Β.Πης: Κως - Μια πόλη στην μετανάστευση

Μάρτιος 01, 2016
jumbo-banner

Γράμμα από τα σύνορα της Ευρώπης

Ένα απ’ τα πλεονεκτήματα του να ζω στην Ευρώπη, είναι να απολαμβάνω την μετακίνηση μου εντός της Ευρώπης, χωρίς να μου κάνουν έλεγχο διαβατηρίου ή να πληρώνω τέλος για τη βίζα. Να μετακινούμαι σε χώρες που βρίσκονται σε καθεστώς ειρήνης πάνω από 70 χρόνια, και να αντιλαμβάνομαι πόσο υπέροχο και σημαντικό είναι αυτό. Να κοιτάζω, από το τελευταίο σύνορο της Ευρώπης, το νοτιοανατολικό Αιγαίο με περηφάνια τη σημαία της Ευρώπης ν’ ανεμίζει με τα χρυσά αστεράκια, δίπλα στην ελληνική σημαία, στις επάλξεις του Μεσαιωνικού Κάστρου της Κω, στα σύνορα μεταξύ Ευρώπης και Ανατολής .

Αλλά ζω σε μια Ευρώπη που θ’ έπρεπε ν’ αρχίσω να ανησυχώ.
Η υψηλή και ανεξέλεγκτη συνεχιζόμενη ροή προσφύγων, απ’ τα αντίπερα παράλια, έχει προκαλέσει έντονη ανησυχία στους κατοίκους της Κω. Το καλοκαίρι του 2015, η κατάσταση ήταν πολύ κρίσιμη. Σ΄ ένα νησί που το καλοκαίρι φιλοξενεί σε καθημερινή βάση πάνω από εκατό χιλιάδες τουρίστες, από χώρες της δυτικής αλλά και της ανατολικής Ευρώπης, η παραμονή 7 ή και 10 χιλιάδων προσφύγων, εκτεθειμένοι σε κοινή θέα χωρίς υποδομές, δημιούργησε έντονα συναισθήματα αλληλεγγύης αλλά και απόρριψης. Η Ευρωπαϊκή Ένωση μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο αντιμετωπίζει μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της.

Αν στην Αθήνα μάς θεωρούν ‘‘Τουρκόσπορους’’, επειδή η Ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου άργησε ή δεν έφτασε ποτέ, τότε σίγουρα αγνοών την ιστορία της Κω. Στις παρυφές της Ευρώπης, στο νότιο ανατολικό άκρου του Αιγαίου, σταυροδρόμι και κοιτίδα πολιτισμών, θρησκειών αλλά και γέφυρα οικονομικής, πολιτικής και πνευματικής επικοινωνίας τριών ηπείρων η Κως αντλεί ιστορία από τα βάθη των αιώνων. Το Αρχιπέλαγος του Αιγαίου, Ελληνικό, αποτελεί μια θαυμαστή ενότητα που διακρίνεται για την πολλαπλότητα και την ιδιαιτερότητά του. Η τεράστια πολιτισμική του παράδοση με αδιάκοπη συνέχεια χιλιάδων χρόνων αλλά και το φυσικό του κάλλος, ανέπαφο σχεδόν μέσα στους αιώνες, συνιστούν μια κληρονομιά σπάνια για το είδος της και παγκόσμια για την σημασία της.

Οι πρόσφυγες χρειάζονται περίθαλψη, ασφάλεια, προσωρινή στέγαση και σίτιση. Η συνθήκη του Δουβλίνου έχει αποτύχει αν τα κράτη συναγωνίζονται ποιο θα γίνει λιγότερο ελκυστικό για τους μετανάστες. Η χορήγηση ασύλου είναι υποχρέωση της Ευρώπης και η απόφαση της ποσόστωσης που διανέμει τους πρόσφυγες στα κράτη μέλη και αυτή έχει αποτύχει αν τα κράτη μέλη, υψώνουν σιδερόφρακτους φράκτες ή στέλνουν στρατό για να κλείνουν τα σύνορα, θέτοντας όρια και διακρίσεις με βάσει την θρησκεία.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι οι κάτοικοι της Κω δεν είναι ξενοφοβικοί.

Το καλοκαίρι του 2015, σίτισαν και έντυσαν τις αθρόες ροές μεταναστών, προσφύγων και οικονομικών μεταναστών από κάθε χώρα του πλανήτη. Η κρίση αυτή δεν μπορεί να επιλυθεί όσο συνεχίζονται οι συγκρούσεις στην ευρύτερη Μέση Ανατολή και στην Αφρικανική ήπειρο, οι οποίες δημιούργησαν μια ανθρωπιστική καταστροφή, αλλά άνοιξαν και τους θαλάσσιους δρόμους της μετανάστευσης με τα τραγικά για την ανθρωπότητα σήμερα αποτελέσματα, τα συνεχιζόμενα ναυάγια και το εμπόριο μετακίνησης πληθυσμών επί πληρωμή και με τους διακινητές να θησαυρίζουν, αποκομίζοντας τεράστια κέρδη. Οι πρόσφυγες ταξιδεύουν με ένα αίσθημα φόβου, γιατί η ασφάλεια και το αίσθημα ελέγχου έχουν μειωθεί δραματικά. Η Ευρώπη οφείλει να πράττει περισσότερα παρά να κουνά το δάκτυλο στην Ελλάδα. Να δημιουργήσει μια ασφαλή ζώνη στην οποία οι Σύριοι πρόσφυγες θα μπορούν να ζητήσουν προστασία.

Είναι μια ηθική πράξη, γιατί αυτοί οι άνθρωποι θέλουν βοήθεια∙ είναι κυνηγημένοι από τον πόλεμο και τις διώξεις. Είναι μια πράξη ειρηνικής γενναιοδωρίας προς το μέλλον. Σε βάθος χρόνου η Κως, δεν θα μπορέσει να αντέξει όμως αυτήν την εκρηκτική κατάσταση, αν συνεχίζονται με τους ίδιους ρυθμούς να έρχονται οι « άνθρωποι της θάλασσας», όπως τους αποκαλούν, όταν φτάνουν κάθε μέρα ανέστιοι απ’ τα αντίπερα παράλια, ανθρώπινες φωνές που δεν τις θέλει η θάλασσα αλλά εκείνες μας καλούνε κοντά τους, στα πόδια τους να φέρουμε τη στεριά πάνω σε φουσκωτές βάρκες, χιλιάδες χέρια βουτηγμένα στο νερό. Το λιμάνι, μέσα σ’ ένα καλοκαίρι γέρασε με τα πεθαμένα σωσίβια και τα βυθισμένα πλοία.
Η Ευρώπη έγινε οικονομική δύναμη για χάρη των ισχυρών και το λόμπι των επιχειρήσεων• δεν έχει καμιά σχέση με πολιτισμικά ιδεώδη και παράδοση.

Ποιος μπορεί να μιλήσει για τις σχέσεις μεταξύ των κρατών της Ευρώπης τον καιρό της αμφιβολίας; Η γραφειοκρατική Ευρώπη, μισαλλόδοξη, μισάνθρωπος, ξενοφοβική, διχασμένη, δημιούργημα των ισχυρών της φεουδαρχίας και της μετέπειτα αστικής τάξης μετά τις καταστροφικές συνέπειες του 2ου Παγκόσμιου Πολέμου, τώρα στέλνει Νατοϊκά σκάφη να συνδράμουν στις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης για τους ανθρώπους που βρίσκονται σε κίνδυνο.

Όμως η σημερινή Ευρώπη αυτό που δεν μπορείτε να προβλέψετε είναι, πού θα καταλήξει η επερχόμενη άνοδος του νεοφασισμού και η άνοδος των ακροδεξιών κομμάτων. Βέβαια ο φασισμός μπορεί να μην επανέλθει με την ίδια μορφή με την οποία την βίωσαν οι άνθρωποι στα πρώτα 50 χρόνια του 20ου αιώνα. Η σημερινή οικονομική κρίση είναι αποτέλεσμα του μύθου της «αποτελεσματικότητας των αγορών», την δημοκρατία για ολίγους, σε αντίθεση με την κρίση του ’29, όπου η μεγάλη φτώχεια, η απόγνωση και η ανασφάλεια, οδήγησαν τη συμμετοχή εκατομμυρίων ανθρώπων στα σχέδια του Χίτλερ και του Μουσολίνι, παρατάσσοντας τους σε αυστηρές γραμμές, κουνώντας ρυθμικά τα χείλη, απομνημονεύοντας κάθε λέξη ιερού βιβλίου, σαν παράφρονες παπαγάλοι.

Πριν ακόμα εκδηλωθεί η κρίση χρέους, το πρόβλημα της Ευρωπαϊκής ταυτότητας, φάνηκε από την αδυναμία ψήφισης του Ευρωσυντάγματος και από την αδυναμία τύπωσης των νέων τραπεζογραμματίων του Ευρώ, που απεικονίζονται παράθυρα και πύλες, συμβολίζοντας το ανοιχτό πνεύμα και το πνεύμα συνεργασίας στην Ευρώπη, οι γέφυρες την επικοινωνία μεταξύ των λαών της Ευρώπης, καθώς και μεταξύ της Ευρώπης και του υπόλοιπου κόσμου, ενώ τα παράθυρα, οι πύλες και οι γέφυρες που απεικονίζονται στα τραπεζογραμμάτια είναι σχηματοποιημένες παραστάσεις και δεν αποτελούν εικόνες ή λεπτομέρειες πραγματικών κατασκευών, ενώ θα έπρεπε να τυπώσουν χαρτονομίσματα με την μορφή ενός Ομήρου, ενός Δάντη, ενός Περικλή, ή ενός ¨Έρασμου, Βολτέρου, Νεύτωνα, Σαίξπηρ ή Ουγκώ, Δάντη και Θερβάντες, δηλώνοντας την κοινή κληρονομιά της Ευρώπης, όπως είναι οι Ελληνορωμαϊκές ρίζες της, τα μουσεία της, τα πανεπιστήμιά της, οι βιβλιοθήκες της, ο πολιτισμός της. Δεν είναι τα πεδία μαχών που αφάνισαν εκατομμύρια αθώους πολίτες στα μεγαλύτερα σφαγεία του 20ου αιώνα. Αν θέλει να επιβιώσει η Ευρώπη στο μέλλον, θα χρειαστεί μια νέα ομάδα ευφυών γιγάντων, από Νέο- Προσωκρατικούς, Μετα- Αναγεννησιακούς και Νέο-Διαφωτιστές, οι οποίοι προς το παρόν δεν έχουν κάνει αισθητή την παρουσία τους.

Στην αρχαία ελληνική πόλη κατεδάφιζαν τα τείχη για να περάσουν με επευφημίες θριάμβου οι ολυμπιονίκες, ενώ σήμερα τα τείχη γίνονται επικίνδυνα γι’ αυτούς που τα υψώνουν. Δείτε πως κατέρρευσε το τείχος στο Σιδηρούν Παραπέτασμα και δείτε το τείχος της ντροπής των Ισραηλινών, το τείχος στα σύνορα ΗΠΑ-ΜΕΞΙΚΟΥ, την Πράσινη Γραμμή στην Κύπρο, το Τείχος της Ντροπής στο Περού μεταξύ πλούσιων και φτωχών, το ναυτικό τείχος της Ευρώπης προς τους εξαθλιωμένους πρόσφυγες και μετανάστες. Περνώντας πάνω από τον πλανήτη Γη, σ’ ένα φανταστικό ημερολόγιο ένας λαθραίος μετανάστης, θα γράψει ότι πείνασε για ελευθερία, δίψασε για κοινωνική δικαιοσύνη και ανθρώπινα δικαιώματα. Άραγε θα ‘χει μια δεύτερη ευκαιρία πάνω στη Γη, μέσα στην Ευρώπη για να ζήσει; Θα βρει την Ιθάκη του; Τουλάχιστον αυτό μας έμαθε η γενιά του Οδυσσέα.

Φωτογραφία Γιάννης Μπεχράκης. Ένα δελφίνι συνοδεύει πρόσφυγες στην Λέσβο
Βασίλης Ν. Πης
Συγγραφέας
Ελλάδα - Κως
pisvasilis@gmail.com

ferriesingreece2

kalimnos

sportpanic03

 

 

eshopkos-foot kalymnosinfo-foot kalymnosinfo-foot nisyrosinfo-footer lerosinfo-footer mykonos-footer santorini-footer kosinfo-foot expo-foot