Ελλάδα και Αλβανία είναι οι χώρες στις οποίες έχει παρέμβει τις περισσότερες φορές ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας (Emergency Response Coordination Center), που συντονίζει την αποστολή ανθρώπινου δυναμικού και μέσων για την αντιμετώπιση καταστροφών όπως πυρκαγιές, σεισμοί, πλημμύρες κ.α.

Το επόμενο βήμα στην εξέλιξη του μηχανισμού θα είναι η υποχρεωτική υποβολή κάθε χρόνο εθνικών σχεδίων αντιμετώπισης καταστροφών. Κάτι σαν το ευρωπαϊκό εξάμηνο που ισχύει για τους κρατικούς προϋπολογισμούς, με στόχο την πρόληψη καταστάσεων που μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρούς κινδύνους.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που παρουσιάστηκαν χθες σε ενημερωτική εκδήλωση στις Βρυξέλλες, στο διάστημα 2014-2017 ο ευρωπαϊκός μηχανισμός έχει παρέμβει έξι φορές (όσες και στην Αλβανία) στην Ελλάδα: τρεις φορές για πυρκαγιές, δύο για το προσφυγικό και μία για την αντιμετώπιση περιβαλλοντικής ρύπανσης.

Παρέμβαση του μηχανισμού ζητήθηκε και την ημέρα που ξέσπασε η πυρκαγιά στο Μάτι. Όμως όταν κατέφθασε η ευρωπαϊκή βοήθεια η τραγωδία είχε ήδη συντελεστεί.

Οι αρμόδιοι της Κομισιόν ανέφεραν πως ο ευρωπαϊκός μηχανισμός δεν διαθέτει ίδια μέσα, ούτε παρεμβαίνει στον συντονισμό των δυνάμεων στις περιοχές που αυτές αναπτύσσονται. Είναι ένας μηχανισμός στον οποίο συμμετέχουν εθελοντικά 34 χώρες (όλες οι χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ισλανδία, η Τουρκία, Νορβηγία, η Σερβία, η πΓΔΜ και το Μαυροβούνιο) και ο οποίος ενεργοποιείται μόνο μετά από αίτηση της αρμόδιας Αρχής κάθε χώρας (όχι μόνο ευρωπαϊκής), όταν αυτή διαπιστώνει ότι τα εγχώρια μέσα δεν επαρκούν για την αντιμετώπιση μιας έκτακτης κατάστασης. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καλύπτει το 85% του κόστους μεταφοράς της βοήθειας, ενώ το υπόλοιπο 15% καλύπτεται από το κράτος που στέλνει τη βοήθεια, σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Με στόχο την επιτάχυνση της αποστολής των σωστικών μέσων, από το 2014 έχει συγκροτηθεί ένας ακόμη μηχανισμός που αποτελείται από δυνάμεις που βρίσκονται σε διαθεσιμότητα για παρέμβαση, τις οποίες επίσης συνεισφέρουν οι χώρες - μέλη. Στον μηχανισμό αυτό συμμετέχει και η χώρα μας με δυνάμεις πυρόσβεσης και αντιμετώπισης καταστροφών.

Τι δείχνουν οι καταθέσεις των μαρτύρων για τη φωτιά στην Κινέτα
Την ίδια στιγμή, οι εισαγγελείς που ερευνούν την πολύνεκρη πυρκαγιά στο Μάτι έλαβαν καταθέσεις και για όλα όσα έγιναν στην περιοχή της Κινέτας που καιγόταν ήδη, πριν ξεσπάσει η μεγάλη πυρκαγιά στην Ανατολική Αττική.

Οι καταθέσεις μαρτύρων από την Κινέτα φαίνεται να καταδεικνύουν καλύτερο συντονισμό των αρμοδίων και ειδικά της Αστυνομίας που κινήθηκε με μικρή δύναμη για την απομάκρυνση κατοίκων. Περιγράφουν ωστόσο μία επιχείρηση εκκένωσης απειλούμενων περιοχών που διήρκησε δύο με τρεις ώρες και ενώ η φωτιά κατέβαινε από τα Γεράνεια Όρη με πορεία προς τους οικισμούς.

Σύμφωνα με τις μαρτυρίες που εξέτασαν οι τρεις Εισαγγελείς για την Κινέτα, υπήρξε άμεση εκτίμηση της κατάστασης και ταχύτατη κινητοποίηση των αρμοδίων προκειμένου να απομακρυνθούν οι κάτοικοι από την τεράστιας έντασης φωτιά που κατέβαινε απειλητική από τα Γεράνεια Όρη.

Όπως κατέθεσε αστυνομικός στην Διεύθυνση Δυτικής Αττικής «ενώ η φωτιά βρισκόταν στα Γεράνεια Όρη και εκτιμώντας την κατάσταση του ανέμου που έφθασε τα 11 μποφόρ διετάχθη η ταχεία αποχώρηση των κατοίκων από τα σπίτια τους».

Σύμφωνα με το μάρτυρα οι περιοχές που τέθηκαν στο σχέδιο εκκένωσης ήταν αυτές στο Πανόραμα 1,2 και 3 καθώς και της Γαλήνης. Κατά τον αστυνομικό η επιχείρηση διήρκεσε 2 με 3 ώρες με μία δύναμη 20-25 άνδρες καθώς και δύο ομάδες ΔΙΑΣ που είχαν σταλεί από την ΓΑΔΑ για ενίσχυση.

«Οι αστυνομικοί πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι ενημερώνοντας τους κατοίκους για τον άμεσο επερχόμενο κίνδυνο και την ανάγκη άμεσης απομάκρυνσής τους. Όποιοι κάτοικοι δεν μπορούσαν να μετακινηθούν, τους βοηθούσαν», είπε ο μάρτυρας.

Μάλιστα, ο αστυνομικός τόνισε ότι περίπου 15-20 λεπτά μετά την εκκένωση του οικισμού Πανόραμα η φωτιά μπήκε στα σπίτια.

Από την κατάθεση του προέδρου του τοπικού συντονιστικού οργάνου, κατοίκου Μεγάρων, αντιστράτηγου εν αποστρατεία, προκύπτει ότι η ένταση της φωτιάς ήταν τόσο μεγάλη που το μόνο που μπορούσαν να κάνουν ήταν να εκκενώσουν περιοχές. Και ο μάρτυρας αυτός υποστηρίζει ότι ενημέρωσε αμέσως τον αντιδήμαρχο πολιτικής προστασίας μόλις έμαθε στις 12 το μεσημέρι για την φωτιά και ότι αμέσως μόλις άλλαξε η κατεύθυνση της φωτιάς, γύρω στις 13:30, έδωσαν εντολή εκκένωσης.

«Η αστυνομία περνούσε από τα σπίτια και έδινε οδηγίες εκκένωσης με περιπολικά και ενημέρωναν τον κόσμο με μεγάφωνα που είχαν τα περιπολικά. Πολίτες απομακρύνθηκαν ακόμη και με πίεση από τους αστυνομικούς, σε κάποιες περιπτώσεις», είπε ο μάρτυρας.