Εκατομμύρια τραπεζικοί λογαριασμοί έχουν αδειάσει απροειδοποίητα εξαιτίας της επιβολής κατασχέσεων, φέρνοντας απρόσμενα σε απόγνωση και σε απελπιστική οικονομική κατάσταση όχι μόνο τους δικαιούχους αλλά ακόμη και συνδικαιούχους, οι οποίοι δεν έχουν οφειλές!

Σύμφωνα με τα όσα αποκάλυψε χθες μιλώντας σε ημερίδα του Συνηγόρου του Πολίτη η δικηγόρος της Ελληνικής Ενωσης Τραπεζών, Σύλβια Φιλιππάκη, κάθε συστημική τράπεζα έχει κληθεί από το 2015 να διεκπεραιώσει περίπου 1.500.000 κατασχετήρια (ηλεκτρονικά και χειρόγραφα). Αυτό σημαίνει ότι και οι τέσσερις συστημικές τράπεζες έχουν εκτελέσει 6.000.000 κατασχετήρια.

Τα ηνία
Πρώτη και… με διαφορά σε αριθμό κατασχέσεων είναι η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, η οποία από το 2015 μέχρι και τον Μάιο του 2018 έχει επιβάλει συνολικά 4,85 εκατομμύρια κατασχέσεις τραπεζικών λογαριασμών. Συγκεκριμένα, το 2015 επιβλήθηκαν από την ΑΑΔΕ περίπου 650.000 κατασχέσεις, το 2016 ο αριθμός τους έφθασε το 1.300.000, το 2017 εκτοξεύτηκαν σε 1.700.000, ενώ στο πρώτο πεντάμηνο του τρέχοντος έτους οι κατασχέσεις σε τραπεζικούς λογαριασμούς από την ΑΑΔΕ έχουν αγγίξει το 1.200.000!

Σε πολλές περιπτώσεις οι τράπεζες, στις οποίες στέλνονται με ηλεκτρονικά μέσα τα κατασχετήρια, δεν βρίσκουν πλέον χρήματα στους λογαριασμούς των οφειλετών. Για το λόγο αυτόν, οι κατασχέσεις τραπεζικών λογαριασμών γίνονται πλέον πιο στοχευμένα, σύμφωνα με τα όσα ανέφερε ο διοικητής της ΑΑΔΕ, Γ. Πιτσιλής, μιλώντας στην ίδια ημερίδα. Ο επικεφαλής της ΑΑΔΕ υποστήριξε ότι το τελευταίο διάστημα έχει μειωθεί ο αριθμός των κατασχετηρίων. Πρόσθεσε, δε, ότι μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου έχουν εισπραχθεί ληξιπρόθεσμες οφειλές 4 δισ. ευρώ.

Οπως διευκρίνισε εξάλλου ο κ. Πιτσιλής, η ΑΑΔΕ δεν επιβάλλει αναγκαστικά μέτρα είσπραξης σε όσους χρωστούν έως 500 ευρώ, αλλά επικεντρώνεται σε όσους έχουν μεγαλύτερες οφειλές. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε, 993.000 φορολογούμενοι χρωστούν έως 3.000 ευρώ τα οποία είναι χρέη που βεβαιώθηκαν μέχρι το τέλος του 2017, ενώ «φρέσκα» χρέη έως 3.000 ευρώ έχουν 1,2 εκατομμύριο νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

Σοκ…
Οι κατασχέσεις τραπεζικών λογαριασμών έχουν προκαλέσει σοβαρά προβλήματα υγεία σε αρκετούς πολίτες. Οπως τόνισε χαρακτηριστικά ο ειδικός γραμματέας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους Φώτης Κουρμούσης, στο τηλεφωνικό κέντρο της Γραμματείας απευθύνονται γιατροί οι οποίοι καταγγέλλουν περιστατικά πολιτών που μεταφέρονται στα νοσοκομεία σε σοβαρή κατάσταση επειδή λιποθύμησαν μπροστά στα ΑΤΜ των τραπεζών, όταν, σε κάθε περίπτωση, εμφανίστηκε μηδενικό υπόλοιπο στο λογαριασμό τους.

Στο στόχαστρο ρυθμισμένες οφειλές μέχρι και αναπηρικά επιδόματα
Χαρακτηριστικά του παραλογισμού που επικρατεί σε πολλές περιπτώσεις κατασχέσεων τραπεζικών λογαριασμών είναι τα παρακάτω περιστατικά που περιγράφονται στην ετήσια έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη:

* Οφειλέτης προσήλθε στην αρμόδια ΔΟΥ εντός της προθεσμίας των 30 ημερών που όριζε το ειδοποιητήριο που έλαβε και ρύθμισε την οφειλή του, για να πληροφορηθεί αργότερα ότι η ΔΟΥ είχε προχωρήσει στην έκδοση κατασχετηρίου προ της λήξης της προθεσμίας και παρά τη ρύθμιση οι τραπεζικοί λογαριασμοί του είχαν δεσμευθεί.

* Κληρονόμοι μετά το θάνατο συγγενικών τους προσώπων επισκέπτονται την εφορία για τη διαγραφή των θανόντων από το Μητρώο της ΔΟΥ χωρίς να διαπιστώσουν κάποια οφειλή. Στη συνέχεια απειλούνται με αναγκαστικά μέτρα για οφειλές για τις οποίες δεν ενημερώθηκαν από την εφορία κατά τη δήλωση του θανάτου.

* Γονείς ανηλίκων και ατόμων με αναπηρία καταγγέλλουν ότι προνοιακά βοηθήματα και επιδόματα τα οποία χορηγούνται σε ανήλικους και ΑμεΑ κατσχέθηκαν για οφειλές των γονέων.

* Κατά την ηλεκτρονική τραπεζική συναλλαγή προστέθηκε κατά λάθος ένα μηδενικό παραπάνω από λογιστήριο εταιρίας στη μισθοδοσία υπαλλήλου και αντί για 1.000 ευρώ στο λογαριασμό του εμφανίστηκε το ποσό των 10.000 ευρώ. Ο υπάλληλος είχε μεγάλη οφειλή στην εφορία και η τράπεζα κατέσχεσε όλο το ποσό. Οταν το λάθος έγινε αντιληπτό, ούτε η εφορία ούτε η τράπεζα επέτρεψαν την ακύρωση της συναλλαγής. Η υπόθεση βρίσκεται στα δικαστήρια.

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου

Ωστόσο, μια σειρά από κοινωνικά και προνοιακά επιδόματα μπορούν να εξαιρεθούν από τις κατασχέσεις ακόμη κι αν πιστώνονται σε λογαριασμούς μη δηλωμένους ως «ακατάσχετους».

Συγκεκριμένα, τα ακατάσχετα είναι:

— Το κοινωνικό εισόδημα αλληλεγγύης,

— Το κοινωνικό μέρισμα,

— Η εφάπαξ οικονομική ενίσχυση σε χαμηλοσυνταξιούχους,

— Το επίδομα ΟΑΕΔ,

— Το επίδομα θέρμανσης,

— Τη διατροφή ανήλικου τέκνου,

— Τα προνομιακά επιδόματα,

— Την επιδότηση ενοικίου,

— Τα χρήματα από τη λοταρία αποδείξεων,

— Χρήματα που υπάγονται στο ακατάσχετο όριο μισθού ή σύνταξης 1000€

— Το ακατάσχετο όριο τραπεζικού λογαριασμού 1250€.

Πρόκειται για το σύστημα μέσω του οποίου η αποστολή των κατασχετηρίων και η επιβολή κατασχέσεων σε καταθέσεις, εισοδήματα και περιουσιακά στοιχεία φορολογουμένων που δεν πληρώνουν εμπρόθεσμα τις οφειλές τους προς το Δημόσιο θα γίνονται μαζικά και αυτοματοποιημένα. Αμέσως μόλις μια οφειλή γίνεται ληξιπρόθεσμη, το σύστημα θα ενεργοποιεί αυτόματα τη διαδικασία ηλεκτρονικής αποστολής κατασχετηρίου σε όλες τις τράπεζες για τη δέσμευση και την κατάσχεση του ποσού της οφειλής από τα υπόλοιπα των τραπεζικών λογαριασμών του οφειλέτη, ώστε το Δημόσιο να μην χάνει καθόλου χρόνο στη διεκδίκηση των οφειλών. Διαδικασίες-εξπρές θα δρομολογούνται και για απλήρωτα χρέη άνω των 500 ευρώ για τα οποία επιτρέπονται κατασχέσεις κινητών και ακινήτων περιουσιακών στοιχείων.

Η λειτουργία του συστήματος αυτού αποσκοπεί στην επιτάχυνση της είσπραξης των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο, με τη βελτίωση του τρόπου συλλογής, επεξεργασίας και αξιοποίησης πληροφοριών από πηγές εκτός φορολογικής και τελωνειακής διοίκησης σχετικά με το οικονομικό προφίλ και την περιουσιακή κατάσταση των οφειλετών κυρίως όμως με την μαζικοποίηση και αυτοματοποίηση της αποστολής κατασχετηρίων και της επιβολής κατασχέσεων σε βάρος όσων εξ αυτών δεν εξοφλούν τις οφειλές τους εμπρόθεσμα.

Το νέο αυτό πληροφοριακό σύστημα θα έχει τη δυνατότητα διασύνδεσης και αμφίδρομης επικοινωνίας με συστήματα τρίτων φορέων (Εθνικό Ληξιαρχείο/Δημοτολόγιο, Εθνικό Κτηματολόγιο, Δικαστικές Αρχές, Γενικό Εμπορικό Μητρώο -ΓΕΜΗ, πιστωτικά ιδρύματα, συμβολαιογράφοι, το Ελληνικό Χρηματιστήριο και το σύστημα ΕΡΓΑΝΗ) των οποίων οι πληροφορίες κρίνονται απαραίτητες για να σχηματιστεί μιας πλήρης εικόνα σχετικά με τη συμπεριφορά του κάθε οφειλέτη και να οργανωθεί αποτελεσματικότερα ο επιχειρησιακός σχεδιασμός για τη λήψη αναγκαστικών μέτρων είσπραξης από τη φορολογική και τελωνειακή διοίκηση.

Το πλήρες αντικείμενο του έργου «είναι η αυτοματοποίηση και κεντρικοποίηση των διαδικασιών είσπραξης οφειλών και η βελτίωση της λειτουργίας της φορολογικής και τελωνειακής διοίκησης στον τομέα των εσόδων, μέσω της ανάπτυξης και λειτουργίας ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος παρακολούθησης, διαχείρισης και αυτοματοποίησης των διαδικασιών που συνεπάγονται οι οφειλές και η παροχή αυξημένης ποιότητας υπηρεσιών προς τους συναλλασσόμενους με αυτήν πολίτες».

Το έργο βρίσκεται σε φάση υλοποίησης με τελικό σκοπό την έναρξη της λειτουργίας του νέου πληροφοριακού συστήματος στο τέλος του 2019, δηλαδή το αργότερο σε 15,5 μήνες. Με στόχο τον καλύτερο συντονισμό των ενεργειών για την εκτέλεση του πολύ δύσκολου αυτού έργου, ο διοικητής της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, Γ. Πιτσιλής, εξέδωσε πρόσφατα δύο αποφάσεις με τις οποίες συνέστησε:

– Δεκαεπταμελή Ομάδα Διοίκησης Προγράμματος (ΟΔΠ), η οποία αναλαμβάνει την καθοδήγηση και την παρακολούθηση της εξέλιξης των ενεργειών και δράσεων που απαιτούνται για την υλοποίηση του Προγράμματος.
– Δωδεκαμελή Συντονιστική Επιτροπή για τη διοίκηση, τη διαχείριση, την καθοδήγηση και την παρακολούθηση της εξέλιξης υλοποίησης του προγράμματος. Πρόεδρος της Επιτροπής είναι ο ίδιος ο διοικητής της ΑΑΔΕ. Στο πλαίσιο του έργου της, η Συντονιστική Επιτροπή θα προβαίνει, μεταξύ άλλων:

α) στη λήψη αποφάσεων επί των προτάσεων της Ομάδας Διοίκησης Προγράμματος (ΟΔΠ) για την αντιμετώπιση ζητημάτων που ενδέχεται να προκύψουν κατά την υλοποίηση του Προγράμματος.

β) στην έγκριση και την παρακολούθηση της υλοποίησης του χρονοδιαγράμματος των δράσεων και ενεργειών για την ολοκλήρωση του έργου, καθώς και του σχεδιασμού επιμέρους προγραμμάτων, δράσεων και ενεργειών που απαιτούνται για την υλοποίηση αυτού

γ) στην παροχή κατευθύνσεων και οδηγιών προς όλες τις εμπλεκόμενες υπηρεσιακές μονάδες και Επιτροπές, Ομάδες Εργασίας ή Εργου, όποτε αυτό κρίνεται σκόπιμο για την ομαλή υλοποίηση του Προγράμματος

δ) στην ανάληψη πρωτοβουλιών για την επίλυση προβλημάτων και για την άρση δυσκολιών που δεν εμπίπτουν στις αρμοδιότητες της Ομάδας ή δεν δύνανται να αντιμετωπιστούν από αυτήν

ε) στην εισήγηση της ένταξης δαπανών στον προϋπολογισμό της ΑΑΔΕ για την υλοποίηση του έργου.

Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τα όσα αναφέρονταν στο έγγραφο προκήρυξης του έργου, το οποίο δημοσιεύθηκε στις αρχές του 2017:

* «Σήμερα, ως προς τον κύκλο ζωής μιας οφειλής (ληξιπρόθεσμης ή όχι), υποστηρίζονται από υφιστάμενα συστήματα της ΓΓΔΕ (Taxis, Taxisnet, ICIS, ELENXIS) μεμονωμένες λειτουργίες. Παρόλα αυτά, ακόμα και αυτές σχεδιάστηκαν και υλοποιήθηκαν με βάση τις ανάγκες και τους χρήστες των αναφερόμενων συστημάτων και όχι με επίκεντρο την οφειλή και την επιχειρησιακή ροή που αυτή συνεπάγεται και δεν οδηγούν σε αυτοματοποιημένες και μαζικοποιημένες διαδικασίες είσπραξης. Επιπλέον, για την αποτελεσματική παρακολούθηση και διαχείριση των οφειλών είναι πλέον μεγαλύτερη η ανάγκη εμπλουτισμού της πληροφορίας που τις συνοδεύει, καθώς και η επέκταση της πληροφόρησης από πηγές εκτός της φορολογικής και τελωνειακής διοίκησης. Τέλος σημαντική θεωρείται η παροχή της δυνατότητας πλήρους σύγχρονης ενημέρωσης των φορολογούμενων πολιτών και επιχειρήσεων στις πληροφορίες οφειλών και επιστροφών».

* «Με βάση τα παραπάνω, το εν λόγω σύστημα φιλοδοξεί να αποτελέσει ένα σύστημα στο οποίο:

1. Επίκεντρο σε επίπεδο πληροφορίας θα είναι οι οφειλές και η παρακολούθηση – διαχείριση αυτών με βάση τις προβλεπόμενες
επιχειρησιακές ροές.

2. Ολες οι εμπλεκόμενες υπηρεσίες της φορολογικής και τελωνειακής διοίκησης θα μπορούν να έχουν πλήρη εικόνα μιας οφειλής και των ενεργειών που έχουν γίνει από τη γένεσή της μέχρι και την εξόφληση ή διαγραφή της.

3. Οι φορολογούμενοι πολίτες και επιχειρήσεις θα έχουν πλήρη ενημέρωση στις πληροφορίες των ενεργών οφειλών τους, σε ιστορικές πληροφορίες οφειλών και πληρωμών, καθώς και σε πληροφορίες επιστροφών, συμψηφισμών και ρυθμίσεων.

4. Διαδικασίες, οι οποίες σήμερα γίνονται μεμονωμένα ή/ και χειροκίνητα (ενδεικτικά αναφέρονται επιδόσεις, κατασχέσεις) θα μπορούν να γίνονται μαζικά και αυτοματοποιημένα εξοικονομώντας έτσι σημαντικούς πόρους τόσο σε ανθρώπινο δυναμικό όσο και σε αναλώσιμα και χρηματικούς πόρους».

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου

Στο πρώτο εξάμηνο του έτους τα νέα ληξιπρόθεσμα χρέη άγγιξαν τα 5,2 δις. ευρώ και στο υπουργείο Οικονομικών φοβούνται μια νέα έκρηξη χρεών το επόμενο διάστημα καθώς οι φορολογούμενοι θα πρέπει να εξοφλούν το ένα ραβασάκι μετά το άλλο. Οι οφειλέτες υπό αναγκαστικά μέτρα είσπραξης αυξάνονται κατά 700 κάθε εργάσιμη μέρα του χρόνου και οι ρυθμοί αυξάνονται (τον Ιανουάριο του 2018 άγγιξαν και τους 900 κάθε εργάσιμη ημέρα καθώς αυξήθηκαν κατά 17.800 σε έναν μήνα ή στα 1.067.857 συνολικά.

Τι μπορεί να κατάσχει η Εφορία για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές των φορολογούμενων
Τραπεζικές καταθέσεις: Το ακατάσχετο των καταθέσεων σε πιστωτικά ιδρύματα σε έναν και μοναδικό ατομικό ή κοινό λογαριασμό είναι 1.250 ευρώ, μηνιαίως, για κάθε φυσικό πρόσωπο και σε ένα μόνο πιστωτικό ίδρυμα. Στην περίπτωση που ο μισθός ή η σύνταξη κατατίθεται σε τραπεζικό λογαριασμό, απαιτείται η γνωστοποίησή του με την υποβολή ηλεκτρονικής δήλωσης στο πληροφοριακό σύστημα της Φορολογικής Διοίκησης.
Μισθοί, συντάξεις, επιδόματα: Ποσά που δικαιούται να εισπράξει ο οφειλέτης, μπορεί να τα κατάσχει η ΑΑΔΕ ανεξάρτητα από το ύψος της ληξιπρόθεσμης οφειλής. Για ποσά μισθών, συντάξεων και ασφαλιστικών βοηθημάτων κατασχέσεις γίνονται άνω των 1.000 και έως 1.500 ευρώ το μήνα επιτρέπεται η κατάσχεση στα χέρια του εργοδότη ή του ασφαλιστικού ταμείου ποσοστού 50% επί του τμήματος πάνω από τα 1.000 και μέχρι τα 1.500 ευρώ, ενώ από ποσά άνω των 1.500 ευρώ το μήνα επιτρέπεται η κατάσχεση στα χέρια του εργοδότη ή του ασφαλιστικού ταμείου του συνόλου του υπερβάλλοντος των 1.500 ευρώ.
Αυτοκίνητα, σκάφη αναψυχής: Ο εισπρακτικός μηχανισμός μπορεί να προχωρήσει σε κατάσχεση αυτοκινήτου, σκάφους ή οποιουδήποτε άλλου κινητού περιουσιακού στοιχείου για οφειλές άνω των 500 ευρώ.
Ακίνητα: Ο νόμος δίνει το δικαίωμα στην ΑΑΔΕ να κατάσχει ακίνητο ακόμη και για πρώτη κατοικία του οφειλέτη για ληξιπρόθεσμο χρέος άνω των 500 ευρώ. Ωστόσο το μέτρο επιβάλλεται για μεγάλες οφειλές.

Αξίζει να σημειωθεί πως οι πλειστηριασμοί είναι το έσχατο αναγκαστικό μέτρο που παίρνει η Εφορία για να εισπράξει τα ληξιπρόθεσμα χρέη, καθώς έχουν προηγηθεί οι δεσμεύσεις και οι κατασχέσεις περιουσιακών στοιχείων.

Η διαδικασία της αναγκαστικής είσπραξης οφειλών (επιβολή κατάσχεσης επί κινητών και ακινήτων του οφειλέτη, κατάσχεση στα χέρια τρίτου, έκδοση προγράμματος πλειστηριασμού κινητών και ακινήτων) αναστέλλεται σε περίπτωση υπαγωγής των οφειλών σε πρόγραμμα νομοθετικής ρύθμισης ή διευκόλυνσης τμηματικής καταβολής οφειλής και τήρησης των όρων αυτών, καθώς και σε περίπτωση εκ του νόμου αναστολής ή κατόπιν απόφασης Δικαστηρίου.

Ποινική δίωξη για μη καταβολή χρεών υποβάλλεται υποχρεωτικά από τον προϊστάμενο ΔΟΥ ή του Ελεγκτικού Κέντρου που έχει την αρμοδιότητα για την επιδίωξη είσπραξης της οφειλής προς τον Εισαγγελέα Πρωτοδικών της έδρας του, εφόσον δεν καταβάλλονται τα βεβαιωμένα στη Φορολογική Διοίκηση χρέη (προς το Δημόσιο, τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, τις επιχειρήσεις και τους οργανισμούς του ευρύτερου δημόσιου τομέα) για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των τεσσάρων μηνών και υπερβαίνουν το συνολικό ποσόν των 100.000 ευρώ.

Ποια είναι τα περιουσιακά στοιχεία των οφειλετών που δεν μπορεί να κατάσχει η Εφορία
Τα πράγματα της προσωπικής χρήσης του οφειλέτη και της οικογένειάς του και ιδίως ρούχα, κλινοστρώματα, έπιπλα εφόσον τα πράγματα αυτά είναι απαραίτητα για τις στοιχειώδεις ανάγκες της διαβίωσής τους.
Τα τρόφιμα και καύσιμη ύλη, απαραίτητα στον οφειλέτη και την οικογένειά του για τρεις μήνες.
Τα παράσημα και τα αναμνηστικά αντικείμενα, τα χειρόγραφα, οι επιστολές, τα οικογενειακά έγγραφα και τα επαγγελματικά βιβλία.
Τα βιβλία, μουσικά όργανα, εργαλεία τέχνης που προορίζονται για την επιστημονική ή καλλιτεχνική και γενικότερα την πνευματική μόρφωση και ανάπτυξη του οφειλέτη ή της οικογένειάς του.