Αν κάνετε τακτικές και σύντομες αυτοεξετάσεις με την μέθοδο της ψηλάφησης στον λαιμό σας, τότε αυτό είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους για την έγκαιρη ανίχνευση του καρκίνου του θυρεοειδούς.

Ο καρκίνος του θυρεοειδούς είναι ένας τύπος καρκίνου που εμφανίζει πολύ μεγάλα ποσοστά επιβίωσης (το ποσοστό πενταετούς επιβίωσης είναι περίπου 97%), εφόσον εντοπιστεί στα πρώτα στάδια.

Θυρεοειδής: Πώς να κάνετε αυτοεξέταση

Η αυτοεξέταση γίνεται με ψηλάφηση στον λαιμό σας. Είναι μια απλή διαδικασία που μπορεί να γίνει σχεδόν οπουδήποτε. Θα σας βοηθήσει να έχετε ένα ποτήρι νερό και έναν καθρέφτη. Από εκεί και πέρα ο θυρεοειδής σας είναι εύκολο να εντοπιστεί, αφού βρίσκεται μπροστά στον λαιμό σας (δείτε το βίντεο που ακολουθεί για λεπτομέρειες).

Ο δρ Jeffrey Mechanick, κλινικός καθηγητής της Ιατρικής, Ενδοκρινολογίας, Διαβήτη και Νοσημάτων των Οστών στην Σχολή Ιατρικής του νοσοκομείου Mount Sinai και πρόεδρος της AACE, συνιστά τα ακόλουθα βήματα:

Πρώτα, εντοπίστε τον θυρεοειδή σας αδένα, ο οποίος είναι πάνω από την κλείδα σας και κάτω από το λάρυγγα σας. Δεν πρέπει να συγχέεται ο θυρεοειδής με το “μήλο του Αδάμ”, το οποίο βρίσκεται πάνω από το θυρεοειδή αδένα.
Εστιάστε σε αυτό το μέρος του λαιμού, γείρετε το κεφάλι σας προς τα πίσω και αρχίστε να καταπίνετε το νερό από το ποτήρι.
Κοιτάξτε το λαιμό σας στον καθρέφτη, ενώ καταπίνετε, και δώστε προσοχή για τυχόν στατικούς ή κινούμενους όγκους.
Δείτε και το σχετικό βίντεο:

Φαρυγγίτιδα είναι η δυσφορία, ο πόνος, ή η φαγούρα στον λαιμό. Τις περισσότερες φορές είναι τόσο ενοχλητική, ώστε κάνει ακόμα και την κατάποση του σάλιου μια επώδυνη διαδικασία.

Η φαρυγγίτιδα προκαλείται από πρήξιμο στο πίσω μέρος του λαιμού (φάρυγγα) μεταξύ των αμυγδαλών και του λάρυγγα.

Συνήθως είναι αποτέλεσμα του κοινού κρυολογήματος, της γρίπης, του ιού Κοξάκι ή της μονοπυρήνωσης.

φαρυγγίτιδα

Επίσης, υπάρχουν και ορισμένα βακτήρια που μπορούν να προκαλέσουν φαρυγγίτιδα σε ορισμένες περιπτώσεις:

Πονόλαιμος και φαρυγγίτιδα μπορεί να προκληθεί από στρεπτόκοκκο ομάδας Α.
Λιγότερο συχνά, βακτήρια όπως η γονόρροια και τα χλαμύδια μπορεί επίσης να προκαλέσουν πονόλαιμο.
Οι περισσότερες περιπτώσεις φαρυγγίτιδας συμβαίνουν κατά τους χειμερινούς μήνες. Η ασθένεια συχνά εξαπλώνεται μεταξύ των μελών της οικογένειας και των ατόμων του στενού κύκλου του ασθενούς.

Συμπτώματα

Το κύριο σύμπτωμα είναι ο πονόλαιμος. Άλλα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:

Πυρετό
Πονοκέφαλο
Πόνο στις αρθρώσεις, μυϊκούς πόνους
Δερματικά εξανθήματα
Πρησμένοι λεμφαδένες στον λαιμό
Αντιμετώπιση

Οι περισσότεροι πονόλαιμου προκαλούνται από ιούς. Τα αντιβιοτικά δεν βοηθούν τον ιογενή πονόλαιμο. Χρησιμοποιώντας αυτά τα φάρμακα όταν, μάλιστα, δεν είναι απαραίτητα μπορεί να μειώσει την δράση τους σε μελλοντικό χρόνο, όταν για κάποιο λόγο θα είναι όντως απαραίτητα. Γι' αυτό, ακολουθείτε πάντοτε τις συμβουλές του γιατρού σας, ο οποίος μπορεί να εκειτμήσει σωστά αν χρειάζεται να πάρετε αντιβίωση.

Ο πονόλαιμος αντιμετωπίζεται με αντιβιοτικά, εάν:

Έχετε στρεπτόκοκκο. Αυτός μπορεί να διαγνωστεί μόνο με εξέταση από τον γιατρό σας.
Έχετε χλαμύδια ή γονόρροια. Επίσης, μόνο ο γιατρός σας μπορεί να το εκτιμήσει αυτό.
Ο πονόλαιμος της φαρυγγίτιδας που οφείλεται σε γρίπη μπορεί να ξεπεραστεί με αντιιικά φάρμακα. Οι παρακάτω συμβουλές μπορούν να σας βοηθήσουν να αισθανθείτε καλύτερα:

Πιείτε άφθονα υγρά με καταπραϋντική δράση. Μπορείτε να πίνετε είτε ζεστά, όπως τσάι με λεμόνι και μέλι, ή κρύα, όπως παγωμένο νερό.
Κάντε γαργάρες πολλές φορές την ημέρα με ζεστό αλμυρό νερό (1/2 κουταλάκι του γλυκού αλάτι σε 1 φλιτζάνι νερό).
Πιπιλίστε σκληρές καραμέλες ή παστίλιες λαιμού.
Η χρήση ενός υγραντήρα δωματίου για μην είναι ξηρός ο αέρας στο σπίτι σας θα σας βοηθήσει πολύ.
Δοκιμάστε απλά φάρμακα χωρίς συνταγή, όπως η ακεταμινοφαίνη.
Πιθανές επιπλοκές

Λοίμωξη του ωτός
Ιγμορίτιδα
Απόστημα κοντά στις αμυγδαλές
Πότε να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας

Καλέστε το γιατρό σας εάν:

Ο πονόλαιμός σας δεν έχει περάσει μετά από αρκετές ημέρες
Έχετε υψηλό πυρετό, διόγκωση των λεμφαδένων στον λαιμό σας, ή εξάνθημα
Ζητήστε άμεση ιατρική φροντίδα εάν έχετε πόνο στο λαιμό και δυσκολία στην αναπνοή ταυτόχρονα.

https://www.nlm.nih.gov

Σήμερα είναι πολύ συχνή η περίπτωση ασθενών στους οποίους σε τυχαίο έλεγχο θυρεοειδούς ή μετά από υποψία του ιατρού και έλεγχο θυρεοειδούς, έγινε η διάγνωση ενός ή περισσότερων όζων στον θυρεοειδή αδένα, συνήθως με υπερηχογράφημα.

Τί είναι αυτό που ονομάζουμε όζος θυρεοειδούς;

Οι όζοι του θυρεοειδούς αδένα είναι δυνατό να αντιπροσωπεύουν διάφορες καλοήθεις οντότητες,
αλλά και κακοήθεις: κυστικούς σχηματισμούς, αδενώματα, καρκινώματα και άλλα. Στην πλειονότητα τους οι όζοι του θυρεοειδούς είναι καλοήθεις, αλλά δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι σε αρκετές περιπτώσεις, συνυπάρχουν στον ίδιο ασθενή ή και ακόμη και στον ίδιο όζο του ασθενούς η καλοήθεια με την κακοήθεια, π.χ. ένας ασθενής να έχει καλοήθεις και κακοήθεις όζους ταυτόχρονα ή σε έναν ασθενή να υπάρχει μια “καλοήθης” κύστη η οποία σε ένα σημείο της έχει καρκίνο.

Οι όζοι είναι δυνατό να ψηλαφούνται, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις γίνονται αντιληπτοί μόνο με το υπερηχογράφημα. Οι όζοι είναι δυνατό να είναι λειτουργικοί, δηλαδή να εκκρίνουν θυρεοειδικές ορμόνες. Όταν κάποιος όζος εκκρίνει ορμόνες είναι πιο σπάνιο να είναι καρκίνος.

Οι όζοι θυρεοειδούς είναι τέσσερις φορές πιο συχνοί στις γυναίκες και η συχνότητα αυξάνει με την ηλικία, με την έκθεση σε ραδιενεργό ακτινοβολία και με την μειωμένη πρόσληψη ιωδίου. Είναι σαφές ότι οι ασθενείς με κακοήθεια θα πρέπει να χειρουργούνται, όπως επίσης και ασθενείς με αμφιβολία για κακοήθεια η οποία δεν μπορεί να διευκρινισθεί.

Τα μέσα τα οποία χρησιμοποιούμε για την διάγνωση και έλεγχο του θυρεοειδούς αδένα και των παθήσεων του είναι:

1. εξετάσεις αίματος(ορμόνες θυρεοειδούς, TSH, θυρεοσφαιρίνη, καλσιτονίνη, αντισώματα, κτλ)

2. Υπερηχογράφημα θυρεοειδούς

3. Σπινθηρογράφημα θυρεοειδούς

4. Βιοψία με λεπτή βελόνη (FNAB-Fine Needle Aspiration Biopsy)

5. Αξονική τομογραφία

6. Μαγνητική τομογραφία

Εξετάσεις αίματος:

Με τις εξετάσεις αίματος, ελέγχουμε την λειτουργία του θυρεοειδή αδένα ως σύνολο και ελέγχουμε για παθήσεις όπου έχουμε αυξημένο αριθμό αντισωμάτων όπως η θυρεοειδίτιδα Hashimoto για παράδειγμα. Επίσης σε συγκεκριμένες ομάδες ασθενών ελέγχουμε και για ορμόνες οι αυξημένες τιμές των οποίων θέτουν υποψία για καρκίνωμα.

Υπερηχογράφημα θυρεοειδούς

Με το υπερηχογράφημα γίνεται απεικονιστικός έλεγχος του θυρεοειδούς. Ελέγχεται δηλαδή η δομή του. Εδώ αναγνωρίζονται οι όζοι καθώς και αλλοιώσεις στην αρχιτεκτονική του από άλλες ενδεχόμενες παθήσεις. Η μορφή ενός όζου στο υπερηχογράφημα μας δίνει στοιχεία σχετικά με την καλοήθεια ή κακοήθεια αυτού.

Σπινθηρογράφημα θυρεοειδούς

Με το σπινθηρογράφημα διευκρινίζουμε την λειτουργικότητα του θυρεοειδή σε κάθε τμήμα του και την λειτουργικότητα των όζων εάν υπάρχουν. Εξ αιτίας της χαμηλής διαγνωστικής του αξίας σχετικά με την κακοήθεια ή όχι ενός όζου, η συγκεκριμένη εξέταση χρησιμοποιείται σε πολύ περιορισμένο αριθμό περιπτώσεων σήμερα.

Βιοψία με λεπτή βελόνη (FNAB-Fine Needle Aspiration Biopsy)

Με την FNA λαμβάνουμε υλικό με λεπτή βελόνα από τον θυρεοειδή ή τους όζους και το υλικό αυτό ελέγχεται στο μικροσκόπιο για να διευκρινιστεί εάν υπάρχει ή όχι κακοήθεια.

Τέσσερα είναι τα πιθανά αποτελέσματα από την FNA:

1. Θετικό για κακοήθεια-καρκίνο

2. Καλόηθες δείγμα

3. Δείγμα μη επαρκές για διάγνωση

4. Δείγμα ύποπτο για καρκίνο

Στην περίπτωση όπου υπάρχει θετικό αποτέλεσμα για κακοήθεια, δρομολογείται η περαιτέρω χειρουργική θεραπεία του ασθενούς. Στην περίπτωση που το δείγμα είναι καλόηθες τότε ο ασθενής υποβάλλεται ξανά σε FNA σε έξι μήνες και εάν και τότε δεν υπάρχει καμία διαφορά, τότε ελέγχεται ο ασθενής μια φορά τον χρόνο.

Εάν υπάρξει κάποια ανησυχητική για κακοήθεια αλλαγή, τότε δρομολογείται η περαιτέρω χειρουργική θεραπεία του ασθενούς. Στην περίπτωση που το δείγμα είναι μη επαρκές για διάγνωση, κάτι το οποίο θα φανεί μετά την κυτταρολογική του εξέταση και ανάλυση, θα πρέπει να επαναληφθεί η εξέταση μέχρις ότου υπάρξει ικανοποιητικό δείγμα. Εάν παρά τις επαναληπτικές λήψεις δειγμάτων δεν γίνει εφικτή η λήψη ικανοποιητικού δείγματος, θα πρέπει να δρομολογηθεί χειρουργική αντιμετώπιση.

Στην περίπτωση που το δείγμα είναι ύποπτο για καρκίνο, αυτό σημαίνει ότι το δείγμα είναι επαρκές και η εξέταση έγινε σωστά, αλλά δεν είναι δυνατό να διευκρινιστεί από αυτή την εξέταση εάν υπάρχει κακοήθεια ή όχι, λόγω της φύσης της νόσου και τους περιορισμούς της εξέτασης. Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να αντιμετωπιστεί χειρουργικά ο ασθενής.

Σε περίπτωση πολλαπλών όζων είναι σαφές ότι δεν είναι δυνατό να ελεγχθούν όλοι για κακοήθεια, αλλά μόνο οι πιο ύποπτοι. Σε τέτοιες περιπτώσεις υπό συνθήκες είναι ασφαλέστερο να χειρουργείται ο ασθενής ώστε αποκλειστεί το ενδεχόμενο αδιάγνωστου καρκίνου. Χειρουργική θεραπεία επίσης συνίσταται και σε ασθενείς οι οποίοι έχουν μεν καλοήθη νόσο, αλλά δεν μπορούν να ακολουθήσουν το πρόγραμμα της προβλεπόμενης παρακολούθησης με εξετάσεις ανά τακτά χρονικά διαστήματα.

Τελικά σε ποιες περιπτώσεις πρέπει να χειρουργηθώ εάν έχω όζους στον θυρεοειδή;

1. Όταν έχει προκύψει ότι πρόκειται για καρκίνο

2. Όταν δεν μπορεί να αποκλειστεί ο καρκίνος.

3. Όταν δεν είναι δυνατό να εξαχθεί ασφαλές συμπέρασμα μετά από επανειλημμένες βιοψίες FNA

4. Όταν οι όζοι είναι πολλαπλοί και δεν είναι δυνατό να ελεγχθούν όλοι για αποκλεισμό κακοήθειας και ο ασθενής δεν μπορεί να ακολουθήσει τακτικό πρόγραμμα παρακολούθησης ακόμη και εάν το αποτέλεσμα της βιοψίας FNA μιλάει για καλοήθεια ενός όζου ο οποίος και εξετάστηκε.

5. Όταν οι όζοι δημιουργούν λειτουργικό πρόβλημα με τις ορμόνες που παράγουν

6. Όταν οι όζοι δημιουργούν προβλήματα λόγω πίεσης που ασκούν σε γύρω ιστούς, π.χ τραχεία προκαλώντας δύσπνοια.

7. Γενικά όταν ο ασθενής δεν είναι δυνατό να παρακολουθηθεί συχνά με εξετάσεις και να επισκέπτεται τον ιατρό στα προβλεπόμενα διαστήματα.


Ανδρέας Μπακογιάννης
Χειρουργός
www.absurgery.gr
ΘΥΡΕΟΕΙΔΗΣ || ΟΖΟΙ