Φωτιές στην Αρχαιολογική Υπηρεσία άναψε η ανακοίνωση της Κατερίνας Περιστέρη περί ταφικού μνημείου που σχετίζεται με τον Ηφαιστίωνα.

Ταυτοχρόνως, ο υπουργός Πολιτισμού δέχεται σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες εισηγήσεις για την τοποθέτηση κάποιας επιτροπής, η οποία να εξετάσει τα πεπραγμένα στον λόφο Καστά.«Εκθέτει την υπηρεσία η διατύπωση θεωριών χωρίς την κατάθεση επιστημονικών τεκμηρίων», επισημαίνει ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων. «Αιδώς Αργείοι ή μήπως αχρείοι;», απαντά η ανασκαφέας. Και ο ΣΕΑ με τη σειρά του σημειώνει πως δεν θα απαντήσει «στη νέα προσβλητική επιστολή της επικεφαλής της ανασκαφικής ομάδας του μνημείου στον λόφο Καστά της Αμφίπολης, ούτε όμως και θα πτοηθεί στην άσκηση της καταστατικής αρχής του, συγκεκριμένα την προστασία της αρχαιολογικής κληρονομιάς από κάθε κατάχρηση, υλική ή πνευματική».

Με ανακοινώσεις εκατέρωθεν συνεχίζεται, λοιπόν, το σίριαλ της Αμφίπολης. Σε ευθεία αμφισβήτηση της επιστημονικής θέσης που διατύπωσε η κ. Περιστέρη, η οποία συνέδεσε το ταφικό μνημείο στον τύμβο Καστά με τον Ηφαιστίωνα, προχώρησε ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων (ΣΕΑ).

Το... μυστήριο που έκρυβαν οι Καρυάτιδες του Τύμβου Καστά μπορεί να μην έχει αποκαλυφθεί πλήρως, όμως οι κόντρες δίνουν και παίρνουν

«Επικοινωνιακή εκμετάλλευση»
Συγκεκριμένα ο σύλλογος, σε ανακοίνωσή του, κατηγορεί εμμέσως πλην σαφώς την κ. Περιστέρη για ιδιοτελή επικοινωνιακή εκμετάλλευση της έρευνας ενός σπουδαίου μνημείου.

«Ο θόρυβος που ξέσπασε πάλι γύρω από την ανασκαφή στον λόφο Καστά της Αμφίπολης, και την εικαζόμενη συσχέτιση του ευρήματος με τον Ηφαιστίωνα, δικαιώνει για μια ακόμη φορά την έγκαιρη αντίδραση του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων στην ιδιοτελή επικοινωνιακή εκμετάλλευση της έρευνας ενός σπουδαίου μνημείου», αναφέρει η ανακοίνωση.Αδυνατώ να κατανοήσω την ενορχηστρωμένη και χυδαία επίθεση που δέχομαι από συγκεκριμένους συναδέλφους, λέει η κ. Περιστέρη.

«Η διατύπωση θεωριών από τους ανασκαφείς, χωρίς την κατάθεση των αποδεικτικών τεκμηρίων στη διεθνή επιστημονική κοινότητα, εκθέτει την Αρχαιολογική Υπηρεσία στο σύνολό της. Καλούμε κάθε θεσμικά υπεύθυνο να επιβάλει την τήρηση της επιστημονικής δεοντολογίας και τις διατάξεις του αρχαιολογικού νόμου».

Η κ. Περιστέρη ανταπαντά με μία επιστολή που ξεκινά: «Αιδώς Αργείοι ή μήπως αχρείοι;» και συνεχίζει: «Σε μία νέα, πρωτοφανή και ανήθικη επίθεση προς την ανασκαφική μου ομάδα και σε εμένα προσωπικά, ο ΣΕΑ -του οποίου είμαι ακόμα μέλος- επιχειρεί για πολλοστή φορά, αφενός μεν να απαξιώσει την προσωπικότητά μου και το επιστημονικό μου κύρος, αφετέρου δε να ?υποδείξει? στη νέα πολιτική ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού το πώς πρέπει να κινηθεί σχετικά με την ανασκαφή του τύμβου Καστά Αμφίπολης». Η αρχαιολόγος ισχυρίζεται πως πρόκειται για «μια μικρή ομάδα, επικεφαλής του ΣΕΑ», που στρέφονται ευθέως εναντίον της, «χωρίς σε καμία περίπτωση να εκφράζουν την άποψη του συνόλου των μελών του, την οποία άλλωστε ούτε ζήτησαν, ούτε έλαβαν υπόψη».

«Αδυνατώ να κατανοήσω τη μικρότητα, τη μιζέρια, την εχθρότητα, την αντισυναδελφική συμπεριφορά και την ενορχηστρωμένη και χυδαία επίθεση που δέχομαι από συγκεκριμένους ?συναδέλφους?», αναφέρει σε άλλο σημείο της μακροσκελούς επιστολής της.

Σύμφωνα με πληροφορίες μας, ο υπουργός Αριστείδης Μπαλτάς δέχτηκε εισήγηση για «επιτροπεία» στη συγκεκριμένη ανασκαφή, αλλά -ορθώς- δεν την έκανε δεκτή, μετά και τις σχετικές αρνητικές τοποθετήσεις κορυφαίων υπηρεσιακών παραγόντων.

ethnos.gr

Είναι ίσως το μοναδικό μνημείο που έχει προκαλέσει τόσες πολλές συγκρούσεις και μίση. Ο λόγος για τον Τάφο της Αμφίπολης και το νέο γύρο αντιπαραθέσεων για τον «ένοικο» του Τάφου αλλά και για την προσπάθεια απαξίωσης που κάποιοι επιχειρούν.

Με την κατηγορηματική δήλωση: "Απορρίψτε τις θεωρίες περί Ηφαιστίωνα", απαντά σε όσα έγιναν γνωστά το απόγευμα της Τετάρτης, ο καθηγητής κλασσικής αρχαιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Πάνος Φάκλαρης, ο οποίος επί 36 χρόνια θήτευσε στις ανασκαφές της Βεργίνας. 
«Με τα στοιχεία που έχουμε ως τώρα αυτό που μπορώ να πω είναι οτι δεν μπορεί να συνδεθεί σε καμία περίπτωση με τον Ηφαιστίωνα» δήλωσε ο κ. Φάκλαρης σε ραδιοφωνική συνέντευξη στον Real FM, καταρρίπτοντας τους ισχυρισμούς της Κατερίνας Περιστέρη.

«Πρόκειται για ένα ταφικό μνημείο με ταφές μέσα, ενώ ο Ηφαιστίωνας δεν είχε ταφεί στη Μακεδονία», υποστήριξε, ενώ σχολιάζοντας την επιγραφή που βρέθηκε είπε πως «δεν υπάρχει κανένα στοιχείο ότι Μέγας Αλέξανδρος έδωσε εντολή να χτιστεί αυτό το μνημείο».

Πέραν όλων αυτών, αμφισβήτησε και τα λεγόμενα του υπεύθυνου αρχιτέκτονα της ανασκαφής, Μιχάλη Λεφαντζή, σχετικά με το λιοντάρι της Αμφίπολης, τονίζοντας ότι δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να το συνδέουμε με το λόφο Καστά. Όπως είπε «το λιοντάρι πρέπει να αποσυσχετιστεί από τον τύμβο Καστά γιατί βρέθηκε σε απόσταση 2χλμ. Δεν έχει καμία σχέση με τον τύμβο και το ταφικό μνημείο».

Επίθεση από Παναγιωταρέα

Πυρά κατά της κυβέρνησης εξαπέλυσε η υπεύθυνη επικοινωνίας του μνημείου της Αμφίπολης, Άννα Παναγιωταρέα μετά και τις σημερινές δηλώσεις της Κατερίνας Περιστέρη ότι από τον Δεκέμβριο του 2014 δεν έχουν προχωρήσει καθόλου οι διαδικασίες συντήρησης στο μνημείο. 
Μιλώντας σε πολύ έντονο τόνο στην εκπομπή της Τατιάνας Στεφανίδου η κυρία Παναγιωταρέα είπε χαρακτηριστικά: «Ντροπή! Ο τάφος της Αμφίπολης δεν ανήκει σε κανένα κόμμα. Αφήνουν τον σπουδαίο αρχαιολογικό "θησαυρό" να σαπίσει". Το υπουργείο δεν στέλνει συντηρητές ώστε να γίνουν αυτά που πρέπει και να προχωρήσουν οι διαδικασίες που χρειάζονται» και πρόσθεσε:
«Δηλαδή τι θα θέλατε μια τόσο σημαντική ανακάλυψη να την αφήσουμε κάτω από τη γη για να μη παρεξηγηθεί ο ΣΥΡΙΖΑ. Δεν είμαστε σοβαροί».

«Είπε η κυρία Περιστέρη και ο κύριος Λεφατζής ότι δεν έχει προχωρήσει από το Δεκέμβριο του 2014 η συντήρηση των ευρημάτων μέσα στο ταφικό συγκρότημα, δηλαδή στο ψηφιδωτό, στις Καρυάτιδες και επίσης είναι χωρίς καθόλου συντήρηση στους δύο παράπλευρους τοίχους του ταφικού συγκροτήματος. Θέλω να πω όμως ότι ως τον Δεκέμβρη, το Υπουργείο Πολιτισμού με την κυρία Μενδώνη που είχε την ευθύνη του μνημείου, είχαν τελειώσει όλο το εσωτερικό του μνημείου από τα διάφορα βάρη της οροφής, από τα χώματα κτλ. Έχουν επίσης καλύψει το μνημείο με μία πολύ μεγάλη τέντα... και επομένως, το προφύλαξαν πάρα πολύ. Δεν έχει πρόβλημα το μνημείο εσωτερικά. Έχουν πρόβλημα όμως τα αντικείμενα που είναι εσωτερικά. Ένα είναι αυτό.

Το δεύτερο είναι ότι η Αμφίπολη δυστυχώς έχει πολύ κακό καιρό. Βρέχει συνεχώς. Είναι φυσικό. Τα χώματα από την κορυφή πέφτουν προς την πλευρά του τάφου και κάνουν μεγάλη ζημιά στον περίβολο» είπε η κυρία Παναγιωταρέα.  «Δεν μπορεί ένα τέτοιο μνημείο να μένει έτσι. Δεν στέλνει το Υπουργείο συντηρητές που χρειάζονται, δεν προχωράει τις μελέτες που χρειάζονται ώστε να αρχίσει αμέσως η συντήρηση και κάποια στιγμή, αυτό το μνημείο που είναι η μεγαλύτερη ανακάλυψη μετά τον Ανδρόνικο το 1977 στη Βεργίνα, να αποδοθεί στον κόσμο. Δεν μπορεί να έρχονται δεκάδες πούλμαν, τα οποία περνάνε σε έναν κατσικόδρομο και φτάνουν μέσα σε ένα κατσικόσυρμα και βλέπουν από μακριά έναν λόφο που δεν καταλαβαίνουν τι είναι. Θα μου πείτε δεν υπάρχουν χρήματα.

Αν και δεν υπήρχαν, ούτε στις 13 Αυγούστου του 2014 που η ανασκαφή ήταν σε πλήρη έκταση. Υπήρχαν πολύ σημαντικοί χορηγοί. Αυτά όλα, το Δεκέμβριο σταμάτησαν. Το μνημείο το συνέδεσαν με την προηγούμενη κυβέρνηση. Μα το μνημείο ανήκει σε όλους τους Έλληνες. Αυτά τα πράγματα δεν γίνονται πουθενά. Ούτε στη Ζιμπάμπουε! Αν υπάρχει βούληση, χρήματα βρίσκονται». 

imerisia.gr

Δύο σημαντικές έρευνες στη Λακωνία, στο Ξηροκάμπι και στις Αμύκλες έκλεισαν για φέτος, έχοντας δώσει εξαιρετικής σημασίας ευρήματα. 

Χωρίς επιχορηγήσεις, χωρίς πόρους, χωρίς βοήθεια, οι Ελληνες αρχαιολόγοι συνεχίζουν με επιμονή, επιστημοσύνη και αγάπη, μέσω των συστηματικών ανασκαφών που διεξάγουν, να φέρνουν στο φως σημαντικά στοιχεία για το παρελθόν και την Ιστορία της χώρας μας.

Στην πεδιάδα της Σπάρτης, στον λόφο του Αγίου Βασιλείου, κοντά στο χωριό Ξηροκάμπι, ανασκάπτεται από την επίτιμη έφορο Αδαμαντία Βασιλογάμβρου και τους συνεργάτες της ένα νέο μυκηναϊκό ανάκτορο, το μοναδικό που έχει εντοπιστεί στη Λακωνία. Στις έρευνες, που ξεκίνησαν το 2009, έχουν εντοπισθεί πολλές πινακίδες της Γραμμικής Β', στην οποία πρώτα καταγράφηκε η ελληνική γλώσσα. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι η συγκεκριμένη ανασκαφή χαρακτηρίζεται μία από τις πιο σπουδαίες συστηματικές στον τομέα της ελληνικής προϊστορίας.

Η ανασκαφή του Ιερού του Αμυκλαίου Απόλλωνα διεξάγεται υπό τη διεύθυνση του ομότιμου καθηγητή Αγγελου Δεληβορριά, με τη συνεργασία του Σταύρου Βλίζου. Εκεί αποκαλύπτεται ένα από τα σημαντικότερα ελληνικά ιερά με έναρξη ζωής στα γεωμετρικά χρόνια.

Ο ναός

Πλαστικό ρυτό σε σχήμα κεφαλής ταύρου
 

Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται στον ναό του Απόλλωνα, τον ξεχωριστό Θρόνο, που είναι έργο επώνυμου αρχιτέκτονα, του Βαθυκλή. Το Ιερό έχει υποστεί εκτεταμένη καταστροφή κατά το παρελθόν.

Στο Ξηροκάμπι, με την εφαρμογή μεθόδων γεωφυσικής διασκόπησης, έχουν εντοπιστεί θαμμένα οικοδομικά κατάλοιπα σε έκταση τουλάχιστον 35 στρεμμάτων. Η πρώτη εγκατάσταση έγινε κατά τον 17ο- 16ο αι. π.Χ. και έζησε μια καταστροφή, πιθανόν από πυρκαγιά, τέλη 15ου-αρχές 14ου αι. π.Χ.

Σφραγιδόλιθος με απεικόνιση ναυτίλου
 

Στη συνέχεια, ιδρύονται νέα ισχυρά και εκτεταμένα ανακτορικά κτίρια. Αναπτύσσονται περιμετρικά μιας μεγάλης κεντρικής αυλής, στις δύο πλευρές της οποίας (νότια και δυτική) έχει αποκαλυφθεί στοά επί πεσσοκιονοστοιχίας.

Σε δωμάτιο του ορόφου της Δυτικής Στοάς φυλασσόταν ένα αρχείο του ανακτόρου, η ανασκαφή του οποίου βρίσκεται σε εξέλιξη.

Οι ωμές πήλινες πινακίδες, στις οποίες με χαραγμένα τα κείμενα σε Γραμμική Β' γραφή, διατηρήθηκαν χάρη σε πυρκαγιά που επίσης κατέστρεψε τα νέα ανακτορικά κτίρια κατά την ΥΕ ΙΙΙ Α περίοδο (14ος αι. π.Χ.).

Το δάπεδο του δωματίου όπου βρίσκονται το αρχείο και τα σπασμένα πιθάρια, όπως έχει καταρρεύσει μετά την καταστροφή

Το αρχείο περιλαμβάνει πινακίδες όλων των γνωστών από τα άλλα ανακτορικά κέντρα τύπων, φυλλόσχημες και σελιδόσχημες, καθώς και ετικέτες και πήλινα σφραγίσματα.

Στα κείμενα αναφέρονται παροχές αγαθών σε ιερό ή ιερά, ανδρικά και γυναικεία ονόματα, τοπωνύμια και ο τίτλος άναξ, στη γενική πτώση άνακτος.

Οπως η σημειώνει η κ. Βασιλογάμβρου, η κεραμεική και οι επιγραφές θα πρέπει να μελετηθούν επισταμένως.

Κάτι που γίνεται καθ' όλη τη διάρκεια του έτους που η αρχαιολόγος δεν είναι στην ανασκαφή.

Η ίδια δεν αναφέρει ονόματα, ούτε πρώιμα συμπεράσματα.

Λεπτομέρεια από τον χώρο του αρχείου
 

Τονίζει μονάχα πως χρειάζεται «πολλή δουλειά και μελέτη».

Με λατρευτικές - θρησκευτικές πρακτικές συνδέεται ένα από τα κτίρια που ανασκάπτονται ανατολικά της αυλής, το Κτίριο Α. Η φωτιά έψησε και διατήρησε σε ικανό ύψος την ωμοπλινθοδομή και την πηλοκονία των εσωτερικών διαχωριστικών τοίχων του, στο οποίο έχουν μέχρι στιγμής ερευνηθεί δέκα δωμάτια.

Περιείχαν πολλά χαρακτηριστικά λατρευτικά αντικείμενα και σκεύη, όπως πήλινα ειδώλια βοοειδών και ελεφαντοστέινο ειδώλιο ανδρικής μορφής που κρατάει νεαρό μοσχαράκι ή ταύρο, μεγάλο πήλινο ρυτό σε σχήμα κεφαλής ταύρου, λίθινη πρόχους με διπλό χείλος, δύο μεγάλοι τρίτωνες κ.ά.

Λαιμός λίθινης τελετουργικής πρόχου

Εκτός αυτών βρέθηκαν πολλά μικρά διακοσμητικά αντικείμενα καθώς και σφραγιδόλιθοι, αιγυπτιακοί σκαραβαίοι κ.ά. Σε ένα δωμάτιο φυλάσσονταν, πιθανόν τακτοποιημένα σε κιβώτιο από οργανικό υλικό, είκοσι ένα χάλκινα ξίφη, ενώ κάτω από το δάπεδο ενός άλλου, βρέθηκε πυκνό στρώμα από οστά ζώων, αγγεία και πολύτιμα μικροαντικείμενα.

Τοιχογραφίες
Μεγάλη ποσότητα θραυσμάτων τοιχογραφιών με χαρακτηριστικά μυκηναϊκά θέματα που βρέθηκαν στην επίχωση ενός δεύτερου κτιρίου (Κτίριο Β) και σε χώρο απόθεσης απορριμμάτων σε αδόμητη περιοχή, τεκμηριώνει την ύπαρξη τοιχογραφικού διακόσμου στα ανακτορικά οικοδομήματα.

Το αρχαιολογικό ερευνητικό πρόγραμμα του Αγίου Βασιλείου εντάσσεται στα προγράμματα της Αρχαιολογικής Εταιρείας. Η ανασκαφική ομάδα λαμβάνει τώρα μέτρα προστασίας και ετοιμάζεται για τη μελέτη του υλικού.

ΣΤΟΝ ΛΟΦΟ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
Νέα κομμάτια από τον Θρόνο του Αμυκλαίου Απόλλωνα

Διπλασιάζεται ο αρχαιολογικός χώρος με τα αποτελέσματα της φετινής ανασκαφής, καθώς, όπως λέει στο «Εθνος» ο καθηγητής αρχαιολογίας Σταύρος Βλίζος, αποκαλύφθηκε η συνέχεια του περιβόλου στη δυτική σειρά του λόφου της Αγίας Κυριακής, όπου βρίσκεται το ιερό του Αμυκλαίου Απόλλωνα (5 χιλιόμετρα από τη Σπάρτη). Εντοπίζεται επίσης κατοίκηση εξωτερικά του τείχους και -πολύ σημαντικό- σπόλια (τμήματα από αρχιτεκτονικά μέλη) του Θρόνου.

Με τις έρευνες προηγούμενων ετών είχαν εντοπιστεί στην κορυφή του λόφου λείψανα του πρωτοελλαδικού - μεσοελλαδικού οικισμού και προσδιορίστηκε η πρώτη μνημειακή φάση του ιερού στα υστερογεωμετρικά χρόνια.

Κατά τις φετινές εργασίες ανατράπηκαν οι γνώσεις και για τη μορφή του περιβόλου που θεωρούνταν ότι ήταν πεταλόσχημος. Διατρέχει ολόκληρη τη δυτική κλιτύ του λόφου σε συνολικό μήκος περίπου 50 μ. και, κατά τόπους, σε μέγιστο σωζόμενο ύψος 1,20 μ. Σε όλο του το μήκος το τείχος εδράζεται επάνω στον φυσικό πορώδη βράχο του λόφου, ο οποίος έχει λαξευτεί δημιουργώντας δύο άνδηρα συνολικού πλάτους 2,50 μ.

Υποθεμελίωση
Στο μεγαλύτερο τμήμα της πορείας του τείχους σώζεται η υποθεμελίωση από αδρούς λίθους μεγάλου μεγέθους και, ενίοτε, η εσωτερική τειχοδομία από μεγάλου μεγέθους επεξεργασμένους κροκαλοπαγείς λίθους, ασβεστόλιθους και πωρόλιθους σε σειρές. Η κατασκευή δεν μπορεί ακόμη να χρονολογηθεί με ασφάλεια λόγω της διαταραχής, όμως είναι βέβαιο ότι το τείχος δέχθηκε επεμβάσεις στην εξωτερική του πλευρά κατά την ύστερη αρχαιότητα και τα πρωτοχριστιανικά χρόνια.

Στο βορειοδυτικό τμήμα του τείχους, κοντά στη μνημειακή είσοδο προς το ιερό, εντοπίσθηκε ρωμαϊκή δεξαμενή διαστάσεων 4 επί 4 μ. Στο κέντρο της υπήρχε ένα ακέραιο δωρικό κιονόκρανο με υποτραχήλιο. Λόγω της ιδιαίτερης τυπολογίας του μπορεί να αποδοθεί με βεβαιότητα στον ναό του Απόλλωνα, αφού συμπληρώνει ένα παρόμοιο στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Σπάρτης που είχε βρεθεί στο ιερό.

Του χρόνου θα ξεκινήσουν και οι εργασίες ανάδειξης του χώρου σύμφωνα με πενταετές πρόγραμμα της ομάδας. Ο χώρος θα παραδοθεί στο κοινό το 2019.

Πηγή: Εθνος