Εννέα χρόνια πριν. Τότε ήταν που παρουσιάσαμε την πρώτη μου εργασία, με αντικείμενο τους καταστατικούς νόμους τεχνητής νοημοσύνης, στο Πανευρωπαϊκό Συνέδριο Υπολογιστικής Γεωτεχνικής Μηχανικής.

Ο πρόεδρος της θεματικής ενότητας είχε πει ότι η θεωρία αυτή ήταν αιρετική, αφού θα μπορούσε να καταργήσει χρηστικά σε ένα πολύ μεγάλο βαθμό όλο το μαθηματικό πλαίσιο που έχει αναπτυχθεί τον περασμένο αιώνα. Από τότε μέχρι σήμερα έχουν αλλάξει πολλά. Έχουν καταγραφεί δεκάδες ερευνητικά κείμενα και έχει γραφεί πλήθος εργασιών. Πολλά πανεπιστήμια σε όλο τον κόσμο, δείχνουν την ανάγκη για κάτι τέτοιο.

Γράφει ο Στέφανος Δράκος
Δρ Πολιτικός Μηχανικός του ΑΠΘ
Πολιτευτής Δωδεκανήσου της ΝΔ
Δημοτικός Σύμβουλος Ρόδου

Η εργασία αφορούσε στην ανάπτυξη νευρωνικών δικτύων, που θα προσομοίαζαν τη συμπεριφορά μη γραμμικών υλικών και τη χρήση τους σε κώδικα πεπερασμένων στοιχείων, για την επίλυση προβλημάτων γεωτεχνικής μηχανικής και ειδικότερα εκσκαφών. Απλούστερα, μπορούμε να σκεφτούμε το παράδειγμα ενός ελατηρίου που το τραβάει μια δύναμη και παρουσιάζει μια μετακίνηση, όταν το αφήνουμε αυτό επιστρέφει στην αρχική του μορφή. Όταν όμως το τραβήξουμε αρκετά, παραπάνω απ’ όσο θα έπρεπε, τότε αυτό δεν επιστρέφει στην αρχική του κατάσταση. Έχει παραμορφωθεί πλαστικά. Φανταστείτε τη λειτουργία αυτή, με σύνθετες φορτίσεις και σε υλικά που παρουσιάζουν ανισοτροπία και η συμπεριφορά τους εξαρτάται από πολλές παραμέτρους, που πολλές φορές μπορεί και να μην έχουν και κάποια φυσική σημασία, αλλά θα πρέπει να τα επιλύσουμε σε δύο ή και τρεις διαστάσεις. Τα μαθηματικά που απαιτούνται είναι σύνθετα, όπως επίσης πολύ μεγάλες είναι και οι υπολογιστικές ανάγκες.

Έχοντας κατά νου τα παραπάνω, αναπτύξαμε αρχικά έναν αλγόριθμο τεχνητής νοημοσύνης που λάμβανε υπόψιν του, τις παραμορφώσεις και τις τάσεις του υλικού, όπως δηλαδή οι κλασικοί καταστατικοί νόμοι. Τα αποτελέσματα όμως, δεν ήταν σωστά και αυτό μπορεί να γίνει αντιληπτό και από τα όσα παρουσιάζονται στο σχετικό σχήμα. Κάτι έλειπε. Μετά από πολύ σκέψη διαπιστώθηκε ότι αυτό που έλειπε ήταν η ιστορία του υλικού, οι αναμνήσεις του. Υιοθετώντας ως μέτρο της ιστορίας του το μήκος της τροχιά της παραμόρφωσης στο χρόνο, το μοντέλο δούλεψε με εξαιρετικά μεγάλη ακρίβεια, ανοίγοντας ουσιαστικά την πόρτα σε ένα καινούργιο κόσμο στην υπολογιστική μηχανική.

Η παραπάνω διαπίστωση, έχει πρακτική σημασία μόνο σε μηχανικούς και κατ’ επέκταση σε ανθρώπους που ασχολούνται με την προσομοίωση των κατασκευών. Κάνοντας όμως ένα βήμα παραπάνω, μπορεί κάποιος να διαπιστώσει την αξία της ιστορίας των προσωπικών αναμνήσεων, για την πορεία της ζωής μας. Πολλές φορές χωρίς να το καταλαβαίνουμε, λειτουργούμε και πράττουμε έχοντας υποσυνείδητα επιθυμίες και ανάγκες που πηγάζουν από τις προσωπικές μας αναμνήσεις. Δεν υπάρχουν στιγμές που σκεφτόμαστε νοσταλγικά την καλοκαιρινή αίσθηση της αλμύρας καθώς βουτούσαμε στο απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου, ανακαλύπτοντας το ανεξερεύνητο κόσμο του βυθού ή ακόμα τα πρωτοβρόχια του φθινοπώρου και την περίοδο που ξεκινούσαν οι ετοιμασίες για το άνοιγμα των σχολείων; Τα παιδικά πάρτι, τα εφηβικά σκιρτήματα, τις κατασκηνώσεις, τους αθλητικούς αγώνες και πόσα άλλα που σημάδεψαν την παιδική και εφηβική μας ηλικία;

Μεγαλώσαμε ακούγοντας ιστορίες από τους πατεράδες μας, για τα δύσκολα, άλλα αγνά παιδικά χρόνια που έζησαν μετά τον πόλεμο, χωρίς πολύ ενδιαφέρον ίσως, γιατί είχαν φροντίσει να μας εξασφαλίσουν καλύτερες συνθήκες από τις δικές τους, προσφέροντάς μας, μία καλύτερη ζωή. Έχοντας ως βάση αυτές τις παιδικές και εφηβικές μας αναμνήσεις πολύ έφυγαν να σπουδάσουν μακριά από τον τόπο τους και άλλοι άνοιξαν τα φτερά τους, για να κάνουν καριέρα στο εξωτερικό. Οι περισσότεροι όμως, γύρισαν, όχι γιατί απέτυχαν εκεί που πήγαν, αλλά γιατί τους τραβούσε πίσω η δύναμη της πατρίδας τους, η δύναμη των παιδικών τους αναμνήσεων. Ίσως μερικές φορές η επιστροφή να συνοδευόταν από απογοήτευση, γιατί τίποτα δεν ήταν ίδιο με αυτό που άφησαν, αλλά η αγάπη για τον τόπο τους και η αναζήτηση των χαμένων στιγμών που έζησαν εδώ, δημιουργεί την ενέργεια που χρειάζεται για την εξέλιξη του σήμερα.

Παλιότερα η κάθε γενιά άλλαζε κάθε 15-16 χρόνια, ενώ σήμερα μπορεί και κάθε χρόνο, καταλαβαίνοντας πόσο σημαντικό είναι να παρακολουθήσουμε τις ανάγκες των νέων ανθρώπων.

Ζούμε σε μια κοινωνία που επιταχύνεται διαρκώς και καθημερινά γινόμαστε αποδέκτες πλήθους πληροφοριών που δεν μας προσφέρουν καμία απολύτως γνώση, αγνοώντας και ξεχνώντας πολλές φορές την τροχιά της ιστορίας μας. Οι περισσότεροι, αναζητούν κάθε φορά το στήριγμα που θα εμπιστευθούν, για να προχωρήσουν, χωρίς ουσιαστικά να υπάρχει πραγματική πίστη σε κάτι. Μπορεί πολύ να έχουν ξεχάσει τα παιδικά τους όνειρα και να έχει σβήσει το χρώμα των εικόνων τους, αυτό που οφείλουμε όμως όλοι, είναι να φροντίσουμε οι αναμνήσεις των παιδιών μας και των επόμενων γενιών να είναι τουλάχιστον το ίδιο καλές ή και καλύτερες από τις δικές μας.
Να θυμούνται ότι ήταν τα παιδιά της «επανάστασης των αναμνήσεων».