Στις Σφίγγες ανήκουν τελικά τα φτερά που βρέθηκαν στον τρίτο θάλαμο του τάφου της Αμφίπολης.
 
Παρά τις φήμες για άγαλμα της θεάς Νίκης, ο τάφος δεν επεφύλασσε καμία τέτοια έκπληξη.
 
"Τα ευρεθέντα τμήματα επιτρέπουν την πλήρη αποκατάστασή του", ανακοίνωσε με υπερηφάνεια το υπουργείο Πολιτισμού, αλλά από το σκάμμα του λόφου Καστά έχει αρχίσει τις τελευταίες ημέρες να αναδύεται βαριά ατμόσφαιρα απογοήτευσης, όπως αναφέρει η "Εφημερίδα των Συντακτών", καθώς έχουν κατέβει τα χώματα στο μισό μέτρο από την επιφάνεια του δαπέδου του τρίτου θαλάμου και ο νεκρός είναι άφαντος.
 
Το θύρωμα πλάτους 96 εκατοστών τελικά δεν κρύβει τέταρτο θάλαμο, οπότε επιβεβαιώνεται η άποψη της επικεφαλής των ανασκαφών, Κατερίνας Περιστέρη, ότι ο τρίτος θάλαμος είναι και ο ταφικός, είναι δηλαδή ο τελευταίος.
 
Όσο υποχωρούν τα χώματα, όμως, δεν παρουσιάζεται κάτι άξιο λόγου. Δεν υπάρχει νεκρική κλίνη, δεν υπάρχει σαρκοφάγος, δεν υπάρχει μαρμάρινος θρόνος και έτσι δεν υπάρχουν -συνολικά- τα στοιχεία εκείνα που θα δώσουν ταυτότητα στο μνημείο.
 
Όσο για το θύρωμα, η επίσημη θέση του υπουργείου Πολιτισμού είναι: "Η υπόθεση εργασίας που είχε λεχθεί, βάσει γεωλογικής και σπηλαιολογικής έρευνας, ότι υπάρχει πιθανόν θύρωμα εντός του τρίτου θαλάμου 0,96 πλάτους, δεν επιβεβαιώνεται από την ανασκαφική εργασία. Η λαθεμένη εντύπωση δόθηκε καθώς στο σημείο αυτό έχει αφαιρεθεί μαρμάρινος ορθοστάτης".
news.gr

Με τα δύο αυτά τμήματα, όπως σημείωναν οι αρχαιολόγοι, σχεδόν συμπληρώνεται το παζλ των φτερών των Σφιγγών, σπασμένα κομμάτια των οποίων έχουν βρεθεί σε προηγούμενες φάσεις της ανασκαφής.

Να σημειωθεί ότι κατά την ανασκαφή στον πρώτο τοίχο σφράγισης, μπροστά από τις Σφίγγες, είχαν βρεθεί τα κυρίως τμήματα των φτερών των Σφιγγών που ήταν ένθετα στους κορμούς και ότι πλέον με όλα τα τμήματα και τα θραύσματα είναι δυνατή η πλήρης αποκατάστασή τους.

Εν τω μεταξύ, η ανασκαφική ομάδα συνεχίζει το έργο της με βάση τις συνθήκες που δημιουργούν η κακοκαιρία και η βροχόπτωση. Οπως διευκρινιζόταν, η ανασκαφή δεν έχει σταματήσει, αλλά υπάρχουν προβλήματα στο έργο της αποχωμάτωσης, όταν βρέχει, αφού το χώμα μόλις βγαίνει από το ταφικό μνημείο, γίνεται αμέσως λάσπη.

Προβλήματα
Οπως έλεγαν, την Πέμπτη είχε έντονη καταιγίδα και δημιουργήθηκαν πολλά προβλήματα, όμως χθες και μέχρι το μεσημέρι, τα μέλη της ανασκαφικής ομάδας δούλεψαν κανονικά, αφού ο καιρός ήταν καλός και το ίδιο θα γίνει και σήμερα, αν το επιτρέψουν οι καιρικές συνθήκες.

Νέα επίσημη πληροφόρηση πάντως σχετικά με την πορεία της ανασκαφής αναμένεται να γίνει την ερχόμενη Τρίτη στην Αμφίπολη.
Να σημειωθεί ότι η εικόνα που δίνεται μέχρι στιγμής για το δάπεδο του τρίτου θαλάμου με βάση τη δοκιμαστική τομή είναι αρκετά προβληματική.

Στο δεξιό μέρος του θαλάμου το δάπεδο φαίνεται να έχει υποστεί καθίζηση, ενώ στην αριστερή το δάπεδο είναι κατεστραμμένο και οι λίθοι του άτακτα σκορπισμένοι. Οπως έχει ανακοινωθεί, το δάπεδο είναι από πωρόλιθο, το οποίο έφερε λευκό επίχρισμα.

Εν τω μεταξύ τα πιο τελευταία στοιχεία που έχουν γίνει γνωστά από τον χώρο της ανασκαφής μετά και την ανεύρεση του κεφαλιού της Σφίγγας, σε μια απόσταση 14-15 μέτρων από το σώμα της, συνεχίζουν να προκαλούν πολλές συζητήσεις και εικασίες.

Μια υπόθεση που κάνει λόγο για τυμβωρύχους και δεισιδαιμονίες, υιοθετεί και ο καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Πάνος Βαλαβάνης, για να εξηγήσει πώς το κεφάλι της ανατολικής Σφίγγας βρέθηκε τόσο μακριά από τον κορμό της.

«Οι τυμβωρύχοι έσπασαν τα κεφάλια των Σφιγγών στην προσπάθειά τους να αφαιρέσουν από τα γλυπτά την αποτροπαϊκή τους δύναμη, αυτό δηλαδή που τους εμπόδιζε να μπουν στο εσωτερικό. Μια πρώτη σκέψη για το πόσο μακριά βρέθηκε είναι ότι πιθανόν να το χρησιμοποίησαν ως δικό τους πια ''μαγικό σύμβολο'' για να προχωρήσουν στο ταφικό μνημείο, καθώς ήταν ιδιαιτέρως δεισιδαίμονες», λέει ο κ. Βαλαβάνης, σημειώνοντας μια δεύτερη σκέψη του ότι «ίσως χρησιμοποίησαν το βαρύ κεφάλι για να σπάσουν τη μαρμάρινη θύρα».

ethnos.gr

Σε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα θεωρία για το πώς βρέθηκε το κεφάλι της Σφίγγας στην Αμφίπολη 14 μέτρα μακριά από το σώμα της, χωρίς πάντως να αποκλείει το σενάριο της σύλησης, προχωρά η κ. Χρυσούλα Παλιαδέλη, καθηγήτρια Κλασικής Αρχαιολογίας στο Α.Π.Θ. Αλλωστε και η διακεκριμένη βυζαντινολόγος ιστορικός, Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ, στη σύντομη μελέτη της με τίτλο «Εικασίες, Βεργίνα-Αμφίπολη», κάνει λόγο με σιγουριά για τυμβωρύχους.
 
Η κ. Παλιαδέλη μιλώντας στο The Toc αναρωτιέται γιατί να μπουν στον κόπο να μεταφέρουν ένα κεφάλι 80 κιλών σε απόσταση 14 μέτρων μακριά. «Αυτό είναι ένα ερώτημα που έχει δύσκολη απάντηση» λέει η κ. Παλιαδέλη. «Αλλά υπάρχουν περισσότερες από μία αναγνώσεις. Τον λόγο για τον οποίον κατ' αρχάς αφαιρέθηκαν τα κεφάλια των Σφιγγών δεν μπορώ να τον αγγίξω – αδυνατώ να προβάλω τη λογική μου στη λογική τους (σ.σ. των τυμβωρύχων).
 
Καταστράφηκε το γλυπτό, ναι, αλλά το γεγονός ότι βρέθηκε θαμμένο, γιατί στην ουσία κάτω από την επιφάνεια του κατωφλιού ήταν, είναι ένα ζήτημα.
Μήπως αυτοί που "νοικοκύρεψαν" τον τάφο μετά την καταστροφή του, θέλησαν να συγκεντρώσουν τα κομμάτια του ταφικού μνημείου που είχαν καταστραφεί από τους τυμβωρύχους σε έναν χώρο σαν “αποθέτη”; Βεβαίως, πρόκειται για μία υπόθεση εργασίας».

Νέα θεωρία: Μετά τη σύληση του τάφου μήπως υπήρξε πράξη εξαγνισμού με τη Σφίγγα της Αμφίπολης;
 
Για ποιόν λόγο γίνεται η «απόθεση»;
 
«Παράδειγμα: Στην ανασκαφή της Αγοράς στη Βεργίνα βρήκαμε εντυπωσιακά μαρμάρινα γλυπτά και επιγραφές του 4ου π.Χ. αι., θαμμένα σε λάκκο πολύ αργότερα. Εννοώ, γλυπτά που συγκεντρώθηκαν εκεί μετά από κάποια καταστροφή. Από τα συνευρήματα στον αποθέτη αυτόν, μπορέσαμε και χρονολογήσαμε την περίοδο της απόθεσης.
Πιθανώς το έκαναν για να αποκαταστήσουν την ιερόσυλη πράξη (των τυμβωρύχων). 'Η των «καταστροφέων» του τάφου. Μόνο έχοντας ωστόσο, πλήρη εικόνα του τι υπάρχει μέσα στον ενδεχόμενο αποθέτη, μπορεί κανείς να είναι σίγουρος. Παραμένει απλά ένα ενδεχόμενο».
 
Κάτω από το δάπεδο

Νέα θεωρία: Μετά τη σύληση του τάφου μήπως υπήρξε πράξη εξαγνισμού με τη Σφίγγα της Αμφίπολης;
«Τα ευρήματα στην τάφο της Αμφίπολης αποκαλύφθηκαν κάτω από το μαρμάρινο κατώφλι (σ.σ. έγινε από τους αρχαιολόγους δοκιμαστική τομή στο κατώφλι, στην είσοδο του τέταρτου χώρου 2 Χ 2 μ και σε βάθος 0,45), άρα στην ουσία βρέθηκαν κάτω από την επιφάνεια χρήσης του χώρου, κάτω από το δάπεδο. Αυτό πιθανότατα έχει και όρια το- σκάμμα στο φυσικό έδαφος.
 
Η εικόνα που έχω είναι αυτή, μπορεί να είναι εντελώς λανθασμένη, γιατί δεν έχω την ανασκαφική εικόνα. Η ανασκαφέας θα δει εάν πρόκειται για έναν λάκκο που σκάφτηκε στο δάπεδο και χαμηλότερα και εάν αυτός ο λάκκος έχει όρια, διακριτά από το φυσικό έδαφος, τότε θα μπορούσαμε να τον χαρακτηρίσουμε «αποθέτη».

Νέα θεωρία: Μετά τη σύληση του τάφου μήπως υπήρξε πράξη εξαγνισμού με τη Σφίγγα της Αμφίπολης;
 
Τέτοιου είδος αποθέτες, γνωστοί και σε ιερά, μπορούν να οριοθετηθούν. Αυτό θα το δει η ανασκαφέας».
 
Βεργίνα, Μεγάλη Τούμπα
«Η αποκατάσταση μιας ιερόσυλης πράξης διαπιστώθηκε ανασκαφικά και στη Μεγάλη Τούμπα της Βεργίνας: Στα πάνω στρώματα του τύμβου, αλλά σε ορισμένα σημεία και χαμηλότερα, βρήκαμε έναν μεγάλο αριθμό σπασμένων βίαια από ανθρώπινα χέρια επιτύμβιων στηλών, που οι κατασκευαστές του τύμβου θεώρησαν σωστό να μεταφέρουν όχι μόνο προκειμένου να χρησιμοποιήσουν τα κομμάτια τους ως οικοδομικό υλικό για την κατασκευή του τύμβου (ο συνολικός όγκος τους ήταν πολύ μικρός σε σχέση με το μέγεθος του τύμβου), αλλά τοποθετώντας τα κομμάτια με φροντίδα ανάμεσα στις πέτρες μιας μεγάλης λιθοκατασκευής, σαν να ήθελαν να αποκαταστήσουν την ιερόσυλη καταστροφή του νεκροταφείου».
 
Αμφίπολη
«Στην περίπτωση της Αμφίπολης, αν έχουμε “απόθεση” πρέπει να σκεφτόμαστε μία πράξη που ακολούθησε την τυμβωρυχία ή την καταστροφή.
Εάν ήταν μία πράξη τυμβωρύχων με τη λογική του «κρύβω για να το πάρω αργότερα», δεν θα το πήγαιναν 14 μέτρα πίσω… Άλλωστε οι τυμβωρύχοι δεν ενδιαφέρονταν για λίθινα. Τα μετάλλινα αντικείμενα τους ενδιέφεραν.
 
Το κρύψιμο των κομματιών -κεφάλι, φτερά, κομμάτια από τη σπασμένη θύρα- μου θυμίζει περισσότερο αποθέτες, δηλαδή συμμάζεμα και αποκατάσταση μίας ιερόσυλης πράξης, παρά (προσωρινή) απόκρυψη τυμβωρύχου.
 
Επαναλαμβάνω ότι, για τη στήριξη της υπόθεσης αυτής χρειάζονται στοιχεία που δεν έχω στη διάθεση μου…»
 
Στη Βεργίνα συνέβη βανδαλισμός και τυμβωρυχία στο εκτεταμένο νεκροταφείο των Αιγών, στις αρχές του 3ου αι. π.χ. από τουςΓαλάτες μισθοφόρους του Πύρρου… τα περιγράφει αρχαία πηγή. Μπήκαν οι Γαλάτες στις Αιγές, κατέστρεψαν τους βασιλικούς τάφους, πέταξαν τα οστά έξω, για να έλθουν στη συνέχεια οι κατασκευαστές της Μεγάλης Τούμπας και να συμμαζέψουν ό, τι απέμεινε».
 
Ελπίζω πως η μελέτη που θα ακολουθήσει την ολοκλήρωση της ανασκαφής στην Αμφίπολη θα δώσει απαντήσεις στα σύνθετα ερωτήματα που θέτει το συγκλονιστικό αυτό μνημείο».
 
Αρβελέρ
Η κ. Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ, από την πλευρά της μιλά για σύληση και επισημαίνει ότι η μεγαλοπρέπεια του μνημείου, αλλά και οι ενδείξεις σε συνδυασμό με τις ιστορικές πηγές συνάδουν στο ότι ο «ένοικος» του τάφου είναι ο Κάσσανδρος.

Ο Κάσσανδρος ήταν ένας από τους επιγόνους του Μεγάλου Αλεξάνδρου και βασιλιάς της Μακεδονίας, ενώ ήταν εκείνος που δολοφόνησε τη σύζυγο του μεγάλου στρατηλάτη, Ρωξάνη, και τον γιο τους Αλέξανδρο Δ'.
 
Σύμφωνα με την Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ ο Κάσσανδρος, δεδομένου και του χαρακτήρα του, θα μπορούσε να είχε οραματιστεί και παραγγείλει ένα ταφικό μνημείο ανάλογης μεγαλοπρέπειας με αυτό που αποκαλύπτεται στην Αμφίπολη.
 
«Πιστεύω ότι η μεγαλοπρέπεια του μνημείου συνάδει με το χαρακτήρα του Κασσάνδρου, ο οποίος, ειρήσθω εν παρόδω, διακρινόταν για την ευρυμάθειά του, αλλά και για την εχθρότητά του απέναντι στον Μεγάλο Αλέξανδρο, με τον οποίο είχε έρθει σε σύγκρουση στη Βαβυλώνα. Να ονομάσω, λοιπόν, Κασσάνδρειον το μνημείο της Αμφίπολης;» σημειώνει η κυρία Ελένη Αρβελέρ.

Ενισχύοντας την άποψή της η κα Αρβελέρ αναφέρεται σε έναν πιθανό σενάριο που προκύπτει από τα όσα συνέβαιναν στην Αθήνα εκείνη την περίοδο. «Η πολιτική του Δημήτριου Φαληρέα, ενάντια στην επίδειξη πλούτου και στην πολυτέλεια, θα στέρησε πολλούς Αθηναίους καλλιτέχνες από τους οικονομικά εύπορους πελάτες τους. Πράγμα που εξανάγκασε ίσως πολλούς καλλιτέχνες να εκπατριστούν και προς την ακμάζουσα τότε Μακεδονία. Μήπως ο Κάσσανδρος, που είχε τοποθετήσει τον Φαληρέα κυβερνήτη της Αθήνας, δέχτηκε στην αυλή του καλλιτέχνες Αθηναίους, όπως είχε συμβεί παλαιότερα, ας πούμε με τον Ευρυπίδη;» αναφέρεται στο κείμενο.
 
Σημαντικό, επίσης, στοιχείο στο σύγγραμμα της Ελένης Αρβελέρ είναι η αναφορά της στο ενδεχόμενο του πολυάνδριου τάφου: «Μνημείο, πιθανώς, επιφανών νεκρών, δηλαδή ένα νεκροταφικό πολυάνδρειο, που ίσως σχετίζεται ιδιαίτερα με τους ναυάρχους του Μεγάλου Αλεξάνδρου, δεδομένου ότι από εκεί ξεκίνησε ο στόλος του στρατηλάτη, ή μάλλον ταφικό βασιλικό συγκρότημα; Το μνημείο της Αμφίπολης αποτελεί, αναμφισβήτητα, πολύτιμο ιστορικό τεκμήριο για τη μελέτη της Μακεδονίας, σε μια άκρως ενδιαφέρουσα εποχή».
imerisia.gr
Το κεφάλι της Σφίγγας ήταν ένα εύρημα που οι αρχαιολόγοι εύχονταν να το βρουν αλλ΄'α όχι στο σημείο που το βρήκαν. Αν η κεφαλή είχε βρεθεί κοντά στον κορμό των αγαλμάτων οι αρχαιολόγοι θα είχαν ... ησυχάσει. Το γεγονός ότι βρέθηκε σχεδόν 14 μέτρα μακρυά από το υπόλοιπο γλυπτό άλλαξε τα δεδομένα...

Όμως η θέση της κεφαλής της Σφίγγας δεν ήταν μόνο ανησυχητικό “μαντάτο”.

Το κεφάλι της Σφίγγας βρέθηκε σχεδόν στο πάτωμα πίσω από τη θύρα. Τη σπασμένη θύρα.
Οι αρχαιολόγοι συνέχισαν την απομάκρυνση των χωμάτων και τότε ήρθαν στο φως νέες καταστροφές, αυτή τη φορά στην ίδια τη δομή του κτιρίου.

Το πάτωμα, σε αυτό το σημείο απλά από πωρόλιθο βρέθηκε αναστατωμένο.

Με λίγα λόγια βρέθηκαν οι πέτρες αναστατωμένες, σαν κάποιος να είχε σκάψει και να τις είχε βγάλει...

Η θέση αυτή, τη στιγμή που αμέσως πριν έχει εντοπιστεί σχεδόν απείραχτο το μοναδικό ψηφιδωτό βάζει σε πολλές σκέψεις τους αρχαιολόγους...

Μοιάζει σαν κάποιο χέρι να έσκαψε και να κατέστρεψε το πάτωμα. Δεν μοιάζει με φυσική φθορά και το ερώτημα είναι γιατί.
Το αναστατωμένο πάτωμα προσθέτει ακόμη ένα ερώτημα.

Ποιοι μπορεί να άφησαν απείραχτο το ψηφιδωτό, αλλά να ξέσπασαν στο πάτωμα του επόμενου χώρου που μπορεί μάλιστα να είναι και η “καρδιά” του τάφου;

Οι βάνδαλοι μπορεί να έσπασαν τις κεφαλές των Σφιγγών, τα χέρια και τα πρόσωπα των Καρυάτιδων αλλά να “σεβάστηκαν” το ψηφιδωτό;

Μήπως συμβαίνει κάτι άλλο με το πάτωμα πίσω από τη θύρα

Υπάρχουν όμως και άλλα ερωτήματα.

Το κεφάλι της αριστερής Σφίγγας είναι και αυτό ανάμεσα στα χώματα;

Τι άλλο βρίσκεται εκεί;

Έφτασαν οι αρχαιολόγοι στον προθάλαμο ή τον νεκρικό θάλαμο του τάφου;

Οι ενδείξεις και η προϊστορία των ανασκαφών σε μακεδονικού τύπου τάφους κάνει πολλούς να πιστεύουν ότι το μνημείο δεν συνεχίζεται ακόμη για πολύ, ότι μέσα στα επόμενα μέτρα θα βρεθεί ο νεκρικός θάλαμος.
newsit.gr
Συνεχίζονται οι ανασκαφικές εργασίες από την ΚΗ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, στον Τύμβο Καστά, Αμφίπολης όπως ανακοίνωσε σήμερα το υπουργείο Πολιτισμού.
 
Το Σάββατο (18/10) και τη Δευτέρα (20/10) προχώρησε η ανασκαφή σε όλη την επιφάνεια στο εσωτερικό του τέταρτου χώρου (4,5Χ6μ.) και σε βάθος μέχρι 5,20 μ. από την κορυφή της θόλου.
 
Σήμερα, πραγματοποιήθηκε δοκιμαστική τομή (2Χ2μ.), στην είσοδο του τέταρτου χώρου, και σε βάθος 0,45μ. Μπροστά στην είσοδο, στον χώρο αυτό, αποκαλύφθηκαν δυο τμήματα, από το δυτικό θυρόφυλλο, τα οποία και συνανήκουν (φωτο 1,2). Το πρώτο έχει διαστάσεις 0,89Χ1,49Χ0,15 και το δεύτερο 0,89Χ1,30Χ0,15.
 
Επίσης, αποκαλύφθηκε το βόρειο τμήμα του μαρμάρινου κατωφλίου, το οποίο έχει συνολικά μήκος 2,15μ. πλάτος 1,6μ. και πάχος 0,25μ. (φωτο 3) Φέρει κυρτές βαθύνσεις, για την ένθεση των μεταλλικών τροχιών που διευκολύνουν την κίνηση των μαρμάρινων θυροφύλλων. Όπως προκύπτει από την συγκεκριμένη τομή, εδώ υπήρχε δάπεδο από πωρόλιθους, που έφεραν λευκό επίχρισμα. Εκατέρωθεν του κατωφλίου εντοπίστηκαν, κατά χώραν, οι πωρόλιθοι του δαπέδου. Στην ανατολική πλευρά της τομής το δάπεδο φαίνεται ότι έχει υποστεί καθίζηση, ενώ δυτικότερα το δάπεδο είναι κατεστραμμένο και οι λίθοι του πεσμένοι στο εσωτερικό της τομής.
 
Σε βάθος 0,15μ. από την επιφάνεια του κατωφλίου εντοπίστηκε και αποκαλύφθηκε το μαρμάρινο κεφάλι Σφίγγας. Είναι ακέραιο με ελάχιστη θραύση στη μύτη. Έχει ύψος 0,60 μ. Το κεφάλι ταυτίζεται και αποδίδεται στον κορμό της ανατολικής Σφίγγας, όπου ήταν ένθετο. Στρέφεται προς την είσοδο και φέρει πόλο. Στο κάτω μέρος του λαιμού σώζεται ακέραιη η διατομή της έδρασης στο σημείο ένθεσης στον κορμό της. Έχει κυματιστούς βοστρύχους, που φέρουν ίχνη κόκκινου χρώματος, οι οποίοι πέφτουν στον αριστερό ώμο της, ενώ συγκρατούνται από λεπτή ταινία. Πρόκειται για γλυπτό εξαιρετικής τέχνης. Βρέθηκαν, επίσης, θραύσματα από τα φτερά των Σφιγγών. -
 
Τις επόμενες ημέρες έχει προγραμματιστεί η αφαίρεση πεσμένων πωρόλιθων από το εσωτερικό του τρίτου χώρου καθώς και των τμημάτων της θύρας τα οποία περιγράψαμε. Συγχρόνως, θα ενισχυθούν οι υποστυλώσεις προκειμένου να συνεχιστεί η ανασκαφική έρευνα στην υπόλοιπη έκταση του τρίτου χώρου.
parapolitika
Σελίδα 1 από 2

ferriesingreece2

kalimnos

sportpanic03

 

 

eshopkos-foot kalymnosinfo-foot kalymnosinfo-foot nisyrosinfo-footer lerosinfo-footer mykonos-footer santorini-footer kosinfo-foot expo-foot