Η αντίδραση του πρωθυπουργού προδιαγράφει σύντομο τον υπόλοιπο βίο της κυβέρνησης, μετά και την παραίτηση του Νίκου Κοτζιά.

Η απειλή προς τα υπόλοιπα μέλη της κυβέρνησής του ότι δε θα ανεχθεί διγλωσσία και προσωπική στρατηγική είναι δήθεν ένα μήνυμα προς τον Πάνο Καμμένο, ο οποίος δείχνει ωστόσο να κάνει ό,τι θέλει στην κυβέρνηση.

Σε μία αλλοπρόσαλλη κατάσταση, ο πρωθυπουργός προσπάθησε να κάνει on camera επίδειξη πυγμής, όταν ο ίδιος δεν τόλμησε να κάνει μία παρατήρηση στον Πάνο Καμμένο που πήγε ως υπουργός Αμυνας στις ΗΠΑ να παρουσιάσει τις προσωπικές του θέσεις για το Σκοπιανό, σε πλήρη αντίθεση με τη θέση της κυβέρνησης.

Ηδη στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ μιλούν για σπασμωδικές κινήσεις του Μαξίμου και πλήρως αποσταθεροποιημένη κατάσταση, για κτύπημα στο μαλακό υπογάστριο της ηθικής της πολιτικής και για κυβέρνηση που δεν πρόκειται να τελειώσει τη θητεία της, όπως ισχυρίζονταν χθες από το Μαξίμου. Ψάχνουν να βρουν τον τρόπο με τον οποίο θα φτάσουν ως την ψήφιση των μέτρων που ανακοινώθηκαν στη ΔΕΘ και την ψήφιση του Προϋπολογισμού τον Δεκέμβριο. Είναι χαρακτηριστικό ότι Αλέξης Τσίπρας και Νίκος Παππάς επιχείρησαν να «καλοπιάσουν» τον κ. Κοτζιά που μόλις είχε παραιτηθεί, λέγοντας ο πρώτος ότι έκανε δεκτή την παραίτησή του «με πόνο καρδιάς» και ο δεύτερος με ένα tweet θύμισε πόσο στηρίχθηκε ο κ. Κοτζιάς στην προσπάθειά του να φτάσει στη συμφωνία με τους Σκοπιανούς.

Προφανώς στο Μαξίμου σκέπτονται νέες αναταράξεις, καθώς η κίνηση «Πράττω» του κ. Κοτζιά έχει άλλους δυο βουλευτές (Ν. Τόσκας, Γ. Γεννιά). Ωστόσο η κίνηση «Πράττω» του κ. Κοτζιά, που συνεδρίασε εκτάκτως χθες, διεμήνυσε ότι δεν έχει λάβει απόφαση για αποχώρηση των τριών βουλευτών της από την κυβερνητική πλειοψηφία. Πληροφορίες όμως αναφέρουν ότι ο κ. Κοτζιάς δεν πρόκειται να παραιτηθεί από βουλευτής, θα επιμείνει μέσα και έξω από τη Βουλή στο θέμα της διαχείρισης των «μυστικών κονδυλίων» των υπουργείων, ενώ αναμένεται να κάνει την πρώτη δημόσια τοποθέτησή του τη Δευτέρα από το Ηράκλειο Κρήτης, όπου θα βρεθεί για να συμμετέχει σε εκδήλωση της κίνησης «Πράττω».

Από την Τρίτη
Σύμφωνα με επιβεβαιωμένες πληροφορίες ο κ. Κοτζιάς είχε θέσει την παραίτησή του στη διάθεση του πρωθυπουργού από το απόγευμα της Τρίτης μετά το τέλος του Υπουργικού Συμβουλίου, ενώ φέρεται να είχε ενημερώσει και τον ίδιο τον Προκόπη Παυλόπουλο. Αιτία δεν ήταν οι διαφορετικές απόψεις που είχε με τον κ. Καμμένο για το Σκοπιανό, αλλά το γεγονός ότι ο υπουργός Εθνικής Αμυνας άφησε μέσα στο Υπουργικό Συμβούλιο υπονοούμενα για κακοδιαχείριση των «μυστικών κονδυλίων» του υπουργείου Εξωτερικών και όταν εκείνος ζήτησε κάλυψη από τον πρωθυπουργό, αλλά και από τον υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο, όπως και από τον υπουργό Ψηφιακής Πολιτικής Νίκο Παππά, εκείνοι τον άφησαν ακάλυπτο.

Ο ίδιος ο κ. Κοτζιάς φέρεται να περίμενε μία «πυροσβεστική» κίνηση από το Μαξίμου, η οποία όμως δεν ήλθε ποτέ. Χθες το πρωί, όταν ήδη οι ιστοσελίδες περιέγραφαν βαρύ το κλίμα στο υπουργείο Εξωτερικών και ανέφεραν ως ισχυρό ενδεχόμενο την παραίτησή του, βγήκε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Τζανακόπουλος στον Alpha και του έδωσε τη χαριστική βολή. «Το τρένο της κυβέρνησης προχωρά σταθερά και θα φτάσει στον προορισμό του. Από κει και πέρα όποιος δεν θέλει να φτάσει στον προορισμό του ή όποιος δυσφορεί στη διαδρομή, τότε μπορεί να κατέβει από το τρένο» είπε ο κ. Τζανακόπουλος και ο πρώην υπουργός Εξωτερικών κατάλαβε ότι ο κ. Τσίπρας του δείχνει την έξοδο. Είχε διαλέξει να στηρίξει τον υπουργό Εθνικής Αμυνας Πάνο Καμμένο, όπως έλεγε και η βασική εισήγηση του επιτελείου του, στο Μαξίμου, ενώ πληροφορίες αναφέρουν ότι αυτή ήταν και η απαίτηση του Πάνου Καμμένου προς τον πρωθυπουργό.

Απάντηση Κοτζιά
Μετά τη δήλωση του κ. Τζανακόπουλου, ο κ. Κοτζιάς απάντησε με δύο κινήσεις: Πρώτον, με ένα tweet στον προσωπικό του λογαριασμό με το οποίο έστρεψε τα βέλη του κατά του πρωθυπουργού, αλλά και των υπουργών που πήραν το μέρος του Πάνου Καμμένου στη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου, αφήνοντας υπονοούμενα αλλά και εκτοξεύοντας απειλές: «Ερχεται η στιγμή, λέει ο ποιητής, να αποφασίσεις με ποιους θα πας και ποιους θα αφήσεις. Ο ΠΘ και σειρά υπουργών έκαναν στο χθεσινό Υ.Σ. τις επιλογές τους και εγώ κατόπιν τις δικές μου. Είναι καλό να θυμούνται, όμως, το στίχο: βαθιά να με θάψουν θέλησαν, ξέχασαν ότι είμαι σπόρος», έγραψε χαρακτηριστικά.

Δεύτερον, πριν γίνει δεκτή η παραίτησή του από τον πρωθυπουργό, κύκλοι του υπουργείου Εξωτερικών προχώρησαν σε μία δηλητηριώδη διαρροή, που προκάλεσε νέο συναγερμό στο Μαξίμου. Σε αυτήν αφήνονται σαφείς αιχμές για τη διαχείριση των «μυστικών κονδυλίων» από το υπουργείο Αμυνας και άλλα υπουργεία και ανακοινώνεται πρωτοβουλία που θα αναλάβει ο κ. Κοτζιάς το επόμενο διάστημα για να αποκτήσει η Βουλή το δικαίωμα να ελέγχει τα «μυστικά κονδύλια» όλων των υπουργείων και όχι μόνο του υπουργείου Εξωτερικών, όπως ισχύει με νόμο του 2017 που πέρασε ο ίδιος.

Εκεί σημειώνεται με νόημα ότι «ο κ. Κοτζιάς έχει ζητήσει επίμονα από τον πρωθυπουργό, Αλέξη Τσίπρα, να ισχύει ο ίδιος νόμος που εφαρμόζεται για το υπουργείο Εξωτερικών και για τα υπόλοιπα υπουργεία που στον προϋπολογισμό τους έχουν ‘απόρρητα κονδύλια», υπονοώντας ότι ο κ. Τσίπρας «μπλόκαρε» τη συγκεκριμένη πρόταση όπως επίσης και ότι «ένα από τα υπουργεία που επίσης έχουν μυστικά κονδύλια, είναι το υπουργείο Αμυνας». Ο κ. Κοτζιάς φέρεται επίσης να επανέφερε αυτή την πρότασή του και κατά τη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου, κάτι που προκάλεσε, όπως αναφέρθηκε εκτενώς σε όλα τα ρεπορτάζ, την επίθεση του κ. Καμμένου στο πρόσωπό του. Πρόσωπα του περιβάλλοντος του υπουργού, υπενθύμιζαν μάλιστα την τοποθέτηση του κ. Κοτζιά στη Βουλή, στη σχετική συζήτηση, όπου μεταξύ άλλων υποστήριζε:

«(…) Τώρα, σχετικά με τα απόρρητα. Είναι μια τολμηρή πράξη. Ακουσα την πρόταση που λέει να ορίσουμε έναν δικαστικό, το γενικό γραμματέα και τον Πρόεδρο της Βουλής. Προσέξτε να δείτε, ο γενικός γραμματέας -ο υπηρεσιακός, δεν μιλάμε για πολιτικό, αυτός είναι ο γενικός γραμματέας του υπουργείου- είναι αυτός που διαχειρίζεται και ελέγχει τις δαπάνες από τα απόρρητα. Δεν μπορεί να είναι και αυτός που αποφασίζει.
Δεύτερον, ο δικαστικός να έρθει και στο υπουργείο. Ερχονται οι δικαστικοί. Αλλά το νόημα του νόμου δεν είναι να ορίσω κάποιον παραπάνω πάνω στο υπουργείο. Αν χρειαστεί, να βάλουμε και δέκα. Το νόημα του νόμου είναι ότι δεν μπορεί να υπάρχει τίποτα που να είναι μυστικό από τη Βουλή. Δεν υπάρχει καμία πολιτική ενέργεια που να μπορεί να αποκλείσει κανείς από τα δικαιώματα της Βουλής.

Κατά συνέπεια, πρέπει η Βουλή να τα βλέπει. Δεν είναι θέμα να τα βλέπει ένας πρόεδρος δικαστηρίου. Η Βουλή πρέπει να τα βλέπει.

Πώς να τα βλέπει; Συνεννοηθήκαμε με τον Πρόεδρο της Βουλής, ένα εξαιρετικό βουλευτή και κοινοβουλευτικό άντρα, και φέραμε τη συγκεκριμένη τροποποίηση. Να το βλέπει η Επιτροπή, να μην το μοιράζεται, να το διαβάζει εκεί, να αποφασίζει, να πηγαίνουν πίσω στο υπουργείο Εξωτερικών επιτόπου.

Εχει δίκιο ο εκπρόσωπος της Νέας Δημοκρατίας ότι πρέπει να διασφαλίζουμε τα ζητήματα της διαφάνειας, αλλά στους εκπροσώπους των κομμάτων, που είμαι πεπεισμένος ότι με ευθύνη τα κόμματα θα τους διορίσουν ή θα τους προτείνουν για αυτήν την Επιτροπή, γιατί να έχω εγώ λιγότερη εμπιστοσύνη από ό,τι έχω στους διοικητικούς υπαλλήλους που βλέπουν τις απόρρητες δαπάνες; Δεν εμπιστεύομαι την ελληνική Βουλή λιγότερο από το ελληνικό Δημόσιο. Αυτή είναι η άποψή μας και για αυτήν τη διαφάνεια συζητάμε (…)».

Εκρηκτικοί διάλογοι στο Υπουργικό
Τα όσα διέρρευσαν το απόγευμα της Τρίτης, μετά τη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου, δεν περιέγραφαν με ακρίβεια το πραγματικό κλίμα στη συνεδρίαση και τι πραγματικά συνέβη. Στη συνέχεια του ρεπορτάζ προέκυψαν νέα στοιχεία και αποκαλυπτικοί διάλογοι, που εξηγούν και το τι ακολούθησε. Ειδικότερα, ο κ. Κοτζιάς προσπάθησε να εκτονώσει την κατάσταση με την αρχική του παρέμβαση, αλλά δέχθηκε προσωπική επίθεση από τον κ. Καμμένο με αντικείμενο τη διαχείριση των «απόρρητων κονδυλίων» (σ.σ.: έχει επικρατήσει να τα αναφέρουμε ως «μυστικά κονδύλια») του ΥΠΕΞ. Οταν ζήτησε την παρέμβαση αρχικά του κ. Τσακαλώτου και στη συνέχει του κ. Παππά εισέπραξε σιωπή, ενώ η προσπάθεια του κ. Τσίπρα να παρέμβει ήταν αυτή που τον οδήγησε στην αποχώρηση από την αίθουσα.

Πιο αναλυτικά:

Νίκος Κοτζιάς: Προτείνω να ησυχάσουμε, να σιωπήσουμε όλοι και να περιμένουμε τις εξελίξεις στα Σκόπια.

Πάνος Καμμένος: Δεν μπορεί να με υποκαθιστά ο υπουργός Εξωτερικών και να μαθαίνω από τρίτους το τι γίνεται και ιδίως ότι χρησιμοποιεί με αδιαφάνεια τα 45 εκ. ευρώ των «μυστικών κονδυλίων» και να τα σκορπίζει.

Νίκος Κοτζιάς: Ποια 45; 11 εκατ. ευρώ έχω στο υπουργείο Εξωτερικών και από αυτά το 50% πάει στην Εκκλησία. Και μάλιστα δεν τα δίνω εγώ, τα δίνει το υπουργείο Οικονομικών. Ευκλείδη πες του σε παρακαλώ! (σ.σ.: απευθυνόμενος στον Ευκλείδη Τσακαλώτο για να επιβεβαιώσει τα λεγόμενά του προς τον Πάνο Καμμένο)

Ευκλείδης Τσακαλώτος: (….)
Νίκος Παππάς: (….)

Δημήτρης Βίτσας: Νομίζω ότι αυτά δεν αφορούν το Υπουργικό Συμβούλιο…

Αλέξης Τσίπρας: Αυτά είναι διαπροσωπικές διαφορές. Καλύτερα να προχωρήσουμε.

Εκείνη τη στιγμή ο Νίκος Κοτζιάς σηκώθηκε και έκλεισε εκνευρισμένος την πόρτα πίσω του. Τα όσα διέρρευσαν λίγο αργότερα και αφορούσαν τις παρεμβάσεις του Ευκλείδη Τσακαλώτου (ο οποίος φέρεται να πήρε το μέρος του κ. Καμμένου) και του Νίκου Παππά (ο οποίος φέρεται να είπε ότι ο κ. Καμμένος δεν είναι Σαλβίνι κ.λπ.) δε συνέβησαν όσο ο κ. Κοτζιάς ήταν μέσα στην αίθουσα του Υπουργικού Συμβουλίου, όπως διαβεβαιώνουν στελέχη του Υπουργικού Συμβουλίου. Λίγο αργότερα οι συνεργάτες του πρώην υπουργού Εξωτερικών έλεγαν ότι ο κ. Κοτζιάς έφυγε από το Υπουργικό Συμβούλιο για να προλάβει την προγραμματισμένη συνάντησή του με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.

Η αμήχανη πρωθυπουργική αντίδραση
«Δεν θα ανεχθώ καμία διγλωσσία και καμία προσωπική στρατηγική», δήλωσε ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, μετά την παραίτηση Κοτζιά, στέλνοντας, όπως είπε, σαφές μήνυμα προς το εσωτερικό και το εξωτερικό.
Οπως ανέφερε ο πρωθυπουργός, με «πόνο καρδιάς» έκανε δεκτή την παραίτηση του κ. Κοτζιά, τον οποίο ευχαρίστησε για την «πολύτιμη συμβολή του στην αναβάθμιση του γεωπολιτικού ρόλου της χώρας και τη συμβολή του στην κοινή μας προσπάθεια».

«Η απόφαση να αποδεχτώ την παραίτηση Κοτζιά και να αναλάβω το υπουργείο Εξωτερικών είναι και απόφαση με πολλαπλά μηνύματα, τόσο προς το εξωτερικό όσο και προς το εσωτερικό και την κυβέρνησή μου», δήλωσε ο Αλέξης Τσίπρας, σημειώνοντας πως η επιλογή του σηματοδοτεί την αποφασιστικότητά του να κάνει ό,τι περνάει από το χέρι του για την ολοκλήρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών.

Παράλληλα, έστειλε σαφές μήνυμα, μετά και τις αναταράξεις στη συγκυβέρνηση με τον Πάνο Καμμένο πως στο εξής «δεν θα ανεχτώ καμιά διγλωσσία και προσωπική στρατηγική στην πολιτική της χώρας, η οποία θα διαταράξει την ομαλή πορεία στην έξοδο από την κρίση».

Απευθυνόμενος δε προς τους πολίτες της ΠΓΔΜ, ο Αλέξης Τσίπρας τόνισε πως δεν θα υπάρξει άλλη ευκαιρία, καθώς, όπως συμπλήρωσε, «η Ελλάδα δεν θα αποδεχθεί ένταξη της ΠΓΔΜ σε οποιονδήποτε διεθνή οργανισμό με συνταγματική ονομασία Δημοκρατία της Μακεδονίας».

Προς αυτήν την κατεύθυνση, ενθάρρυνε την ηγεσία της ΠΓΔΜ να προχωρήσει «με θάρρος και αποφασιστικότητα» προς την κατεύθυνση της συνταγματικής αναθεώρησης.

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου