὁ ἄνθρωπος τῆς σύγχρονης ἐποχῆς. Ἀκόμη καὶ στὴν περίπτωση τοῦ Ἰσραήλ, ὁ ὁποῖος ἐκαυχάτο γιὰ τὴν καθαρότητά του, ἡ ἰδιαίτερη ἐθνική του ταυτότητα ἦταν ἀπόρροια τῆς θρησκευτικῆς του ἰδιοπροσωπίας. Ἡ διάκριση ποὺ κυριαρχοῦσε ἐκείνη τὴν ἐποχὴ ἦταν «ἐθνικοὶ» καὶ «Ἰουδαῖοι» καὶ ἔθετε ἐκ ποδῶν κάθε ἄλλο χαρακτηριστικό[8]. Ἀντίστοιχη διάκριση «ἐθνικῶν» καὶ «χριστιανῶν» κυριάρχησε σὲ ὁλόκληρη τὴν Ἀνατολικὴ Μεσόγειο κατὰ τὴν περίοδο τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας μέχρι τὴν πρώτη ἅλωση τῆς Κωνσταντινουπόλεως τὸ 1204. Ἀπὸ αὐτὸ τὸ χρονικὸ σημεῖο καὶ ἔπειτα, καθὼς ἀτόνισε ἡ συνοχὴ ποὺ προσέφερε ἡ αὐτοκρατορικὴ ἐξουσία καὶ ἡ αὐτοκρατορία ὁδηγήθηκε σὲ σταδιακὴ διάσπαση καὶ διάλυση, ἄρχισαν νὰ ξεπηδοῦν τὰ στοιχεῖα ποὺ τόνιζαν τὴν ἐθνικὴ ταυτότητα κάθε λαοῦ. Ἡ τάση αὐτὴ κλιμακώθηκε μετὰ τὸ 1453, καθὼς ἡ ὀθωμανικὴ καταπίεση ἔφερε στὴν ἐπιφάνεια τὰ ἰδιαίτερα στοιχεῖα κάθε ἐθνότητας στὰ Βαλκάνια καὶ στὶς ἄλλες περιοχὲς ποὺ βρίσκονταν ὑπὸ τὴν ὀθωμανικὴ ἐξουσία.

Ἂν καὶ ὁ πληθυσμὸς τῆς Ἀντιόχειας κατὰ τὴν ἀποστολικὴ ἐποχὴ ἀποτελοῦνταν ἀπὸ κατοίκους ἑλληνικῆς, συριακῆς, ἰουδαϊκῆς, ρωμαϊκῆς, ἀραβικῆς κ.λπ. καταγωγῆς, καθὼς ὁ πολιτισμὸς ποὺ ἐπικρατοῦσε ἦταν ἀμιγῶς ἑλληνικός, ἡ μόνη διάκριση ποὺ εἶχε νόημα ἀνάμεσά τους ἦταν ἡ θρησκεία ποὺ ἀκολουθοῦσαν[9]. Ἂν μάλιστα, λάβουμε ὑπ᾿ ὄψιν μας ὅτι, ἐκτὸς ἀπὸ τοὺς Ἰουδαίους, οἱ ὁποῖοι ἀκολουθοῦσαν τὸ μωσαϊκὸ Νόμο, ἡ πλειοψηφία ἐπέλεγε τὴ ἢ τὶς θρησκεῖες / λατρεῖες ποὺ θὰ ἀκολουθοῦσε ἀντιλαμβανόμαστε τὴ σπουδαιότητα αὐτῆς τῆς διάκρισης γιὰ ἐκείνη τὴν περίοδο –γενικότερα- καὶ γιὰ τὴ συνοχὴ τῆς Ἐκκλησίας –εἰδικότερα.

Κατὰ τὴ σύγχρονη ἐποχὴ ἔχει ὑποχωρήσει ἡ διάκριση βάσει τῆς ἐπιλογῆς θρησκεύματος παραχωρώντας τὴ θέση της στὴ διάκριση βάσει ἐθνικῶν χαρακτηριστικῶν, ἡ ὁποία πλέον διαμορφώνει τὴν ἰδιαίτερη ταυτότητα κάθε λαοῦ[10]. Αὐτὸ ὀφείλεται σὲ μία σειρὰ ἀπὸ αἰτίες, οἱ ὁποῖες σχετίζονται μὲ τὴν ἱστορικὴ πορεία, τὴν πνευματικὴ παραγωγή, τὶς πολιτιστικὲς ἀξίες, τὰ οἰκονομικὰ δεδομένα καὶ τὴ γεωπολιτικὴ λειτουργία τῶν διαφόρων ἐθνικῶν ὁμάδων. Ὡς ἀποτέλεσμα αὐτοῦ ἀναπτύχθηκε τὸ φαινόμενο τῆς παράλληλης παρουσίας πολλῶν ἐπισκόπων σὲ μία πόλη μὲ ἀποτέλεσμα τὸν παραγκωνισμὸ τοῦ ρόλου καὶ τῆς θέσεως τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ἂν καὶ αὐτὸ σαφῶς ἀναγνωρίζεται ὡς πρῶτο τῇ τάξει καὶ ἀναμφιβόλως τιμᾶται ὡς ἡ Πρωτόθρονη Ἐκκλησία.

Δ. Προσπάθεια ὑπερβάσεως τοῦ προβλήματος

Μὲ τὴ λέξη «ὁμοθυμαδόν» δηλώνεται ἡ ἑνότητα ποὺ ἀποτελοῦσε ἕνα ἀπὸ τὰ κύρια χαρακτηριστικὰ τῆς ἀποστολικῆς ἐκκλησίας. Τὸ ἐπίρρημα αὐτὸ ἐκφράζει τὴ συνειδητὴ ἐπιθυμία ὅλων τῶν μελῶν τῆς Ἐκκλησίας νὰ βρίσκονται, μαζί, στὸν ἴδιο τόπο, τὴν ἴδια ὥρα καὶ μὲ τοὺς ἴδιους ποιμένες γιὰ νὰ ἀναπέμψουν λατρεία πρὸς τὸν Θεό, νὰ διδάξουν καὶ νὰ διδαχθοῦν, νὰ συμμετάσχουν στὶς τελούμενες μυστηριακὲς πράξεις καὶ νὰ παρακαθήσουν στὸ κοινὸ γεῦμα (Πρ. 1;14, 2:46, 4:24, 5:12, 8:6, 15:25).

Ἡ ἑνότητα αὐτή, ἂν καὶ ὅπως τονίσαμε ὑπῆρχε καὶ ἀποτελοῦσε δομικὸ στοιχεῖο τῆς χριστιανικῆς ταυτότητας τῶν πιστῶν δὲν ἔπαυε νὰ εἶναι εὔθραυστη, ὄχι τόσο λόγῳ ἐθνικῶν / φυλετικῶν διαφοροποιήσεων -ὅπως θὰ συνέβαινε σήμερα- ἀλλὰ λόγῳ τῆς διακρίσεως ἐθνικῶν – Ἰουδαίων ποὺ ἦταν καθοριστικὴ γιὰ τὴν ἔνταξη κάποιου σὲ μία ὁμάδα.

Ἡ διάκριση αὐτή, ἀναμφίβολα, εἰσχώρησε σὲ ἕναν βαθμὸ καὶ στοὺς κόλπους τῆς Ἐκκλησίας, ὄχι ὡς διδασκαλία της, ἀλλὰ ὡς χαρακτηριστικὸ τῆς ταυτότητας κάποιων μελῶν της. Ἀναπόφευκτα, κάποια ἀπὸ αὐτὰ προερχόμενα ἀπὸ τὶς τάξεις τοῦ ἰουδαϊσμοῦ, θεωροῦσαν τὴ θρησκευτικὴ τους κληρονομιὰ ἰδιαιτέρως σημαντικὸ στοιχεῖο τῆς ταυτότητάς τους καὶ παρὰ τὸ γεγονὸς ὅτι τὴν παραμέρισαν ἢ τὴν καταπίεσαν μὲ τὴν ἔνταξή τους στὸ Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, μόλις δόθηκε ἡ κατάλληλη ἀφορμή, ἐπανῆλθε στὴν ἐπιφάνεια. Ἡ ἀφορμὴ αὐτὴ δόθηκε στὴν Ἀντιόχεια πρὶν ἀπὸ τὴν Ἀποστολικὴ Σύνοδο (προσπάθεια ἐπιβολῆς τῆς περιτομῆς ἀπὸ τοὺς τηρητὲς τοῦ Νόμου ὡς προϋπόθεση γιὰ τὴ σωτηρία, Πρ. 15:1-3) καὶ ὁδήγησε σὲ αὐτή, ἀλλὰ καὶ μετὰ ἀπὸ τὴ Σύνοδο, καὶ πάλι στὴν Ἀντιόχεια (προσπάθεια καθιερώσεως χωριστῶν γευμάτων, Γαλ. 2:11-14), καὶ προκάλεσε τὴν ἀντιπαράθεση τοῦ ἀπ. Παύλου καὶ τοῦ ἀπ. Πέτρου.
dsc0041

Ἡ ἀπαγόρευση κοινῶν γευμάτων Ἰουδαίων μὲ ἐθνικοὺς ἀπὸ τὸν Νόμο εἶχε βαθιὲς ρίζες καὶ ἰσχυρὲς βάσεις ἀπαιτώντας γιὰ λόγους καθαρότητας καὶ διατήρησης τοῦ Ἰσραὴλ πλήρη διαχωρισμό.[11]

Τὸ κήρυγμα τοῦ Κυρίου μετέφερε τὸ κέντρο βάρους ἀπὸ τὴν προσπάθεια διατηρήσεως τῆς ἐθνικῆς καθαρότητας στὴν προσπάθεια καλλιέργειας τῆς ἀγάπης πρὸς τὸν πλησίον καὶ τῆς μετάνοιας, ἔτσι ὥστε νὰ καταργηθοῦν οἱ ἄλλες διακρίσεις.

Ἡ δυσφορία, «γογγυσμός», ἀνάμεσα στοὺς ἐξ ἐθνῶν καὶ ἐξ Ἰουδαίων χριστιανοὺς ποὺ διακρίνεται στὰ περιστατικὰ ποὺ προηγοῦνται τῆς ἐκλογῆς τῶν ἑπτὰ διακόνων (Πρ. 6:1 κ.ἑ.) ἀποτελοῦσε τὸ μέγιστο τῶν προβλημάτων τῆς νεόφυτης Ἐκκλησίας. Ὁ ἰουδαϊσμὸς γνώριζε καὶ ἀποδεχόταν ἀνάλογες διακρίσεις, καθὼς σὲ μία πόλη ἦταν δυνατὸ νὰ ὑπάρχουν περισσότερες ἀπὸ μία συναγωγὲς καὶ τὰ μέλη τῆς μιᾶς νὰ μὴν πηγαίνουν στὴν ἄλλη.[12] Τὸ ἐλάχιστο ποὺ ἀπαιτοῦσαν οἱ ἰουδαϊκὲς ἀρχὲς καὶ ἡ ἰουδαϊκὴ παράδοση ἦταν ἡ τήρηση τοῦ Νόμου καὶ ὁ σεβασμὸς στὸν Ναὸ καὶ στὴν ἐκεῖ τελούμενη λατρεία. Γιὰ τὸ λόγο αὐτό, ὅσο θεωροῦσαν ὅτι ἡ χριστιανικὴ κοινότητα τηροῦσε αὐτὲς τὶς ἀρχές, ὑπήρχε ἀνοχὴ πρὸς αὐτήν. Οἱ παρεμβάσεις τοῦ ἰουδαϊσμοῦ καὶ τὰ προβλήματα ποὺ δημιουργοῦσε στὸν ἀπ. Παῦλο καὶ στὸ ἔργο του εἶχαν ὡς ἀφετηρία τὸν φόβο, τὴν ὑποψία, ὅτι ἡ Ἐκκλησία εἶχε ἀπομακρυνθεῖ ἀπὸ τὸν Νόμο καὶ τὰ μέλη της θεωροῦνταν χαμένα γιὰ τὸν ἰουδαϊσμό.

Στὴν προσπάθεια συγκρατήσεως τῶν μελῶν τῆς Ἐκκλησίας, καὶ κατ᾿ ἐπέκτασιν τῆς ἴδιας τῆς Ἐκκλησίας, στὸν πνευματικὸ χῶρο τοῦ ἰουδαϊσμοῦ πρέπει νὰ ἐνταχθεῖ καὶ ἡ πρακτικὴ ποὺ ξεκίνησε ἀπὸ τὶς ἰουδαϊκὲς ἀρχὲς τῆς Ἰερουσαλὴμ καὶ περιγράφεται στὸ Γαλ. 2:11. Στὶς διασπαστικὲς αὐτὲς φωνὲς ἀνταποκρίθηκαν κάποια μέλη τῆς ἀντιοχειανῆς Ἐκκλησίας καὶ ἀκολούθησε ὁ ἀπ. Πέτρος, ὁ ὁποῖος παρασύρθηκε ἀπὸ τὴν θέληση αὐτῶν ποὺ ἀναβίωναν ἕνα ἰδιότυπο κράμα ἰουδαϊσμοῦ-χριστιανισμοῦ. Ἡ προσπάθεια αὐτὴ βρῆκε ἀμέσως κάποιους θιασῶτες, ἀλλὰ καὶ ἕναν ἰσχυρὸ ἀντίπαλο στὸ πρόσωπο τοῦ ἀπ. Παύλου, ὁ ὁποῖος δίχως καθυστέρηση καὶ δισταγμὸ τὴν κατηγόρησε ὅτι ὁδηγεῖ σὲ ἀπομάκρυνση ἀπὸ τὴν «ἀλήθειαν τοῦ εὐαγγελίου» (Γαλ. 2:14).

Σήμερα, καθὼς δὲν μποροῦμε νὰ ἀναβιώσουμε τὶς συνθῆκες καὶ τὰ δεδομένα ποὺ παρακίνησαν τοὺς δύο ἀποστόλους, ἡ ἀντίδραση τοῦ ἀπ. Παύλου ἴσως μᾶς φαίνεται ὑπερβολική. Στὴν πραγματικότητα ὅμως, μὲ τὸ πνεῦμα τῆς ἐποχῆς, ἡ υἱοθέτηση χωριστῶν γευμάτων ἐπρόκειτο γιὰ σαφὴ διάσπαση τῆς ἑνότητας τῆς Ἐκκλησίας καὶ κάλεσμα σὲ ἕναν αἱρετικὸ χριστιανισμό.
peter paul1

Γιὰ τὸν λόγο αὐτὸ ἡ ἀντίδραση τοῦ ἀπ. Παύλου εἶναι ἄμεση, ἔντονη, ἐνώπιον τῆς κοινότητας καὶ ἀπόλυτη. Καθιστᾶ σαφὲς πρὸς τὸν ἀπ. Πέτρο ὅτι δὲν μπορεῖ νὰ συνεχίσει αὐτὴ τὴ συμπεριφορὰ δίχως νὰ διασπάσει τὴν Ἐκκλησία.

Ἡ ἀμεσότητα καὶ ἡ σαφήνεια τῆς ἀντιδράσεως τοῦ ἀπ. Παύλου βοήθησε τὸν ἀπ. Πέτρο νὰ κατανοήσει τὸ σφάλμα του καί, ἂν καὶ αὐτὸ διαπιστώνεται μόνο ἐμμέσως στὶς ὑπάρχουσες πηγές[13], νὰ ἀλλάξει στάση καὶ μὲ τὴν ταπείνωσή του νὰ θεραπεύσει τὸ πρόβλημα καὶ νὰ ἀποσοβήσει τὴν διαγραφόμενη διάσπαση.

Μὲ τὶς ἐπιλογὲς τῶν δύο ἀποστόλων ἀποφεύχθηκε ἡ δημιουργία μίας δεύτερης, παράλληλης χριστιανικῆς κοινότητας στὴν ἴδια πόλη –κάτι ποὺ δυστυχῶς εἶναι γεγονὸς σήμερα σὲ πολλὲς περιπτώσεις. Οὐδέποτε στὸν ὀρθόδοξο κόσμο ἐπεκράτησε τέτοια πρακτική. Σὲ καμία περίπτωση δὲν καθιερώθηκε ἡ ἀντιχριστιανικὴ καὶ ἀτελέσφορη πρακτικὴ τοῦ διαχωρισμοῦ γιὰ θρησκευτικοὺς ἢ ἐθνικοὺς λόγους. Μάλιστα, καθὼς στὸν ἰουδαϊσμὸ ἦταν ἀρκετὴ ἡ ὕπαρξη μίας ἐλάχιστης συναίνεσης γιὰ τὴν ἀποδοχὴ ποικίλων διαφοροποιήσεων, ἡ ἁπλὴ τήρηση τοῦ Νόμου καὶ ὁ σεβασμὸς στὴ λατρεία ποὺ προσφερόταν στὸν Ναὸ θὰ ἦταν ἱκανὲς συνθῆκες γιὰ νὰ προστατεύσουν τὴ νεόφυτη Ἐκκλησία ἀπὸ πλῆθος προβλημάτων καὶ νὰ τὴν προφυλάξουν ἀπὸ ἐπώδυνες ἐπιθέσεις.

Ε. Συμπεράσματα

Ἂν καὶ στὴν περίπτωση τῆς Ἀντιόχειας ὑπῆρχαν σημαντικοὶ ἱστορικοί, πολιτιστικοὶ καὶ ἐθνικοὶ λόγοι γιὰ νὰ διαχωριστοῦν οἱ ἐξ ἐθνῶν ἀπὸ τοὺς ἐξ Ἰουδαίων πιστοὺς κάτι τέτοιο δὲν συνέβη μετὰ ἀπὸ τὴ δυναμικὴ παρέμβαση τοῦ ἀπ. Παύλου, ὁ ὁποῖος ἀντιμετώπισε τὴν ἐπιχειρούμενη διάσπαση ὡς καθοριστικὰ ἐσφαλμένη ἐπιλογὴ γιὰ τὴν περαιτέρω πορεία τῆς Ἐκκλησίας.

Ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὴ φρασεολογία ποὺ χρησιμοποίησε, δὲν τὴν θεώρησε ὡς μία ἥσσονος σημασίας ἐπιλογή, ἀλλὰ δίχως δισταγμὸ τὴν συνέδεσε μὲ τὴν ἔννοια τῆς «ἀληθείας», δηλαδὴ μὲ τὴν ἀκρίβεια τῆς πίστεως καὶ κατ᾿ ἐπέκτασιν μὲ τὴ σωτηρία.

Ἡ διάσπαση τοπικῶν Ἐκκλησιῶν γιὰ θρησκευτικοὺς ἢ ἐθνικοὺς λόγους δημιουργεῖ μία ἄνευ προηγουμένου κατάσταση, ἡ ὁποία καταδικάζεται ἀπὸ τὸν ἀπ. Παῦλο ὡς ἀπόκλιση ἀπὸ τὴν ὀρθὴ πίστη καὶ τελικὰ δὲν τὴν υἱοθετεῖ οὔτε ὁ ἀπ. Πέτρος.

Δὲν εἶναι τυχαῖο ὅτι ἡ ἐμπνεόμενη ἀπὸ τὴ διαφωνία τους στὴν Ἀντιόχεια κοινὴ εἰκόνα τῶν δύο κορυφαίων ἀποστόλων τοὺς παρουσιάζει νὰ ἀνταλλάσσουν ἐν ὁμονοίᾳ ἀσπασμὸ ἀγάπης καὶ ἑνότητας, τὴν ὁποία ὁ πρόσκαιρος διαχωρισμὸς γιὰ λόγους τήρησης τοῦ μωσαϊκοῦ Νόμου δὲν κατόρθωσε νὰ διασπάσει.

Τὸ περιστατικὸ ποὺ περιγράφεται ἀπὸ τὸν ἀπ. Παῦλο στὸ Γαλ. 2:11-14 μᾶς προσφέρει στερεὴ βάση γιὰ νὰ κατανοήσουμε πόσο ἐπικίνδυνο εἶναι νὰ προκρίνουμε δευτερεύοντα χαρακτηριστικὰ σὲ σχέση μὲ τὴν «ἀλήθειαν τοῦ εὐαγγελίου» καὶ σὲ πόσο ἐπισφαλεῖς ἀτραποὺς μπορεῖ νὰ μᾶς ὁδηγήσει αὐτό.


[1] Βλ. τὸ κείμενο τῆς Συνάξεως τῶν Ὀρθοδόξων Προκαθημένων στό Σαμπεζύ (21-28 Ἰανουαρίου 2016).

[2] Θὰ σημειώσουμε ἐδῶ ἕνα ἁπλὸ καὶ σαφὲς παράδειγμα γιὰ νὰ κατανοήσουμε τὴ σημασία τοῦ προβλήματος: στὴ Σύναξη τῶν Προκαθημένων Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν τὸν Πατριάρχη Ἀντιοχείας, μεταξὺ ἄλλων, συνόδευε καὶ ὁ Μητροπολίτης Μπουένος Ἄϊρες κ. Σιλουανός. Ταυτόχρονα, στὴν ἱεραρχία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ὑπάρχει ὁ Μητροπολίτης Μπουένος Ἄϊρες κ. Ταράσιος.

[3] Δὲν εἶναι σπάνιο φαινόμενο σὲ αὐτὲς τὶς περιπτώσεις οἱ συγκρούσεις, οἱ προστριβές, ἡ ἄγρα πιστῶν, οἱ μετακινήσεις ἱερέων ἀπὸ τὴ μία δικαιοδοσία στὴν ἄλλη, ἡ ὑπέρβαση τῶν κανονικῶν ὁρίων κ.λπ.

[4] Ἀναλυτικὴ συζήτηση τοῦ προβλήματος τοῦ χρονικοῦ προσδιορισμοῦ τοῦ περιστατικοῦ καὶ τῆς συνδέσεώς του μὲ τὸ βιβλίο Πράξεις Ἀποστόλων βλ. στὴ διδακτορική μου διατριβὴ (ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΓΕΡ. ΜΟΥΣΤΑΚΗΣ, Πέτρος καὶ Παῦλος στὴν Ἀντιόχεια. Ἱστορικὴ καὶ ἑρμηνευτικὴ προσέγγιση, Ἀθήνα 2011, σσ. 248-281) καὶ σὲ ἀνάρτηση στὸ παρόν ἱστολόγιο στίς 7 Μαρτίου 2014 μέ τίτλο «Λίγες σκέψεις μὲ ἀφορμὴ τὴ Σύναξη τῶν Προκαθημένων στὴν Κωνσταντινούπολη«.

[5] Μεταξὺ πολλῶν ἄλλων σημαντικὸ γιὰ τὴ μελέτη τῆς Ἀποστολικῆς Συνόδου παραμένει τὸ ἔργο τοῦ Βασιλείου Π. Στογιάννου μὲ τίτλο «Ἡ Ἀποστολικὴ Σύνοδος», ΕΕΘΣΠΘ 18 (1973), σσ. 29-218.

[6] Ἡ πρακτικὴ αὐτὴ ἐπιβεβαιώνεται καὶ ἀπὸ τὰ διαδραματισθέντα πρὸ τῆς ἐκλογῆς τῶν ἑπτὰ διακόνων, καθὼς οἱ ἐξ ἐθνῶν πιστοὶ διαμαρτυρήθηκαν ὅτι κατὰ τὴν καθημερινὴ διακονία «παρεθεωροῦντο» οἱ χῆρες τους (Πρ. 6:1). Ἐὰν ἔτρωγαν σὲ ξεχωριστὰ τραπέζια, τὰ ὁποῖα θὰ διακονοῦσαν ἐξ ἐθνῶν πιστοὶ δὲν θὰ ὑπῆρχε πρόβλημα οὔτε θὰ διαμαρτύρονταν «πρὸς τοὺς Ἑβραίους» (Πρ. 6:1).

[7] ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΓΕΡ. ΜΟΥΣΤΑΚΗΣ, ὅπ. π., σσ. 373-390. Προσδιορισμὸς τῆς ταυτότητάς τους ὄχι ὡς ἀπεσταλμένων τοῦ ἀπ. Ἰακώβου, ἀλλὰ ὡς προερχομένων ἀπὸ τὴν περιοχὴ τῆς Ἰερουσαλήμ.

[8] ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΓΕΡ. ΜΟΥΣΤΑΚΗΣ, ὅπ. π., σσ. 404-407. Ὁ JEROME MURPHY-O’CONNOR στὸ ἔργο του Paul. A Critical Life, Oxford: Oxford University Press 1997, σσ. 150-151) ἐκτιμᾶ ὅτι στὴν Ἀντιόχεια ἐτηρεῖτο ἕνας μέσος δρόμος: οἱ ἐξ ἐθνῶν ἀνέχονταν τὸ «κοσὲρ» φαγητὸ καὶ οἱ ἐξ Ἰουδαίων ἴσως φρόντιζαν νὰ ἔχουν τὸ δικό τους φαγητὸ κατὰ τὶς κοινωνικὲς ἐπαφὲς μὲ μὴ Ἰουδαίους πιστούς.

[9] Ἡ Ἀντιόχεια ἀπὸ τὴν ἵδρυσή της ἦταν χωρισμένη σὲ τέσσερεις διαφορετικὲς συνοικίες, ἀνάλογα μὲ τὴν ἐθνικὴ προέλευση τῶν κατοίκων (L.H. JONES, Strabo Geography. Books 1-17, 1917-1932, βιβλίο 16.2.4, C 750. Πρβλ. GLANVILLE DOWNEY, A History of Antioch in Syria from Seleucus to the Arab Conquest, Princeton: Princeton University Press, 31974, σ. 78, W.W. TARN, Hellenistic Civilisation, New York: World Publ., 1971, σ. 158), χωρὶς αὐτὸ νὰ ἐμποδίσει τὴν ὁμογενοποίησή τους ὑπὸ τὴν ὀμπρέλα τοῦ ἑλληνικοῦ πολιτισμοῦ μὲ τὴ διαφοροποίηση τῶν Ἰουδαίων κατοίκων, οἱ ὁποῖοι παρὰ τὴν ἰσχυρότατη ἑλληνιστικὴ ἐπίδραση ποὺ εἶχαν δεχθεῖ δὲν συμμετεῖχαν στὴν ἐπίσημη λατρεία τῆς πόλεως.

[10] Ὡς μία ἀπὸ τὶς πλέον εὐκρινεῖς ἐξαιρέσεις σὲ αὐτὸν τὸν κανόνα πρέπει νὰ θεωρηθεῖ τὸ Ἰσραήλ, ὅπου θρησκεία καὶ ἐθνικὴ ταυτότητα συνδέονται ἄρρηκτα.

[11] Μάλιστα, αὐτὴ τὴ διάκριση σημειώνει καὶ ὁ ἀπ. Παῦλος κατὰ τὴ διαφωνία του μὲ τὸν ἀπ. Πέτρο ὅταν τονίζει «ἡμεῖς φύσει Ἰουδαῖοι καὶ οὐκ ἐξ ἐθνῶν ἁμαρτωλοί» (Γαλ. 2:15).

[12] Στὴν Ἀντιόχεια παραδείγματος χάριν ὑπῆρχαν περισσότερες ἀπὸ εἴκοσι συναγωγές, οἱ ὁποῖες ἔφεραν διαφορετικὰ ὀνόματα καὶ ἀπευθύνονταν -ὄχι πάντοτε- σὲ διαφορετικὲς ὁμάδες ἀνθρώπων (ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΓΕΡ. ΜΟΥΣΤΑΚΗΣ, ὅπ. π., σ. 121, ὅπου καὶ σχετικὴ συζήτηση).

[13] Στὴν ἐπιστολὴ Β’ Πέτρου 3:15 ἔχουμε μία ἄμεση καὶ σαφὴ μαρτυρία τῶν καλῶν σχέσεων ποὺ εἶχαν οἱ δύο ἀπόστολοι μετὰ τὸ περιστατικὸ τῆς Ἀντιόχειας. Σὲ αὐτὴ τὴν περικοπὴ ὁ ἀπ. Πέτρος ἀποκαλεῖ τὸν ἀπ. Παῦλο «ἀγαπητὸ ἀδελφό».

Αὐτὲς οἱ τέσσερις λέξεις ποὺ παραδίδονται ἀπὸ τὸν εὐαγγ. Λουκᾶ στὸ πρῶτο κεφάλαιο τῶν Πράξεων εἶναι τὰ τελευταῖα λόγια ποὺ εἶπε ὁ Χριστὸς στὸν ὅμιλο τῶν μαθητῶν του πρὶν ἀπὸ τὴν Ἀνάληψη καὶ ἀποτελοῦν τμῆμα τοῦ ἀποστολικοῦ ἀναγνώσματος ποὺ διαβάζεται κατὰ τὴν ἑορτὴ αὐτή.

Ὁλόκληρη ἡ φράση τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἡ ἑξῆς: «οὐχ ὑμῶν ἐστι γνῶναι χρόνους ἢ καιροὺς οὓς ὁ πατὴρ ἔθεντο ἐν τῇ ἰδίᾳ ἐξουσίᾳ, ἀλλὰ λήμψεσθε δύναμιν ἐπελθόντος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἐφ᾿ ὑμᾶς καὶ ἐσεσθέ μοι μάρτυρες ἔν τε Ἰερουσαλὴμ καὶ πάσῃ τῇ Ἰουδαίᾳ καὶ Σαμαρείᾳ καὶ ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς».

Διαβάζοντάς την ἐντοπίζουμε πολλὰ ἐνδιαφέροντα στοιχεῖα ποὺ σχετίζονται, μάλιστα, μὲ τὴν ἐπὶ θύραις Ἁγία καὶ Μεγάλη Σύνοδο τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας.

Ὁ Χριστὸς ὑπόσχεται στοὺς μαθητές Του ἐνίσχυση ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, τὸ ὁποῖο θὰ κατέλθει στὸν κόσμο μας γιὰ νὰ φωτίσει καὶ νὰ στηρίξει τὰ μέλη τῆς Ἐκκλησίας, τὰ ὁποῖα μὲ τὴν παρουσία τους στὸν κόσμο καὶ τὴ ζωή τους θὰ εἶχαν (καὶ ἔχουν ἀκόμη) νὰ ἀντιμετωπίσουν πολλὰ καὶ βασανιστικὰ προβλήματα.

ΑΝΑΛΗΨΗ ΚΡΗΤΗ 15οςΔυστυχῶς, πολλὲς φορὲς μοιάζουμε νὰ λησμονοῦμε αὐτὴ τὴν εὐεργετικὴ παρουσία καὶ δράση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στὸ χῶρο τῆς Ἐκκλησίας καὶ στὴ ζωή μας καὶ ἠθελημένα ἢ ἀθέλητα τὸ παραμερίζουμε ἂν καὶ ἡ παρουσία του εἶναι ἰδιαιτέρως σημαντική. Μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ πρίσμα πρέπει νὰ προσεγγίσουμε τὴν Σύνοδο εὐελπιστώντας ὅτι θὰ κυριαρχήσει ἡ διαλεκτικὴ τῆς Ἀγάπης μὲ ἐμπιστοσύνη στὴ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος νὰ ὑπερβαίνει τὰ προβλήματα καὶ νὰ θεραπεύει τὶς ἀνθρώπινες ἀτέλειες καὶ ἀδυναμίες.

Ἀντ᾿ αὐτοῦ, λίγες μέρες πρὶν ἀπὸ τὴν ἄριστη εὐκαιρία γιὰ ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι συζήτηση, μὲ φίλους καὶ ἀδελφούς, ποὺ θὰ ἔπρεπε νὰ ἔχει προκαλέσει συγκίνηση σὲ ὅλους, κάποιοι «τραβοῦν τὸ σχοινὶ» πρὸς τὴν κατεύθυνση ποὺ νομίζουν ὅτι τοὺς συμφέρει ὥστε νὰ ἀποκομίσουν αὐτὸ ποὺ μικρονοϊκὰ ἐπιμένουν νὰ θεωροῦν ὀφελός τους.

Ἕνα ἄλλο πολὺ ἐνδιαφέρον σημεῖο τοῦ κειμένου εἶναι ἡ διαβεβαίωση τοῦ Κυρίου ὅτι μετὰ τὴ λήψη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος τὰ μέλη τῆς Ἐκκλησίας θὰ γίνουν μάρτυρες τοῦ Κυρίου. Πράγματι, ὅταν ἀνοίγουμε τὸ στόμα μας ἢ ἐπιλέγουμε τὴ μία ἢ τὴν ἄλλη στάση δίνουμε στοὺς γύρω μας μία μαρτυρία. Μία μαρτυρία ποὺ δὲν ἔχει νὰ κάνει μὲ τὴν ἐξυπνάδα ἢ τὶς δυνατότητές μας, ἀλλὰ μὲ τὸ ὅτι εἴμαστε μέλη τῆς Ἐκκλησίας καὶ μὲ αὐτὴ τὴν ἰδιότητα μαρτυροῦμε Χριστό. Μαρτυρία Χριστοῦ δὲν ἔδωσαν μόνο οἱ μάρτυρες καὶ οἱ Ἅγιοι, ἐν γένει, ἀλλὰ δίνουμε καὶ ἐμεῖς σὲ κάθε στιγμή, σὲ κάθε βῆμα τῆς ζωῆς μας.

Ἀντιλαμβανόμαστε ἄραγε πόσο θλιβερὴ γίνεται ἡ ὕπαρξή μας ὅταν ἡ μαρτυρία αὐτὴ ἀλλοιώνεται καὶ ἐπηρεάζεται ἀπὸ ἰδιοτελεῖς σοβαροφανεῖς ἐπιδιώξεις ὅπως φαίνεται νὰ πράττουν οἱ ἱεραρχίες κάποιων Ἐκκλησιῶν;

Ποιά θὰ μποροῦσε νὰ εἶναι ἀρτιώτερη καὶ εὐγενέστερη μαρτυρία Χριστοῦ ἐκτὸς ἀπὸ τὴν κοινὴ προσευχὴ στὴν Κρήτη τὴν Ἁγία ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς, τὴν τέλεση τοῦ μυστηρίου τῆς Θείας Εὐχαριστίας καὶ τὴν ἐν ἀγάπῃ καὶ ἀληθείᾳ συμμετοχὴ στὶς διαδικασίες τῆς Συνόδου, ἡ ὁποία ἔχει προετοιμαστεῖ ἐντατικά, προσεκτικὰ καὶ μεθοδικά;

Τί τὸ κακὸ θὰ μποροῦσε νὰ προέλθει ἀπὸ τὴ συζήτηση ἐν Χριστῷ ἀδελφῶν;

Ἀκόμη καὶ τὰ προβλήματα δικαιοδοσιῶν, ποὺ ἀναμφίβολα εἶναι σημαντικά, δὲν θὰ μποροῦσαν νὰ γίνουν πιὸ ἤπια, πιὸ ἀπαλά, λιγότερο ἐνοχλητικά, μὲ τὴ συζήτηση, μὲ τὴν ἐλπίδα νὰ ἐξαλειφθοῦν πλήρως κάποτε;

Τὸ Οἰκουμενικό μας Πατριαρχεῖο, ὅπως ἀποδεδειγμένα ἔχει πράξει μὲ ἐπιτυχία καὶ κατὰ τὸ παρελθὸν θὰ διακονοῦσε τὶς ἀδελφές Ἐκκλησίες καὶ σὲ αὐτὸ τὸ πεδίο.

Τὸ τρίτο σημεῖο ποὺ τραβᾶ τὴν προσοχή μας στὰ λόγια αὐτὰ τοῦ Κυρίου, πρὶν τὴν Ἀνάληψή Του, εἶναι ἡ κατακλείδα.

Ἡ μαρτυρία θὰ ξεκινήσει ἀπὸ τὴν Ἰερουσαλήμ, ἀλλὰ δὲν θὰ περιοριστεῖ οὔτε σὲ αὐτὴ οὔτε στὴν Ἰουδαία οὔτε στὴ Σαμάρεια. Θὰ ξεπεράσει τὴ κάθε γνωστὸ ὅριο καὶ θὰ φθάσει «. . . ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς».

Ὁ λόγος αὐτὸς τοῦ Κυρίου πρέπει νὰ ἀκούστηκε κάπως, ἐπιτρέψτε μου, τρομακτικὸς στὰ αὐτιὰ τῶν μαθητῶν. Ἡ ἀντίληψη ποὺ ἐπικρατοῦσε ἀκόμη ἐκείνη τὴν ἐποχὴ ἦταν ὅτι πέρα ἀπὸ τὰ γνωστὰ ὅρια Μεσόγειος, Βόρεια Γερμανία-Βρετανία, Ἰνδία ὑπῆρχαν φοβερές συνθῆκες, τέρατα καὶ καταστάσεις ποὺ θὰ ἀπειλοῦσαν τὴ ζωή ὅσων προσπαθοῦσαν νὰ τὰ ὑπερβοῦν. Παρὰ ταῦτα, ὁ Χριστὸς μὲ τὴ φράση αὐτὴ θέτει τὶς βάσεις γι᾿ αὐτὸ ποὺ θὰ συμβεῖ στοὺς κατοπινοὺς αἰῶνες ὅταν ἡ χριστιανικὴ ἱεραποστολὴ θὰ ἄνοιγε δρόμους βαδίζοντας σὲ ἄγνωστους τόπους, σὲ «ἀχαρτογράφητες» χῶρες καὶ οἱ μαθητὲς ἀκολουθοῦν δυναμικὰ κάνοντας πράξη τὸ λόγο Του. Εἶναι χαρακτηριστικὸ ὅτι ὁ Χριστὸς δὲν ἀναφέρεται μόνο στὶς περιοχὲς ποὺ κατοικοῦνταν ἢ ποὺ νόμιζαν τότε ὅτι κατοικοῦνταν, ἀλλὰ ὡς ὅριο θέτει τὴν ἴδια τὴ γῆ, ὁλόκληρο τὸν πλανήτη μας.

Καὶ ἐδῶ πρέπει νὰ ἐντοπίσουμε τὴν κύρια συνεισφορὰ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου στὸν κόσμο μας: εἶναι αὐτὸ ποὺ προϊόντος τοῦ χρόνου καὶ δεδομένων τῶν πολιτικῶν καὶ τῶν λοιπῶν συνθηκῶνἀνέλαβε νὰ κάνει πράξη τὴν προτροπὴ τοῦ Κυρίου καὶ νὰ μεταφέρει τὸ μήνυμα τῆς σωτηρίας « . . . ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς».

ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗ

Εἶναι δὲ ἐντυπωσιακὸ ὅτι αὐτὴ τὴν πρωτοκαθεδρία ἀποδέχθηκαν καὶ ἀποδέχονται δίχως καμία τάση ἀμφισβήτησης τὰ Πατριαρχεῖα Ἀλεξανδρείας, Ἀντιοχείας καὶ Ἱεροσολύμων – μὰ καὶ ὅσες Ἔκκλησίες ἀνακηρύχθηκαν στὴ νεώτερη ἐποχή, τὰ ὁποῖα ἄσκησαν καὶ ἀσκοῦν τὴν πολύπευρη προσφορά τους σὲ συγκεκριμένα, ἀμοιβαῖα σεβαστὰ -παρὰ κάποιες πρόσκαιρες ἀντιπαραθέσεις- τοπικὰ ὅρια.

Τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο ἀντιθέτως -ὅπως πανορθοδόξως εἶναι ἀποδεκτὸ- δὲν ἔχει οὔτε τοπικὰ οὔτε ἐθνικὰ ὅρια. Τὸ πεδίο δράσης του καὶ τὸ ὅριο τῆς εὐθύνης του εἶναι τὸ «ἔσχατον τῆς γῆς». Γιὰ τὸ λόγο αὐτὸ μὲ συνείδηση τῶν ὑποχρεώσεων του καὶ μὲ γενναιόφρονα ἀποδοχὴ τῆς εὐθύνης, ποὺ ἀπὸ αἰῶνες φέρει, ποιμαίνει τὴν Οἰκουμένη μὲ μαρτυρικὴ διαθεση καὶ φιλάδελφο πνεῦμα ἱδρύοντας συνεχῶς νέες Μητροπόλεις καὶ στελεχώνοντάς τες μὲ ἱκανοὺς ἱεράρχες καὶ κληρικούς, οἱ ὁποῖοι, παρὰ τὰ προβλήματα ποὺ ἀντιμετωπίζουν, κατηχοῦν, διδάσκουν, διαλέγονται, ἁγιάζουν καὶ ἐν τέλει σώζουν νέους καὶ παλαιοὺς πιστοὺς καὶ κάνουν πράξη τὴν ἐντολὴ τοῦ Κυρίου πρὸς τοὺς μαθητὲς καὶ πρὸς ὅλους μας.

Μέσα ἀπὸ τὴ μελέτη τῆς περικοπῆς τῶν Πράξεων καὶ τῆς ἐντολῆς τοῦ Κυρίου γιὰ κήρυξη τοῦ εὐαγγελίου στὰ πέρατα τῆς γῆς σβήνουν μπροστὰ ἀπὸ τὰ μάτια μας καὶ ξεθωριάζουν σιγὰ σιγὰ οἱ μικρόψυχες καὶ ὑστερόβουλες, ἐκ τῶν ὑστέρων, αἰτιάσεις, ἐνστάσεις καὶ ἀντιδράσεις, ὅσων συγχέουν τὸ « . . . ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς» μὲ τὰ στενὰ ὅρια τοῦ οἴκου, τῆς σκέψης καὶ τῆς καρδιᾶς τους.

Ἂς εὐχηθοῦμε, λοιπόν, ὁ σαρωτικὸς λόγος τοῦ Κυρίου, ποὺ διαλύει τὰ ὅρια καὶ σπάζει τὰ δεσμά, νὰ μᾶς πείσει νὰ θέσουμε τέλος στὴ λογικὴ τῶν διαιρέσεων καὶ ὁμαδοποιήσεων, νὰ ἐπικρατήσει ἡ πάγια πρακτικὴ καὶ ἡ ἀπὸ αἰῶνες ἐκπεφρασμένη ἐπιθυμία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου νὰ φέρει τὸ λόγο τοῦ Χριστοῦ «. . . ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς» καὶ ἡ Ἁγία καὶ Μεγάλη Σύνοδος νὰ διακηρύξει τὴν ἀγάπη καὶ τὴν ἀληθεία τῆς Ἐκκλησίας στὰ περάτα τῆς οἰκουμένης.

Σελίδα 1 από 4

ferriesingreece2

kalimnos

sportpanic03

 

 

eshopkos-foot kalymnosinfo-foot kalymnosinfo-foot nisyrosinfo-footer lerosinfo-footer mykonos-footer santorini-footer kosinfo-foot expo-foot