Ο Χυλός απλώνεται επάνω στο μάρμαρο και σχηματίζονται οι λεγόμενες τηγανόπιτες. Την επόμενη μέρα, τις τηγανίζουν µε λίγο κρόκο αβγού και προσθέτουν κανέλα, πετιµέζι ή µέλι. Το έθιμο αναβιώνεται το πρωί της προπαραμονής των Θεοφανείων, δηλαδή 4 Ιανουαρίου, όπου οι νοικοκυρές έφτιαχναν το χυλό, ενώ το απόγευμα, έβαζαν το μάρμαρο στο τζάκι, το έτριβαν με μελισσοκέρι για να μην κολλάει και όταν οι ζύμες ήταν έτοιμες, άρχιζαν να φτιάχνουν.

(Με παραλλαγές συναντάμε μαρμαρίτες και σε άλλα μέρη της Ελλάδας όπως στη Σκύρο τα Φώτα και στο Ζαγόρι της Ηπείρου τα Χριστούγέννα.)

Υλικά
1/2 κιλό αλεύρι
2 ποτήρια χλιαρό νερό
λίγο αλάτι
μαστίχα κοπανισμένη
μοσχοκάρυδο ή κανέλα
προζύμι

Το πρωί της προπαραμονής των Θεοφανείων δηλαδή 4 Ιανουαρίου, οι νυκοκυρές έφτιαχναν το χυλό. Το απόγευμα, μαζεύονταν σε φιλικά σπίτια,έβαζαν το μάρμαρο στο τζάκι (πάνω στην παραστιά δηλαδή το τρίποδο.), το έτριβαν με μελισσοκέρι για να μην κολλάει και όταν οι ζύμες ήταν έτοιμες, άρχιζαν να φτιάχνουν.Μέ ένα μικρό κατσαρολάκι ή κουτάλα έριχναν μικρές δόσεις χυλό πάνω στο μάρμαρο.Όταν γίνονταν μικρές τρυπίτσες πάνω στην πίτα, οι μαρμαρίτες ήταν έτοιμοι και τους έβγαζαν με μια ειδική σπάτουλα το ξυστρί. Τους τοποθετούσαν πάνω σε καθαρό σεντόνι και τους άπλωναν για να μήν κολλούν. Την παραμονή επειδή νηστεύουν έτρωγαν τους μαρμαρίτες με μέλι ή πετιμέζι. Τα Θεοφάνεια τους τηγανίζουν με αυγά και τους έτρωγαν σαν γλυκό .

 

Είναι ωραιότατο ορεκτικό με αυγά και μπουκιές (κομμάτια χοιρινό). Οι γυναίκες των γεωργών στο τέλος έφτιαχναν σε σχήμα σταυρού για τα ζώα τους.Καθώς οι άνθρωποι πίστευαν οτι την παραμονή των Θεοφανείων η θάλασσα γίνεται λάδι, οι ουρανοί ανοίγουν και τα ζώα μιλούν.Ταïζαν τα ζώα τους με μαρμαρίτες για να μαρτυρήσουν οτι τα αφεντικά τους ήταν καλά.

Τα έθιμα προέρχονται απο ειδωλολάτρες, Ρωμαίους και Βυζαντινούς.Οι Ρωμαίοι γιορτάζουν τη γέννηση του Θεού Μίθρα στις 25 Δεκεμβρίου.Οι Χριστιανοί το 354μ.Χ όρισαν τη μέρα αυτή, ως μέρα γέννσης του Χριστού (σημερινό Γρηγοριανό). Σύμφωνα με το παλιό ημερολόγιο (Ιουλιανό) 6 Ιανουαρίου συμπίπτουν με τις 25 Δεκεμβρίου.Γι΄αυτό συναντούμε έθιμα σχετικά σε διαφορετικές ημερομηνίες.

Οι πίτες αυτές συμβολίζουν τα σπάργανα που τύλιξε η Παναγία το Χριστό.