Τον τελευταίο χρόνο η χώρα μας ζει πρωτοφανείς καταστάσεις και καλείται να διαχειριστεί ένα μεγάλο θέμα με πολλές διαστάσεις και άλλες τόσες επιπτώσεις:

το προσφυγικό. Χιλιάδες ανθρώπινες ψυχές στοιβαγμένες σε κάθε είδους πλωτό μέσο διέσχισαν όλο αυτό το διάστημα τη θάλασσα του Αιγαίου με κίνδυνο της ζωής τους για να φτάσουν στην Ελλάδα και από κει στη Γη της Επαγγελίας… τις χώρες της βόρειας Ευρώπης.

Το χέρι που σε αυτό τους το ταξίδι τους κράτησε γερά όταν βρίσκονταν στη θάλασσα και τους τράβηξε έξω από αυτήν όταν κινδύνευαν να πνιγούν δεν ήταν άλλο από το χέρι των πληρωμάτων στα πλοία του πολεμικού ναυτικού και του λιμενικού σώματος…

… αλλά και το χέρι των ψαράδων, των ναυτικών, των απλών ανθρώπων στα νησιά του Αιγαίου που τους περιέθαλψαν μετά τη σωτηρία τους!

Αυτούς τους ανθρώπους θέλησε να… γνωρίσει η «Ρ», να μιλήσει μαζί τους και να μεταφέρει τις καταστάσεις που έζησαν αλλά και τα συναισθήματά τους στην προσπάθεια να σώσουν γυναίκες, άνδρες, παιδιά, ηλικιωμένους από τον πνιγμό.

Επέλεξε να αναφερθεί σε ένα πλοίο του πολεμικού μας ναυτικού, που πέρα από την κύρια αποστολή του δηλαδή την περιπολία του στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου, έχει επιφορτιστεί και με τη συμμετοχή στις επιχειρήσεις που σχετίζονται με το προσφυγικό ζήτημα.

Η κουβέντα μας με τον κυβερνήτη της κανονιοφόρου «ΟΡΜΗ» (Ρ- 230) πλωτάρχη Χρήστο Ρίζο ΠΝ με την ευκαιρία της ολιγοήμερης παραμονής του πλοίου στο λιμάνι της Ρόδου, αποτύπωσε την άγνωστη για πολλούς συμβολή του πολεμικού ναυτικού και ανέδειξε τον ουσιαστικό και καθοριστικό ρόλο που παίζει στο θαλάσσιο χώρο του Αιγαίου!

Ποια αποστολή έχει ανατεθεί στην κανονιοφόρο «Ορμή»;
Στο πλαίσιο κάλυψης του Ελλαδικού θαλασσίου χώρου περιοχή ευθύνης Α/ΓΕΕΘΑ σε συνεχή βάση, για εντοπισμό-αναγνώριση-αποτύπωση και παρακολούθηση στόχων ενδιαφέροντος, το Πoλεμικό ναυτικό συνδράμει, παράλληλα με έτερα μέσα και με την ανάπτυξη στο Αν. Αιγαίο Πολεμικών Πλοίων, όπως και το δικό μας, υπό τον επιχειρησιακό έλεγχο της Ναυτικής Διοίκησης Αιγαίου και κατ' επέκταση του Αρχηγείου Στόλου. Στο πλαίσιο της συνδρομής αυτής η Διοίκηση Πλοίων Επιτήρησης, η οποία υπάγεται στο Αρχηγείο Στόλου, έχει κατανείμει και άλλες κανονιοφόρους στο Ανατολικό Αιγαίο καθώς και πλοία σε λιμένες μόνιμης διασποράς.

Η Κ/Φ ΟΡΜΗ στη ΡόδοΗ Κ/Φ ΟΡΜΗ στη Ρόδο

H κύρια λοιπόν αποστολή του πλοίου είναι η επιτήρηση των Ανατολικών θαλασσίων μας συνόρων ενώ από τον Ιούλιο του 2014, σύμφωνα με απόφαση της κυβέρνησής μας, συνδράμουμε επιπλέον ενεργά και στο έργο του Λιμενικού Σώματος κυρίως σε επιχειρήσεις Έρευνας και Διάσωσης Παράνομα Εισερχόμενων Προσώπων. Στο πλαίσιο αυτό και πάντα, σε αρμονική συνεργασία με το Λιμενικό Σώμα και το Ενιαίο Κέντρο Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης, το συγκεκριμένο πλοίο, όπως και τα λοιπά πλοία της ΔΠΕ, περιπολεί σε περιοχές στο Ανατολικό Αιγαίο, εντός των Ελληνικών Χωρικών μας Υδάτων. Στο πλαίσιο αυτό επί των πλοίων επιβαίνουν άνδρες του Λιμενικού σώματος και της ελληνικής ακτοφυλακής ως σύνδεσμοι αλλά και ως υπεύθυνοι του αμιγώς αστυνομικού έργου. Στο έργο της Διοίκησης Πλοίων Επιτήρησης αρκετές φορές συνεπικουρούν και Πολεμικά Πλοία έτερων Διοικήσεων του Αρχηγείου Στόλου, όπως εκείνα της Διοίκησης Ταχέων Σκαφών καθώς και της Διοίκησης φρεγατών.

Τους τελευταίους μήνες το πολεμικό ναυτικό στην περιοχή μας είχε επιφορτιστεί με το έργο διάσωσης προσφύγων που κινδύνευαν στη θάλασσα. Τι προετοιμασίες έγιναν ;
Το ΠΝ αναγνωρίζοντας έγκαιρα τον κίνδυνο που ενέχει η ενεργός συμμετοχή του στις εν λόγω επιχειρήσεις, οργανώθηκε κατάλληλα όχι μόνο σε επιχειρησιακό επίπεδο αλλά και όσον αφορά την προστασία του προσωπικού του που υπηρετεί στα πλοία. Για τον σκοπό αυτό, το προσωπικό των πλοίων το οποίο ενδεχομένως θα έρθει σε άμεση επαφή με άτομα άγνωστου ιατρικού ιστορικού, έχει προληπτικά εμβολιαστεί ώστε να θωρακισθεί έναντι ικανού αριθμού μεταδιδόμενων νοσημάτων.

Επιπρόσθετα και προκειμένου να συμβάλει στην πλήρη εξυπηρέτηση των αναγκών των ανθρώπων που περισυλλέγονται κατά τις επιχειρήσεις Έρευνας και Διάσωσης, έχει πραγματοποιηθεί εφοδιασμός του πλοίου με διάφορα είδη πρώτης ανάγκης και εξοπλισμού, όπως εμφιαλωμένο νερό, κουβέρτες, επιπλέον σχεδίες και σωσίβια και φαρμακευτικό υλικό Α' βοηθειών κ.α, που ίσως απαιτηθούν.

Επιχειρείτε σε συγκεκριμένη περιοχή;
Όπως ήδη ανέφερα οι περιοχές και οι ώρες περιπολίας μας, όπως αυτές έχουν καθορισθεί από το ΠΝ σε συνεργασία με το ΛΣ, κατά κύριο λόγο έχουν επικεντρωθεί σε συγκεκριμένες περιοχές στις οποίες έχουν παρατηρηθεί προσφυγικές ροές. Αν όμως απαιτηθεί η παρουσία μας σε κάποιο άλλο σημείο μετά από ειδοποίηση θα συνδράμουμε άμεσα κατόπιν σχετικών διαταγών. Γενικότερα πάντως η φύση της αποστολής μας δεν έχει αλλάξει και παράλληλα με τα κύρια καθήκοντά μας που, όπως προείπα είναι η επιτήρηση του ανατολικού Αιγαίου το ενδιαφέρον μας έχει επικεντρωθεί στην Έρευνα και Διάσωση.

Θα θέλατε να μας μιλήσετε για τα περιστατικά διάσωσης προσφύγων και μεταναστών;
Ως γνωστόν τα περιστατικά έρευνας και διάσωσης είναι αρκετά και αντίστοιχα μεγάλος είναι και ο αριθμός των ανθρώπων που έχουν διασωθεί, από μονάδες του Πολεμικού Ναυτικού. Η συνδρομή όμως του ΠΝ δεν σταματά στην περιπολία και την διάσωση ανθρώπινων ζωών αφού στην συνέχεια, σε αρκετές περιπτώσεις συνεπικουρούμε το ΛΣ και στην ασφαλή μετακίνηση των ανθρώπων αυτών από μικρονήσους σε ενδιάμεσες νήσους όπου υπάρχουν καλύτερες υποδομές για την υποδοχή αυτών.

Τα περιστατικά αυτά θα ήταν κάτι το πρωτόγνωρο για τα πληρώματα καθώς δεν θα είχαν τέτοια εμπειρία, πως το αντιμετώπισαν;
Ο ζήλος, η αφοσίωση και ο επαγγελματισμός του προσωπικού των πλοίων είναι χαρακτηριστικά που ανέκαθεν διέκριναν και διατηρούσαν σε υψηλό επίπεδο τις μονάδες και το αξιόμαχο του στόλου. Σε αυτά μπορεί να προστεθεί και η αυταπάρνηση που επέδειξαν τα μέλη των πληρωμάτων όταν κλήθηκαν, σε αρκετές των περιπτώσεων, με αντίξοες καιρικές συνθήκες να διασώσουν σχεδόν το σύνολο των ναυαγών. Υπήρχαν βεβαίως δυστυχώς και περιπτώσεις όπου τα πλοία κλήθηκαν να ανασύρουν από την θάλασσα και άτομα τα οποία δεν κατάφεραν να επιβιώσουν. Ακόμα όμως και σε αυτές τις περιπτώσεις το προσωπικό των πλοίων ανταποκρίθηκε πλήρως στα καθήκοντά του.

Ο κ. Ρίζος με τον ύπαρχο της Κ/Φ ΟΡΜΗ υποπλοίαρχο Αλέξανδρο Πρωτόπαπα ΠΝΟ κ. Ρίζος με τον ύπαρχο της Κ/Φ ΟΡΜΗ υποπλοίαρχο Αλέξανδρο Πρωτόπαπα ΠΝ

Μήπως η ευθύνη ήταν μεγαλύτερη επειδή στο σκάφος βρίσκονταν περισσότεροι άνθρωποι;
Η ευθύνη περισυλλογής από την θάλασσα και ασφαλούς μεταφοράς αυτών των ανθρώπων δεν μετριάζεται με τον αντίστοιχα αυξανόμενο αριθμό τους. Αντιθέτως αναγνωρίζοντας τον κίνδυνο και το ρίσκο που πήραν οι εν λόγω συνάνθρωποί μας κάνοντας αυτό το δύσκολο ταξίδι, νιώθουμε καθήκον να συνδράμουμε όπως μπορούμε στην ανακούφισή τους.

Στο πλοίο λαμβάνονται κάποια μέτρα ασφαλείας λόγω της ύπαρξης μεγάλου αριθμού προσφύγων;
Το πλοίο λαμβάνει προληπτικά τα απαραίτητα μέτρα προφύλαξης για ευνόητους λόγους, και υπάρχει πάντα η ετοιμότητα και η εγρήγορση για πιθανή απρόβλεπτη κατάσταση, καθώς δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε την ταυτότητα των ανθρώπων αυτών. Παρ΄όλα αυτά δεν έχουν σημειωθεί περιστατικά βίας ή απείθειας εκ μέρους τους, και είναι στο σύνολό τους συνεργάσιμοι με τις υποδείξεις του πληρώματος.

Αντίθετα σε πολλές των περιπτώσεων τα πληρώματα έχουν εισπράξει την έμπρακτη ευγνωμοσύνη εκ μέρους τους.

Ποια είναι τα συναισθήματα του πληρώματος στις επιχειρήσεις διάσωσης;
Το προσωπικό συμπαραστέκεται στους διασωθέντες αντιλαμβανόμενο την δύσκολη θέση του. Προφανώς και παρά τον επαγγελματισμό που μας διακατέχει ουδείς εξ ημών δεν μπορεί να παραβλέψει την αγωνία και τον κίνδυνο που είναι έκδηλα στα πρόσωπα όλων αυτών των συνανθρώπων μας, κυρίως των πιο αδυνάτων εξ αυτών, όπως είναι τα παιδιά, οι γυναίκες και οι ηλικιωμένοι.

Στο πλαίσιο αυτό η ηγεσία του ΠΝ έχει μεριμνήσει να παρασχεθεί κατάλληλη ψυχολογική υποστήριξη στα μέλη των πληρωμάτων που συμμετέχουν σε τέτοιες αποστολές, εάν αυτό απαιτηθεί. Πάντως αξίζει να τονισθεί ότι το φρόνημα και η προθυμία εν γένει του προσωπικού είναι πάντοτε στο υψηλότερο επίπεδο παρά τις όποιες αντικειμενικές δυσκολίες.

Και μπορεί να μην ζείτε όλοι τέτοια περιστατικά αλλά τα μοιράζεστε είτε καλά είτε κακά μέσα από την αφήγηση…
Τα πληρώματα των πλοίων του ΠΝ είναι αρκετά δεμένα μεταξύ τους και μέσα από αυτή τη διαδικασία, πέρα από τα συναισθήματα τους, ανταλλάσσουν τις εμπειρίες τους και τις όποιες πληροφορίες στο πλαίσιο των αποστολών τους, έτσι ώστε να γνωρίζουμε τις δυσκολίες και τις προκλήσεις που ενδεχόμενα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε ανεξάρτητα από τον τομέα που επιχειρούμε.

Εδώ στα νησιά μας, η παρουσία του πολεμικού ναυτικού είναι συνυφασμένη με τη ζωή των κατοίκων και δεν είναι λίγες οι φορές που έχει προσφέρει σε έκτακτες καταστάσεις…
Το πολεμικό ναυτικό μέσα από την συνεχή παρουσία του ήταν πάντοτε κοντά στους κατοίκους της νησιωτικής Ελλάδας. Έτσι πέρα από τις ασκήσεις που συμβάλλουν στην επιχειρησιακή του εκπαίδευση και τις αποστολές του τόσο σε εθνικό όσο και σε συμμαχικό πλαίσιο έχει αναλάβει πλήθος άλλων αποστολών στο πλαίσιο κοινωνικής αρωγής ιδιαίτερα των απομακρυσμένων νήσων του Αν. Αιγαίου.

Έτσι στο ανωτέρω πλαίσιο η παρουσία των πλοίων, όπως και το δικό μας εξασφαλίζει, όταν αυτό απαιτηθεί, την ασφαλή μεταφορά συμπολιτών μας, με ιδιαίτερη έμφαση στην ανακούφιση των αναξιοπαθούντων συμπολιτών μας , εγκύων κτλ. από μικρότερες νήσους σε μεγαλύτερες, ώστε να τους παρασχεθεί η απαραίτητη ιατρική περίθαλψη.

Η ενεργής και πολύπλευρη συμμετοχή των πλοίων όπως και το δικό μας περιλαμβάνει αποστολές όπως το πρόγραμμα Προληπτικής Ιατρικής στα ακριτικά νησιά του Αιγαίου, σε συνδυασμό με ιατρικό προσωπικό όπως του σωματείου "Ανοιχτή Αγκαλιά".

Παράλληλα συμμετέχει σε διάφορες εορταστικές εκδηλώσεις οι οποίες λαμβάνουν χώρα σε διάφορα νησιά του Αν. Αιγαίου με την επίδειξη σημαίας σε διάφορες εθνικές και θρησκευτικές γιορτές, καθώς και με μεταφορές επισήμων, μεταφορά λειψάνων, κ.α., ενώ συνδράμει όπου και όταν απαιτηθεί στο πλαίσιο των σχεδίων πολιτικής προστασίας.

Για μεγάλα διαστήματα θα είστε μακριά από τις οικογένειές σας…
Τα πληρώματα των πλοίων εκ φύσεως της αποστολής είναι υποχρεωμένα να βρίσκονται μακριά από την βάση τους και κατ' επέκταση τις εστίες τους και τις οικογένειές τους για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Παρά τις δυσκολίες έχουμε μάθει να ζούμε με αυτό μέσα στην καθημερινότητά μας και το έχουμε αποδεχτεί.

Όταν βρίσκεστε στο λιμάνι της Ρόδου για να γίνει ο εφοδιασμός με καύσιμα και τρόφιμα με τι ασχολείται το πλήρωμα;
Όταν το πλοίο είναι εν όρμω το πλήρωμα είναι επιφορτισμένο με τα καθήκοντα καθημερινής υπηρεσίας του πλοίου που αφορούν στην συντήρηση του υλικού καθώς και τον ανεφοδιασμό. Άλλωστε το πλοίο βρίσκεται σε συνεχή ετοιμότητα απόπλου γι΄αυτό και το πλήρωμα βρίσκεται πάντοτε σε επιφυλακή. Υπάρχουν βέβαια και αρκετές περιπτώσεις όπου λόγω δυσμενών καιρικών συνθηκών το πλοίο θα αναγκαστεί να καταπλεύσει στη γειτονική Σύμη.

Πάντως το πλήρωμα του πλοίου στο σύνολό του είναι πολύ ευχαριστημένο και με την πόλη αλλά και με τους κατοίκους της, αφού η Ρόδος είναι ένα από τα πλέον όμορφα μέρη της χώρας μας και έτσι η έξοδος του προσωπικού, όταν αυτό είναι εφικτό, πάντα το ικανοποιεί και το ξεκουράζει.

Η ΡΟΔΙΑΚΗ