Επιστήμονες της Κλινικής Μάγιο των ΗΠΑ ανακοίνωσαν ότι κατόρθωσαν να παρατείνουν κατά 17% έως 35% τη ζωή ποντικιών, χορηγώντας τους μια ουσία που εξαφάνισε σε μεγάλο βαθμό τα γηράσκοντα κύτταρα από τον οργανισμό τους.

Το επίτευγμα δημιουργεί ελπίδες ότι κάποια μέρα κάτι ανάλογο θα μπορούσε να δοκιμασθεί με επιτυχία και στους ανθρώπους, καθυστερώντας έτσι τη γήρανση και τις σχετιζόμενες με αυτήν ασθένειες (π.χ. καταρράκτη στα μάτια) και αυξάνοντας τη διάρκεια της υγιούς ζωής. Όμως για να είναι αποτελεσματική η «αυτοκτονία» των γερασμένων κυττάρων, χρειάσθηκε πρώτα οι επιστήμονες να κάνουν την κατάλληλη γενετική τροποποίηση στα πειραματόζωα - κάτι που προφανώς δεν είναι δυνατό να γίνει και στους ανθρώπους.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Γιαν βαν Ντόϊρσεν, επικεφαλής του τμήματος βιοχημείας και μοριακής βιολογίας της Κλινικής Mayo, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "Nature", χορήγησαν σε μεσήλικα πειραματόζωα την ουσία ΑΡ20187, η οποία απομάκρυνε τα γηράσκοντα κύτταρά τους.

Το αποτέλεσμα ήταν να μειωθεί η δυσλειτουργία των οργάνων των ζώων λόγω ηλικίας και να καθυστερήσει ο σχηματισμός των καρκινικών όγκων. Η μέση διάρκεια ζωής των ποντικιών παρατάθηκε κατά 25% περίπου σε σχέση με όσα πειραματόζωα δεν είχαν κάνει τη θεραπεία, ενώ επίσης τα πρώτα είχαν πιο υγιή εξωτερική εμφάνιση και μικρότερα επίπεδα εσωτερικών φλεγμονών. Δεν φάνηκε να υπάρχουν παρενέργειες από την εξαφάνιση των γερασμένων κυττάρων.

Τα γηράσκοντα κύτταρα είναι κύτταρα που δεν διαιρούνται πια και συσσωρεύονται με το πέρασμα του χρόνου. Η κυτταρική γήρανση, σύμφωνα με τους επιστήμονες, είναι ένας βιολογικός μηχανισμός που «φρενάρει» τον πολλαπλασιασμό των γερασμένων και δυσλειτουργούντων πια κυττάρων, έτσι ώστε να μειωθεί η πιθανότητα να γίνουν καρκινικά. Το ανοσοποιητικό σύστημα αφαιρεί αυτά τα κύτταρα σε τακτική βάση, αλλά όσο περνάνε τα χρόνια, ο μηχανισμός «καθαρισμού» γίνεται αναποτελεσματικός, με συνέπεια τα γηράσκοντα κύτταρα να αυξάνονται και να δημιουργούν προβλήματα στα γειτονικά υγιή κύτταρα, προκαλώντας χρόνια φλεγμονή και διάφορες ασθένειες,

«Τα γηράσκοντα κύτταρα που συσσωρεύονται με τα γηρατιά, κάνουν άσχημα πράγματα στα όργανα και στους ιστούς, συνεπώς συντομεύουν τη ζωή και την υγιή φάση της», δήλωσε ο βαν Ντόϊρσεν. «Αν όμως μπορέσουμε να εξαφανίσουμε αυτά τα κύτταρα χωρίς δυσάρεστες παρενέργειες, με θεραπείες -π.χ. με κατάλληλα φάρμακα- που θα μιμούνται τα ευρήματά μας στα πειραματόζωα, τότε θα έχουμε βρει ένα όπλο ενάντια στις ασθένειες της γήρανσης», πρόσθεσε.

Ήδη ο βαν Ντόιρσεν έχει ιδρύσει την εταιρεία βιοτεχνολογίας Unity Biotechnology και έχει κατοχυρώσει τις σχετικές πατέντες της μεθόδου του.

imerisia.gr

Επιστήμονες στις ΗΠΑ δημιούργησαν σκουλήκια που έχουν κεφάλια και εγκέφαλο από άλλα είδη σκουληκιών, χωρίς να επέμβουν γενετικά, αλλά απλώς μέσω χειραγώγησης της επικοινωνίας μεταξύ των κυττάρων τους.

Το πείραμα δημιουργίας των σκουληκιών «Φρανκεστάιν» δείχνει ότι η ανάπτυξη των έμβιων οργανισμών δεν καθοδηγείται μόνο από τα γονίδια, αφού οι επιστήμονες δεν άλλαξαν καθόλου το DNA των σκουληκιών, αλλά επενέβησαν μόνο στις πρωτεϊνες που ελέγχουν την κυτταρική επικοινωνία.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Μάικλ Λέβιν, διευθυντή του Κέντρου Αναγεννητικής και Αναπτυξιακής Βιολογίας του Πανεπιστημίου Ταφτς, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο διεθνές περιοδικό μοριακής βιολογίας "International Journal of Molecular Sciences", έκοψαν τα κανονικά κεφάλια ενός είδους μικρού πλατυέλμινθα σκώληκα του γλυκού νερού (Girardia dorotocephala), το οποίο έχει την ικανότητα να αναγεννήσει τους ιστούς του.

Στη συνέχεια, με κατάλληλες κυτταρικές επεμβάσεις, «καθοδήγησαν» το ακέφαλο σκουλήκι να αναπτύξει ένα νέο κεφάλι και εγκέφαλο από άλλα συγγενικά είδη, με διαφορετικό σχήμα. Οι αλλαγές είναι πάντως παροδικές στα σκουλήκια και τα κεφάλια τους σταδιακά, μέσα σε μερικές εβδομάδες, επανέρχονται σιγά-σιγά στο αρχικό σχήμα τους.

Όσο πιο πολύ απέχουν τα δύο είδη σκουληκιών στο εξελικτικό οικογενειακό δέντρο, τόσο πιο δύσκολο είναι να γίνει το «δέσιμο» ενός νέου κεφαλιού με το ακέφαλο σώμα. Σε ένα προηγούμενο πείραμα, η ίδια ερευνητική ομάδα είχε δημιουργήσει σκουλήκια με δύο (μόνιμα) κεφάλια.

Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι τέτοια ασυνήθιστα (αν αυτή είναι η σωστή λέξη...) πειράματα επέμβασης στη φυσιολογική ανάπτυξη θα βοηθήσουν σε νέες θεραπείες για διάφορες εκ γενετής παθήσεις, καθώς και στην αναγεννητική ιατρική, η οποία φιλοδοξεί να αντικαθιστά ιστούς και όργανα που έχουν υποστεί βλάβη.

imerisia.gr

Ένας 41χρονος άνδρας από την Κολομβία εμφάνισε επιθετικούς όγκους στους πνεύμονές του, μόνο που αυτοί δεν προέρχονταν από ανθρώπινα καρκινικά κύτταρα, αλλά από τα μεταλλαγμένα κύτταρα ενός παράσιτου (σκουληκιού-ταινίας) που ζούσε μέσα του.

Αυτή είναι η τελείως ασυνήθιστη περίπτωση ενός ανθρώπου, ο οποίος γίνεται καρκινοπαθής, επειδή μολύνεται από καρκινικά κύτταρα που αναπτύχθηκαν σε ένα εσωτερικό παράσιτο.

Η ανακοίνωση, που έγινε στο αμερικανικό ιατρικό περιοδικό "New England Journal of Medicine", από ομάδα επιστημόνων με επικεφαλής τον παθολόγο 'Ατις Μίλενμπαχς του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Λοιμωδών Νόσων των ΗΠΑ, σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο και το "Nature", εγείρει ανησυχίες κατά πόσο τέτοιες μολύνσεις είναι συχνότερες, αλλά περνούσαν απαρατήρητες έως τώρα.

«Εκπλαγήκαμε όταν βρήκαμε αυτή τη νέα μορφή ασθένειας: ταινίες να μεγαλώνουν μέσα σε έναν άνθρωπο και να τον μολύνουν με καρκίνο» δήλωσε ο Μίλενμπαχς. «Πιστεύουμε ότι αυτό το συμβάν είναι σπάνιο, όμως αυτή η ταινία βρίσκεται σε όλο τον κόσμο και εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως υποφέρουν από παθήσεις όπως το AIDS, που εξασθενούν το ανοσοποιητικό σύστημά τους. Συνεπώς μπορεί να υπάρχουν και άλλες περιπτώσεις που δεν έχουν διαγνωσθεί» πρόσθεσε.
Ο Κολομβιανός ήταν επί χρόνια φορέας του ιού HIV, αλλά δεν έπαιρνε τα φάρμακά του. Το 2013 επισκέφθηκε τους γιατρούς με βήχα, πυρετό, απώλεια βάρους και αίσθημα αδυναμίας. Οι γιατροί έκαναν βιοψία σε όγκους που βρήκαν στους πνεύμονες και στους λεμφαδένες του και οι οποίοι έμοιαζαν με ανθρώπινο καρκίνο, αλλά οι εξετάσεις έδειξαν ότι δεν ήσαν.

Οι επιστήμονες εξεπλάγησαν επειδή τα κύτταρα των όγκων, που έδειχναν καρκινικά και πολλαπλασιάζονταν ταχύτατα, ήσαν δέκα φορές μικρότερα από τα συνήθη ανθρώπινα καρκινικά κύτταρα. Επίσης συγχωνεύονταν μεταξύ τους, πράγμα πολύ σπάνιο για τα ανθρώπινα κύτταρα.

Μετά από δεκάδες άλλα τεστ, ανακαλύφθηκε το γενετικό υλικό (DNA) του παράσιτου Hymenolepis nana (μία ταινία-νάνος) στους όγκους του άτυχου άνδρα, ο οποίος πέθανε λίγο μετά.

Το εν λόγω παράσιτο είναι το πιο κοινό στους ανθρώπους, μολύνοντας περίπου 75 εκατομμύρια παγκοσμίως. Συχνά διεισδύει σε παιδιά και πολλοί άνθρωποι το έχουν μέσα τους, χωρίς να εμφανίζουν κανένα σύμπτωμα. Όταν ένας άνθρωπος έχει αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα, το παράσιτο βρίσκει ευνοϊκό περιβάλλον για ανάπτυξη.
Η ταινία-νάνος είναι το μόνο από τα περίπου 3.000 γνωστά είδη ταινιών, που μπορεί να ολοκληρώσει έναν πλήρη κύκλο ζωής (από αυγό έως ενήλικο σκουλήκι) στο λεπτό έντερο ενός ανθρώπου. Σπάνια το παράσιτο ζει εκτός του λεπτού εντέρου, αλλά αυτό συνέβη στην περίπτωση του άνδρα, στον οποίο ο παρασιτικός καρκίνος εξαπλώθηκε στο σώμα του.

«Ο κακοήθης μετασχηματισμός του H.nana μπορεί να διαγνωσθεί λανθσμένα ως ανθρώπινος καρκίνος, ιδίως στις μη αναπτυγμένες χώρες, όπου οι μολύνσεις τόσο από τον ιό HIV, όσο και από το εν λόγω παράσιτο είναι εξαπλωμένες», ανέφεραν οι ερευνητές.

Τα μέτρα προφύλαξης για να μην μολυνθεί κανείς από την ταινία, είναι να πλένει καλά τα χέρια του με ζεστό νερό και σαπούνι, καθώς επίσης να πλένει, να ξεφλουδίζει και να μαγειρεύει τα λαχανικά και τα φρούτα πριν τα φάει.

Παραμένει ασαφές ακόμη, σύμφωνα με το αμερικανικό ΚΕΕΛΠΝΟ, κατά πόσο οι αντικαρκινικές θεραπείες μπορούν να βοηθήσουν στην περίπτωση ενός τέτοιου καρκίνου παρασιτικής προέλευσης. Το ζήτημα θα διερευνηθεί περαιτέρω.